EPIIPILIYOTEKA ya Watchtower
EPIIPILIYOTEKA
ya Watchtower
Elomwe
  • PIIPILIYA
  • SOOLALEERYIWA
  • MITHUKUMANO
  • wp14 1/9 ipaax. 3-6
  • Achu Anahaala Opahula Elapo Yavathi Okhala Wookhala?

Henaphwanyeya exilema mu nikupa nenla.

Munikhurumuwele, yookhala ehesen'ye nichunaka owoonihaani exilema ela.

  • Achu Anahaala Opahula Elapo Yavathi Okhala Wookhala?
  • Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova—2014
  • Miru Mikhaani
  • ENAHAALA OTEPA?
  • OPAHUWA WA ELAPO
  • YOOKHWELA YA MPATUXA
  • ELAPO YAVATHI ECHEKO AHU OKHALA WOOKHALA
Mulipeleli Alaleyaka Omwene wa Yehova—2014
wp14 1/9 ipaax. 3-6

MWAHA WA EKAAPA

Achu Anahaala Opahula Elapo Yavathi Okhala Wookhala?

“Atxhu annayariwa, atxhu annakhwa nto elapo enakhala emohamoha mahiku othene.”​—MWENE SOLOMONI, NSANA 11 E.E.K.a

Wa namarepa a Piipiliya akhalai, olekela wa achu ti woohiyana vancipale ni olekela wa elapo. Mweeparipari, voovira wa iyaakha macikhweene, achu annakhala ni annamala, nave Elapo ennooniherya okhala yawiikhalelaru ni yootikitheryeya mu owerya waya okhapelela okumi​—ophiyerya hiihano.

Iyaakha ovinyerya Ekhoco Yanawiili ya Elapo Yoothene sinooniwa okhala ilukuluku sa Oya Vahoolo Otokweene. Mu elukuluku emoharu ya okumi, achu annoona oya vahoolo wa soowela, ikhankoonya sa michaka ni ikina seiyo siruuhale otorokeya otokweene wa muhakhu. Ancipale annapuha mukhalelo wa okumi wooneya okhala woohiweryeya. Mu elukuluku emohamoha, achu a veelaponi yavathi ahaaceereryeya itila raru.

Nnya, soothene seiya sookhalano soowaawa saya. Ennalociwa wi miteko sa achu sinnapahula elapo yavathi. Chiryene, anamahuserya akina analoca wi nri mu elukuluku evyaani ya elapo​—yeeyo achu anavolowelaaya vancipale elapo.

Piipiliya aaloherya elukuluku yeeyo achu yahaalaaya ‘opahula elapo yavathi.’ (Yawupulula 11:18) Achu akina anniikoha wari wi nnakhala mu elukuluku yeeyo. Apwanne elapo yavathi enahaala opwahiherya opahuliwa? Enahaala otepa? Achu anahaala opahula elapo yavathi okhala wookhala?

ENAHAALA OTEPA?

Elapo yavathi enahaala otepa opahuwa? Anamahuserya akina anoona wi henaweryeya osuwela. Nthowa na yeela, awo ari awuukhuwa wi akhweya ninnaacamela elukuluku yeeyo mootutuxa otorokeya wa elapo yavathi onahaalaaya otannya ipahu.

Ntoko yootakiherya, muthokororye Maralala a Antartika Oomoko. Ancipale anneemererya wi oviha wa elapo onahaala weeriha wi maralala yaala etothowe mmukhalelo woohiweryeya. Ntakhara maralala annakhuneela waarya wa nsuwa. Nyenya vaavaa maralala anatothowaaya, eniya vathi vaya ennooneya. Mukhalelo weepiphi wa eniya yeela onnaviha vancipale, yeeyo enatannya otothowa. Mukhalelo yoola woopahula waahaala otepa. Waaceeryeryeya wa maahi nthowa na otothowa wa maralala waahaala otannya ipahu saahaala owiipha achu macikhwi macikhweene.

