Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Mithukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1-7 A YANERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | YUPU 32-33
Mwaahakararye Yaale Ari Awuukhuwa
Perspicaz vol. 1, epaax. 799
Eliú
Eliú era imparcial, não dando título lisonjeiro a ninguém. Reconhecia que ele, assim como Jó, fora feito de barro, e que o Todo-Poderoso era seu Criador. Eliú não tinha intenção de aterrorizar Jó, mas falou-lhe como verdadeiro amigo, dirigindo-se a Jó pelo nome, algo que não fora feito por Elifaz, Bildade ou Zofar.—Jó 32:21, 22; 33:1, 6.
Sentinela, 15/6/2015, epaax. 25, ipara. 8-10
Você vê as Fraquezas Humanas Como Jeová vê?
8 O que pode nos ajudar a ter mais empatia é lembrar que alguns de nossos queridos irmãos estão fracos por causa de circunstâncias adversas como saúde fraca, lar dividido ou depressão. Pode ser que um dia estejamos na mesma situação. Antes de entrar na Terra Prometida, os israelitas, que haviam sofrido no Egito, foram lembrados de que não deveriam ‘endurecer seu coração’ para com irmãos pobres e fracos. Jeová esperava que eles ajudassem os pobres.—Deut. 15:7, 11; Lev. 25:35-38.
9 Em vez de julgar os que estão em situação difícil, devemos lhes dar consolo com base nas Escrituras. (Jó 33:6, 7; Mat. 7:1) Para ilustrar: Quando um motociclista acidentado chega a um hospital, será que a equipe médica tenta primeiro descobrir se ele é culpado pelo acidente? Não, imediatamente ela providencia a necessária assistência médica. Da mesma forma, se um companheiro cristão está fraco por causa de problemas pessoais, nossa prioridade deve ser dar a ajuda espiritual que ele precisa.—Leia 1 Tessalonicenses 5:14.
10 Se pararmos para pensar nas circunstâncias de nossos irmãos, poderemos encarar de outra forma o que de início parece uma fraqueza. Pense nas irmãs que por anos têm suportado oposição da família. Algumas podem ter uma aparência humilde e frágil, mas ainda assim demonstram uma fé e força interior notáveis. Quando você vê uma mãe que tem de criar os filhos sozinha sempre presente nas reuniões com eles, não fica impressionado com sua fé e determinação? E quanto aos adolescentes que continuam firmes na verdade apesar das más influências de colegas de escola? Uma avaliação honesta pode mostrar que essas pessoas aparentemente mais fracas são tão ‘ricas na fé’ quanto os que estão em melhor situação.—Tia. 2:5.
Mulipeleli, 3/2020, epaax. 23, ipara. 17-18
Elukuluku Taani Eri Yoophwanelela Oloca?
17 Mulopwana aneexexe aamusekunrye Yupu aari Elihu, mmusi a Aparahamu. Owo aanawiriyana vaavaa Yupu ni alopwana ale asese yaalocaaya. Woonaru owo aanawiriyana moopwacha yeeyo yaalociwa, woona wi aahiwerya omvaha Yupu ekano mwa niphwanya nave mooluluwanya yeeyo yaamukhavihenrye otoroka muupuwelo awe. (Yobi 33:1, 6, 17) Echu yoochuneyaxa wa Elihu yaari omucicimiha Yehova, ohiya wiicicimiha yene naari muchu mukina. (Yobi 32:21, 22; 37:23, 24) Orweela wa yootakiherya ya Elihu noohuserya wi yookhalavo elukuluku ya omaala ni owiriyana. (Tiy. 1:19) Noohuserya tho wi vaavaa nnavahaahu ekano, echu yoochuneyaxa wa hiyo enaphwanela okhala oruuha ncicimiho wa Yehova, ohiya wa hiyo aneene.
18 Nnanwerya wooniherya wi ninnavaha esisapo yamahala ya oloca moorweela wa ochariha ekano ya Piipiliya vooloca sa elukuluku ni mukhalelo wa oloca. Mwene a miruku Solomoni aahiveereliwa orepa: “Yawiima ehochiwe ya eworo etikitheryiwe mu eparata, ti masu alociwe moophwanelela.” (Masi. 25:11) Vaavaa nnawiriyanaahu moopwacha yeeyo akina analocaaya ni wuupuwelela nihaakumve waakhula, masu ahu anamukhala ntoko yawiima ehociwe ya ewooro—mmakupa oomeeli asisapo ni ooreera. Voocharela, moohipwacha waakhanle wi ninnaloca vancipale naari vakhaani, masu ahu ananwerya waalipiha akina, nave nnammweeriha Yehova wiirumiha ni hiyo. (Masi. 23:15; Éfe. 4:29) Ola mukhalelo woophwanelela nnahaalaahu wooniherya othamalela wahu ntakhara yamahala ya oloca yeeyo enarweela wa Muluku!
Muhakhu Woomunepani
Sentinela, 15/1/2013, epaax. 19, epara. 10
Continue a se Achegar a Jeová
10 É também apropriado cuidar de nossa aparência. Mas não precisamos tentar a todo custo apagar os sinais do envelhecimento. Esses sinais podem ser evidência de maturidade, dignidade e beleza interior. Por exemplo, a Bíblia diz: “As cãs [cabelos brancos] são uma coroa de beleza quando se acham no caminho da justiça.” (Pro. 16:31) É assim que Jeová nos vê, e devemos tentar ver a nós mesmos assim como ele nos vê. (Leia 1 Pedro 3:3, 4.) Portanto, seria sábio submeter-se a cirurgias ou tratamentos médicos potencialmente perigosos apenas para parecer fisicamente mais atraente? “O regozijo de Jeová” é fonte da verdadeira beleza, que vem do íntimo, independentemente da idade ou saúde. (Nee. 8:10) Só no novo mundo seremos totalmente saudáveis e recuperaremos a beleza juvenil. (Jó 33:25; Isa. 33:24) Até lá, mostrar sabedoria prática e fé ajudará a nos manter achegados a Jeová enquanto fazemos o nosso melhor segundo as nossas circunstâncias atuais.—1 Tim. 4:8.