OPAHUWA WA ELAPO

Annapakiwa marehereryo mancipale wi evoothiwe “makacamiho a elapo” yaawo nnakumanaahuno hiihano. Marehereryo akhalai apakiwe annooniwa okhala ookhaviherya, yaawo anavuwiha oya vahoolo wa muhakhu ni achu mpuwa mwa mikhalelo sa elapo. Tiivi siri sookhumelela saya?

Moohiciha, hiiha ntoko orama wa ikhorowa, opahuwa wa elapo onamwaaceereryeya. Achu annatitelela opharihela vancipale ichu sa elapo opwaha owerya wa elapo. Yookhala enaphwanela weeriwa? Mulipa oohuserya elapo mmoha mwawiiyeviha aaheemererya: “Chiri, hiyaano hinnasuwela phaama opharihela elapo.” Mukhalelo ola onniiwanana phaama ni yooloca ya Piipiliya: “Havo onathanla ephiro yaphama.”​—Yeremiya 10:23, BNM.

Mmakhalelo makina, Piipiliya onnaniroromeliha wi Muluku, Mpatuxa harwa eemererya wi achu etoloxe elapo. Mu Salmo 115:16, ninnaalakhanya: “Elapo ya vathi [Muluku] távelénliye wa anamwane a atchu.” Chiri, elapo ahu yavathi “yamahala yaphama” ya Atiithi ahu awirimu. (Yakobo 1:16) Apwanne yamahala ya Muluku yaahaala okhala ya elukuluku vakhaani, naari enammala elukuluku aya? Moohikhwa minikwa hooye! Eyo ennooneya mu mapakeliwo eelapo ahu.

YOOKHWELA YA MPATUXA

Liivuru a Piipiliya a Mapacereryo onnanleela mookwakwaleya mukhalelo Muluku aarehenreiye elapo yavathi. Woopaceryani, elapo yavathi yaalociwa wi “hiyarino etxhu ni yàri ntakhwa, yàrukureryiwe ti epiphi.” Makupa mancipale a elapo “mahi”​—oochuneya okhala wa okumi—​veelaponi yavathi. (Maphatxuwelo 1:2, BNM.) Ohoolo waya Muluku aahi: “Ekamàma ekhale.” (Maphatxuwelo 1:3, BNM.) Mwawooneya waarya wa nsuwa waavolowela elapo, nave ekamaama yaahooneya veelaponi yavathi ekwaha yoopacerya. Ohoolo waya onnalociwa ophacuwa wa echaya yawuuma ni iniya. (Mapacereryo 1:9, 10) Voocharela, “munyepu, miloko sa miri ni mipewu saya sene nave miloko sa miri ni inima ni mipewu saya” yaareeriha elapo. (Maphatxuwelo 1:12, BNM.) Marehereryo oochuneya yaawo anakhaviherya saweereya sawuuluuleya inakhapelela okumi​—wiiwanana wa omumula wa axinama, achu ni miri—​yaapakiwa. Teevi yaari yookhwela ya marehereryo oothene yaala?

Mulipa miririmu akhalai Yesaya aaloca sa Muluku ntoko Yoowo “apatunse erimu, ti Muluku opatunse elapo yavathi, ti yawo umpe yeyo ni etikitherya. Hapatunse elapo yavathi wi ehikhaleno etxhu, nto wi ekhalekemo atxhu.” (Isaiya 45:18, BNM.) Chiri, yookhwela ya Muluku ti wi elapo yavathi ekhaliwekemo ni achu okhala wookhala.

Moohiciha, achu annapharihela moonyala yamahala yaphaama ya Muluku ophiyerya opahula. Naamwi hiiha, yookhwela ya Mpatuxa hetoroken’ye. Mulopwana mmoha akhalai aahi: “Apwiya hakhanle ntoko mutxhu onawerya wotha, hakhanle ntoko mutxhu onarukunusa mupuwelo. Ti lini Apwiya alontxaya nave ohòlo waya ehikhala yeyo alontxhaya?” (Namarepela 23:19, BNM.) Mweeparipari, ohiyana wi eemererye wi elapo yavathi epahuliwe, elukuluku ennaacamela yeeyo Muluku onahaaleiye “wapahula yawo enapahula elapo.”​—Yawupulula 11:18.