8-14 A YANERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | YUPU 34-35
Vaavaa Nnoonaahu wi Ichu Soonanara Sinnaaphacuwela Achu Aphaama
Mulipeleli, 1/2019, epaax. 8, epara. 1
Muluku ta Mukhalelo Taani?
Ilukuluku soothene Muluku oneera yeeyo eri yeekhaikhai. Chiryene, “honeemerereya wa Muluku weerano soonanara, wa Ooweryasha weerano sootakhala!” (Yobi 34:10) Othoriha wawe ti wawookololowa, hiiha ntoko namarepa a Salumu aalonceiye ariki: “Munnaathoriha achu mwa wookololowa.” (Salumu 67:4) Woona wi “awo anavarerya murima” hanawokeya ni oreera wa ethoi, moohiyana annawerya osuwela eparipari ni othoriha mwawookololowa. (1 Samuwele 16:7) Opwaha soothene, Muluku onnoona meerelo oothene a ohookololowa ni makhwankwa veelaponi yavathi, nave onnaroromeliha wi moohilekela “aweera soonanara anarwa aviihiwamo mweelaponi ya vathi.”—Masiposipo 2:22.
Mulipeleli, 4/2017, epaax. 11, epara. 5
Ichu Taani Inahaala Weererya Omwene wa Muluku Warwa?
5 Tiheeni Yehova onahaaleiye opaka? Mmahiku ahu yaala Yehova onnaavaha ekari amutakhali wi etoroke mukhalelo aya. (Isaiya 55:7) Naamwi elapo ela ehaalaka vakhaani omalihiwa, awo nlelo hathorihiwe. Tiheeni, enahaala waaphacuwela yaale anakhooca otoroka mukhalelo aya nave anakhaviherya elapo yeela ophiyerya ekoi etokotoko? Yehova onnalaiherya waatolosavo veelaponi yavathi achu oothene oonanara murima. (Mwaalakhanye Salumu 37:10.) Olelo, ancipale annahuserya ovitha ichu soonanara anapakaaya, nave ikwaha ikina awo hanalakiwa. (Yobi 21:7, 9) Nyenya Piipiliya onnanuupuserya: “Ntakhara òsuwela itxhu sothene nnerahu nave onnòna metxelo ahu othene. Hiyavo epiphi enawerya wavitha amutakhali vamithoni va Muluku.” (Yobi 34:21, 22) Mwawiihiiha hiyaavo echu enavitheya vamiithoni va Yehova. Owo onnawerya woona ichu soothene achu oonanara murima anapakaaya. Amanle Armaketo, nnahaala owaavya nyenya hinni niwoone. Awo anahaala otoloxiwa okhala wookhala!—Salumu 37:12-15.
Mulipeleli, 5/2021, epaax. 2, ipara. 19-20
Muheemererye wi Echu Vyakala Yoohiiheeni Omuchara Yesu
19 Apwanne ninnoona nikacamiho noolikana olelo? Aai. Ancipale olelo annanikhooca nthowa nawi ninnakhooca opaka makupa a epoliitika. Awo anuupuwela wi nnaphwanela ovotaaraka mu elukuluku ya namuthanli. Nyenya, wakhala wi ninnaathanla alamuleli a achu wi enihooleleke, nnamukhooca Yehova. (1 Sam. 8:4-7) Achu akina tho anuupuwela wi nnaphwanela oteka isikola, isipithale naari miteko mikina inahaala waakhaviherya achu a mukuma nnakhalaahu. Awo annakhooca michaka sahu nthowa nawi nniilipiserya mmuteko woolaleerya ohiya weererya orehererya makacamiho a mweelaponi mwawaakuveya.
20 Nni niwerye hai osepa okwaculeya? (Mwaalakhanye Mateu 7:21-23.) Nnaphwanela otikitheryeya mmuteko woochuneyaxa yoowo Yesu onilamulenleiye wi neereke. (Mat. 28:19, 20) Nihirweru nikhale ooteteiwa ni epoliitika naari weererya orehererya makacamiho a elapo yeela. Ninnaasivela achu nave ninnaathananela nthowa na makacamiho aya, nyenya noosuwela wi mukhalelo waphaama wa waakhaviherya amwaacamani ahu ori waahusiha yaawo vooloca sa Omwene wa Muluku ni waakhaviherya wunnuwiha onthamwene woolipa ni Yehova.
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 04/2017, epaax. 29, epara. 3
Wiiveleela Wanyu Onnaruuha Ncicimiho wa Yehova!
3 Mmiravo iichaniwa Elihu aahiwiriyana ovaanela waarivo variyari va Yobi ni alopwana araru. Vaavaa yaamalinhaaya, Elihu aaloca ni Yobi vooloca sa Yehova: “Wari awookololowa, honanvah’etxhu ya mmatani mwà.” (Yobi 35:7) Apwanne Elihu eererya oloca wi wiilipiserya wahu omurumeela Muluku tahi echweenevo? Hooye. Yehova haamulanke Elihu, ntoko enreiye ni alopwana akina. Elihu aalonce mwaha woohiyana. Owo aalonce wi Yehova hanachuna wi nimulapeleke. Yehova tawaakhwanela. Hiyaavovo echu nneeraahu nipake eni emweerihe okhala ooreela naari okhala oolipa. Mweeparipari, mavyakelo nryaahuno anarweela wa Muluku, nave owo onnoona mukhalelo nnapharihelaahu.
15-21 A YANERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | YUPU 36-37
Ntakhara Heeni Munaphwanelaanyu Ororomela Yoororomeliha ya Okumi Woohimala?
Sentinela, 1/10/2015, epaax. 13, ipara. 1-2
É Realmente Possível Encontrar a Deus?
A ETERNA EXISTÊNCIA DE DEUS: A Bíblia ensina que Deus existe “de eternidade a eternidade”. (Salmo 90:2) Em outras palavras, Deus não teve início nem terá fim. Do ponto de vista humano, “o número dos seus anos foge ao nosso entendimento”.—Jó 36:26.
Como isso ajuda você: Deus promete lhe dar vida eterna se você conhecê-lo como amigo. (João 17:3) Não poderíamos confiar numa promessa dessas se o próprio Deus não vivesse para sempre. Apenas o “Rei da eternidade” poderia cumprir uma promessa assim.—1 Timóteo 1:17.
Mulipeleli, 05/2020, epaax. 22, epara. 6
Apwanne Munnathamalela Samahala Muluku Onoovaheiyeeni?
6 Maahi hanuupaana nthowa nawi harakamenle naari hakhuveenle nsuwa. Waakhanle wi Nsuwa nohaacamela vakhaani elapo, maahi yaahaala oweleela. Elapo yamukhala yoovihaxa ni yawuuma nave ekumi hiyaahaala okhala. Mmakupa makina, waakhanle wi Nsuwa noorakamela vakhaani elapo, maahi yaahaala wuupaana. Elapo yaahaala wuupaana nthowa na oriirya. Nthowa na Yehova okuha elapo va nipuro noophwanelela, maahi annalapa mmukhalelo oneeriha wi veelaponi otitelele okhalavo ekumi. Eneereya hai? Oviha wa Nsuwa onnaweleeliha maahi a mu eniya ni a mmuhiceni, epakeyaaka meeku. Masiyentista annaalakhanyerya wi, eyaakha ti eyaakha, Nsuwa ninnaweleeliha maahi mancipale opwaha yaawo anahala veelaponi. Maahi oothene ala anaweleela, pahiru anamaliha mahiku khumi o atmosfera. Nave voocharela, annakookela veelaponi yavathi mmukhalelo wa epula naari nakhutu. Maahi yaawo anamora, annakookela mu eniya naari makupa makina anaphwanyeyamo maahi, nave voocharela annuuluulela wa naawiili. Wuuluulela wuuwu woophwanelela onnooniherya wi Yehova, ohiya pahiru okhala oowerya, owo tho tamiruku.—Yobi 36:27, 28; Ekle. 1:7.
Mulipeleli, 10/2022, epaax. 28, epara. 16
Mulipiheke Ewehereryo Anyu
16 Ewehereryo ahu ya okumi woohimala yamahala yoochuneyaxa enarweela wa Muluku. Ninnawehererya ni murima woothene wi omwaahiyu wootikhiniha yoowo nnaroromelaahu onahaala ophiya. Ewehereryo ahu eri ntoko ankora nave ennanikhaviherya okhala oolipa wi niwerye ohoolela makacamiho, ovilela wiikariwa naari tho ophiyerya okhwa. Eyo tho eri ntoko kapaseti nave ennakhapelela muupuwelo ahu wi niwerye okhooca yeeyo eri yoonanara ni otitelela opaka yeeyo eri yaphaama. Ewehereryo ahu enathipeleya Mpiipiliyani, ennanaacameliha wa Muluku nave ennooniherya mukhalelo osivela wawe ntakhara hiyo oryaaya otokweene. Nnahaala okhalano mareeliho mancipale mookumi ahu wakhala wi ewehereryo ahu ti yoolipa.
Muhakhu Woomunepani
Perspicaz vol. 1, epaax. 522
Comunicação
Informações e ideias eram transmitidas de pessoa a pessoa numa variedade de maneiras, nas terras bíblicas da antiguidade. Em grande parte, notícias comuns locais e estrangeiras eram transmitidas oralmente. (2Sa 3:17, 19; Jó 37:20) Viajantes, que muitas vezes acompanhavam caravanas, contavam notícias de lugares distantes quando paravam para obter comida, água e outras provisões em cidades ou paradas ao longo das rotas das caravanas. A terra da Palestina, em vista da sua posição peculiar com relação à Ásia, África e Europa, era atravessada por caravanas que iam e vinham de pontos distantes. De modo que seus habitantes podiam prontamente obter informações a respeito de eventos significativos em terras estrangeiras. Notícias, tanto nacionais como estrangeiras, frequentemente podiam ser obtidas no mercado da cidade.
22-28 A YANERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | YUPU 38-39
Apwanne Munnaavya Elukuluku wi Mvarerye Soopatuxiwa?
Mulipeleli, 08/2021, epaax. 9, epara. 7
Apwanne Munnaweherya wi Yehova Eerevo Echu?
7 Atharihaka mukhalelo Yehova opatunxeiye elapo, Piipiliya onaloca wi owo ‘oophima winnuwa wa elapo,’ aahela ‘apotxo anapharela’ ni ‘aathipa malici aya.’ (Yobi 38:5, 6, BNM) Owo aahaavya elukuluku wi avarerye miteko sawe. (Map. 1:10, 12) Muupuwele mukhalelo ankeelo yiisoonnaaya vaavaa yoonnaaya ichu soothene Yehova aapatunxeiye. Awo chiryene yaatepa ohakalala! Nthowa na yeeyo, awo yaapacerya ‘okhuwela wa nthowa na wèliwa murima.’ (Yobi 38:7, BNM) Tiheeni nnahuseryaahuvo? Yehova aahimaliha iyaakha sincipale wi amalihe ichu seiho aapatuxeiye, nyenya weerano soothene vakhaani vakhaani ni mweephoole waakumiherya mphurelo. Nave vaavaa Yehova aavarenreiye aahoona wi soothene “saatepa okhala phaama.”—Map. 1:31.
Mulipeleli, 8/2020, epaax. 14, epara. 2
Ovinya Mookhwani, Onnooniherya Osivela, Miruku ni Opisa Murima wa Muluku
2 Woopaceryani, Yehova aampatuxa Mwanawe oopacerya, Yesu. Moorweela wa Yesu, “soothene saapatushiwa mwa yoowo,” ophitaanyerya amilyawu a ankeelo. (Kol. 1:16) Yesu aatepa ohakalala olapa vamoha ni Tiithi awe. (Masi. 8:30) Nave ankeelo yaakhalano mathowa aphaama a ohakalala. Awo yaanawerya omoona Yehova ni Yesu elapaka vamoha, vaavaa yaapatuxaaya erimu ni elapo yavathi. Nyenya ankeelo yaakhulenle hai? Awo ‘yaanachapa’ vaavaa yaapatuxiwaaya elapo, nave awo yaatitelela weerano emohamoha vaavaa yaamoonaaya Yehova amalihaka opatuxa ichu soothene. Ankeelo yaatepa ohakalala vaavaa yoonnaaya yoopatuxiwa yookuchula yoochuneyaxa ya veelaponi yavathi: Achu. (Yobi 38:7; Masi. 8:31.) Soopatuxiwa seiya sinnooniherya osivela ni miruku Yehova oreiyeno.—Sal. 104:24; Aro. 1:20.
Mulipeleli, 03/2023, epaax. 17, epara. 8
Muhuserye Sincipale Vooloca sa Yehova mu Soopatuxiwa Sawe
8 Yehova onnaphwanela ororomeliwa ni hiyo. Yehova aahimukhaviherya Yupu waaceererya omuroromela wawe Yene. (Yupu 32:2; 40:6-8) Mu ochekulela ni Yupu, Muluku aahiloca mikhalelo mincipale sa soopatuxiwa, ophitaanyerya itheneeri ni itari. Yehova aahiloca tho sa axinama, ntoko enari ni kavalo. (Yupu 38:32-35; 39:9, 19, 20) Ichu soothene iho sinnooniherya ohiya pahiru owerya otokweene wa Muluku, nyenya tho osivela wawe otokweene ni miruku. Athamalelaka ochekulela yoola, Yupu aahimuroromela vancipale Yehova opwaha khalai. (Yupu 42:1-6) Moolikana, vaavaa nnahuseryaahu soopatuxiwa, ninnuupuxeryeya wi Yehova tamirukuxa ni akuruxa onipwaha hiyo. Owo tho onanwerya nave onahaala omaliha makacamiho ahu oothene. Eparipari yeela ennanikhaviherya olipiha omuroromela wahu yoowo.
Muhakhu Woomunepani
Perspicaz vol. 2, epaax. 199
Legislador
Jeová Como o Legislador. Jeová é, em realidade, o único verdadeiro Legislador do universo. São-lhe atribuídas as leis físicas que governam a criação inanimada (Jó 38:4-38; Sal 104:5-19) e a vida animal. (Jó 39:1-30) O homem também, como criação de Jeová, está sujeito às leis físicas de Jeová e, sendo ele uma criatura dotada de senso moral, racional, capaz de arrazoar e de ter espiritualidade, está igualmente sujeito às leis morais de Deus. (Ro 12:1; 1Co 2:14-16) Ademais, a lei de Jeová governa as criaturas espirituais, os anjos.—Sal 103:20; 2Pe 2:4, 11.
As leis físicas de Jeová são invioláveis. (Je 33:20, 21) Por todo o universo visível conhecido, suas leis são tão estáveis e fidedignas que, em áreas em que os cientistas têm conhecimento destas leis, podem calcular os movimentos da lua, dos planetas e de outros corpos celestes com exatidão de fração de segundo. Quem quer que aja contrário às leis físicas sente a aplicação imediata de suas sanções. Similarmente, as leis morais de Deus são irrevogáveis e não podem ser burladas ou violadas com impunidade. A execução delas é tão certa como a de Suas leis naturais, embora a punição talvez não seja imposta tão de imediato. “De Deus não se mofa. Pois, o que o homem semear, isso também ceifará.”—Gál 6:7; 1Ti 5:24.
29 A YANERU–4 A FEVERERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | YUPU 40-42
Tiheeni Nnahuseryaahu Orweela wa Yaweereya ya Yupu?
Sentinela, 15/10/2010, ipaax. 3-4, ipara. 4-6
“Quem Veio a Conhecer a Mente de Jeová?”
4 Ao meditarmos nas atividades de Jeová, é preciso evitar a tendência de julgar a Deus à base de padrões humanos. Há uma breve alusão a essa tendência nas palavras de Jeová no Salmo 50:21: “Imaginaste que eu me tornaria positivamente igual a ti.” É como disse um erudito bíblico há mais de 175 anos: “Os homens tendem a julgar a Deus, e a supor que ele esteja restrito às leis que eles consideram apropriadas para sua própria observância.”
5 Temos de cuidar para não moldar o nosso conceito sobre Jeová de um modo que se ajuste aos nossos próprios padrões e desejos. Por que isso é importante? Bem, ao estudarmos as Escrituras, alguns dos atos de Jeová podem parecer não muito acertados segundo o nosso ponto de vista limitado e imperfeito. Os israelitas do passado adotaram esse modo de pensar e tiraram uma conclusão errada dos tratos de Jeová com eles. Note o que Jeová lhes disse: “Certamente direis: ‘O caminho de Jeová não é acertado.’ Ouvi, por favor, ó casa de Israel. Não é acertado o meu próprio caminho? Não são os vossos caminhos que não são acertados?”—Eze. 18:25.
6 Um segredo para evitar a armadilha de julgar a Jeová com base nos nossos próprios padrões é reconhecer que o nosso ponto de vista é limitado e, às vezes, muito falho. Jó teve de aprender essa lição. Durante seu período de sofrimento, ele lutou contra o desespero e tornou-se um tanto egocêntrico. Jó despercebeu as questões maiores. Jeová, porém, amorosamente o ajudou a ampliar seu ponto de vista. Por fazer-lhe mais de 70 perguntas, a nenhuma das quais Jó soube responder, Jeová destacou as limitações do entendimento de Jó. Mas Jó reagiu com humildade, ajustando seu ponto de vista.—Leia Jó 42:1-6.
Mulipeleli, 6/2017, epaax. 18, epara. 12
Mutitelele Othokororya Echu Eri Yookhweleyaxa
12 Apwanne waari woohiphwanelela Yehova oloca wa Yobi mmukhalelo yoola amanle ohooseya vancipale? Hooye, nave Yobi mwaneene huupuwenle hiiha. Yobi aahiiwexexa nave aahivaha esisapo ekano ya Yehova. Ophiyerya wi aahiloca: “Vanonto kuliwaka muru wa nthowa na itxhu kolotxenlakani, kootxharuwa kiyevihaka vantxhupini ni vatxùrwani.” (Yobi 42:1-6) Woopaceryani, mmiravo mmoha iichaniwa Elihu aahimukhaviheryatho Yobi otoroka muupuwelo awe. (Yobi 32:5-10) Yobi amanle owiriyana ekano yoosivela ya Yehova nave atoronke moonelo awe, Yehova aaheeriha wi akina esuwele wi owo aanahakalala ni ororomeleya wa Yobi.—Yobi 42:7, 8.
Mulipeleli, 06/2022, epaax. 25, ipara. 17-18
“Wawehereryeke Apwiya”
17 Yupu, mmoha a alapeli a Yehova yoowo aatitelenle okhala oolipa murima ni oowerya variyari va makacamiho mancipale. Mu ekaarata awe wa Aheepiri, murummwa Paulo aahaaloca ancipale yaawo ari ntoko “neeku ntokotoko na anamoona.” (Ahe. 12:1) Oothene awo yaakumana ni makacamiho mancipale; nyenya mu okumi aya woothene, awo yaatitelela okhala oororomeleya wa Yehova. (Ahe. 11:36-40) Apwanne ovilela waya ni olapa waya mwakuru waari wasiiyo? Mweeparipari hooye! Naamwi mu okumi aya yahintonko woona waakhwanela wa soororomeliha soothene sa Muluku, awo yaatitelela onwehererya Yehova. Nave woona wi awo yaalekecheya wi aakhalano weemereryiwa ni Yehova, awo yaanaroromela wi enahaala woona waakhwaniheryiwa wa soororomeliha sa Muluku. (Ahe. 11:4,5) Yootakiherya aya enanwerya olipiha yoolakelela ahu ya otitelela onwehererya Yehova.
18 Olelo nnakhala mu elapo yeeyo ichu soonanara sinaanviraaya saaceereryeyaka. (2 Tim. 3:13) Satana hahin’ye oweeha achu a Muluku. Moohiphwacha makacamiho eni ekhumelele, nnanwerya olakelela olapa mwakuru ntakhara Yehova, nroromelaka wi “owehererya wahu onakhala wa Muluku ookumi.” (1 Tim. 4:10) Muupuwele, nchuwelo nenlo Yehova aamvanheiye Yupu yawooniherya yawi “Apwiya tawaaca ikharari ni mahala.” (Tiy. 5:11) Nnanwerya tho otitelela okhala oororomeleya wa Yehova, nsuwelaka wi owo onahaala waachuwela “yaawo anamwaavya.”—Mwaalakhanye Ahebri 11:6.
Muhakhu Woomunepani
Perspicaz vol. 2, epaax. 831
Escárnio, Zombaria
Jó era homem que mantinha de modo justo a sua integridade apesar de grandes escárnios. Mas, desenvolveu um ponto de vista errado e cometeu um erro, pelo qual foi corrigido. Eliú disse a respeito dele: “Que varão vigoroso é como Jó, que ingere a caçoada como água?” (Jó 34:7) Jó ficou preocupado demais com a sua própria justificação, em vez de com a de Deus, e tendeu a magnificar a sua própria justiça mais do que a de Deus. (Jó 35:2; 36:24) Ao ser alvo do severo escárnio de seus três “companheiros”, Jó tendeu a considerar isso como dirigido contra ele em vez de contra Deus. Nisto era similar àquele que se expõe a zombarias e escárnios, e se agrada disso, aceitando-o como se bebesse água com prazer. Mais tarde, Deus explicou a Jó que esses escarnecedores na realidade (no fim de contas) estavam falando inveracidades contra Deus. (Jó 42:7) De modo similar, Jeová disse ao profeta Samuel, quando Israel exigiu um rei: “Não é a ti que rejeitaram, mas é a mim que rejeitaram como rei sobre eles.” (1Sa 8:7) E Jesus disse aos seus discípulos: “Sereis pessoas odiadas por todas as nações [não por vossa causa, mas] por causa do meu nome.” (Mt 24:9) Ter isso em mente habilitará o cristão a suportar escárnios com o espírito correto e o qualificará a receber a recompensa pela sua perseverança.—Lu 6:22, 23.
5-11 A FEVERERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | SALMU 1-4
Mukhaviherye Omwene wa Muluku
Mulipeleli, 09/2021, epaax. 15, epara. 8
“Kinarwa Kicikinya Maloko Oothene”
8 Ti mwawiihai achu anaakhulelaaya muchaka yoola? Ancipale annakhooca. (Mwaalakhanye Salumu 2:1-3.) Maloko ari oohaleeliheya. Awo annakhooca weemererya wi Yehova oomuthanla Mulamuleli. Awo hanoona michaka ya Omwene seiho nnalaleeryaahu ntoko ‘michaka yaphaama.’ Mweeparipari alamuleli akina annakhwatiiha muteko woolaleerya! Naamwi alamuleli ancipale a mahiku yaala elocaka wi annamurumeela Muluku, awo hanachuna ohiya olamulelo aya. Hiihaa ntoko alamuleli a mmahiku a Yesu, alamuleli olelo annamwaakaaha oothanliwa a Yehova moorweela wa waahiphela alapeli awe oororomeleya.—Saw. 4:25-28.
Mulipeleli, 4/2016, epaax. 24, epara. 11
Mutitelele Ohipaka Makupa mu Elapo Yeela Yookawanyeya
11 Wiithukumanyerya. Vaavaa ikhorowa ni sookhalano sahu inakhalaaya sookhweleya wa hiyo, onamukhala woovila ohipaka makupa a elapo. Evinre eyaakha ya 1970 Anamoona a Yehova ancipale o Malawi yaayeleela echu eri yoothene yaaryaayano nthowa nawi yaakhooca opaka makupa a elapo. Moothananiha, akina yaakhooca oyeleela muhakhu aya. Murokora nsina nawe Ruthi onnuupuwela, “Akina yaakhala vamoha ni hiyo mu nipuro na alipa oophariwa nyenya ohoolo waya yaaphitaana ni alamuleli nave yaakookela owaani woona wi hiyaachuna oyeleela muhakhu aya.” Nyenya akapuro ancipale a Muluku haneera hiiha. Awo annatitelela ohipaka makupa a elapo, moohipwacha wakhala wi anahaala oyeleela ikhorowa ni sookhalano saya—Ahebri 10:34.
Muhakhu Woomunepani
Perspicaz vol. 1, ipaax. 689-690
Pragana (Palhiço)
A fina camada protetora ou folhelho que reveste o grão de cereais, como a cevada e o trigo. Embora as referências bíblicas à pragana sejam figuradas, elas refletem as práticas de debulha que eram comuns nos tempos antigos. Após a colheita, esta membrana não comestível que revestia o valioso grão era inútil, e, por isso, era símbolo apropriado de algo leve, imprestável e indesejável, algo a ser separado do que é bom, e a ser eliminado.
Primeiro, a debulha fazia com que o grão se soltasse da palha. Daí, pelo joeiramento, o palhiço era carregado pelo vento, como se fosse pó. (Veja JOEIRAR.) Isto bem ilustra como Jeová Deus tanto remove os apóstatas de entre Seu povo como se livra de pessoas iníquas e de nações opositoras. (Jó 21:18; Sal 1:4; 35:5; Is 17:13; 29:5; 41:15; Os 13:3) O Reino de Deus esmagará seus inimigos em partículas tão diminutas que serão facilmente levadas embora como a pragana.—Da 2:35.
A imprestável pragana era amiúde ajuntada e queimada, para impedir que fosse trazida de volta pelo vento e contaminasse as pilhas de cereal. Similarmente, João, o Batizador, predisse a vindoura destruição ardente dos falsos religiosos—o Debulhador, Jesus Cristo, juntará o trigo, “mas a palha ele queimará em fogo inextinguível”.—Mt 3:7-12; Lu 3:17; veja DEBULHA; PALHA.
12-18 A FEVERERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | SALMU 5-7
Mutitelele Okhala Oororomeleya Moohipwacha Saweera sa Akina
Mulipeleli, 3/2021, epaax. 15, ipara. 7-8
Omwaalakhanya Piipiliya Eni Yookhaviheryeeni Hai Ovilela Makacamiho?
7 Apwanne nthamwene anyu naari muchu a veemusini vanyu ohookhalihaani moonanara? Waakhanle wi ti hiiha, echu emoha enahaala wookhaviheryaani ori ohuserya yeeyo yeeren’ye ni MweneTavite elukuluku mwanawe Apisaloni ammwarenleiye nave anachuna okhala Mwene.—2Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14
8 (1) Ovekela. Ni yaweereya yeeyo mmuupuweloni, muloce ni Yehova mukhalelo munoonaanyu vooloca sa echu yeeyo mweereliwaanyu. (Sal. 6:6-9) Mukhale ooluluwanya. Voocharela muloce ni Yehova wi ookhaviheryeeni ophwanya malakiheryo yaawo anahaala woohoolelaani wi mweererye ovilela nikacamiho nenlo noovila.
Mulipeleli, 7/2020, ipaax. 8-9, ipara. 3-4
Mukhale Oolekecheya wi Mookhalano Eparipari
3 Mathipelo a nroromelo nahu hanaphwanela okhala pahiru osivela weekristu yoowo onaphwanyeya ni achu a Muluku. Ntakhara heeni? Mwaanyiherye wi munna a mmulokoni—ophiyerya wi mutokweene a muloko naari piyoneero—oopaka yoocheka etokweene. Naari muchu mukina a mmulokoni ohookhalihaani moonanara. Naari munna mmoha onnakhala muchu oomwaryeya nave onnapacerya oloca wi ela tahi eparipari. Tiheeni mwaahaalaanyu weera? Apwanne mwaahaala oceecheya ni omaala omulapela Yehova? Ti yaphaama wuupuwela wi: Oteka nroromelo nahu nthowa na akina, ohiya olipiha onthamwene ahu ni Yehova, nroromelo nahu hinni nikhale noolipa. “Empa” anyu ya nroromelo henaphwanela otekiwa ni ichu ihinalekela, ntoko muupuwelo ni moonelo wooheseya. Nlo nnaphwanela otekiwa ni ichu soolipa, ntoko saweereya ni muupuwelo woophwanelela. Nyuwaano munaphwanela ororomela wi Piipiliya ookhalano eparipari vooloca sa Yehova.—Aro. 12:2.
4 Yesu aaloca sa achu aneemererya eparipari ni ‘ohakalala,’ nyenya annayeleela nroromelo naya vaavaa aneehiwaaya. (Mwaalakhanye Mateu 13:3-6, 20, 21.) Akhweya awo haniiwexexa wi omuchara Yesu onavolowela ohoolela saweeha ni makacamiho. (Mat. 16:24) Akhweya awo anuupuwela wi okumi wa Mukristu ti woohakalaliha—naari mareeliho nave wi muchu hanakumanano makacamiho. Nyenya mu elapo yeela yoonanara nnahaala ohoolela makacamiho. Vakina vaya makacamiho nnakumanahuno mookumini anamuneeriha oyeleela ohakalala wahu.—Sal. 6:6; Ekle. 9:11.
Muhakhu Woomunepani
Perspicaz vol. 2, epaax. 1004
Sepultura, Sepulcro
Em Romanos 3:13, o apóstolo Paulo cita o Salmo 5:9, comparando a garganta de homens iníquos e enganosos a “um sepulcro aberto”. Assim como o sepulcro aberto é para ser enchido com mortos e com corrupção, a garganta deles abre-se com conversa mortífera e corrupta. —Veja Mt 15:18-20.
19-25 A FEVERERU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | SALMU 8-10
‘Kinachuna Woocicimihaani, Apwiya’
Mulipeleli, 08/2021, epaax. 3, epara. 6
Mucicimiherye Nipuro Nanyu mu Emusi ya Yehova
6 Yehova oorehererya nipuro navameekhaaya wa hiyo. Ahaakumve ompatuxa mulopwana oopacerya, Yehova aarehererya elapo yavathi wa achu. (Yobi 38:4-6; Yer. 10:12) Nthowa nawi owo tamiruku ni a mahala, Yehova oovahererya ichu sincipale saphaama wa hiyo wi nipuheke. (Sal. 104:14, 15, 24) Mu elukuluku aya, owo aahivarerya ichu seiho aapankeiye, nave “aahoona wi ti saphaama.” (Map. 1:10, 12, 31) Owo aahaacicimiha achu moorweela wa waavaha ‘olamulelo’ wa miteko sawe soothene sootikhiniha veelaponi. (Sal. 8:6) Muluku onachuna wi achu oophaameya epuhe murici yoola wa okhapelela soopatuxiwa sawe sooreera okhala wookhala. Apwanne nyuwaano munnamuthamalela Yehova moohihiyererya nthowa na yoolaiherya yeela yootikhiniha?
Mulipeleli, 5/2020, epaax. 23, epara. 10
Apwanne Munnathamalela Samahala Muluku Onoovaheiyeeni?
10 Akhalavo meerelo mancipale a wooniherya othamalela wahu mavyakelo a oloca. Mukhalelo mmoha wa weerano eyo ori waaleela akina soororomela sahu vooloca sa Muluku wa yaale aneemererya othatuwa. (Sal. 9:1; 1 Ped. 3:15) Yaale aneemererya othatuwa anachuna oneeriha weemererya wi elapo ni ikumi soothene irivovo irimuthatuwa. Wakhala wi awo aalakelela oniwiriyana, nnanwerya ompharihela Piipiliya naari makupa makina a yoohuserya ela wi nimwaakihe Tiithahu a wirimu ni oloca ntakhara heeni nryaahu oolekecheya wi owo tori Mpatuxa a erimu ni elapo yavathi.—Sal. 102:25; Isa. 40:25, 26.
Mulipeleli, 4/2022, epaax. 7, epara. 13
Apwanne Mwa “Yootakiherya . . . Mmasu”?
13 Mwiipe ni murima woothene. Nthowa noochuneyaxa na wiipa mmithukumano sahu ori omvuwiha Yehova. Murokora awiichaniwa Sara hiisoona okhala mulipa awiipa aphaama. Nyenya owo aanachuna omvuwiha Yehova ni macipo. Wi aakhwaniherye yeela, vaavaa aarehereryeiye mithukumano, owo aanarehererya tho macipo. Owo aniixakiha ni wiipa macipo nave aaneererya woona wiiwanana orivovo variyari va masu a macipo ni ichu seiho saahaala othokororiwa mmithukumano. Owo ooloca: “Kaawuupuwelaka sa masu yaawo, nkinuukhuwaxa waakhanle wi kinahaala wiipa phaama naari hooye.”
Muhakhu Woomunepani
Perspicaz vol. 1, epaax. 664
Dedo da Mão
Figuradamente, fala-se de Deus como realizando obras com “o(s) dedo(s)”, tais como escrever os Dez Mandamentos em tábuas de pedra (Êx 31:18; De 9:10), fazer milagres (Êx 8:18,19) e criar os céus (Sal 8:3). Que os “dedos” de Deus, empregados na atividade criativa, referem-se ao seu espírito santo, ou força ativa, é indicado no relato de Gênesis sobre a criação, onde se diz que a força ativa de Deus (rú·ahh, “espírito”) movia-se sobre a superfície das águas. (Gên 1:2) Todavia, as Escrituras Gregas Cristãs fornecem a chave para o entendimento correto desse uso simbólico, pois o relato de Mateus explica que Jesus expulsava demônios por meio do ‘espírito santo de Deus’ e Lucas nos informa de que isso se dava por meio do “dedo de Deus”.—Mt 12:28; Lu 11:20.
26 A FEVERERU–3 A MARSU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU | SALMU 11-15
Mwiisaanyiherye mu Elapo Evyaani ni ya Murecele ya Muluku
Sentinela, 15/5/2006, epaax. 18, epara. 2
Destaques do Livro Primeiro Dos Salmos
11:3—Que alicerces são derrubados? Esses são os próprios alicerces da sociedade humana —a lei, a ordem e a justiça. Quando estão em colapso, a desordem social prevalece e não há justiça. Sob tais condições, “o justo” deve confiar plenamente em Deus. —Salmo 11:4-7.
Sentinela, 4/2016, epaax. 11
Um Mundo Sem Violência: É Possível?
A Bíblia diz que em breve Deus vai acabar com a violência. O mundo violento de hoje aguarda “o dia do julgamento e da destruição das pessoas ímpias”. (2 Pedro 3:5-7) Não haverá mais pessoas violentas causando sofrimento a outros. Por que podemos ter certeza de que Deus quer fazer alguma coisa para eliminar de vez a violência?
A Bíblia diz que Deus “odeia quem ama a violência”. (Salmo 11:5) Ele ama a paz e a justiça. (Salmo 33:5; 37:28) Por isso, ele não vai tolerar para sempre as pessoas violentas.
Mulipeleli, 08/2017, epaax. 7, epara. 15
Apwanne Muri Ooreheryeya Oweherya Moovilela?
15 Ntakhara heeni Tavite aareiye ooreheryeya owehererya moovilela? Owo onnanivaha naakhulo mu Salumu mmohamoha mummo aakonheiye ikwaha xexe ariki: “Ophiyerya lini?” Owo aaloca: “Miyano kòroromela ikharari sanyu; ohakalale murima aka munivulusoni mwanyu! Kinan’wipela Apwiya wa nthowa na saphama akerenlaya.” (Salumu 13:5, 6) Tavite aahisuwela wi Yehova aanamusivela nave aahaala okhala oororomeleya wa yene ilukuluku soothene. Owo aahuupuwelela ilukuluku Yehova aamukhavihenryeiye, nave aanaweherya elukuluku yeeyo Yehova eereiye amalihe saweeha sawe. Tavite aahisuwela wi waari woophwanelela owehererya mareeliho a Yehova.
Reino de Deus, epaax. 236, epara. 16
O Reino Realiza a Vontade de Deus na Terra
16 Segurança. Finalmente, a bela descrição feita em Isaías 11:6-9 terá um cumprimento completo até mesmo em sentido literal. Homens, mulheres e crianças estarão seguros, não importa aonde forem na Terra. Nenhuma criatura, quer humana, quer animal, representará ameaça. Imagine no futuro ter todo este planeta como seu lar, onde poderá nadar nos rios, lagos e mares; atravessar cadeias de montanhas e passear nos campos em total segurança. E, quando a noite cair, você não terá medo. As palavras de Ezequiel 34:25 se cumprirão, e o povo de Deus poderá até mesmo ‘morar no ermo em segurança e dormir nas florestas.”
Muhakhu Woomunepani
Sentimela, 15/9/2013, ipaax. 19-20, epara. 12
Você Foi Transformado?
12 Infelizmente, neste mundo estamos cercados de pessoas que se encaixam na descrição de Paulo. É provável que elas achem que seguir normas e princípios é ser antiquado ou intolerante. Muitos professores e pais têm um conceito permissivo e promovem um modo de pensar “liberal”. Para eles tudo é relativo; nada é absoluto. Até muitos que afirmam ser religiosos acham que têm liberdade para fazer o que é certo na opinião deles, sem qualquer obrigação de obedecer a Deus e seus mandamentos. (Sal. 14:1) Essa atitude pode ser um perigo para os cristãos verdadeiros. Se não tomarem cuidado, alguns podem ter esse mesmo conceito em relação aos arranjos teocráticos. Talvez não queiram seguir procedimentos congregacionais e até reclamem de qualquer coisa que não seja do seu agrado. Ou pode ser que questionem conselhos baseados na Bíblia sobre entretenimento, uso da internet e ensino superior.