ELAPO YAVATHI ECHEKO AHU OKHALA WOOKHALA

Yesu Kiristu mu Mwaha awe wa Mwaako aahi: “Óréla ari awitchachála: ntakhara enarwa-yákhela elapo ya vathi.” (Mateyu 5:5) Ohoolo waya mmwaha mmohamoha, Yesu aahuupulula yeeyo yahaala woopola elapo yavathi woopahuwani. Owo ahaahusiha oohuserya awe ovekela: “Omwene anyu orwe. Okhwela wanyu wereye, ntoko Wirimu hihá vathi vano.” Aai, Omwene wa Muluku, naari olamulelo onahaala waakhwaniha yookhwela ya Muluku ni veelaponi yavathi.​—Mateyu 6:10.

Vooloca sa matorokelo matokweene yaawo Omwene onahaalaaya oruuha, Muluku onnaloca: “Nkonani, kinerano sothe sene sikhale sahihano.” (Yawupulula 21:5) Apwanne ela enataphulela wi Muluku onahaala oraceeliha elapo yavathi ni ekina evyaani? Hooye, chiryeene elapo ahu henananre. Moohiyana, Muluku onahaala waamaliha yaale anatannya onanara wa elapo yavathi, “yawo enapahula elapo,” ti wi, mukhalelo wamutano wa olamulelo wa achu. Owo onahaala oraceeliwa ni “wirimu wahihano ni elapo yahihano”​—olamulelo wahiihaano wa wirimu, Omwene wa Muluku, yoowo onahaala olamulela emusi evyaani ya achu veelaponi yavathi.​—Yawupulula 21:1.

Wi amalihe orama wa ichu seelapo yoowo onatannyiwa ti achu, Muluku onahaala ophimelela mukhalelo wa elapo. Alocaka yeeyo Muluku onahaaleiye weera, namarepa a salmo aaveereliwa orepa: “Munnashekurya elapo ya vathi, munnarikelela, munnaréliha winchipale.” Ni ilukuluku sa eyaakha soophimeleleya, opwaha soothene, ni mareeliho a Muluku, elapo yavathi enahaala okhala parataiso yiimaka soolya sincipale.​—Salmo 65:9-13.

Mwawiiwanana ni Pyarela namerepa a mutokweene ookuchula a malapelo a Intiya, Mohandas Gandhi, aaloca: “Elapo ennavaha mwawaakhwanela soothowa sa achu nyenya ohiya sa nrima na achu.” Omwene wa Muluku onahaala omaliha mathowa anatannya makacamiho a elapo yavathi orweela wa otoroka mukhalelo wa mirima saachu. Mulipa miririmu Yesaya aaloherya wi vathi va olamulelo wa Omwene, achu heni ‘emwareke nari yèreke yonanara’ wa mukina ni mukhwaawe naari wa elapo yavathi. (Isaiya 11:9, BNM.) Mweeparipari, olelo macikhwi aachu a mukhalelo woothene wa okumi annahuserya meecelo avasulu a Muluku. Awo annahusihiwa omusivela Muluku ni mwaacamani, wooniherya munepa woothamalela, okosopa elapo, okhapelela ichu sa elapo, ni okhalano okumi onakhaviherya yookhwela ya Mpatuxa. Awo annareheryiwa wa okumi mu parataiso a veelaponi yavathi.​—Eklesiyaste 12:13; Mateyu 22:37-39; Akolose 3:15.

Mwaha wa opatuxa mu Mapacereryo onnakuchuwa ni masu ala: “Muluku àhona wi sothene ihe àpatunseiye sàri txhiri sorèrasa.” (Maphatxuwelo 1:31, BNM.) Chiri, elapo yavathi yootepa oreera henaphwanela opahuliwa. Ninnalipiheya osuwela wi omwaahiyu wa elapo ahu onakona mmatani wa Mpatuxa ahu oosivela, Yehova Muluku. Owo onnaroromeliha: “Ekhaikhai tiniriaya yakhele elapo ya vathi, yikhaleleru mummo okhala wokhala.” (Salmo 37:29) Haya mukhale variyari va “ekhaikhai,” yaawo anahaala wiichana elapo yavathi ntoko echeko aya yawiikhalelaru.

[Nsu na vathi]

a Orweela Mpiipiliyani Eklesiyaste 1:4, Bibiliya Nsu na Muluku, BNM.

[Ekaaxa va epaaxina 4]

Ophariheliwa Woonanara wa Elapo Ahu

Nwiya. “Sookhalavo sawooniherya soolipa wi nwiya, eniya, ni echaya sinnalucuwa . . . Opacerya 1950, ti miteko saachu inatannya olucuwa.”​—Nikhuuru na Ovarerya Ilukuluku na Amerika, 2012.

Echaya. “Waacamela 50% ya echaya yootorokeya nthowa na miteko saachu, ni sookhumelela itokweene mu soopatuxiwa, saweereya sa wuuluulela, . . . ni ilukuluku.”​—Otorokeya wa Mukhalelo wa Elapo Yavathi.

Iniya. “Waacamela 85% sa ihopa sinnaphariheliwa moonanara, naari opahuliwa.”​—BBC, Setempuru a 2012.

Soopatuxiwa. “Alipa oohuserya ancipale anuupuwela wi . . . achu tarino nthowa mu [otholowa otokweene wa soopatuxiwa onaacamela], akhweya mwawaakuveya mmwaha wa veelaponi yavathi, chiri nthowa nri mmakhatani mwa achu.”​—Orweela mu science.nationalgeographic.com.

[Ekaaxa va epaaxina 5]

Nipuro na Okumi

“Nipuro na okumi,” tiheeni? Mwawiiwanana ni NASA, nlo “nikupa na Elapo ni nwiya aya onawerya okhapelela okumi.” Ntoko nikarapasa na nooce, nipuro na okumi ti noovyavyaala, nenlo nnahuruwela elapo ahu.

Nipuro nlo nookhalano ichu irino okumi ni mukhalelo aya—nwiya, echaya, ni iniya​—mwemmo onaphwanyeyamo ikuru ni soolya inachuneya ntakhara okumi. Ntoko yawooniherya, miri sinnapharihela ikuru sa nsuwa wi itatuxe nwiya wooviha, maahi okhala nwiya wooriirya ni yoolya. Achu ni axinama annakuxa nwiya wooriirya ni yoolya nave annakumiherya vaate nwiya wooviha ni ikina. Nave mukhalelo yoola onnuuluulela mukhataaya. Mwawiihiiha, nipuro na okumi ninnawerya okhapelela okumi okhala wookhala.

Ni mathowa aphaama, Muluku onnalociwa ntoko Yoowo ‘àlipinhe elapo yothene, ni osuwela wawe.’ (Yeremiya 10:12, BNM.) Ntoko mulipa oomusuwela Piipiliya olonceiye, “elapo yavathi ti yootikhiniha nave epakiwe wi ephariheliweke ni achu.”

[Eruku va epaaxina 3]

[Mwaneene a eruku]

Strdel/AFP/Getty Images

[Eruku va epaaxina 4]

[Mwaneene a eruku]

© Paul Souders/WorldFoto

[Eruku va epaaxina 6]

Elapo yavathi yootepa oreera henaphwanela opahuliwa

    Soolaleeryiwa sa Lomwe (1995-2024)
    Okhumavo
    Ovolowa
    • Elomwe
    • Ovaha
    • Orehererya
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malakiheryo a Opharihela
    • Malakiheryo a Sookhuweya
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovaha