BIBLIOTECA IPAN INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA IPAN INTERNET
náhuatl de guerrero
  • BIBLIA
  • AMATLAJKUILOLTIN
  • TLANECHIKOLTIN
  • nwt Mateo 1:1-28:20
  • Mateo

Xonka video tlen otiktlapejpeni.

Xtechtlapopolui, xueli tlapoui video.

  • Mateo
  • Biblia. ITlajtol toTajtsin. Mateo-Apocalipsis
Biblia. ITlajtol toTajtsin. Mateo-Apocalipsis
Mateo

TLEN OKIJKUILO MATEO

1 Yejuin libro tlajtoua itech Jesucristo,* akin ikoneuj David niman akin ikoneuj Abrahán.

 2 Abrahán okipix se ikoneuj akin okitokayoti Isaac;

Isaac okipix se ikoneuj akin okitokayoti Jacob;

Jacob okipix se ikoneuj akin okitokayoti Judá niman okinpix oksekimej ikoneuan;

 3 Judá ononamikti iuan Tamar niman okinpixkej inkoneuan akin okintokayotijkej Pérez niman Zérah;

Pérez okipix se ikoneuj akin okitokayoti Hezrón;

Hezrón okipix se ikoneuj akin okitokayoti Ram;

 4 Ram okipix se ikoneuj akin okitokayoti Aminadab;

Aminadab okipix se ikoneuj akin okitokayoti Nahsón;

Nahsón okipix se ikoneuj akin okitokayoti Salmón;

 5 Salmón ononamikti iuan Rahab niman okipixkej se inkoneuj akin okitokayotijkej Boaz;

Boaz ononamikti iuan Rut niman okipixkej se inkoneuj akin okitokayotijkej Obed;

Obed okipix se ikoneuj akin okitokayoti Jesé;

 6 ikoneuj Jesé katka rey David;

David ononamikti iuan isiuauj Urías niman okipixkej se inkoneuj akin okitokayotijkej Salomón;

 7 Salomón okipix se ikoneuj akin okitokayoti Rehoboam;

Rehoboam okipix se ikoneuj akin okitokayoti Abías;

Abías okipix se ikoneuj akin okitokayoti Asá;

 8 Asá okipix se ikoneuj akin okitokayoti Jehosafat;

Jehosafat okipix se ikoneuj akin okitokayoti Jehoram;

Jehoram okipix se ikoneuj akin okitokayoti Uzías;

 9 Uzías okipix se ikoneuj akin okitokayoti Jotán;

Jotán okipix se ikoneuj akin okitokayoti Acaz;

Acaz okipix se ikoneuj akin okitokayoti Ezequías;

10 Ezequías okipix se ikoneuj akin okitokayoti Manasés;

Manasés okipix se ikoneuj akin okitokayoti Amón;

Amón okipix se ikoneuj akin okitokayoti Josías;

11 ikoneuj Josías katka Jeconías niman okinpix oksekimej ikoneuan ijkuak judíos okinuikakej Babilonia.

12 Sakin ika judíos okinuikakej Babilonia, Jeconías okipix se ikoneuj akin okitokayoti Sealtiel;

Sealtiel okipix se ikoneuj akin okitokayoti Zorobabel;

13 Zorobabel okipix se ikoneuj akin okitokayoti Abiud;

Abiud okipix se ikoneuj akin okitokayoti Eliaquim;

Eliaquim okipix se ikoneuj akin okitokayoti Azor;

14 Azor okipix se ikoneuj akin okitokayoti Sadoc;

Sadoc okipix se ikoneuj akin okitokayoti Aquim;

Aquim okipix se ikoneuj akin okitokayoti Eliud;

15 Eliud okipix se ikoneuj akin okitokayoti Eleazar;

Eleazar okipix se ikoneuj akin okitokayoti Mattán;

Mattán okipix se ikoneuj akin okitokayoti Jacob;

16 ikoneuj Jacob katka José, akin ononamikti iuan María. Niman María okipix Jesús, akin kijliaj Cristo.

17 Kuakon, ika nochi onenkej 14 tajtin desde Abrahán hasta David, 14 tajtin desde David hasta ijkuak judíos okinuikakej Babilonia niman 14 tajtin desde ijkuak judíos okinuikakej Babilonia hasta ijkuak oyejkok Cristo.

18 Yejuin tlen opanok ijkuak onemiko Jesucristo. Inan, akin itoka María, nonamiktiskia iuan José, pero achto ika iuan nonamiktiskia, espíritu santo okichiuj ika* ijtik mapeua manoskalti se konetsintli. 19 José kipiaya kuajli iyojlo niman xkinekiya ika María manopinajti imixpan nochimej. Yejua ika, kinemilijtoya kikauas san ichtaka. 20 Pero ijkuak José yokinemilijka kichiuas nochi yejuin, ¡xkakikan!, iángel Jehová* okinotiti ijkuak tlatemiktoya niman okijli: “José, ikoneuj David, maka xmomojti tikuikas María mochan, pampa espíritu santo okichiuj ika yejua makipiya se ikonetsin. 21 María kinemitis se konetsintli niman noneki tiktokayotis Jesús,* pampa yejon konetsintli kichiuas ika nochimej akin nemij ipan ipueblo maka sa makipiyakan tlajtlakojli”. 22 Nochi yejuin opanok para manochiua nochi tlen Jehová yokijtojka ipampa* iteotlajtokauj. 23 Yejua ijkin yokijtojka: “¡Xkakikan! Yejon ichpochtli akin xenonamiktia, kinemitis se ikoneuj akin kitokayotiskej Emmanuel”, tlen kijtosneki “toTajtsin touan nemi”.

24 Ijkuak José otlachix,* okuikak María ichan, ijkon ken yokinauatijka iángel Jehová. 25 Pero xiuan onotekak hasta ijkuak okinemiti yejon konetsintli. Niman yejua okitokayoti Jesús.

2 Jesús onen Belén tlen onka Judea ijkuak Herodes* nemiya ken rey. Satepan, sekimej akin tetlatemouiliaj* ika sitlalimej, oyejkokej Jerusalén. Yejuamej ualeuayaj kampa uajkisa tonaltsintli, 2 niman tetlajtoltiayaj: “¿Kanon nemi konetsintli akin inrey judíos? Pampa otikitakej se sitlalin ijkuak tinemiyaj kampa uajkisa tonaltsintli niman otiuajlajkej otikititikoj ika tiktlakaitaj”. 3 Ijkuak rey Herodes okikak yejuin, yejua niman nochimej akin chantij Jerusalén, opejkej mojkamikij. 4 Kuakon, on rey okinsentlali nochimej akin kinyekanaj teopixkej niman akin melak kixmatiyaj Tlanauatijli, niman okintlajtolti kanon nonekiya uajnemis Cristo. 5 Yejuamej okinankilijkej: “Ne Belén tlen onka Judea, pampa ijkin okijkuilo teotlajtojketl: 6 ‘Niman tejua, Belén tlen onka Judá, xtejua akin más tipitentsin de nochi gobiernos akin nemij Judá, pampa motech kisas akin kiyekanas nopueblo Israel’”.

7 Kuakon, Herodes san ichtaka okinnots akin tetlatemouiliaj ika sitlalimej niman okintlajtolti kemanon mero ouajnes sitlalin tlen okitakej. 8 Satepan, okintitlan Belén niman okimijli: “Xuiyan niman nochiuiyan xtejtemokan konetsintli. Ijkuak yonenkinextijkej, xnechijlikij para nejua noijki nias nikonititis ika niktlakaita”. 9 Ijkuak okikakkej tlen rey okimijli, yejuamej oyajkej. Niman sitlalin tlen okitakej ijkuak nemiyaj kampa uajkisa tonaltsintli, kinyekantiaya. Yejon sitlalin onotelti kampa nemiya konetsintli. 10 Ijkuak okitakej yejon sitlalin, melak oyolpakkej. 11 Niman ijkuak okalakkej ipan kajli, ompa okitakej konetsintli niman María, akin inan. Kuakon, ixpan onotlakuantelketskej para kititiskej ika kitlakaitaj. Noijki okitlayokolijkej oro, olíbano niman mirra. 12 Pero, pampa ipan intemik yejon akin tetlatemouiliaj, toTajtsin okimijli maka manokuepakan kampa Herodes, yejuamej okajsikej okse ojtli para yaskej inchan.

13 Ijkuak yejon tlakamej yoyajkaj, iángel Jehová okinotiti José ipan itemik niman okijli: “Xmokuiteua, xkuika mokoneuj niman inan, niman xuiyan Egipto. Niman ompa xmokaua hasta ijkuak nejua nimitsijlis, pampa Herodes kitejtemos konetsintli para kimiktis”. 14 Kuakon, maski tlayoua, José onokuiteuj niman okuikak ikoneuj niman María ne Egipto, 15 niman ompa onokauj hasta ijkuak Herodes omik. Ijkon onochiuj tlen Jehová yokijtojka ipampa* iteotlajtojkauj: “Oniknots nokoneuj para makisa de Egipto”.

16 Herodes melak otlauelmik ijkuak okimat ika yokikajkayajkaj. Niman pampa kimatstoya kemanon onenka konetsintli, otlanauati ika ne Belén niman okseki pueblos tlen ompa nisiuj onkatkaj makinmiktikan nochimej konetsitsintin akin kipiayaj kanaj ome año. 17 Ijkon onochiuj tlen okijtojka teotlajtojketl Jeremías: 18 “Ne Ramá okakistik kenijki Raquel melak ajmankachokatoya, kinchokilijtoya ikoneuan niman xkinekiya makiyolseuikan, pampa ikoneuan yomikkaj”.

19 Ijkuak Herodes omik, José nemiya Egipto niman iángel Jehová okinotiti ipan itemik, 20 niman okijli: “Xmokuiteua, xkuika mokoneuj niman mosiuauj ne Israel. Pampa yomikkej akin kinekiyaj kimiktiskej konetsintli”. 21 Kuakon, yejua onokuiteuj niman okuikak ikoneuj niman isiuauj ne Israel. 22 Pero onomojti yas Judea pampa okikak ika Arquelao, akin ikoneuj Herodes, nemiya ken rey. Noijki, oyaj Galilea pampa toTajtsin okiyekan ipan se itemik. 23 Niman onochantij ipan se ciudad tlen itoka Nazaret. Ijkon onochiuj tlen yonoijtojka ipampa teotlajtojkej: “Kixmatiskej ken Nazareno”.*

3 Ipan yejon tonaltin, Juan Teapolaktijketl opeuj tenojnotsa ne ipan tlaluaktli tlen onkatka Judea. 2 Kijtouaya: “Xmoyolkuepakan, pampa yeuajnonisiuijtiuj iGobierno toTajtsin”.* 3 Niman yejua akin teotlajtojketl Isaías okiteneuj ijkuak okijto: “Ne ipan tlaluaktli yakaj chikauak kijtoua: ‘¡Xyektlalikan iojui Jehová! Xkinmelajkatlalikan iojuiuan’”. 4 Juan notlakentiaya ika tlakentli tlen kichijchiuayaj ika itsojmiyo camello niman ipan ixijlan kitkiya se cinturón de cuero. Kinkuaya chapolimej* niman neuktli. 5 Niman akin chantiyaj Jerusalén, Judea niman okseki pueblos tlen onkatkaj nisiuj Jordán, konitayaj. 6 Yejua kinapolaktiaya ipan río Jordán niman yejuamej ompa teixpan noyolkuitiayaj.

7 Ijkuak Juan okitak ika miyekej fariseos niman saduceos oyajkej kampa teapolaktijtoya, okimijli: “Nemejuamej ikoneuan kouamej, ¿akinon omechijli xcholokan ijkuak mechtlajtlakolmakaskej? 8 Kachtopa xteititikan ika yonemoyolkuepkej. 9 Niman maka san no nemejuamej nemoijliskej ‘Abrahán yejua totaj’. Pampa nimechijlia ika toTajtsin uelis kichiuas ika yejuin temej makinpiyakan ikoneuan Abrahán. 10 On hacha sa nisiuj yokitlalijkej ipan inneluayo kojtin. Kuakon, tla se kojtli xkuajli tlatlakiltia kitsontekiskej niman kitlatiskej. 11 Nejua san nimechapolaktia ika atl pampa yonemoyolkuepkej. Pero on okse akin uajlauj* más kojtik xijkon ken nejua, niman nejua nion xnechnamiki nikinkixtilis ikakuan.* Yejua mechapolaktis ika espíritu santo niman ika tlitl. 12 Ipan ima kipiya tlen ika kikajkaniaj* trigo niman ijkon kichipauas nochi itlal. Kisentlalis itrigo niman kejyeuas, pero yejon tlasojli tlen okisentlali, kitlatis ika tlitl tlen xuelij kiseuiyaj”.

13 Kuakon, Jesús nemiya Galilea niman oyaj Jordán para Juan makiapolakti. 14 Pero Juan xkinekiya kiapolaktis, niman okijli: “¿Tleka notech tiuajlauj para manimitsapolakti? Tejua akin noneki tinechapolaktis”. 15 Jesús okinankili: “Maka xnechtelti, pampa ijkon tikchiuaskej nochi tlen toTajtsin kineki”. Kuakon, Juan xok okitelti. 16 Nimantsin ijkuak Jesús okiapolaktijkej niman ouajkis, otlapouj cielo, niman yejua* okitak kenijki iespíritu toTajtsin uajtemotiaya ipan Jesús* ken se paloma. 17 Niman ipan cielo yakaj okualijto: “Yejuin noKoneuj akin melak niktlasojtla; yejua nechyolpaktia”.

4 Ikojtilis toTajtsin okichiuj ika Jesús mauiya kampa tlaluakkan. Ompa, Diablo okinek kichiuas matlajtlako. 2 Pero Jesús oapismik pampa xotlakua 40 tonajli niman 40 yeuajli. 3 Niman Diablo okinisiui niman ijkin okijli para kichiuas matlajtlako: “Tla tiiKoneuj toTajtsin, xkimijli yejuin temej manokuepakan pan”. 4 Pero yejua okinankili: “Ijkin ijkuilijtika: ‘Para yoltos se tlakatl xsan noneki tlakuas, noijki noneki kichiuas nochi tlen Jehová kijtoua’”.

5 Kuakon Diablo okuikak Jerusalén niman okitlejkolti hasta ikuatipan templo 6 niman okijli: “Tla tiiKoneuj toTajtsin, xonmotlajkali, pampa ijkuilijtika: ‘Kinnauatis iángeles mamitspaleuikan’, niman ‘Yejuamej mitspaleuiskej para maka timokxikokos’”. 7 Jesús okinankili: “Pero noijki ijkuilijtika: ‘Maka xchiualti moTajtsin Jehová makiteititi tla uelis mitspaleuis’”.

8 Ijkuak ijkon yopanok, aman Diablo okuikak ipan se ueyi tepetl niman okititi nochi gobiernos niman kenijki melak uejueyixtoyaj. 9 Niman okijli: “Tla nixpan timotlakuantelketsa niman tla san sejpa tinechueyichiua, nimitsmakas nochi yejuin”. 10 Kuakon, Jesús okinankili: “¡Xuiya Satanás! Pampa ijkuilijtika: ‘Xueyichiua moTajtsin Jehová niman san yejua xtekichiuili’”. 11 Kuakon, Diablo okitlalkaui niman sekimej ángeles okipaleuikoj Jesús.

12 Satepan, ijkuak Jesús okimat ika yokitsaukkaj Juan, oyaj Galilea. 13 Jesús nemiya Nazaret, niman ijkuak ouajkis, onokauj Capernaúm. Capernaúm onka nisiuj mar, ipan tlaltin tlen okinmakakaj Zabulón niman Neftalí. 14 Yejuin opanok para manochiua tlen yokijtojka teotlajtojketl Isaías: 15 “¡Galilea, kampa miyekej chantij akin xjudíos, itlal Zabulón niman itlal Neftalí, tejua akin tinemi ipan ojtli tlen teuika ipan mar, inakastlan Jordán kampa kalaki tonaltsintli! 16 On pueblo akin yeuatoya kampa tlayouatok, okitak se tlauijli; akin ompa chantij okintlauiluijkej pampa itlaseuijlo mikilistli yekinnisiuijtoya”. 17 Kuakon, Jesús opeuj ijkin tenojnotsa: “Xmoyolkuepakan pampa iGobierno toTajtsin* yetlayekanas”.

18 Ijkuak nejnentiaya itenko mar de Galilea,* okimitak omemej ikniujtin akin konchapanijtoyaj ipan mar inmatlauj* pampa kimajsitoyaj michimej. Se katka Simón, akin kixmatiyaj ken Pedro, niman okse katka Andrés. 19 Niman okimijli: “Nouan xuajlakan* niman nouan xkintejtemokan gente ijkon ken nenkintejtemouaj michimej”. 20 Yejuamej nimantsin iuan oyajkej niman okikajkej inmatlauj. 21 Más tlayekapan, okimitak oksekimej omemej tlakamej: Santiago niman Juan, ikoneuan Zebedeo. Yejuamej kinyektlalijtoyaj inmatlauan ipan inbarco iuan intaj. Jesús okomonots 22 niman yejuamej iuan oyajtiuetskej niman ompa okikajtejkej inbarco niman intaj.

23 Jesús oyaj ipan nochi Galilea niman temachtijtiaya kampa judíos kiueyichiuaj toTajtsin. Noijki tenojnotstiaya itech tlen kichiuas* iGobierno toTajtsin niman kinpajtiaya nochimej akin kualouayaj. 24 Ne Siria nochimej opejkej kixmatij. Kinuikiliayaj akin kualouayaj, akin nokokouayaj, akin kinpiayaj demonios, akin sosotlauiyaj* niman akin xueliyaj noliniayaj pampa kualouayaj. Niman yejua kinpajtiaya. 25 Yejua ika, iuan yayaj miyekej akin chantiyaj Galilea, Decápolis,* Jerusalén niman Judea. Noijki iuan yayaj akin chantiyaj inakastlan Jordán kampa kisa tonaltsintli.

5 Ijkuak Jesús okitak ika melak tojlan, oyaj ikuatipan tepetl. Niman ijkuak ompa onotlali, akin kinmachtiaya* okinisiuijkej.* 2 Niman yejua opeuj tlajtoua niman opeuj kinmachtia. Okimijli:

3 “Yolpakij akin kimatij ika noneki makinpaleui toTajtsin,* pampa iGobierno toTajtsin,* inyaxka.*

4 ”Yolpakij akin melak noyolkokouaj, pampa kinyolseuiskej.

5 ”Yolpakij akin yolyemankej, pampa inyaxka yes yejuin mundo.

6 ”Yolpakij akin kinekij manochiua tlen kuajli, pampa toTajtsin kichiuas tlen kitlajtlanij.

7 ”Yolpakij akin teikneliaj, pampa kimikneliskej.

8 ”Yolpakij akin chipauak kipiyaj inyojlo, pampa kitaskej toTajtsin.

9 ”Yolpakij akin yolsejkej, pampa kintokayotiskej ikoneuan toTajtsin.

10 ”Yolpakij akin kintlajyouiltiaj pampa kichiuaj tlen kuajli, pampa iGobierno toTajtsin, inyaxka.

11 ”Nemejuamej xyolpakikan ijkuak san nopampa mechijliskej tlen xkuajli, mechtlajyouiltiskej niman miyek mechijijtouiliskej. 12 Melak xyolpakikan pampa toTajtsin melak mechteochiuas ne ipan cielo, pampa akin yeuejkaui tlajtouayaj ipampa toTajtsin noijki okintlajyouiltijkej.

13 ”Nemejuamej ken istatl tlen onka ipan mundo. Pero tla istatl xok poyek, ¿uelis oksejpa poyek yes? Xok itlaj ika tepaleuis, niman konxiniskej kiyauak para ipan machojcholokan.

14 ”Nemejuamej ken tlauijli tlen onka ipan mundo. Xuelis tikiyanas se ciudad tlen onka ikuatipan se tepetl. 15 Xakaj kitlikuiltia se lámpara para kitlapachos ika se chikijtli.* Kitlikuiltia para kitlalis ipan se candelero para makintlauilui nochimej akin ompa chantij. 16 Noijki ijkon, xchiuakan ika nemotlauil melak mapetlani imixpan oksekimej. Makitakan tlen kuajli nenkichiuaj niman ijkon kiueyichiuaskej nemoTajtsin akin nemi cielo.

17 ”Maka xnemilikan ika onikpopoloko Tlanauatijli tlen okimakakej Moisés noso tlen okijkuilojkej akin tlajtouayaj ipampa toTajtsin. Xonikpopoloko, nejua onikchiuako. 18 Nejua nimechijlia ika xpopoliuis nion se letra más pitentsin nion se ipedazo letra tlen uajnestiuj ipan Tlanauatijli tlen okimakakej Moisés, hasta nochi manochiua. Kachtopa nonekis popoliuis cielo niman mundo. 19 Yejua ika, akin xkitlakamati se tlanauatijli maski melak pitentsin niman kinmachtia oksekimej noijki ijkon makichiuakan, kitaskej ken akin melak pitentsin ne kampa tlayekana iGobierno toTajtsin. Pero akin kintlakamati tlanauatiltin niman kinmachtia oksekimej noijki ijkon makichiuakan, kitaskej ken akin melak ueyixtika ne kampa tlayekana iGobierno toTajtsin. 20 Nimechijlia ika tla nemejuamej xmás nentetlakamatij, ken escribas niman fariseos, xkeman nenkalakiskej ipan iGobierno toTajtsin.

21 ”Yenenkimatstokej ika nemochanejkauan akin yeuejkaui onenkej okimijlijkej: ‘Maka xtemikti, niman akin temiktia noneki kuikaskej imixpan jueces’. 22 Pero nejua nimechijlia ika akin kitlauelitstinemi ikniuj, kuikaskej imixpan jueces.* Niman akin kijijlis ikniuj miyek tlen xkuajli, nonekis kuikaskej imixpan miyekej jueces.* Pero akin kijtos ‘¡Melak titonto niman xtitepaleui!’ uelis kontlajkaliskej ipan Gehena* kampa onka tlitl.

23 ”Yejua ika, tla ijkuak tontlauentlalis tikilnamiki ika iuan otimokualani mokniuj, 24 ompa xkaua mouen niman xuiya. Kachtopa xmoyolseuiti iuan mokniuj niman tla ijkon yotikchiuj, yetiuelis tontlauentlalis.

25 ”Tla yakaj omitstlateluili niman mitsuika kampa jueces, xkita kenijki iuan timoyolseuis achto ika nemajsiskej ixpan jueces. Pampa tla xijkon tikchiua, akin mitstlateluilia mitsuikas ixpan juez, niman juez kichiuas ika akin ompa tlajpiyaj mamitstsakuakan. 26 Nimitsijlia ika xtikisas, hasta ijkuak nochi yotiktlaxtlauj.*

27 ”Nemejuamej onenkikakkej ika yonoijtojka: ‘Maka xmoteka iuan akin xmoixnamik’. 28 Pero nejua nimechijlia ika akin kitlajtlata se siuatl niman kimachilis ika kinekiskia iuan notekas, yejua yesiuapapatla ipan iyojlo. 29 Yejua ika, tla se mixtololoj kichiua xtlajtlako, xmokixtili niman uejka xkontlajkali. Más kuajli tla tikpoloua itlaj tlen kipiya motlalnakayo niman maka nochi motlalnakayo makontlajkalikan kampa Gehena.* 30 Noijki, tla moyekma kichiua xtlajtlako, xmokixtili niman uejka xkontlajkali. Más kuajli tla tikpoloua itlaj tlen kipiya motlalnakayo niman maka nochi motlalnakayo makontlajkalikan kampa Gehena.

31 ”Noijki onoijto: ‘Akin kikauas isiuauj, makimaka se amatl kampa nestika ika iuan yonokauj’. 32 Pero nejua nimechijlia ika tla se tlakatl kikaua isiuauj maski yejon siuatl xauilnentinemi,* yejon siuatl tlakapapatlas tla oksejpa nonamiktia. Niman tla yakaj nonamiktia iuan yejon siuatl akin okikajkej, noijki siuapapatla.

33 ”Noijki onenkikakkej ika nemochanejkauan akin yeuejkaui onenkej okimijlijkej: ‘Maka xkijto tikchiuas itlaj tlen sakin xok uelis tikchiuas; tla itlaj yotikijli Jehová, ijkon xchiua’. 34 Pero nejua nimechijlia: maka keman itlaj xkijtokan nenkichiuaskej. Maka xteneuakan cielo ijkuak itlaj nenkijtoskej nenkichiuaskej, pampa ompa yeuatika toTajtsin; 35 Nion maka xteneuakan mundo, pampa toTajtsin ompa kintlalia ikxiuan nion maka xteneuakan Jerusalén, pampa ompa nemi ueyi Rey. 36 Noijki maka xteneua motsontekon, pampa xuelis tikchiuas maistaya noso makapotsiui nion se motson. 37 San xkijtokan ‘kema’, tla kema, niman, ‘ka’, tla ka. Tla itlaj okse tikijtoua, yejon ualeua itech akin Xkuajli.

38 ”Nemejuamej onenkikakkej ika onoijto: ‘Tla yakaj kikokouilia ixtololoj se tlakatl, noijki noneki makikokouilikan ixtololoj. Niman tla yakaj kitlajkalilia itlan se tlakatl, noijki noneki makitlajkalilikan itlan’. 39 Pero nejua nimechijlia: maka xkixnamikikan yakaj akin xkuajli. Tla yakaj mitsxayakauiteki ipan se lado, noijki xmokauili mamitsxayakauiteki ipan okse lado. 40 Niman, tla yakaj kineki mitsuikas ixpan jueces pampa kineki mitskuilis motlaken tlen tlatsintlan tiktlalia, noijki xkauili makitki motlaken tlen pani tiktlalia. 41 Niman, tla yakaj mitschiualtia iuan xtekiti se hora, tejua xtekitili ome hora. 42 Tla yakaj itlaj mitstlajtlanilia, xmaka. Niman, tla yakaj mitsijlia itlaj xtlanejti,* xpaleui.

43 ”Nemejuamej onenkikakkej ika onoijto: ‘Xkintlasojtla oksekimej niman xtlauelita akin mitstlauelita’. 44 Pero nejua nimechijlia ika xkintlasojtlatokan akin mechtlauelitaj niman xchijtokan oración inpampa akin mechtlajyouiltiaj. 45 Ijkon nenkiteititiskej ika nenikoneuan nemoTajtsin akin nemi cielo, pampa yejua kichiua ika tonaltsintli makintlauilui akin xkuajkualtin niman akin kuajkualtin. Niman kichiua makiyaui inpan akin kipiyaj kuajli inyojlo niman inpan akin kipiyaj xkuajli inyojlo. 46 Pampa, tla nenkintlasojtlaj akin mechtlasojtlaj, ¿tleka mechteochiuaskej? ¿Xsan noijki ijkon kichiuaj akin kisentlaliaj tomin para gobierno? 47 Niman, xtemojkatlachialti tla san nenkintlajpalouaj akin nemokniuan, ¿xsan noijki ijkon kichiuaj akin xjudíos? 48 Yejua ika, xmokojtilikan nenkichiuaskej tlen kuajli, ijkon ken kichiua nemoTajtsin akin nemi ne cielo.

6 ”¡Xmotlajpiyakan! Maka nenkichiuaskej tlen kuajli* san para oksekimej mamechitakan. Pampa, tla ijkon nenkichiuaj, toTajtsin akin nemi ne cielo xmechteochiuas. 2 Ijkuak nenkipaleuiskej yakaj akin xtlaj kipiya, maka xtlapitstinemikan ijkon ken kichiuaj akin yauej kampa judíos kiueyichiuaj toTajtsin. Yejuamej san tekajkayauaj niman ijkuak kistinemij ipan ojtli kinekij ika oksekimej makinueyiteneuakan. Nimechijlia ika toTajtsin xok kinteochiuas. 3 Más kuajli ika tla ijkuak tikpaleuiya yakaj akin xtlaj kipiya, tlen kichiua moopochma maka makimati tlen kichiua moyekma. 4 Ijkon xakaj kimatis ijkuak tikinpaleuis akin xtlaj kipiyaj, niman moTajtsin, akin san ichtaka kita tlen tikchiua, mitstlaxtlauilis.

5 ”Noijki, ijkuak nenkichiuaskej oración maka xchiuakan ken akin san tekajkayauaj. Yejuamej kuelitaj ijkatoskej ijkuak kichiuaj oración ne kampa judíos kiueyichiuaj toTajtsin niman notelketsaj ipan esquinas kampa tojlan nojuitilo para oksekimej makimitakan. Nimechijlia ika toTajtsin xok kinteochiuas. 6 Pero tejua, ijkuak tikchiuas oración xkalaki mokalijtik niman tla yotiktsauk mopuerta, xnotsa moTajtsin, akin nemi kampa xakaj kita. Niman moTajtsin, akin san ichtaka kita tlen tikchiua, mitstlaxtlauilis. 7 Ijkuak tikchiuas oración, maka san nochipa ijkon xkijto, ken kichiuaj akin xjudíos. Yejuamej kinemiliaj ika kinkakiskej pampa miyek tlen kijtouaj. 8 Maka ijkon xchiuakan. NemoTajtsin yekimati tlenon mechpoloua maski tla xenenkitlajtlaniliaj.

9 ”Nemejuamej ijkin noneki nenkichiuaskej oración:

”‘ToTajtsin akin tinemi ne ipan cielo, makitlakaitakan motoka.* 10 Mayejko moGobierno. Ijkon ken ne cielo nochiua tlen tejua tikneki, nikan noijki ijkon manochiua. 11 Xtechmaka tlen tikuaskej yejuin tonajli, 12 xtechintlapopoluili totlajtlakoluan,* ijkon ken tejuamej noijki yotikintlapopoluijkej akin techchiuiliaj tlen xkuajli. 13 Xtechpaleui* para maka titlajtlakoskej niman xtechmakixti itech akin Xkuajli’.

14 ”Pampa, tla nemejuamej nenkintlapopoluiyaj oksekimej, nemoTajtsin akin nemi cielo noijki mechtlapopoluis. 15 Pero tla xnenkintlapopoluiyaj oksekimej, nemoTajtsin noijki xmechtlapopoluis.

16 ”Ijkuak nemosauaskej,* maka ika nemoxayak xteititikan ika nemajmanaj, ken kichiuaj akin tekajkayauaj. Pampa yejuamej kipatlaj ken nesij* para oksekimej makimitakan ika nosauaj. Nimechijlia ika toTajtsin xok kinteochiuas. 17 Pero tejua ijkuak timosauas, xmotlalili aceite tlen ajuiyak ipan motsontekon niman xmijxami 18 para oksekimej xkitaskej ika timosaua, san mitsitas moTajtsin akin nemi kampa xakaj kita. Niman moTajtsin akin kita tlen san ichtaka tikchiua, mitstlaxtlauilis.

19 ”Maka san xsentlalijtokan tlen patioj nenkipiyaj nikan ipan mundo, kampa uelis poxkauis niman ijtlakauis, niman kampa uelis kichtekiskej. 20 Más kuajli tla nenkisentlaliaj tlen patioj nenkipiyaj ne cielo, kampa xueli poxkaui nion xueli ijtlakaui, niman kampa xueli kichtekij. 21 Pampa, kampa onka tlen patioj tikpiya, noijki ompa onias moyojlo.

22 ”Mixtololojuan ken intlauil motlalnakayo, tla kuajli tikintlachialtia mixtololojuan, nochi motlalnakayo petlanis. 23 Pero, tla mixtololojuan nexikolejkej,* motlalnakayo xpetlanis. Niman tla tlauijli tlen tikpiya nokuepa tlayoualyotl, melak ueyiyas tlayoualyotl tlen tikpiya ipan motlalnakayo.

24 ”Xakaj uelis kitekichiuilis ome iteko, pampa se kitlauelitas niman okse kitlasojtlas, noso se itech melajkanemis niman okse kikauas. Xuelis nenkitekichiuiliskej toTajtsin niman noijki nenkitekichiuiliskej Tomin.

25 ”Yejua ika nimechijlia: maka sa mamechajmana tlen nenkikuaskej niman tlen nenkoniskej noso tlakentli tlen nenkinakiskej.* ¿Xmás ueyi kijtosneki nemonemilis, xken tlen nenkikuaskej, niman nemotlalnakayo, xken nemotlaken? 26 Kuajli xkimitakan totomej akin patlantinemij. Yejuamej xtokaj nion xpixkaj, nion xkejyeuaj tlen kitokaj, pero inTajtsin akin nemi cielo, kintlakualtia. Nemejuamej más nentlasojtij xken yejon totomej. 27 ¿Akinon ueli más uejkaui nemi pampa melak najmana? 28 Noijki ¿tleka melak nemajmanaj ipampa ken nemotlakentiskej? San xkimitakan xochimej lirios tlen ponij ipan tepetl. Yejuamej xchikauak tekitij nion xkichijchiuaj hilo. 29 Pero nimechijlia ika maski Salomón melak ueyixtoya, xkeman onotlakenti ijkon ken yejon xochimej lirios. 30 Kuakon, tla toTajtsin kichiua ika xijtli tlen onka ipan tepetl melak kualtsin manesi, maski xuejkaui ika selistikaj niman kontlatiaj ipan horno, kuajli xmatstokan ika nemejuamej noijki mechtlakentis, ¿tleka xmás nentlaneltokaj? 31 Maka keman melak xmajmanakan nion maka xkijtokan: ‘¿Tlenon tikuaskej?’, noso ‘¿Tlenon tikoniskej?’, noso ‘¿Tlen tlakentli totlaliliskej?’. 32 Pampa akin xkitekichiuiliaj toTajtsin,* yejuamej akin melak notekimiktiaj. NemoTajtsin akin nemi ne cielo, kimatstok ika nemejuamej noneki nenkipiyaskej nochi yejuin.

33 ”Yejua ika, kachtopa nochipa xtejtemokan iGobierno toTajtsin niman xchiuakan tlen yejua kuelita. Tla ijkon nenkichiuaj, toTajtsin noijki mechmakas nochi tlen mechpoloua. 34 Maka melak xmajmanakan ipampa tlen uajmostla panos. Pampa uajmostla yekipiyas tlen mechajmanas. San xtlanemilikan ipan tlauejli tlen aman nenkipiyaj.

7 ”Maka sa xtetlajtlakolmakakan, para maka mechtlajtlakolmakaskej. 2 Pampa mechtlajtlakolmakaskej ijkon ken nemejuamej nentetlajtlakolmakaj, niman mechchiuiliskej tlen nemejuamej nenkitechiuiliaj. 3 ¿Tleka tikitilia tlasoltsintli tlen kipiya mokniuj ipan ixtololoj niman xtikita ueyi kojtli tlen tikpiya ipan mixtololoj? 4 ¿Niman kenijki uelis tikijlis mokniuj ‘xnechkauili manimitskixtili tlasoltsintli tlen tikpiya ipan mixtololoj’ tla tejua tikpiya se ueyi kojtli ipan mixtololoj? 5 ¡Maka xtekajkayaua!* Kachtopa xkixti kojtli tlen tikpiya ipan mixtololoj para uelis tikitas kenijki tikixtilis tlasoltsintli tlen mokniuj kipiya ipan ixtololoj.

6 ”Maka xkinmakakan chichimej itlaj tlen chipauak. Noijki maka xkintlajkalilikan nemoperlas on pitsomej, para maka inpan chojcholoskej, nemopan uajlaskej niman mechkojkokoskej.

7 ”Xtlajtlantokan niman mechmakaskej, xtejtemojtokan niman nenkinextiskej, xtetepinijtokan* puerta niman mechtlatlapouiliskej. 8 Pampa nochimej akin kitlajtlanij itlaj kiseliaj, nochimej akin itlaj kitejtemouaj kinextiaj niman nochimej akin kitetepiniaj puerta kintlatlapouiliaj. 9 Tla nemokoneuj mechtlajtlanilia pan, ¿nenkimakaskiaj se tetl? 10 Niman tla mechtlajtlanilia se michin, ¿xmelak ika xnenkimakaskej se kouatl? 11 Ika yejon, tla nemejuamej maski nentlajtlakolejkej, nenkinmakaj nemokoneuan tlen kuajli, ¿xnenkinemiliaj ika nemoTajtsin akin nemi ne cielo kinmakas tlen kuajli akin ijkon kitlajtlaniliaj?

12 ”Yejua ika, xkinchiuilikan oksekimej tlen nemejuamej nenkuelitaskiaj mamechchiuilikan. Pampa yejon tlen temachtia Tlanauatijli tlen okimakakej Moisés niman tlen okijkuilojkej akin tlajtouayaj ipampa toTajtsin.

13 ”Xkalakikan kampa puerta pitstik. Pampa kampa puerta koyauak niman kampa ojtli patlauak onka mikilistli, niman miyekej ompa kalakij; 14 pero pitstik puerta niman pitsauak ojtli tlen teuika kampa onka nemilistli, niman xmiyekej kinextiaj.

15 ”Xmotlajpiyakan intech akin xmelauak tlajtouaj ipampa toTajtsin. Yejuamej nonisiuiyaj nemotech niman nesij kentla borreguitos, pero yejuamej xkuajkualtin lobos. 16 Nenkimixmatiskej ipampa tlen kichiuaj.* ¿Xmelak ika xkeman tlakij uvas ipan uitstin, nion xtlakij higos ipan uitskojtin? 17 Noijki ijkon, se kuajli kojtli kitlakiltia kuajli fruta pero se kojtli tlen xkuajli tlatlakiltia, kitlakiltia fruta tlen yopalan. 18 Se kojtli tlen kuajli xuelis kitlakiltis fruta tlen yopalan niman se kojtli tlen xkuajli tlatlakiltia xuelis kitlakiltis fruta tlen kuajli. 19 Tla se kojtli xkitlakiltia fruta tlen kuajli, kitsontekij niman kitlatiaj. 20 Kuakon, nenkimixmatiskej yejon tlakamej ipampa tlen kichiuaj.

21 ”Xnochimej akin nechijliaj ‘noTeko, noTeko’ kalakiskej ipan iGobierno toTajtsin.* San kalakiskej akin kichiuaj tlen kineki noTajtsin akin nemi cielo. 22 Ipan yejon tonajli miyekej nechijliskej: ‘NoTeko, noTeko, ¿xotitlajtojkej ipampa motoka niman ipampa motoka otikintekixtilijkej demonios niman otikinchijkej miyek milagros?’.* 23 Ijkuakon nikimijlis: ‘¡Nejua xkeman onimechixmat! ¡Neka xuiyan, nemejuamej akin xnentetlakamatij!’.

24 ”Yejua ika, nochimej akin kikakij niman kichiuaj tlen onikijto, yeskej ken yejon tlakatl tlamachilise akin okichijchiuj ikal ipan tepetlatl. 25 Kampa onkatka yejon kajli chikauak okiyauj, otlaapachiuj niman chikauak oajakak, pero yejon kajli xouets pampa kuajli tlaltoktoya ipan tetl. 26 Pero nochimej akin kikakij niman xkichiuaj nochi tlen nikijtoua, yeskej ken yejon tlakatl xtlamachilise akin okichijchiuj ikal ipan xajli. 27 Kampa onkatka yejon kajli chikauak okiyauj, otlaapachiuj niman chikauak oajakak, niman melak xkuajli ken oxoxoton yejon kajli”.

28 Ijkuak Jesús otlan okijto nochi yejuin, akin kikaktoyaj melak okinmojkatlachialti ken okinmachti 29 pampa tlen kimititiaya ualeuaya itech toTajtsin, niman xtemachtiaya ijkon ken escribas.

8 Jesús nemiya ipan tepetl niman ijkuak ouajtemok miyekej iuan ouajlajkej. 2 Kuakon, oyejkok se tlakatl akin kipiaya se kokolistli tlen itoka lepra. Ixpan onotlakuantelkets* niman okijli: “NoTeko, nejua nikmatstika ika tla tejua tikneki uelis tinechpajtis”.* 3 Kuakon, Jesús okonajsik niman okijli: “Kema nikneki. Xpajti”. Niman yejon tlakatl nimantsin opajtik. 4 Jesús okijli: “Maka yakaj itlaj xkijli. Pero xuiya ne kampa teopixki niman xtemaka yejon uentli tlen Moisés otlanauati para makimatikan ika yotipajtik”.

5 Ijkuak okalak Capernaúm, okinisiui se tlakatl akin kinyekanaya soldados niman okitlajtlanili makipaleui. 6 Okijli: “NoTeko, se notlakeual tlajyouijtika pampa melak kualo niman xueli nokuiteua”. 7 Yejua okijli: “Nikpajtis ijkuak ompa najsis”. 8 Pero yejon tlakatl akin kinyekanaya soldados okinankili: “NoTeko, xkinamiki xkalaki nochan. Tejua san xtlanauati, niman notlakeual pajtis. 9 Pampa nejua noijki nikchiua tlen nechnauatiaj niman nikinnauatia soldados akin nikinyekana. Se nikijlia ‘¡Xuiya!’ niman yauj niman okse nikijlia ‘¡Xuajla!’* niman uajlauj. Niman notlakeual nikijlia ‘¡Xchiua yejuin!’ niman kema kichiua”. 10 Ijkuak Jesús okikak yejon, omojkatlachix niman okimijli akin imiuan yaya: “Nimechijlia ika nikan Israel xniknextia yakaj akin ijkon machikajto itlaneltok. 11 Nimechijlia ika uajlaskej miyekej akin ualeuaj de nochi mundo* niman noseuiskej kampa mesa iuan Abrahán, Isaac niman Jacob ne kampa iGobierno toTajtsin.* 12 Pero, akin toTajtsin okinnots para makalakikan ipan iGobierno kinkixtiskej kiyauak kampa tlayouatok. Ompa chokaskej niman notlankochtekiskej”.* 13 Kuakon, Jesús okijli yejon tlakatl akin kinyekanaya soldados: “Xuiya mochan niman manochiua tlen otiktlajtlan pampa otikteititi ika melak titlaneltoka”. Ijkuak Jesús otlan kijtoua yejuin, tlakeuajli opajtik.

14 Sakin, Jesús okalak ichan Pedro, niman okitak ika imonan Pedro tlajkaltoya pampa kipiaya totonki. 15 Kuakon, Jesús okajsik ipan ima niman okipajti. Niman imonan Pedro onokuiteuj niman opeuj kitlakualchiuilia. 16 Ijkuak ouajteotlak, okinuikilijkej Jesús miyekej akin kinpiayaj demonios. Jesús san tlanauatiaya, niman espíritus kisayaj. Noijki, okinpajtij nochimej akin tlajyouijtoyaj. 17 Nochi yejuin opanok para manochiua tlen yonoijtoka ipampa* teotlajtojketl Isaías: “Yejua otechinkixtili nochi tokokolisuan niman nochi tlen techkokouaya”.

18 Ijkuak Jesús okitak ika melak miyekej yokiyeualojkaj, ijkin okimijli akin kinmachtiaya: “Matipanokan ipan okse lado”. 19 Niman se escriba okinisiui niman okijli: “Maestro, nias maski san kanon tias”. 20 Pero Jesús okinankili: “Ostomej kipiyaj inteostouj niman totomej kipiyaj intepajsol, pero iKoneuj Tlakatl xkipiya kanon kitekas itsontekon”. 21 Niman se akin okimachti okijli: “NoTeko, kachtopa xnechkauili maniktokati notaj”. 22 Jesús okinankili: “Tejua nochipa xuiya nouan niman xkinkauili ika akin yomikkej makintokakan inmikatsitsinuan”.

23 Ijkuak Jesús otlejkok ipan se barco, akin kinmachtiaya noijki iuan oyajkej. 24 Nimantsin, opeuj chikauak ajakakiyaui niman hasta iapolaktoya yejon barco. Pero Jesús kochtoya. 25 Yejuamej okinisiuijkej niman okitlatlachialtijkej,* niman ijkin okijlijkej: “¡NoTeko, xtechmakixti! ¡Timikiskej!”. 26 Pero yejua okimijli: “¿Tleka melak nemomojtiaj? Noneki más nentlaneltokaskej”. Kuakon, onokuiteuj niman okajuak ajakatl niman mar. Niman xok itlaj okakistik. 27 Akin kinmachtiaya melak omojkatlachixkej niman onoijlikej: “¿Akinon yejuin tlakatl? Hasta ajakatl niman mar kitlakamatij”.

28 Ijkuak Jesús oajsik itenko kampa chantiyaj gadarenos, omemej tlakamej akin kinpiayaj demonios niman akin ouajkiskej kampa kintokayaj akin yomikkej okinamikitoj. Yejon tlakamej melak xkuajkualtin katkaj, yejua ika, xakaj ompa panouaya. 29 Niman opeuj chikauak kijtouaj: “¿Tlenon otikchiuako nikan iKoneuj toTajtsin? ¿Otitechtlajyouiltiko achto ajsis tonajli?”. 30 Ompa nisiuj tlakuajkuajtoyaj melak miyekej pitsomej. 31 Kuakon, demonios ijkin okitlajtlanilijkej Jesús: “Tla titechkixtis, xtechontitlani ipan pitsomej”. 32 Niman yejua okimijli: “¡Xuiyan!”. Kuakon, yejon demonios okiskej itech tlakamej niman okalakkej ipan pitsomej. Niman nochimej pitsomej oonnoxinijkej ipan mar niman omikkej. 33 Niman akin kintlajpiayaj yejon pitsomej ocholojtejkej. Oyajkej ipan ciudad niman nochi okiteijlikej. Noijki okiteijlikej tlen okinpanok akin kinpiayaj demonios. 34 Kuakon, nochimej akin ompa chantiyaj okitejtemotoj Jesús, niman ijkuak okinextijkej okitlajtlanilijkej oksekan mauiya.

9 Jesús oyaj ipan barco niman oajsik Capernaúm kampa chantiya. 2 Niman sekimej okuajuikilijkej se tlakatl akin xueliya noliniaya.* Ijkuak Jesús okitak ika yejuamej melak tlaneltokayaj, okijli on tlakatl akin xueliya noliniaya: “¡Xmoyolchikaua nokoneuj! Nimitsintlapopoluilia motlajtlakoluan”. 3 Kuakon, sekimej escribas onoijlijkej: “Yejuin tlakatl kixnamiktika toTajtsin”. 4 Jesús, akin kimatstoya tlen yejuamej kinemiliayaj, okimijli: “¿Tleka nenkinemilijtokej tlen xkuajli ipan nemoyojlo? 5 San akinon uelis kijtos: ‘Nimitsintlapopoluilia motlajtlakoluan’. Pero ¿uelis yakaj kijlis yejuin tlakatl: ‘Xmokuiteua niman xuiya mochan’, niman yejua manokuiteua niman manejnemi? 6 Pero para xkitakan ika iKoneuj Tlakatl ueli kintlapopoluilia intlajtlakoluan akin nemij ipan yejuin mundo...”. Kuakon, okijli yejon tlakatl akin xueliya noliniaya: “Xmokuiteua, xkajkokui motlapech niman xuiya mochan”. 7 Niman yejua onokuiteuj niman oyaj ichan. 8 Akin okitakej yejuin melak omojkatlachixkej niman okiueyitenejkej toTajtsin pampa yokinkauilijka sekimej ijkon makichiuakan.

9 Ijkuak Jesús oyaj oksekan, okitak se tlakatl akin itoka Mateo, akin yeuatoya kampa tlacobrarojtoya niman okijli: “Nouan xuajla”.* Mateo onokuitejtiuets niman iuan oyaj. 10 Satepan, ijkuak Jesús tlakuajtoya ichan Mateo, ompa oajsikej miyekej akin kisentlaliaj tomin para gobierno niman akin tlajtlakolejkej. Yejuamej otlakuajkej iuan Jesús niman akin kinmachtiaya. 11 Ijkuak fariseos okitakej yejuin, okintlajtoltijkej akin Jesús kinmachtiaya: “¿Tleka nemomaestro tlakua imiuan akin kisentlaliaj tomin para gobierno niman imiuan akin tlajtlakolejkej?”. 12 Jesús okinkak niman okimijli: “Akin xkualoj xnoneki konitaskej doctor, pero akin kualoj kema. 13 Kuakon, xuiyan niman xkajsijkamatikan tlenon kijtosnekij yejuin tlajtoltin: ‘Nikneki xteiknelikan niman maka san xtlauentlalikan’. Pampa xonikinnotsako akin kipiyaj kuajli inyojlo, nejua onikinnotsako akin tlajtlakolejkej”.

14 Kuakon, akin Juan kinmachtiaya okinisiuijkej Jesús niman okitlajtoltijkej: “¿Tleka tejuamej niman fariseos titosauaj* pero akin tejua tikinmachtia xijkon kichiuaj?”. 15 Jesús okinnankili: “Ijkuak yakaj nonamiktia, iamigos novio xnoneki najmantoskej ijkuak yejua imiuan nemis, ¿xmelak? Pero yejkos tonajli ijkuak novio xok imiuan nemis niman kuakon kema nosauaskej. 16 Xakaj kitlamanilia se tlakensojsojli ika se pedazo de yenkuik tlakentli, pampa ijkuak yenkuik tlakentli pitentsintia más ueyi kitsayana tlakensojsojli. 17 Noijki, xakaj kejyeua vino tlen yenkuik ipan kuetlaxtekomamej* tlen yosojsolijkej. Tla ijkon nochiuaskia, cuero tsayaniskia niman vino toyauiskia niman kuetlaxtekomamej xok itlaj ika tepaleuiskiaj. Ka, xijkon kichiuaj, más kuajli tla kejyeuaj vino tlen yenkuik ipan yenkuikej kuetlaxtekomamej. Niman ijkon vino niman kuetlaxtekomatl xijtlakaui”.

18 Ijkuak Jesús ijkin kimijlijtoya, se tlakatl akin ueyixtoya okinisiui, ixpan onotlakuantelkets* niman okijli: “Kanaj noichpokatsin yomik pero xuajla niman ipan xtlaliki moma niman yejua yoliuis”.

19 Kuakon, Jesús onokuiteuj niman iuan oyaj, niman akin kinmachtiaya noijki okuikakej. 20 Ijkuak yajtoyaj, ikuitlapan okinisiui se siuatl akin yekipiaya 12 años ika yesuetstinemiya,* niman okonajxili itenko itlaken 21 pampa noijliaya: “Nipajtis maski san nikonajxilis itlaken”. 22 Jesús onokuep niman ijkuak okitak, ijkin okijli: “¡Xmoyolchikaua nokoneuj! Yotipajtik pampa titlaneltoka”. Niman on siuatl nimantsin opajtik.

23 Ijkuak Jesús okalak ichan yejon tlakatl akin ueyixtoya, okitak ika akin kipitsayaj flauta niman akin ompa nemiyaj melak yomojkamikkaj. 24 Niman Jesús okimijli: “Neka xuiyan, pampa ichpokatsin xmiki, san kochtika”. Ijkuak okikakkej yejon, opeuj melak kuejuetskiliaj niman kipijpinajtiaj. 25 Niman ijkuak nochimej yokiskaj, yejua okalak kampa nemiya ichpokatsin niman okonajsik ipan ima, niman yejua onokuiteuj. 26 Niman nochimej okimatkej tlen opanok.

27 Ijkuak Jesús yeyajtoya, ikuitlapan oyajkej omemej tlakamej akin xtlachiayaj niman chikauak okijlijkej: “¡Xtechikneli, iKoneuj David!”. 28 Ijkuak Jesús okalak ipan kajli, yejon tlakamej akin xtlachiayaj okinisiuijkej niman yejua okintlajtolti: “¿Nenkineltokaj ika uelis nimechpajtis?”. Yejuamej okinankilijkej: “Kema, noTeko”. 29 Kuakon, okomonajxili ixtololojuan niman okimijli: “Manochiua ijkon ken onenkitlajtlankej pampa nentlaneltokaj”. 30 Niman yejuamej opeuj tlachiaj. Pero Jesús okinnauati: “Maka yakaj xkijlikan yejuin”. 31 Pero ijkuak oyajkej, nochiuiyan opeuj tlajtouaj itech yejua.

32 Ijkuak yejuin omemej tlakamej yeyajtoyaj, okuajuikilijkej Jesús se tlakatl akin xueliya tlajtouaya niman ipan yokalakka se demonio. 33 Ijkuak Jesús okikixti on demonio, yejon akin xueliya tlajtouaya ouel otlajto. Miyekej omojkatlachixkej niman kijtouayaj: “Nikan Israel xkeman tikitayaj ika yakaj ijkon makichiua”. 34 Pero fariseos kijtouayaj: “Yejuin tlakatl ueli kinkixtia demonios pampa Diablo kipaleuiya”.

35 Niman Jesús tenojnotstiaya ipan nochi ciudades niman pueblitos, temachtijtiaya kampa judíos kiueyichiuaj toTajtsin, kiteijlijtiaya tlen kichiuas iGobierno toTajtsin niman kinpajtijtiaya nochimej akin kualouayaj niman itlaj kinkokouaya. 36 Ijkuak Jesús kimitaya akin kikakiyaj, melak kimikneliaya pampa yejuamej katkaj kentla borreguitos akin xakaj kintlajpiaya, akin yokinkojkokojkaj niman yokintlalkauijkaj.* 37 Kuakon, Jesús okimijli akin kinmachtiaya: “Melak miyek tlen noneki nopixkas, pero xmiyekej akin tlapaleuiyaj. 38 Yejua ika, xtlajtlanilikan akin iyaxka* yejuin tlatoktli makinuajtitlani akin pixkaskej”.

10 Kuakon okinsentlali 12 tlakamej akin okinmachti niman okinmakak poder para makintekixtilikan xkuajkualtin* espíritus niman para makinpajtikan akin kualoj niman akin itlaj kinkokoua.

2 Ijkin intoka yejon 12 apóstoles: kachtopa Simón akin noijki kitokayotiaj Pedro niman ikniuj Andrés; Santiago ikoneuj Zebedeo niman ikniuj Juan; 3 Felipe niman Bartolomé; Tomás niman Mateo akin kisentlalia tomin para gobierno; Santiago ikoneuj Alfeo, niman Tadeo; 4 Simón, akin ika iyojlo kitekichiuiliaya toTajtsin, niman Judas Iscariote, akin sakin okitemaktili Jesús.

5 Jesús ijkin okinnauati yejon 12 tlakamej akin okintlapejpeni: “Maka xuiyan kampa xnemij judíos niman maka xkalakikan ipan nion se iciudad Samaria. 6 Miyekpa xuiyan xkintejtemotij borreguitos akin yopolijkej ne Israel. 7 Ijkin xteijlijtiakan: ‘IGobierno toTajtsin,* yononisiui’. 8 Xkinpajtikan akin kualoj, xkinyolitikan* akin yomikkej, xkinpajtikan akin kipiyaj lepra niman xkintekixtilikan demonios. Maka mamechtlaxtlauilikan ipampa yejuin pampa nemejuamej noijki xonenkitlaxtlajkej. 9 Maka xkitkikan oro nion plata nion cobre ipan nemocinturón,* 10 niman maka xkitkikan tlen nenkikuaskej ipan ojtli nion ome nemotlaken nion nemokakuan* nion nemobastón; pampa akin tekiti kinamiki makiseli tlen kikuas.

11 ”Ijkuak nenkalakiskej ipan se ciudad noso ipan se pueblo, xtejtemokan hasta nenkinextiskej yakaj akin kuajli mechselis, niman ompa xmokauakan hasta ijkuak nenyaskej. 12 Ijkuak nenkalakiskej ipan se kajli, xkintlajpalokan akin ompa nemij. 13 Tla yejuamej kuajli mechseliaj, kinteochiuaskej, pero, tla xkuajli mechseliaj, tlateochiualistli tlen kiseliskiaj nemopan nokuepas. 14 Tla ipan se kajli noso ipan se ciudad xmechseliaj nion xkikakij tlen nenkiteijliaj, ijkuak nenuajkisaskej, xmokxitsejtselokan. 15 Kuajli nimechijlia ika Ijkuak toTajtsin Tetlajtlakolmakas, más tlaxikos Sodoma niman Gomorra xijkon ken yejon ciudad.

16 ”Nimechtitlantika kentla borreguitos kampa nemij miyekej lobos. Xchiuakan ken kouamej, yejuamej xyauej kampa uelis itlaj kinchiuiliskej. Pero noijki xchiuakan ken palomas akin xkitechiuiliaj tlen xkuajli. 17 Xmotlajpiyakan, pampa mechtemakaskej ixpan akin uejueyixtokej para mechtsakuaskej, niman mechuijuitekiskej ipan kajli kampa judíos kiueyichiuaj toTajtsin. 18 Niman, san nopampa, mechuikaskej ixpan gobiernos niman reyes. Ijkon yejuamej niman oksekimej nechixmatiskej. 19 Pero, ijkuak mechtemakaskej, maka xmajmanakan ipampa tlen nenkijtoskej noso kenijki nenkijtoskej tlen yonenkinemilijkej, pampa ijkuakon mechijliskej tlenon nenkijtoskej. 20 Xsan nemejuamej nentlajtoskej, iespíritu nemoTajtsin tlajtos nemopampa. 21 Noijki, se tlakatl kitemakas ikniuj para makimiktikan, niman se tajtli kitemakas ikoneuj, niman tekoneuan kimixnamikiskej intajuan niman kichiuaskej makinmiktikan. 22 Nochimej mechtlauelitaskej pampa nejua onimechmachti. Pero akin tlaxikos hasta ijkuak nochi matlami, kimakixtiskej. 23 Ijkuak mechchiuiliskej tlen xkuajli ipan se ciudad, oksekan xuiyan, pampa nimechijlia ika xnentlamiskej nentenojnotsaskej ipan nochi iciudades Israel, achto ika yejkos iKoneuj Tlakatl.

24 ”Akin kimachtiaj xueyixtika ijkon ken imaestro, nion se tlakeuajli xueyixtika ijkon ken iteko. 25 Se akin kimachtiaj nonekiskia yolpakis tla nochiua ken imaestro, niman se tlakeuajli tla nochiua ken iteko. Tla akin tlayekana ipan kajli yokitokayotijkej Belcebú,* ¡noijki ijkon kintokayotiskej akin ompa chantij! 26 Kuakon, maka xkinmakasikan, pampa nochi tlen iyantika, uajnesis niman tlen xakaj kimati kimatiskej. 27 Tlen nimechijlia kampa tlayouatok, xteijlikan kampa tlauilpan; niman tlen san ichtaka nenkikakij xkuajteijlikan desde ikuatipan kaltin. 28 Niman maka xkinmakasikan akin uelij kimiktiaj itlalnakayo se tlakatl pero xuelij kipopolouaj ialma.* Más kuajli tla nenkimakasij akin ueli kipopoloua ialma niman itlalnakayo se tlakatl ipan Gehena.* 29 ¿Xmelak ika uelis tikinkouas ome gorriones san ika se tomin tlen xmás itlaj kajxilia?* Maski ijkon, toTajtsin kimati ijkuak se gorrión* uajuetsi. 30 Pero, xmatstokan ika toTajtsin hasta kimati kech nemotson nenkipiyaj. 31 Kuakon, maka xmomojtikan, nemejuamej más nentlasojtij xken miyekej gorriones.

32 ”Tla yakaj kimijlia oksekimej ika nejua onikmachti, nejua noijki nikijlis noTajtsin akin nemi cielo ika nikixmati. 33 Pero, tla yakaj kijtoua imixpan oksekimej ika xnechixmati, nejua noijki nikijlis noTajtsin akin nemi cielo ika xnikixmati. 34 Maka xnemilikan ika onikchiuako nochimej kuajli manouikakan; oniuajla ika se espada tlen kichiuas maka kuajli manouikakan ipampa tlen nitemachtia. 35 Pampa nejua onikchiuako manoxelokan. Tekoneuj kixnamikis itaj, se ichpochtli kixnamikis inan niman se siuamontli kixnamikis imonan. 36 Kema, nemotlauelikniuan yeskej akin nemij nemochan. 37 Akin más kitlasojtla itaj noso inan xijkon ken nejua, xkinamiki makijto ika onikmachti; niman akin más kitlasojtla itelpoch noso ichpoch xijkon ken nejua, xkinamiki makijto ika onikmachti. 38 Niman akin xkinekis tlaxikos ijkuak tlajyouis* pampa nechtlakamati, xkinamiki makijto ika onikmachti. 39 Akin xkinekis mikis, kipolos inemilis, niman akin mikis san nopampa, oksejpa nemis.

40 ”Akin mechselia noijki nejua nechselia, niman akin nejua nechselia noijki kiselia akin onechajtitlan. 41 Akin kiselia se teotlajtojketl pampa teotlajtojketl, kiteochiuaskej ijkon ken se teotlajtojketl. Niman akin kiselia se akin kipiya kuajli iyojlo pampa kipiya kuajli iyojlo, kiteochiuaskej ijkon ken se akin kipiya kuajli iyojlo. 42 Pero nimechijlia ika akin kimakas maski san se vaso de atl se akin nikmachtia, kuajli xmatstokan ika yejua noijki kiteochiuaskej”.

11 Ijkuak Jesús otlan kimijlia tlenon noneki kichiuaskej yejon 12 tlakamej akin okinmachti, oksekan otenojnotsato niman otemachtito.

2 Juan Teapolaktijketl yokitsaukkaj, pero ijkuak okimat nochi tlen Cristo kichijtoya, okinnauati akin yejua okinmachti 3 makitlajtoltitij: “¿Tejua akin noneki tiuajlas noso noneki okse tikchiaskej?”. 4 Jesús okinnankili: “Xuiyan niman xkijlikan Juan tlen nenkitstokej niman nenkikaktokej: 5 aman akin xtlachiaj tlachiaj, akin xuelij nejnemij nejnemij, akin kipiyaj lepra pajtij, akin xtlakakij tlakakij, akin yomikkej kinyolitiaj* niman akin xtlaj kipiyaj kimijliaj tlen toTajtsin kichiuas. 6 Yolpaki akin melak tlaneltoka notech”.*

7 Ijkuak yejuamej yeyajtoyaj, Jesús ijkin opeuj kimijlia itech Juan nochimej akin ompa nemiyaj. Okimijli: “¿Tlenon onenkitatoj ne kampa tlaluaktli? ¿Onenkitatoj se akatl tlen yokitsejtselo ajakatl? 8 Kuakon, ¿tlenon onenkitatoj? ¿Se tlakatl akin kipiya itlaken tlen patioj?* ¿Akin notlakentiaj ika intlaken tlen patioj xnemij kampa chantij reyes? 9 Kuakon, ¿tleka onenkiskej? ¿Onenkitatoj se teotlajtojketl? Nimechijlia ika kema. Niman yejua xsan se teotlajtojketl. 10 Yejua akin kitenejtoyaj ijkuak onoijkuilo: ‘¡Xkaki! ¡Niktitlanis yakaj akin matlajtojtiuj moyekapan,* niman yejua moyekapan yas kiyektlalijtias ojtli kampa tipanos!’. 11 Nimechijlia ika xakaj uajnemi* akin maueyixto ijkon ken Juan Teapolaktijketl. Pero akin xmás ueyixtika ipan iGobierno toTajtsin* más ueyixtika xken yejua. 12 Desde itonaluan Juan Teapolaktijketl, miyekej nokojtiliaj kalakiskej ne kampa iGobierno toTajtsin. Niman akin melak nokojtiliaj, kalakij. 13 Pampa ijkuak Juan opeuj tenojnotsa, Tlanauatijli tlen okimakakej Moisés niman akin tlajtouayaj ipampa toTajtsin xok okijtojkej tlen panoskia. 14 Tla nenkiseliaj noso ka, yejua ‘Elías akin nonekiya uajlas’. 15 Akin kipiya inakas, kuajli matlakaki.

16 ”Akin nemij ipan yejuin tiempo, kentla kokonej akin yeuatokej kampa mercado niman chikauak kimijliaj akin imiuan nauiltiaj: 17 ‘Otimechtsotsonilijkej flauta, pero nemejuamej xonemijtotijkej; otimechkuikatilijkej ajmankatlakuikaltin, pero nemejuamej xonenmajmankej nion xonenmoyelpanuitekkej’. 18 Pampa Juan nosauaya* niman xkoniya vino, kijtouaj: ‘Ipan yokalak demonio’. 19 Niman ijkuak okitakej iKoneuj Tlakatl, akin kema tlakua niman tlaoni, kijtouaj: ‘¡Xkitakan! Nikan nemi se xipal* niman se tlauanketl,* akin nouika imiuan akin kisentlaliaj tomin para gobierno niman akin tlajtlakolejkej’. Pero, yakaj kiteititia ika tlamachilise ijkuak kichiua tlen melajki”.

20 Kuakon, opeuj kinmajua akin chantiyaj kampa okinchiuj miyek imilagros,* pampa xnoyolkuepayaj: 21 “¡Mamitsiknelikan Corazín! ¡Mamitsiknelikan Betsaida! Pampa tla on milagros* tlen nemejuamej onenkitakej nochiuaskiaj ne Tiro niman Sidón, yejuamej kema noyolkuepaskiaj niman kinotlaliliskiaj inajmankatlaken niman tlikojnextli. 22 Nimechijlia ika Ijkuak toTajtsin Tetlajtlakolmakas, más tlaxikos Tiro niman Sidón xken nemejuamej. 23 Niman tejua, Capernaúm, ¿mitsuikaskej hasta ne cielo? Titemos hasta ipan Tlalkontli.* Pampa tla milagros* tlen mopan onochijkej, nochiuaskiaj Sodoma, yejon ciudad xkipopoloskiaj. 24 Nimitsijlia ika Ijkuak toTajtsin Tetlajtlakolmakas, más tlaxikos Sodoma xken tejua”.

25 Ijkuakon, Jesús okijto: “Nimitsueyiteneua imixpan nochimej, noTajtsin, akin otikchijchiuj* cielo niman mundo, pampa kuajli yotikimiyanili yejuin akin ixtlamatkej niman tlamachilisejkej, niman yotikimititi kokonej akin pipitikej.* 26 Kema, noTajtsin, pampa otikitak kuajli ijkon tikchiuas”. 27 Noijki okijto: “NoTajtsin nochi yonechmakak. San Tajtli kuajli kixmati teKoneuj. Niman san teKoneuj kuajli kixmati Tajtli niman noijki kixmatiskej Tajtli akin teKoneuj kinkauilis makixmatikan. 28 Notech xuajlakan, nochimej nemejuamej akin chikauak nentekitij niman yonensiaujkej, nejua nimechyolseuis. 29 Xmomamaltikan noyugo niman notech xuelikan, pampa nejua niyolsejki niman niyolyemanki. Nouan nenyolseuiskej. 30 Pampa noyugo yemanki niman notlamamal xyetik”.

12 Se sábado,* Jesús niman akin kinmachtiaya opanokej kampa kitokaj trigo. Pampa akin kinmachtiaya oapismikkej opeuj kitekij niman kikuaj trigo. 2 Ijkuak fariseos okitakej tlen okichijkej, ijkin okijlijkej Jesús: “¡Xkita! Akin tikinmachtia kichijtokej itlaj tlen xnoneki nochiuas ipan sábado”. 3 Yejua okinnankili: “¿Xonenkileerojkej tlen okichijkej David ijkuak yejua niman isoldados oapismikkej? 4 Yejua okalak ipan kajli kampa kiueyichiuaj toTajtsin, niman yejua niman akin iuan yayaj okikuajkej pan tlen kiuentlaliayaj. Niman yejon itlaj tlen xnonekiya kichiuaskej. Pampa san teopixkej uelis kikuaskej yejon pan. 5 Noijki, ¿xonenkileerojkej ika Tlanauatijli tlen okimakakej Moisés kijtoua ika sábados teopixkej xkitlakaitaj yejon tonajli ipan templo niman xkintlajtlakolmakaj ipampa yejon? 6 Nejua nimechijlia ika nikan nenkipiyaj yakaj akin más ueyi kijtosneki xijkon ken templo. 7 Tla nenkasikamatiskiaj tlenon kijtosnekij tlajtoltin ‘Nikneki xteiknelikan niman maka san xtlauentlalikan’, xnenkintlajtlakolmakaskiaj akin xkichiuaj tlen xkuajli. 8 Pampa iKoneuj Tlakatl kinauatia sábado”.

9 Satepan, Jesús okalak ipan kajli kampa yejuamej kiueyichiuaj toTajtsin. 10 Niman ompa nemiya se tlakatl akin xueliya koliniaya* se ima, niman pampa sekimej kinekiyaj kiteixpantiskej Jesús, okitlajtoltijkej: “¿Uelis tikpajtis yakaj ipan sábado?”. 11 Yejua okinnankili: “Tla yakaj kipiya se borreguito niman onuetsi ipan pozo ijkuak se sábado, ¿xmelauak ika konkixtiskia? 12 ¡Se tlakatl más patioj xijkon ken se borrego! Kuakon, uelis tikchiuas itlaj tlen kuajli ipan sábado”. 13 Niman, yejua okijli yejon tlakatl: “Xmelaua moma”. Ijkuak okimelauj, opajtik ima, ijkon ken on okse ima. 14 Pero fariseos ouajkiskej niman opeuj kitlajtolchijchiuiliaj para makimiktikan. 15 Pampa Jesús okimat, oksekan oyaj. Miyekej iuan oyajkej niman yejua nochimej okinpajti. 16 Pero okinnauati maka yakaj makijlikan akinon yejua. 17 Ijkon, onochiuj tlen okijtojka teotlajtojketl Isaías:

18 “Xkitakan, yejuin notekitkauj akin oniktlapejpeni, akin melak niktlasojtla, yejua nechyolpaktia. Ipan niktlalis noespíritu niman yejua nochimej kimititis tlen melajki. 19 Xteuan nokualanis nion tetsajtsilis niman xakaj kikakis itlajtol kampa tojlan nojuitilo. 20 Xkipostekis akatl tlen yopostek nion xkiseuis tlitl tlen yesejtika, hasta ijkuak kiyektlalis nochi tlen xkuajli. 21 Nochimej itech tlamachiaskej”.*

22 Kuakon, okuajuikilijkej yakaj akin kipiaya se demonio niman xtlachiaya niman xueliya tlajtouaya. Niman Jesús okipajti, yejua ika, ouel otlajto niman ouel otlachix. 23 Nochimej melak omojkatlachixkej niman okijtojkej: “¿Kanaj yejuin iKoneuj David?”. 24 Ijkuak okikakkej yejuin, fariseos okijtojkej: “Yejua kinkixtia demonios pampa Belcebú,* akin kinyekana demonios, kipaleuiya”. 25 Pampa kimatstoya tlenon kinemiliayaj, yejua okimijli: “Tla akin nemij ipan se gobierno xnopaleuiyaj, yejon gobierno xoxotoni. Niman tla ipan se ciudad noso se familia* xejxelijtokej, noijki xoxotoni. 26 Noijki ijkon, tla Satanás kikixtia Satanás, kijtosneki ika xelijtika. Tla ijkon panoskia, ¿kenijki ok* tlayekantoskia? 27 Noijki, tla nejua nikintekixtilia demonios, pampa Belcebú nechpaleuiya, ¿akinon kinpaleuiya nemokoneuan* para makintekixtilikan demonios? Yejua ika, san no yejuamej mechtlajtlakolmakaskej. 28 Pero, tla nejua nikintekixtilia demonios pampa iespíritu toTajtsin nechpaleuiya, kuakon, kijtosneki ika nion xonenkimatkej ijkuak oyejkok iGobierno toTajtsin.* 29 Noijki, tla yakaj kineki kalakis kampa nemi se tlakatl akin kojtik niman kineki kitlachtekilis, ¿xnenkinemiliaj ika kachtopa noneki kisasalos* yejon tlakatl? San tla ijkon kichiua uelis kitlachtekilis. 30 Akin xnouan nemi nechixnamiki niman akin xnouan tlasentlalia tlaxixinia.

31 ”Ika yejon nimechijlia ika nochimej kintlapopoluiskej nochi intlajtlakoluan niman nochi tlen xkuajli kijtoskej. Pero tla yakaj kijtouilia tlen xkuajli espíritu santo, xkitlapopoluiskej. 32 Manimechonijli se ejemplo: tla yakaj kijtouilia itlaj tlen xkuajli iKoneuj Tlakatl, kitlapopoluiskej. Pero tla yakaj kijtouilia itlaj tlen xkuajli espíritu santo, xkitlapopoluiskej. Ka, nion ipan yejuin tiempo nion ika tlayekapan.

33 ”Noso nenkichiuaj ika se kuajli kojtli makitlakilti kuajli fruta, noso nenkichiuaj ika se kojtli tlen xkuajli tlatlakiltia makitlakilti fruta tlen yopalan. Pampa se kojtli nesi tla kuajli noso xkuajli ipampa ifruta. 34 Nemejuamej ikoneuan kouamej, ¿kenijki uelis nenkijtoskej tlen kuajli tla xnenkuajkualtin? Pampa tlen kisa ipan nemokamak onka ipan nemoyojlo. 35 Akin kichiua tlen kuajli ijkon kichiua pampa kuajli kipiya iyojlo; niman akin kichiua tlen xkuajli, ijkon kichiua pampa xkuajli kipiya iyojlo. 36 Nimechijlia ika Ijkuak toTajtsin Tetlajtlakolmakas, kintlajtlakolmakas nochimej akin kijtoskej tlen xtepaleui. 37 Ipampa tlen tikijtos noitas tla tikpiya kuajli moyojlo niman ipampa tlen tikijtos mitspopoloskej”.

38 Kuakon, sekimej escribas niman fariseos okijlijkej: “Maestro, tiknekij xchiua se milagro”. 39 Niman yejua okinnankili: “Akin nemij ipan yejuin tiempo xmelajkanemij* itech toTajtsin niman kichiuaj tlen xkuajli. Yejuamej nochipa kitejtemojtokej se milagro, pero xkitaskej nion se milagro, san tlen yokitakej itech teotlajtojketl Jonás. 40 Pampa ijkon ken Jonás onen ijtik ueyi michin yeyi tonajli niman yeyi yeuajli, iKoneuj Tlakatl noijki nemis ijtik tlajli yeyi tonajli niman yeyi yeuajli. 41 Ijkuak tetlajtlakolmakaskej, akin chantij Nínive nokuiteuaskej niman kintlajtlakolmakaskej akin nemij ipan yejuin tiempo. Ijkon kichiuaskej pampa yejuamej onoyolkuepkej ijkuak okikakkej tlen Jonás okimijli. Pero, xkitakan, nikan nemi yakaj akin más ueyixtika xijkon ken Jonás. 42 Niman ijkuak tetlajtlakolmakaskej, reina akin tlayekana sur nokuiteuas niman kintlajtlakolmakas akin nemij ipan yejuin tiempo. Pampa yejua oualeuj desde kampa uejka niman ijkon kikakis kenijki Salomón melak tlamachilise. Pero, xkitakan, nikan nemi yakaj akin más ueyixtika xijkon ken Salomón.

43 ”Ijkuak se xkuajli* espíritu kisa itech yakaj, panoua kampa melak tlauakkan niman kitejtemoua kanon noseuis, pero xkinextia. 44 Kuakon, kijtoua: ‘Ninokuepas nochan kampa oniualeuj’. Niman ijkuak ajsi kita ika xakaj ompa nemi, yotlachpankej niman yotlayektlalijkej. 45 Kuakon, komonotsa oksekimej siete demonios akin más xkuajli tlen kichiuaj, niman ijkuak ompa yokalakkej san sekan nochantiaj. Niman ijkon, akin ijtik kalakij peua más xkuajli kichiua. Yejon tlen inpan panos akin nemij ipan yejuin tiempo pampa melak xkuajkualtin”.

46 Ijkuak yejua kiteijlijtoya nochi yejuin, inan niman ikniuan nemiyaj kiyauak niman kinekiyaj iuan tlajtoskej. 47 Kuakon, yakaj okonijli: “Xkita, monan niman mokniuan nemij kiyauak niman kinekij mouan tlajtoskej”. 48 Yejua ijkin okinankili akin ijkon okijlito: “¿Akinon nonan niman akinomej nokniuan?”. 49 Okomonmajpilui akin kinmachtiaya niman okijto: “¡Xkita! ¡Yejuamej nonan niman nokniuan! 50 Pampa nochimej akin kichiuaj tlen kineki noTajtsin akin nemi cielo, yejua nokniuj tlakatl niman nokniuj siuatl niman nonan”.

13 Ipan yejon tonajli, Jesús ouajkis ipan kajli niman onotlali itenko mar. 2 Niman pampa melak miyekej oyejkokej yejua otlejkok ipan se barco niman ompa onotlali, niman akin ompa oajsikej san ijkatoyaj itenko mar. 3 Kuakon opeuj kinmachtia ika ejemplos. Okimijli: “¡Xkakikan! Se tlakatl oyaj otokato. 4 Niman ijkuak tokatiaya, seki ixinach oxixintia itenko ojtli niman ouajlajkej totomej niman okikuajkej. 5 Okseki oxixin kampa tejteyo niman kampa xmás onkatka tlajli, yejon xinachtli nimantsin opeuj noskaltia pampa tlajli xuejkatlan katka. 6 Pero, ijkuak ouajkis tonaltsintli, plantas otonaltlatlakej. Niman pampa xuejkatlan onkatka inneluayo, opilinkej. 7 Okseki oxixin kampa uitsyo niman pampa uitstli onoskalti, okixijmikti. 8 Niman okseki oxixin ipan kuajli tlajli niman opeuj tlatlakiltiaj: seki omiyekiyak 100 veces más; okseki 60, niman okseki 30. 9 Akin kipiya inakas, kuajli matlakaki”.

10 Kuakon, akin kinmachtiaya okinisiuijkej niman okitlajtoltijkej: “¿Tleka tikinmachtia ika ejemplos?”. 11 Yejua okinnankili: “Nemejuamej mechkauiliaj xkasikamatikan tlen xakaj kimati itech iGobierno toTajtsin,* pero yejuamej ka. 12 Pampa akin kipiya más kimakaskej, niman miyek kipiyas; pero akin xkipiya kikuiliskej hasta tlen kipiya. 13 Ika yejon nikinmachtia ika ejemplos, pampa maski tlachiaj, xtlachiaj, niman maski tlakakij, xtlakakij nion xtlaj kasikamatij. 14 Inpan nochiua tlen okijto teotlajtojketl Isaías: ‘Nemejuamej nentlakakiskej, pero xkeman nenkasikamatiskej. Nenkitaskej, pero xkeman nenkitaskej. 15 Pampa yejuin pueblo yoyoltechikauj, yononakastsajtsaukkej niman yonixtsajtsaukkej para xkeman tlachiaskej, xkeman tlakakiskej, nion itlaj kasikamatiskej, nion nokuepaskej itech toTajtsin para nejua manikinpajti’.

16 ”Pero nemejuamej xpakikan pampa nentlachiaj niman nentlakakij. 17 Pampa nimechijlia ika miyekej teotlajtojkej niman akin kipiayaj kuajli inyojlo okinekkej kitaskej tlen nemejuamej nenkitstokej, pero xokitakej, niman okinekkej kikakiskej tlen nemejuamej nenkikaktokej, pero xokikakkej.

18 ”Kuakon, aman xkakikan tlen kijtosneki ejemplo itech akin toka. 19 Ijkuak yakaj kikaki itech iGobierno toTajtsin pero xkasikamati, akin Xkuajli uajlauj* niman kuiuitla tlen okitokakej ipan iyojlo. Yejuin xinachtli tlen okitokakej itenko ojtli. 20 Xinachtli tlen okitokakej kampa tejteyo kijtosneki akin ika nochi iyojlo nimantsin kiselia itlajtol toTajtsin. 21 Pero pampa xuejkatlan toktokej ineluayouan, san achijtsin noskaltia. Niman ijkuak kixnamiki tlen xkuajli noso kitlauelitaj ipampa itlajtol toTajtsin, nimantsin uetsi.* 22 Xinachtli tlen onotokak kampa uitsyo kijtosneki akin kikaki itlajtol toTajtsin pero kikauilia ika tlen panoua ipan yejuin tiempo niman tomin makixijmiktikan, yejua ika, yejon planta xtlaj kitlakiltia. 23 Niman xinachtli tlen okitokakej ipan kuajli tlajli kijtosneki akin kikakij itlajtol toTajtsin niman kasikamatij tlen kijtosneki. Sekimej kimiyekiliaj 100 veces más; okseki 60, niman okseki 30”.

24 Kuakon okimijli yejuin okse ejemplo: “IGobierno toTajtsin ken se tlakatl akin okitokak kuajli xinachtli ipan itlal. 25 Ijkuak nochimej kochiyaj, ouajla intlauelikniuj, okitokak xkuajli xijtli kampa trigo niman oyaj. 26 Ijkuak ikojyo trigo okis niman ouajnes itlakilyo, noijki ouajnes xkuajli xijtli. 27 Kuakon, yejon tlakeualtin ouajlajkej kampa inteko niman okijlijkej: ‘Noteko, ¿xotiktokak kuajli xinachtli ipan motlal? Kuakon, ¿tleka onka xkuajli xijtli?’. 28 Yejua okimijli: ‘Yejuin okichiuj se tlakatl, yakaj akin techtlauelita’. Itlakeualuan okitlajtoltijkej: ‘¿Tikneki matiakan niman matikuiuitlakan?’. 29 Yejua okinnankili: ‘Maka, pampa tla nenkuiuitlaj xkuajli xijtli, kanaj noijki uelis nenkuiuitlaskej trigo. 30 Xkauilikan san sekan manoskaltikan hasta ijkuak tiksentlaliskej, niman ijkuak nosentlalis trigo nikimijlis akin tlasentlaliskej ika kachtopa makuiuitlakan xkuajli xijtli niman makisasalokan* para kitlatiskej niman sakin nikimijlis makisentlalikan trigo niman makejyeuakan kampa nitlayejyeua’”.

31 Noijki okimijli yejuin okse ejemplo: “IGobierno toTajtsin kentla se iteyo mostaza tlen se tlakatl okitokak ipan itlal. 32 Yejuin xinachtli tlen más pitentsin xijkon ken nochi on okseki xinachtli pero ijkuak noskaltia más ueyiya xijkon ken plantas tlen kintokaj ipan huerta pampa nokuepa kentla se kojtli niman totomej niyanaj ipan imakojyouan”.*

33 Niman noijki okimijli yejuin okse ejemplo: “IGobierno toTajtsin ijkon ken levadura tlen se siuatl okimaxakualo iuan 10 kilos de harina, satepan nochi tixtli onajkok”.

34 Jesús okintekitilti ejemplos para kimijlis nochi yejuin akin kikakiyaj. Yejua xkeman kinnotsaya tla xkintekitiltiaya ejemplos. 35 Ijkon onochiuj tlen yonoijtojka ipampa* teotlajtojketl, akin okijto: “Ijkuak nitlajtos nikintekitiltis ejemplos, nikteijlis nochi tlen iyantok desde ijkuak nochi opeuj”.*

36 Sakin, ijkuak okimijli nochimej mauiyan, yejua okalak ipan kajli, akin okinmachti okinisiuijkej niman okitlajtoltijkej: “Xtechijli tlenon kijtosneki ejemplo itech xkuajli xijtli”. 37 Yejua ijkin okimijli: “Akin kitoka kuajli xinachtli, iKoneuj Tlakatl. 38 Tlajli, yejuin mundo. Kuajli xinachtli, ikoneuan iGobierno toTajtsin. Niman xkuajli xijtli, ikoneuan akin Xkuajli. 39 Niman Diablo yejon tetlauelikniuj akin okitokak xkuajli xijtli. Ijkuak nosentlalia, kijtosneki itlamiyan tlen nochiua ipan yejuin tiempo niman ángeles yejuamej akin tlasentlaliaj. 40 Ijkon ken kuiuitlaj xkuajli xijtli niman kitlatiaj, ijkon panos tlen nochiua ipan itlamiyan yejuin tiempo. 41 IKoneuj Tlakatl komontitlanis iángeles niman yejuamej kikixtiskej itech iGobierno toTajtsin nochi tlen kichiua oksekimej matlajtlakokan niman nochimej akin xkitlakamatij tlanauatijli, 42 niman komonxiniskej ipan horno kampa onka tlitl. Ompa chokaskej niman notlankochtekiskej.* 43 Ipan yejon tiempo, akin kipiyaj kuajli inyojlo petlaniskej ipan iGobierno inTajtsin ijkon ken tonaltsintli. Akin kipiya inakas, kuajli matlakaki.

44 ”IGobierno toTajtsin ijkon ken se tesoro tlen iyantoya ipan se tlajli niman se tlakatl okinexti niman pampa melak oyolpak oyaj niman okinemakak nochi tlen kipiaya niman okikouj yejon tlajli.

45 ”IGobierno toTajtsin noijki ijkon ken yejon tlasemanketl akin kintejtemouaya kualtsitsintin perlas. 46 Ijkuak okinexti se perla tlen melak patioj, oyaj, nimantsin okinemakak nochi tlen kipiaya niman okikouj.

47 ”IGobierno toTajtsin noijki ken tlen ika michajsij tlen okonchapanijkej ipan mar niman okinsentlali tlatlamantikej* michimej. 48 Ijkuak oten, okitilantiajkej hasta itenko mar, onotlalijkej niman michimej tlen kuajkualtin okintlalijkej oksekan, pero tlen xkuajkualtin okintlajkalkej. 49 Yejon tlen panos itlamiyan tlen nochiua ipan yejuin tiempo. Ángeles kisaskej para kinxeloskej akin xkuajkualtin itech akin kuajkualtin. 50 Niman komonxiniskej ipan horno kampa onka tlitl. Ompa chokaskej niman notlankochtekiskej.

51 ”¿Onenkasikamatkej nochi yejuin?”. Yejuamej okinankilijkej: “Kema”. 52 Kuakon okimijli: “Tla ijkon, xmatikan yejuin: nochimej maestros akin yokinmachtijkej itech iGobierno toTajtsin, yeskiaj kentla se tlakatl akin kiyekana se kajli, akin kikixtia tlen yenkuik niman tlen xyenkuik itech itesoro”.

53 Sakin ika okimijli nochi yejuin ejemplos, Jesús oksekan oyaj. 54 Ijkuak oajsik kampa onoskalti, opeuj kinmachtia ipan kajli kampa judíos kiueyichiuaj toTajtsin, niman nochimej omojkatlachixkej. Kijtouayaj: “¿Tleka yejuin tlakatl melak tlamachilise niman akinon okimakak poder para makinchiua yejuin milagros?* 55 ¿Xyejuin ikoneuj kojxinketl niman inan itoka María? ¿Niman xikniuan Santiago, José, Simón niman Judas? 56 Niman ikniuan siuamej, ¿xnochimej touan nikan chantij? Kuakon, ¿tleka melak tlamachilise niman ueli kinchiua milagros?”. 57 Niman yejon okichiuj maka itech matlaneltokakan. Pero Jesús okimijli: “Se teotlajtojketl nochiuiyan kitlakaitaj pero kampa onoskalti niman kampa ichan, xkitlakaitaj”. 58 Niman pampa yejuamej xotlaneltokakej, yejua xokinchiuj miyek milagros* ompa.

14 Ipan yejon tonaltin, Herodes,* akin tlayekanaya Galilea, okikak tlen kijtouayaj itech Jesús 2 niman okimijli itlakeualuan: “Yejua Juan Teapolaktijketl. Yoyoliuj intech akin yomikkej niman yejua ika ueli kinchiua yejon milagros”.* 3 Herodes yokitsaukka Juan niman yokisasalojka* ika cadenas pampa ijkon yokinauatijka Herodías, akin isiuauj ikniuj Filipo. 4 Pampa Juan miyekpa kijlijtoya: “Xuelis tikmosiuatis”. 5 Herodes kinekiya kimiktis, pero kimakasiya gente pampa yejuamej kineltokayaj ika Juan katka se teotlajtojketl. 6 Pero, ijkuak Herodes kipanoltijtoya icumpleaños, ichpoch Herodías onijtoti. Niman pampa Herodes melak okuelitak, 7 iuan onotlajtolkauj niman okijli ika kimakaskia maski san tlenon kitlajtlaniliskia. 8 Pampa inan okichiualti, okijto: “Nikan xnechmaka ipan se ueyi plato itsontekon Juan Teapolaktijketl”. 9 Herodes onajman, pero otenauatij makimakakan pampa yokijlijka yejon ichpochtli ika kimakaskia san tlenon kitlajtlaniliskia niman noijki pampa akin okinnotska yokikakkaj. 10 Okichiuj makikechtsontekikan Juan kampa tsauktoya. 11 Kuakon, okuajkuikej yejon tsontekomatl ipan se ueyi plato niman okimakakej yejon ichpochtli niman yejua okimakato inan. 12 Ijkuak nochi yejon yopanoka, ouajlajkej akin Juan okinmachti niman okitkikej itlalnakayo niman okitokakej. Satepan, okijlitoj Jesús. 13 Ijkuak Jesús okimat yejon, oksekan oyaj ipan se barco para san iselti nemiskia. Pero ijkuak onomat yejuin, miyekej onejnentiajkej okitatoj.

14 Ijkuak Jesús ouajkis de barco, okitak ika melak miyekej ompa nemiyaj. Yejua melak okimikneli, ika yejon, okinpajti akin kualouayaj. 15 Pero, ijkuak ouajteotlak, akin kinmachtiaya okinisiuijkej niman okijlijkej: “Melak uejka tinemij niman yeteotlak. Xkimijli yejuin gente mauiyan ipan pueblitos niman makikouatij tlen kikuaskej”. 16 Pero Jesús okimijli: “Xnoneki yaskej, nemejuamej xkintlakualtikan”. 17 Yejuamej okinankilijkej: “Nikan san tikpiyaj makuijli pan niman ome michin”. 18 Yejua okimijli: “Xnechinuajkuilikan”. 19 Kuakon, okimijli yejon gente akin ompa nemiyaj manotlalikan ipan sakatl. Satepan, okajsik yejon makuijli pan niman ome michin, oajkotlachix niman okichiuj se oración. Niman ijkuak yokitlatlapan pan, okinmakak akin kinmachtiaya niman yejuamej okinmakakej akin ompa nemiyaj. 20 Niman ijkon, nochimej otlakuajkej niman oixuikej. Satepan, okitemiltijkej 12 chikijtli ika tlen yonokajka. 21 Otlakuajkej kanaj 5,000 tlakamej niman aparte siuamej niman kokonej. 22 Ijkuak Jesús kimijlijtoya mauiyan akin ompa nemiyaj, nimantsin okichiuj ika akin kinmachtiaya matlejkokan ipan barco niman mapanokan okse lado.

23 Niman ijkuak yokimijli akin ompa nemiyaj mauiyan, yejua san iselti otlejkok ipan tepetl para kichiuas oración. Ijkuak otlayouak, yejua ok* san iselti ompa nemiya. 24 Ijkuakon, barco uejka* yoyajka. Akin Jesús kinmachtiaya, nokojtilijtoyaj para ueliskia kuikaskej barco pampa melak akoxontoya mar niman ajakatl xkinkauiliaya. 25 Pero, ijkuak yetlanesiskia,* Jesús onejnentia ipan mar para komonamikis. 26 Ijkuak akin Jesús kinmachtiaya okitakej ika Jesús nejnentinemiya ixko mar, onomojtijkej niman okijtojkej: “¿Tlenon yejon? ¡Melak temojmojtij!”. Niman opeuj melak mojkatsajtsij. 27 Jesús nimantsin okimijli: “¡Xmoyolchikauakan! Nejua niJesús. Maka xmomojtikan”. 28 Pedro okinankili: “NoTeko, tla tejua, xnechijli maninejnentiuj ixko atl niman maniuiya kampa tinemi”. 29 Yejua okijli: “¡Xuajla!”.* Kuakon, Pedro ouajtemok ipan barco niman onejnentia ipan atl hasta kampa Jesús. 30 Pero, onomojti ijkuak okitak kenijki chikauak ajakakiyaujtoya. Niman pampa opeuj apolaki, otsajtsik: “¡NoTeko, xnechmakixti!”. 31 Jesús nimantsin okajsik ipan ima niman okijli: “Xchikauak motlaneltok, ¿tleka xnotech otitlaneltokak?”. 32 Ijkuak yotlejkokaj ipan barco, ajakatl onotelti. 33 Kuakon, akin nemiyaj ipan barco ixpan onotlakuantelketskej niman okijlijkej: “¡Tlakaj melauak tiiKoneuj toTajtsin!”. 34 Niman ijkuak okipanauijkej mar, oajsikej Genesaret.

35 Ijkuak tlakamej akin ompa chantiyaj okixmatkej, nochiuiyan okiteijlitoj, niman okinuajuikilijkej nochimej akin kualouayaj. 36 Niman kitlajtlaniliayaj makinkauili makajsikan maski san itenko itlaken. Niman nochimej akin konajxiliayaj pajtiyaj.

15 Kuakon sekimej fariseos niman escribas akin ualeuayaj Jerusalén, okinisiuijkej Jesús niman okijlijkej: 2 “¿Tleka akin tikinmachtia xkichiuaj ijkon ken akin yeuejkaui otechmachtijkej? Yejuamej xnomapajpakaj* achto tlakuaskej”.

3 Niman yejua okinnankili: “¿Niman tleka nemejuamej xnenkitlakamatij toTajtsin niman san nenkichiuaj ken yeuejkaui omechmachtijkej? 4 Se ejemplo, toTajtsin okijto: ‘Xtlakaita motaj niman monan’, niman ‘Makimiktikan akin xkuajli tlajtos* itech itaj noso inan’. 5 Pero nemejuamej nenkijtouaj: ‘Akin kijlia itaj noso inan “Nochi tlen ika ueliskia nimitspaleuis yoniktlayokoli toTajtsin”, 6 yejua xok noneki kintlakaitas itajuan’. Ijkon yonenkichijkej ika manesi kentla tla itlajtol toTajtsin xtepaleuij, san pampa nenkichiuaj ken yeuejkaui omechmachtijkej. 7 Nemejuamej san nentekajkayauaj, yejua ika, Isaías yejuin okijto nemotech: 8 ‘Akin nemij ipan yejuin pueblo san kijtouaj ika nechtlakaitaj, pero xyejon kimachiliaj ipan inyojlo. 9 Xtlaj ika tepaleuij tlen kichiuaj para nechueyichiuaskej, pampa yejuamej temachtiaj san tlen oksekimej kimijliaj’”. 10 Kuakon okintlajtlanili akin ompa nemiyaj makinisiuikan niman okimijli: “Xkakikan niman xkasikamatikan tlen nimechijlijtikaj: 11 tlen kalaki ipan ikamak se tlakatl xyejon tlen kijtlakoua, kijtlakoua tlen kisa ipan ikamak”.

12 Kuakon akin kinmachtiaya okinisiuijkej* niman okijlijkej: “¿Tikmati ika fariseos okinyolkoko tlen otikimijli?”. 13 Yejua okinnankili: “Nochi planta tlen xokitokak noTajtsin akin nemi cielo kuiuitlaskej desde ineluayo. 14 Kuakon xkinkauakan. Yejuamej teyekanaj maski xtlachiaj. Niman, tla se akin xtlachia kiyekana okse akin xtlachia, on omemej onuetsiskej kampa uejkatlan”. 15 Kuakon, Pedro okitlajtlanili: “Xtechijli tlenon kijtosneki yejon ejemplo”. 16 Kuakon, yejua okijto: “¿Nemejuamej noijki xueli nenkasikamatij? 17 ¿Xnenkitaj ika nochi tlen tikuaj panoua ipan tojtik niman sakin tikixtiaj? 18 Pero, tlen kisa itech ikamak se tlakatl ualeua itech iyojlo, niman yejon kema teijtlakoua. 19 Manimechonijli se ejemplo, itech iyojlo se tlakatl peua kinemilia tlen xkuajli: kineki temiktis, kikajkayauas ixnamik, auilnemis,* tlachtekis, tekajkayauas niman kiteijlis tlen xkuajli. 20 Yejuin tlen kema kijtlakoua yakaj, pero xteijtlako tla yakaj tlakua maski xnomapajpaka”.*

21 Jesús ouajkis niman oyaj Tiro niman Sidón. 22 Niman oyejkok se siuatl fenicia* akin ompaka chantiya niman okijli: “¡Xnechikneli noTeko, iKoneuj David! Se demonio melak yokixpolo nochpoch”. 23 Pero yejua xtlaj okijli. Kuakon akin kinmachtiaya okinisiuijkej niman okitlajtlanilijkej: “Xkijli mauiya, pampa sa uajtsajtsitiuj nikan tokuitlapan”. 24 Yejua okijto: “San onechajtitlankej manikinpaleuiki israelitas akin kentla borreguitos uan yopolijkej”. 25 Pero yejon siuatl ouajla, ixpan onotlakuantelkets niman okitlajtlanili: “¡NoTeko, xnechpaleui!”. 26 Jesús okijli: “Xkuajli tla tikinkuilia tlen kikuaskej kokonej para tikinmakas chichitsitsintin”. 27 Yejon siuatl okinankili: “Melauak noTeko, pero chichitsitsintin kikuaj tlen onxini itsintlan* inmesa inteko”. 28 Kuakon Jesús okinankili: “Siuatsintli, ¡melak chikauak tikpiya motlaneltok! Manochiua tlen tikneki”. Kuakon ichpoch nimantsin opajtik.

29 Satepan, Jesús oyaj oksekan. Oajsik nisiuj mar de Galilea niman otlejkok ipan tepetl. Ijkuak ompa yeuatoya, 30 okinisiuijkej miyekej akin kinuikayaj akin xueliyaj nejnemiyaj, akin xkipiayaj se inma noso se imikxi, akin xtlachiayaj, akin xueliyaj tlajtouayaj niman miyekej akin kualouayaj. Ikxitlan kintlaliayaj niman yejua kinpajtiaya. 31 Gente mojkatlachiaya ijkuak kitaya ika akin xueliyaj tlajtouayaj aman ueliyaj tlajtouayaj, akin xkipiayaj se inma noso se imikxi pajtiyaj, akin xueliyaj nejnemiyaj kuajli nejnemiyaj niman akin xueliyaj tlachiayaj tlachiayaj. Niman opeuj kiueyiteneuaj inTajtsin israelitas.

32 Kuakon, Jesús okomonots akin kinmachtiaya niman okimijli: “Melak nikimiknelia, pampa yekuikaj yeyi tonajli ika nouan nemij niman xkipiyaj tlen kikuaskej. Xnikneki nikomontitlanis pampa xetlakuaj, kanaj sotlauiskej ipan ojtli”. 33 Pero akin kinmachtiaya okijlijkej: “Melak uejka tinemij. ¿Kanon tikonkuiskej pan para kuajli ixuiskej nochimej akin nikan nemij?”. 34 Jesús okimijli: “¿Kech pan nenkipiyaj?”. Yejuamej okinankilijkej: “Siete, niman achijtsitsintin michintsitsintin”. 35 Kuakon, ijkuak Jesús yokimijli nochimej manotlalikan, 36 okajsik yejon siete pan niman yejon michintsitsintin, okitlasojkamachili toTajtsin, okitlatlapan pan niman opeuj kinmaka akin kinmachtiaya, niman akin kinmachtiaya okinmakatoj akin ompa nemiyaj. 37 Niman nochimej otlakuajkej niman oixuikej. Sakin okinsentlalijkej siete uejueyimej chikijtin ika tlen yonokajka. 38 Otlakuajkej 4,000 tlakamej, aparte siuamej niman kokonej. 39 Sakin, ijkuak okimijli nochimej mauiyan, otlejkok ipan barco niman oajsik ne Magadán.

16 Ompa fariseos niman saduceos okinisiuijkej Jesús niman pampa kinekiyaj manopopolo okijlijkej makimititi itlaj tlen temojkatlachialti tlen maualeua ne cielo. 2 Yejua okinnankili: “Ijkuak uajteotlaki, nemejuamej nenkijtouaj ‘Nesi xkiyauis pampa cielo melak yochichiliuj’. 3 Niman ika kualkan nenkijtouaj ‘Nesi aman seuas niman kiyauis pampa cielo melak yochichiliuj niman yotlamoxten’. Ueli nenkimatij tlen panos ipampa ken nesi cielo, pero xueli nenkimatij tlen panoua ipan yejuin tiempo. 4 Akin nemij ipan yejuin tiempo, xmelajkanemij* itech toTajtsin niman kichiuaj tlen xkuajli. Yejuamej nochipa kitejtemojtokej se milagro, pero xkitaskej nion se milagro, san tlen yokitakej itech Jonás”. Ijkuak otlan ijkin kimijlia, oyaj niman okinkajteuj.

5 Kuakon opanokej okse lado, pero akin kinmachtiaya okilkajkej kitkiskej pan. 6 Jesús okimijli: “Kuajli xtlatlachixtokan niman maka xkauilikan mamechijtlako inlevadura fariseos niman saduceos”. 7 Kuakon, yejuamej ijkin opeuj noijliaj: “Xotikuajkuikej pan”. 8 Ijkuak Jesús okikak tlen yejuamej kijtojtoyaj, okimijli: “¿Tleka xchikauak nemotlaneltok niman nenkijtojtokej ika xnenkuajkuij pan? 9 ¿Ok xnenkasikamatij de tlenon nitlajtojtika? ¿Xnenkilnamikij ika otlakuajkej 5,000 tlakamej ika makuijli pan niman ika onenkintemiltijkej miyek chikijtin ika tlen onokauj? 10 ¿Niman yonenkilkajkej ika 4,000 tlakamej otlakuajkej ika siete pan niman ika onenkintemiltijkej uejueyimej chikijtin ika tlen onokauj? 11 ¿Tleka xonenkasikamatkej ika xnitlajtojtoya de pan? San onimechijli ika xmotlajpiyakan para maka mechijtlakos inlevadura fariseos niman saduceos”. 12 Ijkuakon okasikamatkej ika xkinnotstoya itech ilevadura pan, kinnotstoya itech tlen temachtiayaj fariseos niman saduceos.

13 Ijkuak oajsik Cesarea de Filipo, Jesús okintlajtolti akin kinmachtiaya: “¿Akinon kijtoua gente ika iKoneuj Tlakatl?”. 14 Yejuamej okinankilijkej: “Sekimej kijtouaj ika Juan Teapolaktijketl. Oksekimej kijtouaj ika Elías. Niman oksekimej ika Jeremías noso okse teotlajtojketl”. 15 Niman yejua okimijli: “Niman nemejuamej tlenon nenkinemiliaj, ¿nejua niakinon?”. 16 Simón Pedro okinankili: “Tejua tiCristo, iKoneuj toTajtsin akin yoltika”. 17 Niman Jesús okinankili: “Yomitsteochijkej Simón, ikoneuj Jonás, pampa yejon xomitsititi nion se tlakatl,* omitsititi noTajtsin akin nemi cielo. 18 Noijki nimitsijlia: tejua tiPedro niman ipan yejuin tetl niktlalis notlanechikol. Niman nion ikojtilis mikilistli* xkitlanis. 19 Nejua nimitsinmakas illaves iGobierno toTajtsin.* Ijkuak toTajtsin akin nemi cielo kijtos ika itlaj nochiuas, tejua noijki tikchiuas. Noijki ijkon, ijkuak toTajtsin akin nemi cielo kijtos ika itlaj xnochiuas, tejua noijki xtikchiuas ipan yejuin mundo”.* 20 Kuakon, okinnauati akin kinmachtiaya ika maka yakaj makijlikan ika yejua katka Cristo.

21 Ijkuakon, Jesús opeuj kimijlia akin kinmachtiaya ika nonekiya yas Jerusalén. Noijki okimijli ika tlayekankej, akin kinyekanaj teopixkej niman escribas kitlajyouiltiskiaj, niman ika noneki kimiktiskej niman ipan yeyi tonajli kiyolitiskej.* 22 Pedro oksekan okuikak niman opeuj kajua: “¡NoTeko, xmokneli! Yejon xkeman mopan nochiuas”. 23 Pero Jesús oksekan onokuep niman ijkin okijli Pedro: “¡Neka xuiya Satanás! San tinechtsatsakuilia. Pampa xtitlanemilijtika ken toTajtsin, titlanemilijtika ken se tlakatl”.

24 Kuakon Jesús okimijli akin kinmachtiaya: “Tla yakaj kineki kichiuas ken nejua, maka makichiua san tlen yejua kineki, noneki tlaxikos ijkuak tlajyouis* niman nochipa nechtlakamatis. 25 Pampa akin xkinekis mikis, kipolos inemilis pero akin mikis san nopampa, oksejpa nemis. 26 ¿Tlenon ika kipaleuis yakaj tla nochi kipiya ipan yejuin mundo pero kipoloua inemilis? ¿Noso tlenon uelis kitemakas yakaj para maka mikis? 27 Ika poder tlen iTaj kimaka, iKoneuj Tlakatl uajlas iuan iángeles para kitlaxtlauilis cada se ipampa tlen okichiuj. 28 Kuajli nimechijlia ika sekimej akin nikan nemij xmikiskej hasta ijkuak kitaskej iKoneuj Tlakatl ken se Rey”.

17 Ijkuak yopanok chikuasen tonajli, Jesús okinuikak sekimej akin kinmachtiaya ipan se ueyi tepetl. Okuikak Pedro, Santiago niman ikniuj Juan, niman ompa san inselti onenkej. 2 Niman Jesús onixpatlak imixpan. Ixayak opetlan ijkon ken tonaltsintli niman itlaken oistayak ijkon ken tlauijli. 3 Ijkuakon, okitakej ika Moisés niman Elías iuan tlajtlajtojtoyaj. 4 Kuakon, Pedro okijli Jesús: “NoTeko, ¡melak kuajli ika nikan tinemij! Tla tikneki, manikinchijchiua yeyi kajkaltsitsintin: se para tejua, se para Moisés niman okse para Elías”. 5 Yejua ok* tlajtojtoya ijkuak okintlapacho se moxtli tlen melak petlaniya. Niman ijtik yejon moxtli ijkin ouajkakistik: “Yejuin noKoneuj akin melak niktlasojtla. Yejua nechyolpaktia. Xkakikan”. 6 Ijkuak okikakkej yejuin, akin kinmachtiayaj oxinitoj ipan tlajli. Melak nomojtiayaj. 7 Ijkuakon, Jesús okinnisiui, okomonajsik niman okimijli: “Xmotelketsakan.* Maka xmomojtikan”. 8 Ijkuak oajkotlachixkej, xok yakaj okitakej, san Jesús ompa nemiya. 9 Ijkuak uajtemotiayaj ipan tepetl, Jesús okinnauati: “Maka yakaj xkijlikan tlen onenkitakej. Hasta ijkuak iKoneuj Tlakatl nokuiteuas intech akin yomikkej”.

10 Pero, akin kinmachtiaya okitlajtoltijkej: “Kuakon, ¿tleka escribas kijtouaj ika kachtopa noneki uajlas Elías?”. 11 Yejua okinnankili: “Melauak, kachtopa noneki uajlas Elías niman oksejpa nochi kiyektlalis. 12 Aman nimechijlia ika Elías youajla. Pero yejuamej xokixmatkej niman okichiuilijkej tlen okinekkej. Noijki ijkon kitlajyouiltiskej iKoneuj Tlakatl”. 13 Ijkuakon, akin kinmachtiaya okasikamatkej ika tlajtojtoya itech Juan Teapolaktijketl.

14 Ijkuak oajsikej kampa tojlan nemiyaj, se tlakatl okinisiui Jesús, ixpan onotlakuantelkets niman okijli: 15 “NoTeko, xkikneli nokoneuj pampa sosotlaui* niman melak xkuajli nemi. Miyekpa, onuetsi ipan tlitl noso ipan atl. 16 Onikinuajuikili akin tikinmachtia, pero yejuamej xouel okipajtijkej”. 17 Niman Jesús okijto: “Akin nemij ipan yejuin tiempo melak yoijtlakajkej niman xtlaneltokaj. ¿Hasta kemanon nonekis nemouan ninemis? ¿Hasta kemanon nonekis nimechxikos? Nikan xnechajuikilikan”. 18 Kuakon, Jesús okajuak demonio, yejon demonio okis itech telpochtli niman yejon telpochtli opajtik. 19 Akin kinmachtiaya, san ichtaka okinisiuijkej Jesús niman okitlajtoltijkej: “¿Tleka tejuamej xouel otikixtijkej?”. 20 Yejua okinnankili: “Pampa xmás nentlaneltokaj. Nimechijlia ika tla nemotlaneltok ijkon ken iteyo mostaza, uelis nenkijliskej yejuin tepetl ‘Neka xuiya’, niman nejkuanis; nochi uelis nenkichiuaskej”. 21⁠——

22 Ijkuak nemiyaj Galilea, Jesús okimijli: “IKoneuj Tlakatl kitemakaskej intech tlakamej 23 niman kimiktiskej, niman ipan yeyi tonajli kiyolitiskej”.* Yejon tlen okijto okichiuj ika akin kinmachtiaya melak manajmanakan.

24 Ijkuak yejuamej oajsikej Capernaúm, sekimej tlakamej akin kitlajtlanij tlen notlaxtlaua templo okinisiuijkej Pedro niman okitlajtoltijkej: “¿Momaestro xkitlaxtlaua tlen notemaka ipan templo?”. 25 Yejua okinnankili: “Kema, kitlaxtlaua”. Satepan, ijkuak okalak ijtik kajli niman achto itlaj kijtoskia, Jesús okitlajtolti: “¿Tejua tlenon tiknemilia Simón? ¿Akinomej kintlajtlaniliaj makitlaxtlauakan tomin tlen reyes kitlajtlanij? ¿Inkoneuan reyes noso akin xkimixmatij?”. 26 Pedro okinankili: “Akin xkimixmatij”. Niman Jesús okijli: “Yejon kijtosneki ika tekoneuan xnoneki tlatlaxtlauaskej. 27 Pero para maka itlaj makijtokan, xuiya ne ipan mar niman xkontlajkali tlen ika kimajsij michimej. Niman ijkuak tikajsis kachtopa michin, xtlapouili ikamak niman ompa tiknextis se platajtomin.* Xkontilana yejon tomin niman xkinmakati nopampa niman mopampa”.

18 Ipan yejon tonajli, akin Jesús kinmachtiaya okinisiuijkej niman okitlajtoltijkej: “Kuakon, ¿akinon más ueyixtos ipan iGobierno toTajtsin?”.* 2 Niman yejua okonots se telpokatsin, intlajkotian okitelkets 3 niman okimijli: “Nimechijlia ika tla xnemopatlaj niman xnemochiuaj ken kokonej, xkeman nenkalakiskej ipan iGobierno toTajtsin. 4 Yejua ika, akin noyolyemanilis ken yejuin telpokatsin, yejua akin ueyixtos ipan iGobierno toTajtsin, 5 niman akin kiselia se telpokatsin ken yejuin san nopampa, kentla nejua nechselijtika. 6 Pero akin kichiuas maka sa matlaneltoka* se de yejuin pipitikej* akin notech tlaneltokaj, más kuajli tla ikechtlan kipilouiliskiaj se imetlapil molino tlen burros kipalakachouaj niman kontlajkaliskiaj ipan mar kampa tlauejkatlan.

7 ”¡Melak xkuajli tlen inpan nochiuas akin nemij ipan yejuin mundo pampa kichiuaj miyek tlen tetlajkali! Melauak ika xuelis tikchiuas maka maonia tlen uelis tetlajkalis, pero ¡melak xkuajli tlen ipan nochiuas akin tetlajkalis! 8 Yejua ika, tla se moma noso se mokxi kichiua xtlajtlako, xkinteki niman uejka xkomontlajkali. Más kuajli tla mitsmakaj monemilis maski xtikpiya se moma noso se mokxi, xijkon ken tla tikinpiya ome momauan niman ome mokxiuan pero mitsontlajkaliskej kampa tlitl xkeman seui. 9 Noijki, tla mixtololoj kichiua xtlajtlako, xmokixtili niman uejka xkontlajkali. Más kuajli tla mitsmakaj monemilis niman san se mixtololoj tikpiya, xijkon ken tla tikinpiyas ome mixtololojuan pero mitsontlajkaliskej ipan Gehena* kampa onka tlitl. 10 Xkintlakaitakan yejuin akin pipitikej, pampa nimechijlia ika iángeles akin nemi cielo nochipa kitaj ixayak noTajtsin akin nemi cielo. 11⁠——

12 ”¿Tlenon nenkinemiliaj? Tla se tlakatl kipiya 100 iborregos niman kipoloua se, ¿xkinkajteuas yejon 99 ipan tepetl niman kitejtemos uan yopoliuj? 13 Niman tla kinextia, nimechijlia ika más yolpakis ipampa yejon borreguito xijkon ken ipampa yejon 99 uan xopolijkej. 14 Noijki ijkon kimachilia noTajtsin* akin nemi cielo: yejua xkineki ika nion se de yejuin pipitikej mapoliui.

15 ”Yejua ika, tla mokniuj itlaj mitschiuilia, san iselti iuan xtlajtoti niman xkijli tlen okichiuj.* Tla mitskaki, timoyolseuis iuan mokniuj. 16 Pero, tla xmitskaki, oksejpa xkitati niman xuiya iuan yakaj noso omemej para yejon tlauejli uelis noyektlalis niman kimatstoskej* ome noso yeyi testigo. 17 Tla xkinkaki yejuamej, xkijli tlanechikojli. Niman, tla nion tlanechikojli xkikaki, kuakon xkita ken yakaj akin xjudío niman ken yakaj akin kisentlalia tomin para gobierno.

18 ”Nimechijlia ika ijkuak toTajtsin akin nemi cielo kijtos ika itlaj nochiuas, nemejuamej noijki nenkichiuaskej. Niman ijkuak toTajtsin akin nemi cielo kijtos ika itlaj xnochiuas, nemejuamej noijki xnenkichiuaskej ipan yejuin mundo. 19 Noijki nimechijlia ika, tla nenomemej nenkinektokej nenkitlajtlaniskej itlaj tlen ueyi kijtosneki, nochiuas pampa noTajtsin akin nemi cielo mechpaleuis. 20 Pampa kampa nosentlaliaj omemej noso yeyimej ika notoka, ompa ninemi imiuan”.

21 Kuakon Pedro okinisiui niman okitlajtolti: “NoTeko, tla nokniuj nechchiuilia itlaj tlen melak xkuajli, ¿kechpa noneki niktlapopoluis? ¿Hasta siete veces?”. 22 Jesús okinankili: “Ka, xnimitsijlia xtlapopolui san siete veces, noneki tiktlapopoluis hasta 77 veces.

23 ”Yejua ika, iGobierno toTajtsin kentla se rey akin okinek ika itlakeualuan makitlaxtlauilikan tlen kuikiliayaj. 24 Ijkuak opeuj kitlaxtlauiliaj, okuajuikilijkej yakaj akin kuikiliaya 60 millones de denarios. 25 Pampa yejon tlakeuajli xkipiaya tlen ika tlatlaxtlauas, iteko otlanauati makinemakakan yejua, isiuauj niman ikoneuan, niman nochi tlen kipiaya, para manotlaxtlaua tlen teuikiliaya. 26 Pero itlakeual ixpan onotlakuantelkets niman okitlajtlanili: ‘Xnechchia okse achijtsin niman nochi nimitstlaxtlauilis’. 27 Iteko melak okikneli, okikauili mauiya niman okijli maski maka makitlaxtlauili. 28 Pero ijkuak yejon tlakeuajli ouajkis, okinexti se icompañero akin kuikiliaya 100 denarios. Yejua okajsik niman opeuj kikechpatska. Kijliaya: ‘¡Xnechtlaxtlauili nochi tlen tinechuikilia!’. 29 Niman yejuin icompañero ixpan onotlakuantelkets niman okitlajtlanili: ‘Xnechchia okse achijtsin niman nimitstlaxtlauilis’. 30 Pero yejua xokikakisnek. Oyaj niman otlanauati makitsakuakan hasta matlatlaxtlaua. 31 Ijkuak icompañeros okimatkej yejuin, melak okualankej niman oyajkej okijlitoj inteko. 32 Kuakon inteko otlanauati makinotsatij niman okijli: ‘¡Melak xtikuajli! Nejua onimitsijli ika maka xnechtlaxtlauili tlen tinechuikiliaya ijkuak otinechtlajtlanili. 33 ¿Xnonekiya tikiknelis mocompañero ijkon ken nejua onimitsikneli?’. 34 Iteko melak okualan niman otlanauati makitsakuakan hasta makitlaxtlaua nochi tlen kuikiliaya. 35 Noijki ijkon mechchiuilis noTajtsin akin nemi cielo tla nemejuamej xnenkintlapopoluiyaj nemokniuan ika nochi nemoyojlo”.

19 Jesús nemiya Galilea ijkuak otlan kijtoua nochi yejuin. Satepan oajsik itenko Judea, tlen nokaua okse lado de río Jordán. 2 Melak miyekej iuan oyajkej niman yejua ompa okinpajti akin kualouayaj.

3 Kuakon, sekimej fariseos okinisiuijkej Jesús, niman pampa kinekiyaj kichiuaskej manopopolo okitlajtoltijkej: “¿Se tlakatl uelis kikauas isiuauj ipampa itlaj tlen xueyi kijtosneki?”. 4 Yejua okinnankili: “¿Xonenkileerojkej ika ijkuak toTajtsin otlachijchiuj, okichijchiuj se tlakatl niman se siuatl. 5 Niman okijto ‘Yejua ika, tlakatl kikauas itaj niman inan, nosetilis iuan isiuatsin niman on omemej nochiuaskej san se’? 6 Kuakon, xok omemej, aman yonochijkej san se. Yejua ika, tlen toTajtsin yokisetili, maka makixelo nion se tlakatl”. 7 Yejuamej okijlijkej: “Kuakon, ¿tleka Moisés okijto ika tlakatl noneki kimakas isiuauj se amatl kampa nestika ika iuan yonokauj niman kijlis mauiya?”. 8 Yejua okinnankili: “Moisés omechkauili xmokauakan imiuan nemosiuauan pampa melak nenyoltechikajkej. Pero ijkuak toTajtsin otlachijchiuj, xijkon kinekiya. 9 Nejua nimechijlia ika se san uelis kikauas isiuauj, tla isiuauj auilnentinemi,* pero tla se tlakatl kikaua isiuauj san ipampa itlaj tlen xueyi kijtosneki niman nonamiktia iuan okse, siuapapatla”.

10 Akin kinmachtiaya okijlijkej: “Tla yejon tlen kixnamiki se tlakatl iuan isiuauj, más kuajli tla xtimonamiktis”. 11 Yejua okimijli: “Xnochimej uelis ijkon kichiuaskej, san akin yokinmakakej yejon tetlayokolijli. 12 Sekimej xnonamiktiaj pampa xkuajli ken ouajnenkej niman oksekimej pampa itlaj okintekilijkej, pero sekimej xnonamiktiaj para kipaleuiskej iGobierno toTajtsin.* Tla yakaj ueli ijkon kichiua, makichiua”.

13 Kuakon, okinuajuikilijkej sekimej kokonej para makinteochiua niman makichiua oración inpampa. Pero akin kinmachtiaya okimajuakej. 14 Kuakon Jesús okijto: “Maka itlaj xkimijlikan kokonej, xkinkauilikan manechnisiuikan pampa san akin kichiuaj ijkon ken yejuamej kiseliskej iGobierno toTajtsin”. 15 Sakin, inpan okintlali imauan niman oksekan oyaj.

16 Kuakon, se tlakatl okinisiui niman okitlajtolti: “Maestro, ¿tlenon kuajli noneki nikchiuas para nikselis nemilistli tlen xkeman tlami?”. 17 Jesús okijli: “¿Tleka tinechtlajtoltia itech tlen kuajli? San nemi se akin kuajli. Maski ijkon, tla tikneki nemilistli tlen xkeman tlami, noneki nochipa tikintlakamatis tlanauatiltin”. 18 Yejua okitlajtolti: “¿Katlejua tlanauatiltin?”. Niman Jesús okinankili: “Maka xtemikti, maka xmoteka iuan akin xmoixnamik, maka xtlachteki, maka xtekajkayaua, 19 xtlakaita motaj niman monan niman xkintlasojtla oksekimej ijkon ken tejua timotlasojtla”. 20 Yejon telpochtli okijli: “Nochi yejuin nejua yonikuajchijtiaj, ¿tlenon más noneki nikchiuas?”. 21 Jesús okinankili: “Tla yemelak nochi kuajli tikneki tikchiuas, xnemakati tlen tikpiya niman xkinmaka yejon tomin akin xtlaj kipiyaj, ijkon tikpiyas se tesoro ne ipan cielo. Sakin, xuajla* niman nouan xuiya”. 22 Ijkuak telpochtli okikak yejon, melak onajman niman oyaj pampa miyek tlen kipiaya. 23 Kuakon, Jesús okimijli akin kinmachtiaya: “Nimechijlia ika se rico xnimantsin uelis kalakis kampa iGobierno toTajtsin. 24 Oksejpa nimechijlia ika nimantsin uelis kalakis se camello kampa koyonki aguja pero se rico xnimantsin uelis kalakis kampa iGobierno toTajtsin”.

25 Ijkuak akin kinmachtiaya okikakkej yejon melak omojkatlachixkej, niman okijtojkej: “Kuakon, ¿akinon uelis makisas?”. 26 Jesús imixko okintlajtlatak niman okimijli: “Gente kinemilia ika yejuin xueli nochiua, pero toTajtsin nochi ueli kichiua”.

27 Kuakon Pedro okinankili: “Tejuamej nochi yotikajkej san para mouan tiaskej, ¿tlenon tikseliskej?”. 28 Jesús okimijli: “Kuajli nimechijlia ika ijkuak nochi kiyenkuiliskej niman iKoneuj Tlakatl notlalis ipan itrono, nemejuamej akin nouan yonennenkej nemotlaliskej ipan 12 tronos niman nenkintlajtlakolmakaskej yejon 12 itribus Israel. 29 Niman nochi akin san nopampa kikajteuas ichan, ikniuan tlakamej, ikniuan siuamej, itaj, inan, ikoneuan noso itlaluan kiselis 100 veces más niman kiselis nemilistli tlen xkeman tlami.

30 ”Pero miyekej akin nemij tlayekapan nokauaskej tlakuitlapan, niman akin nemij tlakuitlapan nemiskej tlayekapan.

20 ”Pampa iGobierno toTajtsin,* yeskia kentla se tlakatl akin ika kualkantsin oyaj okintejtemoto akin kipaleuiskej kampa kitoka uva. 2 Sakin ika okimijli itlakeualuan ika kintlaxtlauiliskia se denario ipan se tonajli, okomontitlan ipan itlal. 3 Kanaj las 9 ika kualkan* oksejpa oyaj. Niman okitak ika ipan mercado ijkatoyaj sekimej tlakamej akin xkipiayaj tekitl. 4 Kuakon okimijli: ‘Nemejuamej noijki xuiyan ipan notlal niman nejua nimechtlaxtlauilis tlen kinamiki’. 5 Niman yejuamej oyajkej. Yejon tlakatl oksejpa oyaj kanaj ijkuak yetlakualispan yeskia,* noijki kanaj las 3 ika teotlak,* niman oksejpa ijkon okichiuj. 6 Sa ika tlami, oyaj kanaj las 5 ika teotlak* niman okinnexti oksekimej tlakamej akin ompa ijkatoyaj, niman okintlajtolti: ‘¿Tleka nochi yejuin tonajli xnentekitij?’. 7 Yejuamej okinankilijkej: ‘Pampa xakaj techtlakeua’. Yejua okimijli: ‘Nemejuamej noijki xuiyan ipan notlal’.

8 ”Ijkuak otlayouak, patrón okijli itlakeual: ‘Xkomonotsa totlakeualuan niman xkintlaxtlauili. Xpeua imiuan akin satepan opejkej niman xtlami imiuan akin kachtopa opejkej’. 9 Ijkuak okomonotskej akin opeuj tekitij kanaj las 5 ika teotlak, cada se de yejuamej okintlaxtlauilijkej se denario. 10 Yejua ika, ijkuak akin kachtopa opejkej tekitij okomonotskej, kinemiliayaj más kintlaxtlauiliskej. Pero yejuamej noijki san okintlaxtlauilijkej se denario. 11 Ijkuak okiselijkej, opeuj kitejteneuaj akin iyaxka* kampa kitokaj uvas 12 niman okijlijkej: ‘¡Yejuin akin sa ika tlami oyejkokej, san otekitkej se hora niman tejua tikintlaxtlauilia ken tejuamej, akin yotitekitkej nochi tonajli niman melak yotitonalmikkej!’. 13 Pero patrón okinankili se tlakeuajli: ‘Amigo, nejua xtlaj nimitschiuilia. Otikijtojkej ika nimitstlaxtlauiliskia se denario, ¿xmelak? 14 Xkajsi tlen moyaxka niman xuiya. Akin sa ika tlami oyejkok noijki nikneki nikmakas tlen tejua onimitsmakak. 15 ¿Xuelis nikchiuas tlen nejua nikneki ika tlen noyaxka? ¿Noso tinechnexikolita pampa nikintlayokolia* yejuamej tlen nikpiya?’. 16 Ijkon, akin nemij tlakuitlapan, nemiskej tlayekapan niman akin nemij tlayekapan, nemiskej tlakuitlapan”.

17 Ijkuak tlejkotiayaj Jerusalén, Jesús okinuikak oksekan yejon 12 akin kinmachtiaya niman ijkin okimijli: 18 “Xkakikan, titlejkotokej Jerusalén, niman ompa iKoneuj Tlakatl kitemakaskej intech akin kinyekanaj teopixkej niman escribas. Yejuamej tenauatiskej makimiktikan 19 niman kitemaktiliskej intech akin xjudíos. Yejon xjudíos kipijpinajtiskej, kuijuitekiskej niman kimiktiskej ipan se kojtli melaktik; niman ipan yeyi tonajli kiyolitiskej”.*

20 Kuakon, isiuauj Zebedeo okinisiui Jesús imiuan omemej ikoneuan niman ixpan onotlakuantelkets para itlaj kitlajtlanilis. 21 Jesús okitlajtolti: “¿Tlenon tikneki?”. Yejua okinankili: “Xtlanauati para yejuin omemej nokoneuan mouan manotlalikan kampa titlanauatis, se moyekma niman se moopochma”. 22 Jesús okinnankili: “Nemejuamej xnenkimatij tlen nenkitlajtlantokej. ¿Nenkinemiliaj ika uelis nenkoniskej tlen nejua nikonis?”. Yejuamej okinankilijkej: “Kema tiueliskej”. 23 Yejua okimijli: “Kema, nemejuamej nenkoniskej tlen onka ipan nocopa, pero xnejua akin nikijtos akinomej notlaliskej ipan noyekma niman noopochma. Yejon san noTajtsin kimati akinomej yokinyektlalilij”.

24 Ijkuak on oksekimej 10 okimatkej yejon, okualankej imiuan yejon omemej ikniujtin. 25 Pero Jesús nochimej okinsentlali niman okimijli: “Nenkimatij ika gobiernos akin xjudíos kiyekanaj pueblo niman ika akin uejueyixtokej kinnauatiaj oksekimej. 26 Nemejuamej xnoneki ijkon nenkichiuaskej. Tla yakaj kineki ueyixtos, noneki kintekichiuilis oksekimej 27 niman akin kinekis tlayekanas noneki nochiuas intlakeual oksekimej. 28 Yejon tlen okichiuj iKoneuj Tlakatl. Yejua xouajla para makitekichiuilikan, yejua okintekichiuiliko oksekimej niman okitemakako inemilis* para melak miyekej kinmakixtis”.

29 Ijkuak ouajkiskej Jericó, melak miyekej iuan oyajkej. 30 Niman omemej tlakamej akin xtlachiayaj yeuatoyaj itenko ojtli. Ijkuak okikakkej ika Jesús ompa panotoya, ijkin okitsajtsilijkej: “¡NoTeko, iKoneuj David, xtechikneli!”. 31 Kuakon akin ompa nemiyaj okimajuakej niman okimijlijkej maka manauatikan, pero yejuamej más chikauak kitsajtsiliayaj: “¡NoTeko, iKoneuj David, xtechikneli!”. 32 Kuakon Jesús onotelti, okomonots niman okintlajtolti: “¿Tlenon nenkinekij manikchiua nemopampa?”. 33 Yejuamej okinankilijkej: “NoTeko, xtechintlapouili tixtololojuan”. 34 Niman pampa Jesús melak okimikneli, okinmaxili ixtololojuan. Yejuamej nimantsin oksejpa ouel otlachixkej niman iuan oyajkej.

21 Ijkuak ononisiuijkej Jerusalén niman oajsikej Betfagué, ipan tepetl Olivos, Jesús okomontitlan omemej akin kinmachtiaya 2 niman ijkin okimijli: “Xuiyan ipan yejon pueblo tlen ne nenkitaj. Ijkuak nemajsiskej, nenkitaskej ika ompa salijtika se burra niman iburrito, xkintojtomakan niman xnechinuajuikilikan. 3 Tla yakaj itlaj mechijlia, xnankilikan: ‘ToTeko kintekitiltis’. Niman yejuamej nimantsin mechkauiliskej xkinuajuikakan”.

4 Nochi yejuin opanok para manochiua tlen yonoijtojka ipampa* teotlajtojketl, akin okijto: 5 “Xkijlikan ichpoch Sion: ‘¡Xkaki! Morey motech uajlauj,* yejua yolsejki niman uajlauj ipan se burro, kema, ipan se burrito, ikoneuj se yolki akin kitlamamaltiaj’”.

6 Kuakon, akin kinmachtiayaj oyajkej niman okichijkej ijkon ken Jesús okinauatijka. 7 Okuajuikilijkej yejon burra niman iburrito niman okintlalijkej tlakentin ipan yolkej, niman Jesús ipan onotlali. 8 Miyekej kinsouayaj intlakenuan ipan ojtli niman oksekimej kintekiyaj inxijyo kojtin niman kintlaliayaj ipan ojtli. 9 Noijki, miyekej akin iyekapan niman ikuitlapan yayaj ijkin chikauak kijtouayaj: “¡Timitstlajtlaniliaj* xtechmakixti, iKoneuj David! ¡Makiteochiuakan akin Jehová okuajtitlan! ¡Xmakixti, timitstlajtlaniliaj tejua akin tinemi ne cielo!”.

10 Ijkuak Jesús okalak Jerusalén, nochimej melak omojkamikkej niman notlajtoltiayaj: “¿Akinon yejua?”. 11 Niman nochimej tenankiliayaj: “¡Yejua teotlajtojketl Jesús, akin ualeua Nazaret de Galilea!”.

12 Jesús okalak templo niman okinuajkixti akin ompa tlanemakayaj niman akin ompa tlakouayaj. Okinxixinili inmesas akin kipatlayaj tomin niman inbancos akin kinnemakayaj palomas. 13 Niman okimijli: “Ijkuilijtok ‘Nochan kixmatiskej kentla kajli kampa kichiuaj oración’, pero nemejuamej nenkichijtokej manesi kentla se teostotl kampa niyanaj tlachtekkej”. 14 Ipan templo noijki okinisiuijkej akin xtlachiaj niman akin xuelij nejnemij niman yejua okinpajti.

15 Akin kinyekanaj teopixkej niman escribas okualankej ijkuak okitakej nochi tlen Jesús kichiuaya niman ijkuak okikakkej ika kokonej ijkin kijtouayaj ipan templo: “¡Timitstlajtlaniliaj xtechmakixti, iKoneuj David!”. 16 Kuakon, okijlijkej Jesús: “¿Tikaki tlenon kijtojtokej?”. Yejua okinnankili: “Kema, nijkaki. ¿Nemejuamej xkeman onenkileerojkej yejuin: ‘Yotikchiuj ika kokonej niman selikakokonej mateueyichiuakan’?”. 17 Jesús ompa okinkauj, ouajkis itech ciudad niman okochito Betania.

18 Ika kualkan, ijkuak ouajnokuep ipan ciudad, oapismik. 19 Kuakon, okontak se higokojtli itenko ojtli, okinisiui pero xtlaj okinextili, san ixijyo kipiaya. Niman okijli: “Maka sa keman xtlatlakilti”. Niman yejon higokojtli nimantsin ouak. 20 Ijkuak akin kinmachtiaya okitakej yejon, melak omojkatlachixkej niman okijtojkej: “¿Kenijki yejon higokojtli nimantsin ouak?”. 21 Jesús okinnankili: “Kuajli nimechijlia ika tla nentlaneltokaj niman xnenometlamatij, xsan nenkichiuaskej tlen nejua onikchiuili higokojtli, noijki uelis nenkijliskej yejuin tepetl ‘Xmokuiteua niman xonmotlajkali ijtik mar’, niman ijkon panos. 22 Niman tla nentlaneltokaj, nenkiseliskej nochi tlen nenkitlajtlanij ipan nemooración”.

23 Ijkuak yokalak templo, akin kinyekanaj teopixkej niman akin kiyekanayaj pueblo okinisiuijkej ijkuak temachtijtoya niman okitlajtoltijkej: “¿Tleka ueli tikchiua yejuin niman akinon omitsnauati ijkon xchiua?”. 24 Jesús okinnankili: “Nejua noijki itlaj nimechtlajtoltis. Tla nennechnankiliaj, nimechijlis tleka ueli nikchiua yejuin. 25 ¿ToTajtsin* okinauati Juan mateapolakti noso san tlakamej?”. Yejuamej opeuj san sekan tlajtlajtouaj itech yejon. Noijliayaj: “Tla tikijliaj ika toTajtsin okinauati, yejua techijlis: ‘Kuakon, ¿tleka xonenkineltokilijkej?’. 26 Pero, tla tikijtouaj ika tlakamej okinauatijkej, xtikmatij tlenon kijtoskej akin nikan nemij pampa nochimej kineltokaj ika Juan se teotlajtojketl”. 27 Kuakon, okinankilijkej: “Xtikmatij”. Niman Jesús okimijli: “Tla ijkon, nejua noijki xnimechijlis tleka ueli nikchiua yejuin.

28 ”¿Tlenon nenkinemiliaj itech yejuin? Se tlakatl akin kinpiaya omemej itelpochuan okinisiui se niman okijli: ‘Nokoneuj, xtekititi ne kampa tiktokaj uva’. 29 Ikoneuj okinankili: ‘Xnikneki nias’. Pero sakin onoyolkuep niman oyaj. 30 Sakin, yejon tajtli okinisiui okse ikoneuj niman noijki ijkon okijli. Niman ikoneuj okinankili: ‘Kema nias notaj’. Pero xoyaj. 31 ¿Akinon okichiuj tlen kinekiya itaj?”. Yejuamej okinankilijkej: “Uan kachtopa”. Jesús okimijli: “Kuajli nimechijlia ika akin kisentlaliaj tomin para gobierno niman siuamej akin auilnemij nemoyekapan yauej para kiseliskej iGobierno toTajtsin. 32 Pampa Juan ouajla niman omechititi katlejua kuajli ojtli.* Nemejuamej xonenkineltokilijkej pero akin kisentlaliaj tomin para gobierno niman siuamej akin auilnemij kema okineltokilijkej. Niman maski nemejuamej onenkitakej yejon xonemoyolkuepkej nion xonenkineltokakej.

33 ”Xkakikan okse ejemplo: se tlakatl akin kipiaya se tlajli kampa okitokak uva, okiyeualtsauk. Noijki, otlachkuak kampa ueliskia kipatskaskiaj uva niman okichijchiuj se torre. Sakin, okinpeñarouili yejon tlajli sekimej tlakamej niman yejua oksekan oyaj. 34 Ijkuak oajsik tiempo para kitekiskej uvas, okintitlan itlakeualuan makimitatij tlakamej akin nemiyaj ipan itlal para makinmakakan uvas tlen kinamikiya makiseli. 35 Pero, tlakamej akin nemiyaj ipan itlal okimajsikej yejon tlakeualtin. Niman se okuijuisokkej,* okse okimiktijkej niman okse okitemojmotlakej. 36 Sakin, patrón más miyekej itlakeualuan okomontitlan, pero, noijki ijkon okinchiuilijkej. 37 Satepan, okontitlan ikoneuj, pampa kijtouaya: ‘Nokoneuj kitlakaitaskej’. 38 Pero, ijkuak okitakej ikoneuj patrón, akin tekititoyaj kampa kitokaj uva ijkin okinoijlijkej: ‘Yejuin akin kiselis herencia. Matikmiktikan niman ijkon ika tokauaskej iherencia’. 39 Kuakon okajsikej, okonkixtijkej de yejon tlajli niman okimiktijkej. 40 Kuakon, ijkuak yejkos patrón, ¿tlenon kinchiuilis yejon tlakamej akin ijkon okichijkej?”. 41 Akin kikaktoyaj okinankilijkej: “Pampa melak xkuajkualtin, kinmiktis niman itlal kinpeñarouilis oksekimej tlakamej akin kema kimakaskej iuvas ijkuak ajsis tiempo”.

42 Jesús okimijli: “Tlajkuiloltin kijtouaj: ‘Tetl tlen xokinekkej akin kalchijchiuaj aman yejua kachtopa tetl tlen onka ipan esquina. Yejuin oualeuj itech Jehová niman tejuamej melak tikmojkaitaj’. ¿Nemejuamej xkeman onenkileerojkej? 43 Ika yejon, nimechijlia ika mechkuiliskej iGobierno toTajtsin niman kimakaskej se pueblo tlen matlatlakilti. 44 Noijki, akin onuetsis ipan yejuin tetl, xaxakualiuis. Niman tla yejuin tetl onuetsi ipan yakaj, kixaxakualos”.

45 Ijkuak akin kinyekanaj teopixkej niman fariseos okinkakkej iejemplos Jesús, okasikamatkej ika intech tlajtojtoya. 46 Kinekiyaj kajsiskej pero kinmakasiyaj akin ompa nemiyaj pampa yejuamej kineltokayaj ika Jesús se teotlajtojketl.

22 Jesús oksejpa okinnots ika ejemplos. Okimijli: 2 “IGobierno toTajtsin,* kentla se rey akin okichiuj se iluitl ijkuak ikoneuj ononamikti. 3 Okintitlan itlakeualuan para makimanatij akin okinnotskaj mauajlakan* ipan iluitl, pero yejuamej xokinekkej uajlaskej. 4 Sakin okomontitlan oksekimej itlakeualuan niman okimijli: ‘Xkimijlikan akin yotikinotskej: “Xkakikan, yeonka tlen tikuaskej. Yokinmiktijkej nouakaxuan niman noyolkauan uan yonikintomauj. Nochi yeonka. Xuajlakan iluitl”’. 5 Pero yejuamej xokikakisnekkej niman oyajkej, se oyaj kampa toka niman okse oyaj kampa tlanemaka, 6 niman oksekimej okinmasikej tlakeualtin, okinkokojkej niman okinmiktijkej.

7 ”Kuakon, rey melak okualan niman okomontitlan isoldados; okinmikti akin otemiktijkej niman okintlatili inciudad. 8 Sakin okimijli itlakeualuan: ‘Nochi yeonka listo, pero akin otikinotskej xkinamikiya mauajlakan. 9 Yejua ika, xuiyan ipan ojtin kampa tojlan nojuitilo niman akin ompa nenkinnextiskej xkimijlikan mauajlakan iluitl’. 10 Kuakon tlakeualtin okiskej ipan ojtli niman okinsentlalijkej nochimej akin okinnextijkej, okinsentlalijkej akin kuajkualtin niman akin xkuajkualtin. Niman otojlantiak kampa iluitl.

11 ”Ijkuak rey okalak para kimitas akin okinnotskej, okitak ika se tlakatl xonotlakenti ken noneki. 12 Kuakon okijli: ‘Amigo, ¿tleka ijkon otiuajla? ¿Tleka xotimotlakenti ken noneki?’. Yejon tlakatl xtlaj okijto. 13 Kuakon rey okimijli itlakeualuan: ‘Xkikxisajsalokan niman xmasajsalokan niman ne kiyauak xkontlajkalikan kampa tlayouatok. Ompa chokas niman notlankochtekis’.*

14 ”Pampa miyekej akin kinnotsaj, pero xmiyekej akin kintlapejpeniaj”.

15 Kuakon, fariseos oyajkej niman okitakej kenijki ueliskia kichiuaskej para Jesús makijto itlaj tlen ika ueliskia kitlajtlakoltiskej. 16 Yejua ika, fariseos okintitlankej sekimej akin yejuamej kinmachtiayaj imiuan sekimej akin kipaleuiyaj Herodes, okintitlankej ijkin makijlitij Jesús: “Maestro, tikmatstokej ika nochipa tikijtoua tlen melauak, titemachtia itech toTajtsin ika tlen melauak niman ika xtikneki tikyolpaktis nion se tlakatl, pampa xsan tikita ken nesi yakaj. 17 Kuakon, xtechijli, ¿tlenon tiknemilia? ¿Kuajli tla tiktlaxtlauiliaj* César, noso ka?”. 18 Pampa Jesús kimatiya ika yejuamej melak xkuajkualtin, okimijli: “Nemejuamej san nentekajkayauaj, ¿tleka nenkichiuasnekij maninopopolo? 19 Xnechititikan tomin tlen ika nentlatlaxtlauaj”. Niman yejuamej okuajkuilijkej se denario. 20 Yejua okintlajtolti: “¿Akinon ixayak niman itoka nikan nestika?”. 21 Yejuamej okinankilijkej: “César”. Niman Jesús okimijli: “Kuakon, xtlaxtlauilikan César tlen César iyaxka,* pero xtlaxtlauilikan toTajtsin tlen yejua iyaxka”. 22 Ijkuak okikakkej yejon, melak omojkatlachixkej. Xok itlaj okijlijkej niman oyajkej.

23 Ipan yejon tonajli noijki ouajlajkej saduceos akin kijtouaj ika xakaj yoliuis, niman ijkin okitlajtoltijkej: 24 “Maestro, Moisés okijto: ‘Tla se tlakatl miki niman xkinpiya ikoneuan, ikniuj noneki nonamiktis iuan yejon siuakauajli, para ijkon ikniuj akin omik uelis kinpiyas ikoneuan’. 25 Matimitsonijlikan ika touan nemiyaj siete ikniujtin. Uan kachtopa ononamikti, omik, niman pampa xokinpix ikoneuan, siuakauajli ononamikti iuan ikniuj. 26 Noijki ijkon opanok iuan ika ome, iuan ika yeyi niman iuan sa ika tlami. 27 Niman sakin ika nochimej omikkej, siuatl noijki omik. 28 Xtechijli, ijkuak yoliuiskej, ¿akinon isiuauj yes? Pampa nochimej yejon siete iuan ononamiktijkej”.

29 Jesús okinnankili: “Nemejuamej xnenkimatij tlen nenkijtouaj pampa xnenkixmatij Tlajkuiloltin nion ikojtilis toTajtsin. 30 Pampa ipan yoliuilistli, tlakamej xnonamiktiaj nion siuamej xkintemakaj para manonamiktikan, yejuamej ken ángeles akin nemij ipan cielo. 31 Niman ijkuak yoliuiskej akin yomikkej, ¿xonenkileerojkej ika toTajtsin omechijli 32 ‘Nejua niiTajtsin Abrahán, niiTajtsin Isaac niman niiTajtsin Jacob’? Yejua inTajtsin akin yoltokej, xinTajtsin akin yomikkej”. 33 Ijkuak okikakkej, akin ompa nemiyaj okinmojkatlachialtij ken temachtiaya.

34 Ijkuak fariseos okimatkej ika yejua okinkamatsauk saduceos, onosentlalijkej niman okichijkej san se grupo. 35 Niman se akin nemiya ipan yejon grupo, akin melak kixmatiya Tlanauatijli, okitlajtolti yejuin para kichiuas manopopolo: 36 “Maestro, itech Tlanauatiltin tlen okimakakej Moisés, ¿katlejua tlanauatijli más ueyi kijtosneki?”. 37 Yejua okinankili: “‘Xtlasojtla Jehová moTajtsin ika nochi moyojlo, ika nochi moalma* niman ika nochi motlamachilis’. 38 Yejuin tlen kachtopa noteneua niman tlen más ueyi kijtosneki itech nochi tlanauatiltin. 39 Niman ika ome, san noijki nesisneki, kijtoua: ‘Xkintlasojtla oksekimej ijkon ken tejua timotlasojtla’. 40 Tlanauatijli tlen okimakakej Moisés niman tlen okijkuilojkej akin tlajtouayaj ipampa toTajtsin, kisa itech yejuin ome tlanauatiltin”.

41 Sakin, ijkuak fariseos ompa nemiyaj, Jesús okintlajtolti: 42 “¿Tlenon nenkinemiliaj itech Cristo? ¿Akinon ikoneuj?”. Yejuamej okinankilijkej: “Ikoneuj David”. 43 Yejua okintlajtolti: “Kuakon, ¿tleka ijkuak David okiyekankej ika espíritu, yejua okitokayoti noTeko? Pampa yejua okijto: 44 ‘Jehová okijli noTeko: “Xmotlali kampa noyekma hasta ijkuak mokxitlan nikintlalis motlauelikniuan”’. 45 Tla David kijlia noTeko, ¿kenijki uelis yes ikoneuj?”. 46 Xakaj itlaj okinankili, niman desde ipan yejon tonajli xok yakaj itlaj okitlajtolti.

23 Kuakon, Jesús okomonots akin ompa nemiyaj niman noijki akin kinmachtiaya, okimijli: 2 “Escribas niman fariseos yokitekipatlakej Moisés. 3 Yejua ika, xchiuakan nochi tlen mechijliskej pero maka xchiuakan tlen yejuamej kichiuaj pampa yejuamej san kijtouaj pero xkichiuaj. 4 Melak yetik tlen kinmamaltiaj oksekimej pero yejuamej xkinekij kejkuaniskej nion ika se inmajpil. 5 Nochi tlen kichiuaj, kichiuaj para oksekimej makimitakan, kinueyiliaj cajitas tlen kipiyaj Tlajkuiloltin niman kitekitiltiaj para kipiyaskej suerte niman intlakenuan kintlaliliaj más ueueyakej encajes. 6 Ijkuak ontlakuaj, kuelitaj noseuiskej kampa nochimej makimitakan niman kuelitaj noseuiskej hasta tlayekapan ipan kajli kampa judíos kiueyichiuaj toTajtsin, 7 kinekij nochipa makintlajpalokan ipan mercado niman makimijlikan rabí.* 8 Pero nemejuamej maka xkauilikan mamechijlikan rabí pampa san se nemomaestro niman nemochimej nenikniujtin. 9 Noijki, ipan yejuin mundo maka yakaj xkijlikan notajtsin pampa san se nemoTajtsin, akin nemi cielo. 10 Nion maka xmokauilikan yakaj mamechijli tlayekanki pampa san se nemoTlayekankauj, Cristo. 11 Más kuajli tla akin más ueyixtok kintekichiuilia oksekimej. 12 Akin noueyimati kipinajtiskej pero akin yolyemanki kiueyiteneuaskej.

13 ”¡Melak xkuajli tlen nemopan nochiuas escribas niman fariseos! ¡San nentekajkayauaj! Pampa xnenkinkauiliaj oksekimej makalakikan ipan iGobierno toTajtsin.* Nemejuamej xnenkalakij nion xnenkinkauiliaj makalakikan akin kiyejyekojtokej kalakiskej. 14⁠——

15 ”¡Melak xkuajli tlen nemopan nochiuas escribas niman fariseos! ¡San nentekajkayauaj! Pampa uejka nenyauej niman nenkipanauiyaj mar para nenkinextiskej yakaj akin nenkitlaneltokiltiskej niman ijkuak yonenkitlaneltokiltijkej nenkichiuaj makinamiki mauiya Gehena* niman más matlajtlakole xijkon ken nemejuamej.

16 ”¡Melak xkuajli tlen nemopan nochiuas nemejuamej akin nenteyekanaj maski xnentlachiaj! Pampa nenkijtouaj: ‘Tla yakaj kiteneua templo ijkuak kijtos ika itlaj kichiuas, xtlaj kijtosneki. Pero, tla yakaj kiteneua oro tlen onka templo ijkuak kijtoua ika itlaj kichiuas, noneki ijkon kichiuas’. 17 ¡Nemejuamej xnentlanemiliaj nion xnentlachiaj! Pampa, ¿tlenon más ueyi kijtosneki? ¿Oro noso templo tlen kichiua ika oro matlasojti? 18 Nemejuamej noijki nenkijtouaj: ‘Tla yakaj kiteneua tlaixpan kampa tlauentlaliaj ijkuak kijtos ika itlaj kichiuas, xtlaj kijtosneki. Pero tla yakaj kiteneua tlen ipan onka ijkuak kijtos ika itlaj kichiuas, noneki ijkon kichiuas’. 19 ¡Melak xnentlachiaj! Pampa, ¿tlenon más ueyi kijtosneki? ¿Uentli noso tlaixpan tlen kichiua ika uentli matlasojti? 20 Yejua ika, tla yakaj kiteneua tlaixpan ijkuak kijtoua ika itlaj kichiuas, kitenejtika tlaixpan niman nochi tlen ipan onka; 21 akin kiteneua templo ijkuak kijtoua ika itlaj kichiuas, kiteneua templo niman toTajtsin akin ompa nemi, 22 niman akin kiteneua cielo ijkuak kijtoua ika itlaj kichiuas, kitenejtika itrono toTajtsin niman akin ompa yeuatika.

23 ”¡Melak xkuajli tlen nemopan nochiuas escribas niman fariseos! ¡San nentekajkayauaj! Pampa maski nenkitemakaj diezmo de menta,* eneldo* niman comino xok nenkichiuaj tlen más ueyi kijtosneki itech Tlanauatijli: xok nenkichiuaj tlen melajki, xok nenteikneliaj niman xok nenmelajkanemij. Kema nonekiya nenkichiuaskej uan kachtopa, pero noijki nonekiya nenkichiuaskej on okseki. 24 ¡Nenteyekanaj maski xnentlachiaj, nemejuamej nenkikixtiaj moyotl tlen onuetsi ipan nemovaso pero nenkitolouaj camello!

25 ”¡Melak xkuajli tlen nemopan nochiuas escribas niman fariseos! ¡San nentekajkayauaj! Pampa nemejuamej kentla se vaso niman se plato tlen san pani chipauak pero ijtik tsokuiltik. Ipan nemoyojlo san nenkinekij nentlachtekiskej niman miyek tlen xkuajli nenkileuiyaj. 26 Fariseo akin xtitlachia, primero tlaijtik xchipaua vaso niman plato, ijkon, tlapani noijki chipauis.

27 ”¡Melak xkuajli tlen nemopan nochiuas escribas niman fariseos! ¡San nentekajkayauaj! Pampa nennesij kentla tlalkontin tlen yokimistalijkej, tlen tlapani melak kualtsin nesij pero tlaijtik tentok ika inhuesos akin yomikkej niman nochi tlen xchipauak. 28 Nemejuamej noijki ijkon, kiyauak, imixpan oksekimej nesi kentla nenkipiyaj kuajli nemoyojlo pero nemejuamej san nentekajkayauaj niman nenkichiuaj tlen xkuajli.*

29 ”¡Melak xkuajli tlen nemopan nochiuas escribas niman fariseos! ¡San nentekajkayauaj! Pampa nenkinchijchiuiliaj intlalkonuan akin teotlajtojkej niman nenkikualtsintiliaj intlalkonuan akin kipiyaj kuajli inyojlo 30 niman nenkijtouaj: ‘Tla tinemiskiaj ijkuak yejuamej onenkej, xteuan tikinmiktiskiaj yejuin teotlajtojkej’. 31 Ijkon, san no nemejuamej nenkijtouaj ika nemotajuan akin okinmiktijkej teotlajtojkej. 32 Kuakon, maski xtlamiltikan tlen nemotajuan okipeualtijkej.*

33 ”Kouamej, ikoneuan kouamej, ¿kenijki nenkichiuiliskej para maka mamechtlajtlakolmakakan niman mamechontlajkalikan Gehena?* 34 Kuakon, nimechontitlanilis teotlajtojkej, ixtlamatkej niman maestros. Sekimej nenkinmiktiskej niman nenkinpiloskej ipan kojtli melaktik. Niman oksekimej nenkinuijuitekiskej kampa nenkiueyichiuaj toTajtsin niman nenkintlajyouiltiskej ipan ciudades. 35 Ijkon, nemejuamej nenkitlaxtlauaskej ipampa nochi yejon yestli tlen onotoyauj ijkuak okinmiktijkej akin kipiayaj kuajli inyojlo ipan yejuin mundo. Desde iyesyo Abel hasta iyesyo Zacarías ikoneuj Baraquías, akin nemejuamej onenkimiktijkej ixpan templo, nisiuj kampa tlauentlaliaj. 36 Kuajli nimechijlia ika akin nemij ipan yejuin tiempo nonekis kitlaxtlauaskej nochi yejon.

37 ”Jerusalén, Jerusalén, akin kinmiktia teotlajtojkej niman kintemojmotla akin itech komontitlanij..., ¡kechpa oniknek nikinsentlalis mokoneuan ijkon ken kuanaka kinsentlalia ikonetsitsinuan itsintlan* imastlakapaluan! Pero nemejuamej xonenkinekkej. 38 ¡Xkakikan! Kikauaj nemochan niman mechkauaj nemejuamej. 39 Pampa nimechijlia ika desde aman nemejuamej xok nennechitaskej hasta ijkuak nenkijtoskej ‘¡Makiteochiuakan akin Jehová okuajtitlan!’”.

24 Ijkuak Jesús uajkistiaya templo, akin yejua kinmachtiaya okinisiuijkej niman okititijkej itepanuan templo. 2 Kuakon, yejua okimijli: “¿Nenkitaj nochi yejuin? Kuajli nimechijlia ika nikan nion se tetl xok nepanijtos. Nochi xoxotonis”.

3 Ijkuak yejua yeuatoya ipan tepetl Olivos, akin kinmachtiaya san ichtaka okinisiuijkej niman okitlajtoltijkej: “Xtechijli, ¿kemanon panos nochi yejuin, niman tlenon kiteititis ika yetouan tinemi* niman ijkuak tlamis nochi tlen aman onka?”.*

4 Jesús okinnankili: “Xmotlajpiyakan. Maka yakaj mamechkajkayaua,* 5 pampa miyekej uajlaskej ika notoka niman kualijtojtiaskej ‘Nejua niCristo’, niman miyekej kinkajkayauaskej. 6 Nemejuamej nenkikakiskej ika miyekan onka guerra. Maka xmojkamikikan pampa nochi yejuin noneki nochiuas, pero xajsi tonajli ijkuak tlapopoliuis.

7 ”Pampa se pueblo noixnamikis* iuan okse pueblo niman se país iuan okse país, xonias tlakuajli niman miyekan chikauak tlalolinis. 8 Nochi yejuin kichiuas mapeua matlajyouilo.*

9 ”Kuakon mechtlajyouiltiskej niman mechmiktiskej, niman nochimej mechtlauelitaskej pampa nejua onimechmachti. 10 Niman ijkuakon miyekej xok tlaneltokaskej, nokajkayauaskej imiuan oksekimej niman notlauelitaskej imiuan oksekimej. 11 Uajnesiskej miyekej akin kijtoskej ika teotlajtojkej maski xmelauak niman miyekej kinkajkayauaskej 12 niman, pampa miyekiyas tlen xkuajli,* miyekej xok tetlasojtlaskej. 13 Pero akin tlaxikos hasta ijkuak nochi matlami, kimakixtiskej. 14 Niman kuajli tlajtoltin itech iGobierno toTajtsin noteijliskej ipan nochi yejuin mundo para nochimej makimatikan, niman ijkuakon tlapopoliuis.

15 ”Yejua ika, ijkuak nenkitaskej ika ijkatika kampa tlachipajkan yejon tlen xchipauak niman tlen tlaxoxotonia, tlen teotlajtojketl Daniel okiteneuj (akin tlaleeroua* kuajli matlanemili), 16 kuakon akin nemiskej Judea, macholokan ipan tepemej. 17 Akin nemi ikuatipan ikal, maka matlakijkixtiti ikalijtik, 18 niman akin nemis kampa toka, maka oksejpa makitejtemoti itlaken. 19 ¡Melak xkuajli yes para siuamej akin kinpiyaj inkoneuj ipan imijti noso akin tlachichitiaj ipan yejon tonaltin! 20 Xchijtokan oración para maka nencholoskej ijkuak melak seua noso ijkuak sábado. 21 Pampa ijkuakon melak tlajyouilos. Desde ijkuak opeuj yejuin mundo hasta aman, xkeman ijkon tlajyouiayaj, niman xok keman ijkon tlajyouiskej. 22 Manimechonijli ika tla yejon tonaltin uejkauiskiaj, xakaj makisaskia; pero ipampa tlapejpeniltin, xuejkauiskej yejon tonaltin.

23 ”Kuakon, tla yakaj mechijlia ‘¡Xkitakan, Cristo nikan nemi!’ noso ‘¡Ne nemi!’, maka xneltokakan. 24 Pampa uajnesiskej cristos niman teotlajtojkej akin xmelajkej, niman kinchiuaskej milagros* niman tlen temojkatlachialti para tekajkayauaskej. Hasta uelis kinkajkayauaskej akin yokintlapejpenijkej. 25 Nejua yonimechijli tlen panos. 26 Yejua ika, tla mechijliaj ‘¡Xkitakan, nemi ne ipan tlaluaktli!’, maka xuiyan; tla mechijliaj ‘¡Xkitakan, nemi ipan yejon kajli!’, maka xneltokakan. 27 Pampa ijkon ken ijkuak tlapetlani nesi desde kampa kisa tonajli hasta kampa kalaki tonajli, ijkon panos ijkuak yetouan nemis* iKoneuj Tlakatl. 28 Kampa nemis akin yomik, ompa nosentlaliskej águilas.

29 ”Nimantsin ijkuak yopeuj tlajyouilistli ipan yejon tonaltin, tonaltsintli kapotsiuis, metstli xok petlanis, sitlalimej uajxiniskej de ne cielo niman kitsejtseloskej tlen onka cielo. 30 Kuakon ne ipan cielo uajnesis imilagro iKoneuj Tlakatl, niman nochi pueblos* tlen onokej* ipan yejuin mundo noyelpanuitekiskej pampa noyolkokoskej. Niman kitaskej ika iKoneuj Tlakatl uajtemotiuj ipan moxtin tlen onka cielo ika poder niman ueyilistli. 31 Ijkuak kipitsaskej trompeta, yejua kinuajtitlanis iángeles, niman yejuamej kinsentlaliskej akin yokintlapejpenijkej ipan nochi yejuin mundo, desde kampa peua cielo hasta kampa ontlami.

32 ”Xuelikan itech higokojtli. Ijkuak imatsitsinuan peua seliaj niman xiujyokisaj, nenkimatij ika xok kiyauis. 33 Nemejuamej noijki, ijkuak nenkitaskej nochi yejuin, xmatikan ika yejua* nisiuj nemi. Kema, nemi kampa puertas. 34 Nimechijlia ika akin nemij ipan yejuin tiempo xpopoliuiskej hasta ijkuak nochiuas nochi yejuin. 35 Cielo niman yejuin mundo popoliuiskej, pero tlen nikijtoua xkeman popoliuis.

36 ”San ika, tonajli niman hora xakaj kimati, nion ángeles akin nemij ne cielo nion teKoneuj; san Tajtli. 37 Pampa, ijkon ken onochiuj ipan itonaluan Noé, ijkon panos ijkuak oksejpa yetouan nemis* iKoneuj Tlakatl. 38 Pampa ipan yejon tonaltin achto ika apachiuiskiaj, miyekej tlakuayaj niman tlaoniyaj, tlakamej nonamiktiayaj niman siuamej kintemakayaj para manonamiktikan... hasta ijkuak Noé okalak ijtik akajli, 39 niman xotlakakkej hasta ijkuak otlaapachiuj niman nochimej okinuikak. Ijkon panos ijkuak oksejpa uajnokuepas iKoneuj Tlakatl. 40 Kuakon omemej tlakamej nemiskej kampa tokaj: se kuikaskej niman okse kikajteuaskej. 41 Omemej siuamej tlakuechojtoskej ipan molino: se kuikaskej niman okse kikajteuaskej. 42 Kuakon, nochipa xtlatlachixtokan, pampa xnenkimatij tlen tonajli oksejpa uajlas nemoTeko.

43 ”Xmatstokan yejuin: tla se tlakatl kimatiskia kemanon uajlaskia akin tlachteki, xkochiskia niman xkikauiliskia makalaki ichan. 44 Yejua ika, nemejuamej noijki xtlatlachixtokan, pampa iKoneuj Tlakatl uajnokuepas ijkuak xnenkichiaskej.

45 ”¿Akinon tekitketl yolmelauak niman tlamachilise, akin iteko okijli makintlajpiya itlakeualuan akin nemij ichan niman makinmaka tlen kikuaskej ijkuak noneki? 46 ¡Pakis yejon tekitketl tla ijkuak iteko uajnokuepa kita ika ijkon kichijtika! 47 Kuajli nimechijlia ika kimaktilis nochi tlen kipiya.

48 ”Pero, tla yejon tekitketl xkuajli iyojlo kipiya niman kemantika ijkin kinemilia ‘Noteko youejkauj’ 49 niman peua kinuijsoki* icompañeros niman tlakua niman tlaoni imiuan akin melak tlauanij, 50 iteko yejon tekitketl uajlas ipan se tonajli tlen yejua xkichia niman ipan se hora tlen yejua xkimati, 51 niman melak kitlajyouiltis niman kitlalis imiuan akin tekajkayauaj. Ompa chokas niman notlankochtekis.*

25 ”Kuakon, iGobierno toTajtsin,* ken on 10 ichpokamej akin okajsikej inlámparas niman okinamikitoj novio. 2 Makuijli xtlamachilisejkej katkaj niman on okseki makuijli kema. 3 Akin xtlamachilisejkej katkaj okimitkikej inlámparas pero xokitkikej aceite, 4 niman akin tlamachilisejkej okimitkikej inlámparas niman noijki okitkikej inaceite. 5 Pampa novio youejkajka nochimej okochisnekkej niman okochkej. 6 Pero ijkuak tlajkoyouan* yakaj chikauak okijto: ‘¡Novio yenikan nemi! ¡Xnamikikij!’. 7 Kuakon nochimej ichpokamej onokuitejtiuetskej niman opeuj kitaj kenijki kintlikuiltiskej inlámparas. 8 Niman akin xtlamachilisejkej okimijlijkej akin tlamachilisejkej: ‘Seki xtechmakakan nemoaceite pampa tolámparas yeseuiskej’. 9 Akin tlamachilisejkej okinnankilijkej: ‘Kanaj xtechajxilis para tejuamej niman para nemejuamej. Xkouatij kampa kinemakaj’. 10 Pero, ijkuak yajtoyaj konkouaskej, oyejkok novio. Ichpokamej akin tlikuitoya* inlámpara iuan okalakkej kampa iluitl, niman puerta onotsauk. 11 Sakin ouajlajkej on oksekimej ichpokamej niman okijtojkej: ‘¡Noteko, noteko, xtechtlatlapouili!’. 12 Pero yejua okinnankili: ‘Nejua xnimechixmati’.

13 ”Kuakon, nochipa xtlatlachixtokan, pampa xnenkimatij tonajli nion hora.

14 ”IGobierno toTajtsin noijki ken se tlakatl akin oksekan oyaj, achto ika yas okinnots itekitkauan niman okinmaktili tlen kipiaya. 15 Se okimakak makuijli talentos,* okse okimakak ome niman okse san se. Cada se okimakak ipampa tlen ueliya kichiua, niman oksekan oyaj. 16 Akin okiseli makuijli talentos nimantsin okimiyekilito niman okitlan okseki makuijli talentos. 17 Noijki, akin okiseli ome okitlan okse ome. 18 Pero akin okiseli san se oyaj, okichkuak se pozo niman ompa okiyan tomin* tlen iteko okimakak.

19 ”Opanok miyek tiempo, inteko tekitkej ouajla para kitas kech yokitlankaj. 20 Akin okiselijka makuijli talentos okitato iteko ika makuijli talentos tlen okitlan niman okijto: ‘Noteko, otinechmakak makuijli talentos niman, xkita, oniktlan okseki makuijli’. 21 Iteko okinankili: ‘¡Kuajli tlen otikchiuj, tejua tikuajli tekitketl niman tiyolmelauak! Pampa kuajli otikchiuj tlen onimitsnauati aman más miyek nimitsmaktilis. Xuajla* niman nouan xyolpaki’. 22 Akin okimakakej ome talentos noijki okinisiui iteko niman okijli: ‘Noteko, otinechinmakak ome talentos niman, xkita, oniktlan okseki ome’. 23 Iteko okinankili: ‘¡Kuajli tlen otikchiuj, tejua tikuajli tekitketl niman tiyolmelauak! Pampa kuajli otikchiuj tlen onimitsnauati aman más miyek nimitsmaktilis. Xuajla niman nouan xyolpaki’.

24 ”Sa ika tlami, akin okiseli se talento okinisiui iteko niman okijli: ‘Noteko, nejua nikmatstoya ika tejua miyek tiktlajtlani, ika tikpixka tlen xotiktokak niman ika tiksentlalia tlen xtejua otikxini. 25 Yejua ika, oninomojti niman oniktlalpachoto tlen otinechmakak. Xkita, nikan onka motalento’. 26 Iteko okinankili: ‘Tejua xtikuajli tekitketl niman titlatsijki. ¿Tikmatiya ika nikpixka tlen xoniktokak niman niksentlalia tlen xonikxini? 27 Kuakon, ¿tleka xotikitkik notomin kampa banco? Ijkon, ijkuak nejkoskia nikseliskia tlen yokitlanka’.

28 ”Sakin okijto: ‘Xkuilikan talento niman xmakakan akin kipiya 10 talentos. 29 Pampa nochi akin kipiya, más kimakaskej niman miyek kipiyas. Pero, akin xkipiya, kikuiliskej hasta tlen kipiya. 30 Niman tekitketl akin xtlaj ika tepaleui kiyauak xkontlajkalikan kampa tlayouatok, ompa chokas niman notlankochtekis’.*

31 ”Ijkuak iKoneuj Tlakatl uajlas ika kojtilistli niman nochimej ángeles iuan uajlaskej, kuakon notlalis ipan itrono tlen ueyixtika. 32 Nochimej* ixpan nosentlaliskej niman yejua kinxelos, ijkon ken se tlajpixki kinxeloua borregos itech chivos. 33 Kampa iyekma kintlalis borregos niman kampa iopochma kintlalis chivos.

34 ”Kuakon, Rey kimijlis akin nemij kampa iyekma: ‘Xuajlakan nemejuamej akin noTajtsin yomechteochiuj, xselikan iGobierno toTajtsin tlen yejua okitlali desde ijkuak okichijchiuj yejuin mundo. 35 Pampa onapismik niman nemejuamej onennechtlakualtijkej, namikiya niman onennechatlitijkej, xnennechixmatiyaj niman kuajli onennechselijkej. 36 Nitetsotsoltik* katka niman onennechtlakentijkej, onikualok niman onennechtlajpixkej, onechtsaukkej niman onennechitakoj’. 37 Kuakon, akin kipiyaj kuajli inyojlo okinankilijkej: ‘NoTeko, ¿kemanon otimitsitakej ika tapismikiya niman otimitstlakualtijkej noso ika tamikiya niman otimitsatlitijkej? 38 ¿Kemanon xotimitsixmatkej niman kuajli otimitsselijkej? ¿Kemanon otikitakej ika titetsotsoltik niman otimitstlakentijkej? 39 ¿Kemanon otikualok noso omitstsaukkej niman otimitsitatoj?’. 40 Niman Rey kinnankilis: ‘Nochi tlen onenkinchiuilijkej yejuin nokniuan akin más pipitikej,* nejua onennechchiuilijkej’.

41 ”Akin nemij kampa iopochma kuakon kimijlis: ‘Neka xuiyan, toTajtsin yomechtlajtlakolmakak. Xuiyan kampa nochipa tlikuitika tlitl, kampa yaskej Diablo niman iángeles. 42 Pampa onapismik, pero nemejuamej xonennechtlakualtijkej. Niman onamik, pero nemejuamej xonennechatlitijkej. 43 Xkuajli onennechselijkej pampa xonennechixmatkej. Xonennechtlakentijkej maski nitetsotsoltik katka. Xonennechtlajpixkej maski nikualouaya niman nitsauktikatka’. 44 Kuakon, yejuamej noijki kinankiliskej: ‘NoTeko, ¿kemanon otimitsitakej ika tapismikiya noso ika tamikiya noso ika xotimitsixmatkej noso ika titetsotsoltik katka noso ika tikualouaya noso ika titsauktikatka niman xotimitspaleuijkej?’. 45 Kuakon, yejua kinnankilis: ‘Nochi tlen xonenkinchiuilijkej yejuin nokniuan akin más pipitikej, xnejua onennechchiuilijkej’. 46 Yejuamej kinpopoloskej* para nochipa, pero akin kipiyaj kuajli inyojlo kiseliskej nemilistli tlen xkeman tlami”.

26 Ijkuak Jesús yokijtojka nochi yejuin, ijkin okimijli akin kinmachtiaya: 2 “Ken nenkimatij sa poliui ome tonajli para nopanoltis Pascua niman iKoneuj Tlakatl kitemakaskej para makipilokan ipan se kojtli melaktik”.

3 Kuakon, akin kinyekanaj teopixkej niman akin kiyekanayaj pueblo onosentlalijkej ikiyauatenko ueyi teopixki, akin itoka katka Caifás, 4 niman san ichtaka kuajli okitakej kenijki kajsiskej Jesús niman kimiktiskej. 5 Pero kijtouayaj: “Maka matikchiuakan ijkuak iluitl, pampa kanaj uelis kualaniskej”.

6 Ijkuak Jesús nemiya Betania, ichan Simón akin kipiaya lepra, 7 okinisiui se siuatl ika se botellita* tlen kipiaya aceite tlen ajuiyak niman melak patioj. Niman ijkuak Jesús tlakuajtoya, yejua opeuj kitoyauilia ipan itsontekon. 8 Ijkuak akin Jesús kinmachtiaya okitakej yejuin, okualankej niman okijtojkej: “¿Tleka san kixpolojtika? 9 Ueliskia patioj tiknemakaskej niman yejon tomin tikinmakaskiaj akin xtlaj kipiyaj”. 10 Jesús okimat tlen kijtojtoyaj niman okimijli: “¿Tleka ijkon nenkichiuiliaj yejuin siuatl? Yejua yokichiuj itlaj tlen kuajli nopampa. 11 Pampa akin xtlaj kipiyaj nochipa nemouan nemij pero nejua xnochipa nemouan ninemis. 12 Ijkuak yejua onechtoyauili yejuin aceite, onechyektlali para ijkuak nechtokaskej. 13 Kuajli nimechijlia ika nochiuiyan kampa noteijlis yejuin kuajli tlajtoltin, noijki noteijlis tlen okichiuj yejuin siuatl, niman ijkon kilnamikiskej”.

14 Kuakon, Judas Iscariote, akin teuan katka itech yejon Doce okimitato akin kinyekanaj teopixkej 15 niman okintlajtolti: “¿Tlenon nennechmakaskej tla nimechmaktilia Jesús?”. Yejuamej okijlijkej ika kimakaskej 30 platajtomin. 16 Desde ijkuakon, Judas opeuj kita kenijki kikajkayauas Jesús.

17 Ijkuak peuaya Iluitl de Pan tlen Xkipiya Levadura, akin Jesús kinmachtiaya okitlajtoltijkej: “¿Kanon tikneki matitlayektlalikan para tikpanoltis Pascua?”. 18 Niman yejua okinnankili: “Xuiyan ipan ciudad, xtejtemokan se tlakatl niman xkijlikan: ‘Tomaestro kijtoua: “Yeajsitika hora para nimikis. Mochan nikpanoltis Pascua iuan akin nikinmachtia”’”. 19 Yejuamej okichijkej ijkon ken Jesús okinnauati niman okiyektlalijkej nochi para Pascua.

20 Ijkuak otlayouak, yejua yeuatoya kampa onka mesa imiuan 12 akin kinmachtiaya. 21 Niman ijkuak tlakuajtoyaj, okimijli: “Se akin nikan nemi nechtemakas”. 22 Ijkuak okikakkej yejuin, akin kinmachtiaya melak onajmankej. Niman nochimej ijkin opeuj kijliaj: “NoTeko, xnejua, ¿xmelak?”. 23 Yejua okinnankili: “Akin tlakua ipan noplato, yejua akin nechtemakas. 24 Melauak ika iKoneuj Tlakatl yas, ijkon ken yonoijkuilo. Pero ¡melak xkuajli tlen ipan nochiuas akin kitemakas iKoneuj Tlakatl! Más kuajli yeskia tla xuajnemiskia”. 25 Judas, akin yekikajkayauaskia, okitlajtolti: “Xnejua, ¿xmelak Rabí?”. Jesús okinankili: “Kema, tejua ijkon yotikijto”.

26 Ijkuak tlakuajtoyaj, Jesús okajsik se pan, niman sakin ika okichiuj se oración, okitlatlapan, okinmakak akin kinmachtiaya niman okimijli: “Xkajsikan niman xkuakan. Yejuin kijtosneki notlalnakayo”. 27 Niman okajsik se copa, okitlasojkamachili toTajtsin, okinmakak niman okimijli: “Nochimej xkonikan. 28 Pampa yejuin kijtosneki noyesyo, ‘yestli tlen kiteititia ika toTajtsin nemouan yonotlajtolkauj’, tlen niktoyauas para miyekej nikinpaleuis niman para makintlapopoluilikan intlajtlakoluan. 29 Pero nimechijlia ika xok nikonis yejuin iyayo uvas hasta ijkuak nemouan nikonis yenkuik vino ne kampa iGobierno noTaj”. 30 Sa ika tlami, ijkuak yonokuikatijkej, oyajkej ipan tepetl Olivos.

31 Kuakon, Jesús okimijli: “Yejuin yeuajli nochimej nemejuamej nemopopoloskej san nopampa. Pampa ijkuilijtok: ‘Nikokos tlajpixki niman borregos noxejxeloskej’. 32 Pero, ijkuak yoniyoliuj,* nemoyekapan nias ne Galilea”. 33 Pedro okinankili: “Maski nochimej nopopoloskej san mopampa, ¡nejua xkeman ninopopolos!”. 34 Jesús okijli: “Yejuin yeuajli, achto nokuikatis se gallo, tejua yexpa tikijtos ika xtinechixmati”. 35 Pedro okijli: “Maski mouan manimiki, nejua xkeman nikijtos ika xnimitsixmati”. Niman nochimej akin kinmachtiaya noijki ijkon okijtojkej.

36 Satepan, Jesús imiuan oyaj ne kampa itoka Getsemaní niman okimijli: “Nikan xyeuatokan chika nejua niauj ne nikonchiua oración”. 37 Kuakon, okuikak Pedro niman omemej ikoneuan Zebedeo, niman opeuj noyolkokoua niman melak noyolajmana. 38 Okimijli: “Melak ninajmana niman nikmachilia ika nimikisneki. Nikan xmokauakan niman nouan xtlachixtokan”. 39 Sakin, achijtsin uejka oyaj. Onopacho hasta ipan tlajli niman ijkin okichiuj oración: “NoTajtsin, tla tikneki, xnechejkuanili yejuin copa. Pero, manochiua tlen tejua tikneki niman maka tlen nejua nikneki”.

40 Jesús onokuep kampa nemiyaj akin kinmachtiaya niman okitak ika kochtoyaj. Niman okitlajtolti Pedro: “¿Xueliskia nouan nentlachixtoskiaj maski san se hora? 41 Xtlatlachixtokan niman xchijtokan oración para maka nentlajtlakoskej. Nemejuamej nenkinekij nenkichiuaskej tlen kuajli, pero nemotlalnakayo* xkojtik”. 42 Yejua, ika okpa oyaj niman ijkin okichiuj oración: “NoTajtsin, tla xuelis tikejkuanis yejuin copa niman nonekis nikonis, manochiua tlen tikneki”. 43 Oksejpa onokuep niman okinnextijtajsik kochtokej, pampa melak kochisnekiyaj. 44 Kuakon, okinkajteuj niman ika yexpa okichiuato oración, niman san noijki tlen okijto. 45 Yejua oksejpa onokuep kampa nemiyaj akin kinmachtiaya niman okimijli: “¡Amantsin nenkochtokej niman nemoseuijtokej! ¡Xkakikan! Yoajsik hora ijkuak iKoneuj Tlakatl kitemakaskej intech akin tlajtlakolejkej. 46 Xmotelketsakan,* tiauej. Xkitakan, yeyejkotikaj akin nechtemakas”. 47 Ijkuakon, ijkuak yejua tlajtojtoya, oajsitiuets Judas, se itech on Doce. Iuan yejua uajlayaj miyekej akin kuajkuiyaj espadas niman tlakomej. Okinuajtitlankej akin kinyekanaj teopixkej niman akin kiyekanaj pueblo.

48 Akin tekajkayauaskia, ijkin okimijli akin imiuan yaya: “Akin nikmakas se beso, yejua, xkajsikan”. 49 Kuakon, oyaj itech Jesús niman okijli “¡Tlapoyauili Rabí!” niman okimakak se beso. 50 Pero Jesús okitlajtolti: “Amigo, ¿tleka otiuajla?”. Kuakon, okinisiuijkej Jesús niman okajsikej para kontsakuaskej. 51 Se akin nemiya iuan Jesús okonajsik iespada niman okikixti, okixnamik itlakeual ueyi teopixki niman okinakastek. 52 Kuakon, Jesús okijli: “Xkejyeua moespada pampa nochimej akin kitekitiltiaj espada mikiskej ika espada. 53 ¿Noso tiknemilia ika xuelis nikijlis noTajtsin manechinuajtitlanili melak miyekej* ángeles amantsin? 54 Pero, tla yejon niktlajtlaniskia, ¿kenijki nochiuaskia tlen yokijto Tlajkuiloltin ika noneki nochiuas?”. 55 Kuakon, Jesús okimijli akin ompa nemiyaj: “¿Onenuajlajkej ika espadas niman tlakomej para nennechajsiskej kentla tla itlaj yonikichtek? Mojmostla nitemachtiaya ne ipan templo niman nemejuamej xonennechajsikej. 56 Pero nochi yejuin yopanok para manochiua tlen okijkuilojkej teotlajtojkej”. Kuakon akin kinmachtiaya okikajtejkej niman ocholojkej.

57 Akin okajsikej Jesús, okuikakej ichan ueyi teopixki Caifás, akin nemiya imiuan escribas niman tlayekankej. 58 Pedro san uejka okitstia hasta ikiyauatenko ueyi teopixki, niman ijkuak yokalak, onoseui imiuan akin ompa tlapaleuiayaj para kitas tlenon panoskia.

59 Akin kinyekanaj teopixkej niman nochimej akin teuamej itech Sanedrín kitemouayaj kenijki kitlajtolchijchiuiliskej Jesús para makimiktikan. 60 Pero xouelkej maski okinnotskej miyekej matekajkayauatij. Satepan, oajsikej omemej 61 akin okijtojkej: “Yejuin tlakatl okijto: ‘Uelis nikxoxotonis itemplo toTajtsin niman oksejpa nikchijchiuas ipan yeyi tonajli’”. 62 Kuakon, ueyi teopixki onotelkets niman okitlajtolti: “¿Xtlaj tikijtoua? ¿Xtikaki tlen yejuin tlakamej mitsteneuilijtokej?”. 63 Pero Jesús xtlaj okijto. Kuakon, ueyi teopixki okijli: “¡Nimitsijlia xteneua toTajtsin niman xkijtojtiuetsi nikan ixpan tla tejua tiCristo, iKoneuj toTajtsin!”. 64 Jesús okinankili: “Kema, tejua ijkon yotikonijto. Pero nejua nimechijlia, desde aman nenkitaskej iKoneuj Tlakatl yeuatika iyekmakopa toTajtsin, akin melak kojtik, niman uajlajtika ipan moxtin tlen onokej* cielo”. 65 Kuakon, ueyi teopixki onotlakentsayan* niman okijto: “¡Yokonixnamik toTajtsin! Xok noneki yakaj matiktlajtoltikan. Nemejuamej yonenkikakkej ika yokonixnamik. 66 ¿Tlenon nenkinemiliaj?”. Okinankilijkej: “¡Kinamiki mamiki!”. 67 Kuakon, okichijchakej ipan ixayak niman okuijuisokkej.* Oksekimej kixayakauijuitekiyaj 68 niman kijliayaj: “Cristo, xtechijli akinon omitsuijsok”.

69 Pedro yeuatoya kiyauatenko, niman se siuatlakeuajli okinisiui niman okijli: “¡Tejua noijki tikistinemiya iuan Jesús, akin ualeua Galilea!”. 70 Pero yejua imixpan nochimej okijto ika xkixmatiya. Okijto: “Xnikmati tlenon tikijtojtika”. 71 Kuakon, ijkuak oyaj kampa puerta tlen onka itenko ojtli, okse ichpochtli okitak niman okimijli akin ompa nemiyaj: “¡Yejuin tlakatl nemiya iuan Jesús, akin ualeua Nazaret!”. 72 Niman yejua oksejpa okijto ika xkixmati. Okijto: “¡Dios kitstika ika xnikixmati yejon tlakatl!”. 73 Satepan, akin ompa nemiyaj okinisiuijkej Pedro niman okijlijkej: “Kuajli nesi ika tejua noijki imiuan tikistinemiya, pampa noijki titlajtoua ken yejuamej”. 74 Kuakon, yejua opeuj tlauijuikaltia niman okijto: “¡Dios kitstika ika nejua xnikixmati yejon tlakatl!”. Nimantsin, se gallo onokuikati. 75 Pedro okilnamik tlen Jesús okijlijka: “Achto nokuikatis se gallo, tejua yexpa tikijtos ika xtinechixmati”. Yejua kiyauak ouajkis niman melak oajmankachokak.

27 Uajmostla, nochimej akin kinyekanaj teopixkej niman akin kiyekanaj pueblo onosentlalijkej para kitaskej kenijki kimiktiskej Jesús. 2 Niman, ijkuak yokisajsalojkej, okuikakej niman okitemakakej itech Pilato, akin tlayekana.

3 Kuakon Judas, akin okikajkayauj, melak xkuajli onomachili ijkuak okimat ika kimiktiskiaj Jesús. Yejua oyaj kampa akin kinyekanaj teopixkej niman akin kiyekanaj pueblo para kitekuepilis yejon 30 platajtomin tlen okimakakaj, 4 niman okimijli: “Onitlajtlako pampa onimechmaktili yakaj akin xkipiya tlajtlakojli”. Pero yejuamej okinankilijkej: “Tejuamej xtikmatisnekij yejon. ¡Tejua ompa xkita tlenon tikchiuas!”. 5 Kuakon yejua okonxini platajtomin ipan templo niman ouajkis. Sakin oyaj, onopilo niman onokechmikti. 6 Pero yejon akin kinyekanaj teopixkej okisentlalijkej platajtomin niman okijtojkej: “Yejuin xuelis tiktlaliskej kampa tikejyeuanij tomin, pampa yejuin tomin ika okikojkej se tlakatl akin okimiktijkej”. 7 Yejuamej san sekan otlajtlajtojkej, niman ika yejon tomin okikojkej se tlajli* para ompa kintokaskej akin xchanejkej. 8 Yejua ika, yejon tlajli aman ok* kixmatij ken Yestlajli. 9 Kuakon onochiuj yejuin tlen yokijtojka teotlajtojketl Jeremías: “Niman okisentlalijkej 30 platajtomin tlen ika okikojkej on tlakatl, sekimej ikoneuan Israel okijtojkej ika ijkon makikouakan, 10 niman ika yejon tomin okikojkej se tlajli, ijkon ken yonechnauatijka Jehová”.

11 Jesús nemiya ixpan akin tlayekana niman yejua okitlajtolti: “¿Tejua tiinrey judíos?”. Niman Jesús okinankili: “Kema, tejua ijkon tikijtojtika”. 12 Pero xtlaj okijto ijkuak kitlateluilijtoyaj akin kinyekanaj teopixkej niman akin tlayekanaj. 13 Kuakon Pilato okitlajtolti: “¿Xtikaki nochi tlen mitsteneuilijtokej?”. 14 Yejua xtlaj okinankili, xokijli nion se tlajtojli. Niman yejuin melak okimojkatlachialti akin tlayekana.

15 Ipan yejon tonaltin, nochipa ijkuak onkatka iluitl, akin tlayekanaya kimakauaya se akin tsauktoya. Kimakauaya akin gente kitlajtlaniliaya. 16 Ijkuakon tsauktoya Barrabás, se tlakatl akin melak kixmatiyaj. 17 Kuakon Pilato okintlajtolti akin ompa yonosentlalijkaj: “¿Akinon nenkinekij manimechmakauili: Barrabás noso Jesús, akin kijliaj Cristo?”. 18 Pilato ijkon okichiuj pampa okitak ika okitemakakaj pampa kinexikolitaj. 19 Noijki, ijkuak yejua yeuatoya ipan itrono, isiuauj otenauatij ijkin makijlikan: “Maka itlaj xchiuili yejon kuajli tlakatl. Aman melak xkuajli tlen oniktemik san ipampa”. 20 Pero akin kinyekanaj teopixkej niman akin tlayekanayaj, okimijlijkej akin ompa nemiyaj makitlajtlanikan makimakauakan Barrabás niman makiteijlikan makimiktikan Jesús. 21 Akin tlayekana oksejpa okintlajtolti: “¿Akinon nenkinekij manikmakaua?”. Niman yejuamej okinankilijkej: “¡Barrabás!”. 22 Pilato okimijli: “Kuakon, ¿tlenon nikchiuilis Jesús, akin kijliaj Cristo?”. Nochimej okinankilijkej: “¡Xpilokan ipan kojtli melaktik!”. 23 Yejua okimijli: “Pero ¿tleka? ¿Tlenon yokichiuj?”. Maski ijkon yejuamej más chikauak kijtouayaj: “¡Xpilokan ipan kojtli melaktik!”.

24 Pilato okitak ika xkikakisnekiyaj niman ika akin ompa nemiyaj yokualankaj. Kuakon yejua onomapajpak* imixpan nochimej niman okijto: “Xnikpiya tlajtlakojli tla itlaj ipan nochiua yejuin tlakatl. Nemejuamej ompa xkitakan”. 25 Ijkuak okikakkej yejuin, nochimej akin ompa nemiyaj okinankilijkej: “¡Matechtlajtlakoltikan tejuamej niman tokoneuan ipampa tlen ipan nochiuas yejuin tlakatl!”.* 26 Kuakon yejua okinmakauili Barrabás, pero okichiuj ika makuijuitekikan Jesús. Niman okinmaktili para makipilokan ipan kojtli melaktik.

27 Kuakon isoldados Pilato, okuikakej Jesús kampa Pilato tlayekana niman ompa okinsentlalijkej oksekimej soldados para makiyeualokan Jesús. 28 Ijkuak yokitlakenkixtijkej, okitlalilijkej se tlakentli tlen melak chichiltik, 29 okichijchijkej se corona de uitstli niman okitlalilijkej ipan itsontekon. Ipan imayekma okimakuitijkej se akatl. Sakin, ixpan onotlakuantelketskej niman ijkin okijlijkej para kipijpinajtiskej: “¡Maueyixto inrey judíos!”. 30 Kuakon okichijchijchakej, okikuilijkej akatl niman opeuj ika kimailiaj ipan itsontekon. 31 Sa ika tlami, ijkuak yokipijpinajtijkej, okikixtilijkej tlakentli chichiltik, oksejpa okitlalilijkej itlaken niman okuikakej para kipiloskej ipan kojtli melaktik.

32 Ijkuak ouajkiskej, okinamikkej Simón, se tlakatl akin ualeuaya Cirene niman okichiualtijkej makikechpano kojtli melaktik.* 33 Ijkuak oajsikej Gólgota, tlen noixmati ken Tlaltsontekomatl, 34 okimakakej Jesús vino tlen okinelojkej iuan itlaj tlen chichik. Pero, ijkuak okimat, xokinek konis. 35 Ijkuak yokipilojkaj ipan kojtli melaktik, onotlatlankej* para kitaskej akinon kinokauilis itlaken 36 niman ompa onotlalijkej para kipijpiyaskej. 37 Noijki, ikuatipan okijkuilojkej tleka okimiktijkej: “Yejuin Jesús, inrey judíos”.

38 Iuan Jesús okinpilojkej omemej tlachtekkej, se kampa iyekma niman okse kampa iopochma. 39 Niman akin ompa panouayaj nokuatsejtselouayaj para kipijpinajtiskej 40 niman kijtouayaj: “¡Tejua, akin otikijto ika tikxoxotoniskia templo niman tikchijchiuaskia ipan yeyi tonajli, xmomakixti! Tla tiikoneuj toTajtsin, ¡xuajtemo itech kojtli melaktik!”. 41 Akin kinyekanaj teopixkej, escribas niman akin tlayekanaj noijki opeuj kipijpinajtiaj, kijtouayaj: 42 “¡Oksekimej okinmakixti, pero san no yejua xueli nomakixtia! Yejua rey de Israel, mauajtemo itech kojtli melaktik niman tikneltokaskej. 43 Yejua tlaneltoka itech toTajtsin; yejua makimakixti tla kineki kipaleuis, pampa yejua okijto ‘Nejua niiKoneuj toTajtsin’”. 44 Noijki, hasta yejon tlachtekkej akin iuan pilkatoyaj kuijuikaltiayaj.

45 Kanaj desde ijkuak yetlakualispan yeskia* hasta kanaj las 3 ika teotlak,* nochiuiyan otlayouak. 46 Kanaj las 3 ika teotlak, Jesús ijkin chikauak okijto: “Éli, Éli, ¿láma sabakhtháni?”, tlen kijtosneki, “noTajtsin, noTajtsin, ¿tleka yotinechtlalkaui?”. 47 Ijkuak okikakkej, sekimej akin ompa nemiyaj opeuj kijtouaj: “Yejuin tlakatl konotstika Elías”. 48 Niman se nimantsin onotlalo okitejtemoto se ichkatl, okipatso ika vino tlen xokok, okitlali ipan se tlakotl niman okinisiuili para makoni. 49 Pero oksekimej okijlijkej: “¡Xkaua! Matikitakan tla Elías uajlauj* niman kuajmakixtia”. 50 Jesús oksejpa chikauak otsajtsik, niman omik.*

51 Nimantsin, tlakentli* tlen onkatka templo otlajkotsayan, melak otlalolin niman temej otlajtlapankej. 52 Pampa tlalkontin otlapojkej ouajkiskej intlalnakayo miyekej akin oyolmelajkanenkaj niman yomikkaj, 53 niman miyekej okimitakej. Ijkuak yoyolijka, sekimej akin oualejkej kampa kintokaj akin yomikkej okalakkej Jerusalén.* 54 Ijkuak akin kinyekana soldados niman akin iuan kitlajpixtoyaj Jesús okitakej kenijki otlalolin niman nochi tlen opanok, melak onomojtijkej niman okijtojkej: “Kuajli nesi ika katka iKoneuj toTajtsin”.

55 Miyekej siuamej akin oyajkej desde ne Galilea iuan Jesús para kipaleuiskej, desde uejka ontlachixtoyaj. 56 Ompa teuan nemiyaj María Magdalena, María inan Santiago niman Josés, niman isiuauj Zebedeo.

57 Achto kalakiskia tonaltsintli, oyejkok José, se tlakatl akin ualeua Arimatea niman kipiaya miyek tomin. Yejua noijki se akin kimachtiaya Jesús. 58 Yejuin tlakatl otlajto iuan Pilato niman okitlajtlanili makimaka itlalnakayo Jesús. Kuakon Pilato otlanauati makimakakan. 59 José okajsik itlalnakayo Jesús, okitejkuix* ika se tlakentli de lino tlen melak patioj 60 niman okitlali ipan se yenkuik tlalkontli tlen yokichijchijka niman yokichkuaka ipan se tetl. Sakin okitsauk tlalkontli ika se ueyi tetl niman oyaj. 61 Pero María Magdalena niman on okse María ompa onokajkej, yeuatoyaj ixpan tlalkontli.

62 Uajmostla, ijkuak yopanok tonajli ijkuak nochi kiyektlaliaj para sábado, akin kinyekanaj teopixkej niman fariseos onosentlalijkej ixpan Pilato 63 niman okijlijkej: “Noteko, tikilnamikij ika ijkuak ok nemiya, yejon tlakajkayajketl okijto: ‘Ijkuak yopanok yeyi tonajli, nechyolitiskej’.* 64 Kuakon, xtlanauati makitlajpiyakan yejon tlalkontli hasta mapano yeyi tonajli, pampa akin okinmachti uelis uajlaskej niman kichtekiskej itlalnakayo niman nochimej kimijliskej: ‘¡Yokiyolitijkej intech akin yomikkej!’. Yejon más xkuajli yeskia xijkon ken tlen achto yokijtojka”. 65 Pilato okimijli: “Uelis nenkinuikaskej sekimej soldados; xuiyan niman kuajli xtlajpiyakan yejon tlalkontli”. 66 Kuakon oyajkej niman, para kitlajpiyaskej yejon tlalkontli, kuajli okitsaukkej tetl niman ompa okinkajtejkej soldados.

28 Ijkuak yopanoka sábado, ipan kachtopa tonajli de nochi semana, María Magdalena niman on okse María okitatoj tlalkontli.

2 Ijkuakon, chikauak yotlalolinka pampa iángel Jehová youajtemoka, yokinisiuijka tlalkontli niman yokejkuanijka ueyi tetl niman aman ipan yeuatoya. 3 Ángel petlaniya ken se tlapetlanajli niman itlaken melak istak katka. 4 Soldados akin ompa nemiyaj melak onomojtijkej niman opeuj kuekuetlakaj niman onokajkej kentla tla yomikkaj.

5 Ángel ijkin okimijli siuamej: “Maka xmomojtikan. Nikmatstok ika nenkitejtemouaj Jesús. Akin okimiktijkej ipan kojtli melaktik. 6 Xnikan nemi pampa yoyoliuj* ijkon ken yejua okijto. Xuajlakan,* xkitakij nikan kampa okitekakaj. 7 Aman xyajtiuetsikan niman ijkin xkimijlikan akin okinmachti: ‘Yokiyolitijkej intech akin yomikkej niman, xkitakan, nemoyekapan yauj ne Galilea, ompa nenkitaskej’. Yejuin tlen onimechijliko”.

8 Maski yejuamej yonomojtijkaj, noijki melak yolpaktoyaj. Oyajtiuetskej niman nochi okimijlitoj akin Jesús okinmachti. 9 Kuakon, Jesús okinnamik ipan ojtli niman okintlajpalo. Yejuamej okinisiuijkej, ixpan onotlakuantelketskej niman okikxinapalojkej. 10 Jesús okimijli: “Maka xmomojtikan. Xkimijlitij nokniuan mauiyan Galilea, ompa nechitaskej”.

11 Ijkuak yejuamej yajtoyaj, sekimej soldados oyajkej ciudad niman okimijlitoj akin kinyekanaj teopixkej nochi tlen yopanoka. 12 Yejuamej onosentlalijkej imiuan akin tlayekanayaj para kitaskej tlenon kichiuaskej. Okinmakakej soldados miyek platajtomin 13 niman okimijlijkej: “Nemejuamej xkijtokan: ‘Akin kinmachtiaya, ika tlayoua ouajlajkej niman okichtekkej itlalnakayo ijkuak tejuamej tikochtoyaj’. 14 Niman tla Pilato kikaki, tejuamej tikijliskej tlen opanok. Nemejuamej xnoneki nenmajmanaskej”. 15 Kuakon, yejuamej okiselijkej yejon platajtomin niman okichijkej tlen okinnauatijkej. Niman yejon tlen judíos hasta aman ok* kineltokaj.

16 Yejon 11 akin Jesús okinmachti, oyajkej Galilea, ipan tepetl kampa Jesús okimijlijka ika kinnamikiskia. 17 Ijkuak okitakej, ixpan onotlakuantelketskej. Pero sekimej xmás okineltokakej. 18 Jesús okinnisiui niman okimijli: “ToTajtsin yonechmaktili nochi tlen onka ipan cielo niman ipan mundo. 19 Kuakon, xuiyan niman nochimej xkinmachtitij. Xkinapolaktikan ika itoka noTajtsin, teKoneuj niman espíritu santo. 20 Xkinmachtikan makitlakamatikan nochi tlen yonimechnauatij. Niman xkilnamikikan ika nochipa nemouan ninemis hasta ijkuak tlamis nochi tlen aman onka”.*

Noso “Jesús akin Mesías”. Cristo noso Mesías kijtosneki akin ‘yokitlapejpenijkej’.

Ika griego kijtoua “onoitak ika”.

Itoka toTajtsin, Jehová, uajnestiuj 237 veces ipan Tlajkuiloltin ika Griego. Nikan kampa kachtopa uajnestiuj.

Ika hebreo noijtoua Jesúa, noso Josué, tlen kijtosneki ‘Jehová temakixtia’.

Noso “itechkopa”.

Noso “oijsak”.

Xkita Herodes.

Xkita akin tetlatemouilia.

Noso “itechkopa”.

Yejuin kanaj ualeua itech se tlajtojli ika hebreo tlen kijtosneki ‘itsmolini’.

Noso “iTekiuajyo toTajtsin”. Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Ika griego kijtoua “langostas”.

Noso “uits”.

Noso “ikuetlaxkakuan”.

Noso “kitsejtselouaj”.

Kanaj kitenejtika Juan.

Ika griego kijtoua “yejua”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Yejuin kentla se pozo tlen kipiya atl tlen tsopelik, pero xueyi ijkon ken mar.

Yejuin itlaj tlen ika kimajsij michimej.

Noso “xuikikan”.

Noso “kuajli tlajtoltin”.

Noso “kipiyaj kokolistli epilepsia”.

Noso “Diez Ciudades”.

Noso “idiscípulos”, “inomachtijkauan”.

Noso “itech onopachojkej”.

Ika griego kijtoua “akin kinpoloua espíritu”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “intlatki”.

Noso “chikijtli tlen ika tlatemachiuaj”. Yejuin kikuiyaj para ika kitemachiuaskej itlaj tlen uaki.

Kijtosneki, kampa kintlajtlakolmakayaj israelitas.

Noso “Sanedrín”. Xkita Sanedrín.

Xkita Gehena.

Ika griego kijtoua “sa ika tlami cuadrante”.

Xkita Gehena.

Noso “xkikajkayaua iueuentsin”. Ika griego noijtoua pornéia. Xkita auilnemilistli.

Kijtosneki, itlaj tiktetlanejtis maski xtlaj tiktlanis.

Ika griego kijtoua “nenkichiuaskej tlen melajki”.

Noso “makipatiojkaitakan”, “makitakan ken itlaj chipauak”.

Noso “tlen timitsuikiliaj”.

Ika griego kijtoua “maka xtechkalaki”.

Kijtosneki ika seki tonaltin xtlakuayaj.

Noso “xkitlajpiyaj ken nesij”.

Kijtosneki, tla miyek kitejtemouaj. Ika griego kijtoua “tla mixtololoj xkuajli”.

Noso “nenkitlaliskej”.

Ika griego kijtoua “akin nemij ipan yejuin mundo”.

Kijtosneki, yakaj akin kiteititisneki ika kipiya kuajli iyojlo maski xmelauak.

Noso “xtetsotsontokan”.

Ika griego kijtoua “ipampa intlakilyo”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “tlen temojkatlachialti”.

Noso “okititi ika kitlakaita”.

Noso “tinechchipauas”.

Noso “Xuiki”.

Ika griego kijtoua “este niman oeste”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “notlantijsiskej”. Ijkon kichiuayaj para kiteititiskej ika tlauelmikij.

Noso “itechkopa”.

Noso “okixitijkej”.

Noso “nouiyoniaya”.

Noso “xuiki”.

Kijtosneki ika seki tonaltin xtlakuayaj.

Noso “tekomamej de cuero”.

Noso “okititi ika kitlakaita”.

Noso “ixikatinemiya”.

Ika griego kijtoua “yokinxijxipejkaj niman yochajchayajkaj”.

Noso “itlatki”.

Ika griego kijtoua “xchipajkej”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Ika griego kijtoua “xkinkuiteuakan”.

Yejuin se cinturón tlen kipiaya kampa tikejyeuas tomin.

Noso “nemokuetlaxkakuan”.

Noso “Beelzebub”. Noijki ijkon kixmatij Satanás, akin kinyekana demonios.

Noso “inemilis”, kijtosneki ika uelis oksejpa nemis ika tlayekapan.

Xkita Gehena.

Ika griego kijtoua “se asarion”.

Gorrión se tototl.

Noso “xkiselia kojtli melaktik tlen ika tetlajyouiltilo”. Xkita kojtli melaktik tlen ika tetlajyouiltilo.

Ika griego kijtoua “kinkuiteuaj”.

Noso “akin xtlaj kiteltia para notech tlaneltokas”.

Ika griego kijtoua “yemanki”.

Ika griego kijtoua “mixpan”.

Ika griego kijtoua “intech akin uajnemij itech siuamej”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Kijtosneki ika seki tonaltin xtlakuayaj.

Noso “melak tlakuani”.

Noso “sajnoye konini”.

Noso “tlen temojkatlachialti”.

Noso “tlen temojkatlachialti”.

Noso “Hades”. Kijtosneki, kampa yauej nochimej akin yomikkej. Xkita tlalkontli.

Noso “tlen temojkatlachialti”.

Ika griego kijtoua “toTeko”.

Noso “tsitsintin”.

Xkita sábado.

Noso “kuiyoniaya”. Ika griego kijtoua “youak”.

Ika griego kijtoua “ipampa itoka”.

Noso “Beelzebub”. Noijki ijkon kixmatij Satanás.

Ika griego kijtoua “kajli”.

Noso “sanken”.

Noso “akin nenkinmachtiaj”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “kijilpis”.

Ika griego kijtoua “tlakapapatla”.

Ika griego kijtoua “xchipauak”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “uits”.

Noso “xok tlaneltoka”.

Noso “makijilpikan”.

Noso “imajmauan”.

Noso “itechkopa”.

Noso kanaj “achto uajnemiskiaj akin nemij ipan yejuin mundo”. Yejuin kijtosneki achto ika Adán niman Eva kinpiyaskiaj inkoneuan.

Noso “notlantijsiskej”. Ijkon kichiuayaj para kiteititiskej ika tlauelmikij.

Noso “sesejnekamej”.

Noso “tlen temojkatlachialti”.

Noso “tlen temojkatlachialti”.

Kijtosneki, Herodes Antipas. Xkita Herodes.

Noso “tlen temojkatlachialti”.

Noso “yokijilpika”.

Noso “sanken”.

Ika griego kijtoua “miyekej estadios”. Se estadio kipiaya 185 metros.

Kijtosneki, “ika naui parte de tlayoua”. Yeuejkaui, tlayoua kixelouayaj ika naui partes: kachtopa parte peuaya las 6 ika teotlak niman tlamiya hasta las 9 ika tlayoua. Ika ome parte peuaya las 9 ika tlayoua niman tlamiya hasta las 12 ika tlayoua. Ika yeyi parte peuaya las 12 ika tlayoua niman tlamiya hasta las 3 ika kualkan. Niman ika naui parte peuaya las 3 ika kualkan niman tlamiya hasta las 6 ika kualkan.

Noso “Xuiki”.

Kijtosneki ika xnomapajpakayaj ken kitlajtlaniyaj.

Noso “kuijuikaltis”.

Noso “itech onopachojkej”.

Ika griego noijtoua pornéia. Xkita auilnemilistli.

Kijtosneki ika xnomapajpakayaj ken kitlajtlaniyaj.

Noso “cananea”.

Noso “itlan”.

Ika griego kijtoua “tlakapapatla”.

Ika griego kijtoua “nakatl niman yestli”.

Ika griego kijtoua “ipuertas Hades”, kijtosneki, kampa yauej nochimej akin yomikkej. Xkita tlalkontli.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Ika griego kijtoua “san tlenon tiksalos ipan yejuin mundo noijki yokisalojkej ipan cielo, niman tlen tiktojtomas ipan yejuin mundo noijki yokitojtonkej ne cielo”.

Ika griego kijtoua “kikuiteuaskej”.

Xkita nota tlen onka ipan Mt 10:38.

Noso “sanken”.

Noso “Xmauateketsakan”.

Noso “kipiya kokolistli epilepsia”.

Ika griego kijtoua “kikuiteuaskej”.

Ika griego kijtoua “se estater”. Yejuin kanaj se tetradracma.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Ika griego kijtoua “mauetsi”.

Noso “tsitsintin”.

Xkita Gehena.

Noso kanaj “nemoTajtsin”.

Ika griego kijtoua “niman xkajua”.

Ika griego kijtoua “ika inkamak”.

Ika griego noijtoua pornéia. Xkita auilnemilistli.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “xuiki”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Ika griego kijtoua “ika yeyi hora”. Yejuin nopouaya desde ijkuak kisaya tonaltsintli.

Ika griego kijtoua “hora sexta”.

Ika griego kijtoua “hora novena”.

Ika griego kijtoua “hora undécima”.

Noso “itlatki”.

Ika griego kijtoua “mixtololoj xkuajli pampa nejua nikuajli”.

Ika griego kijtoua “kikuiteuaskej”.

Noso “ialma”.

Noso “itechkopa”.

Noso “uits”.

Ika griego kijtoua hōsanná. Yejuin tlajtojli notekitiltiaya para kitlajtlaniliskej toTajtsin makinmakixti niman noijki para kiteititiskej ika yolpakij.

Ika griego kijtoua “cielo”.

Ika griego kijtoua “nemotech ouajla ipan ojtli tlen teuika ipan melajkayotl”.

Noso “okimajmaakej”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “mauikikan”.

Noso “notlantijsis”. Ijkon kichiuayaj para kiteititiskej ika tlauelmikij.

Noso “tlen cada se kitemaka”.

Noso “itlatki”.

Xkita alma.

Noso “maestro”.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Xkita Gehena.

Noso “hierbabuena”.

Yejuin tlachiasneki ken tlalkolanto.

Ika griego kijtoua “xnenkitlakamatij tlanauatijli”.

Ika griego kijtoua “xtemiltikan tlen okitemachijkej nemotajuan”.

Xkita Gehena.

Noso “itlan”.

Xkita yetouan tinemi.

Ika griego noijtoua aiṓn. Xkita aiṓn.

Noso “mamechpopolo”.

Ika griego kijtoua “nokuiteuas”.

Ika griego kijtoua “ken ijkuak se siuatl nokokoua pampa kinemitia ikonetsin”.

Ika griego kijtoua “xkitlakamatiskej tlanauatijli”, kijtosneki, xkintlakaitaskej itlanauatiluan toTajtsin.

Kijtosneki, akin kileeroua teotlajtojli tlen Daniel okijkuilo.

Ika griego kijtoua “señales”.

Xkita nota tlen onka ipan Mt 24:3.

Ika griego kijtoua “nochi tribus”.

Noso “onkatij”, “katej”.

Kijtosneki, iKoneuj Tlakatl.

Xkita nota tlen onka ipan Mt 24:3.

Noso “kinmajmaa”.

Noso “notlantijsis”. Ijkon kichiuayaj para kiteititiskej ika tlauelmikij.

Ika griego kijtoua “Gobierno tlen onka cielo”.

Noso “tlajkoiuan”.

Noso “xotlatoya”.

Se talento griego yetik katka 20.4 kg.

Ika griego kijtoua “plata”.

Noso “Xuiki”.

Noso “notlantijsis”. Ijkon kichiuayaj para kiteititiskej ika tlauelmikij.

Ika griego kijtoua “pueblos”.

Noso “xmiyek notlaken niknakijtiaya”.

Noso “tsitsintin”.

Ika griego kijtoua “kintekiskej”, “kintekiskej ijkon ken xijtli”.

Ika griego kijtoua “botella de alabastro”. Xkita alabastro.

Ika griego kijtoua “yonechkuitejkej”.

Kijtosneki ika se tlakatl kipiya tlajtlakojli.

Noso “Xmauateketsakan”.

Ika griego kijtoua “más de 12 legiones”. Xkita legión.

Noso “onkatij”, “katej”.

Noso “onotlakentsomon”.

Noso “okimajmaakej”.

Ika griego kijtoua “itlal akin tlachijchiua ika sokitl”. Ipan yejuin tlajli kinchijchiuayaj kontin noso akontin niman okseki tlen nochijchiua ika sokitl.

Noso “sanken”.

Noso “onomajteki”.

Ika griego kijtoua “topan niman inpan tokoneuan matoyaui iyesyo”.

Xkita kojtli melaktik tlen ika tetlajyouiltilo.

Xkita notlatlanij.

Ika griego kijtoua “hora sexta”.

Ika griego kijtoua “hora novena”.

Noso “uits”.

Ika griego kijtoua “okitemakak iespíritu”. Xkita espíritu.

Yejuin tlakentli kixelouaya Santo itech Santísimo.

Ika griego kijtoua “ciudad chipauak”.

Noso “okikimilo”, “okitetsilo”.

Ika griego kijtoua “nechkuiteuaskej”.

Ika griego kijtoua “yokikuitejkej”.

Noso “Xuikikan”.

Noso “sanken”.

Ika griego noijtoua aiṓn. Xkita aiṓn.

    Amatlajkuiloltin ika Náhuatl de Guerrero (2006-2025)
    Nikisas
    Nikalakis ika nocuenta
    • náhuatl de guerrero
    • Xtetitlanili
    • Ken tikneki manesi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ken noneki notekitiltis
    • Ken notlajpiyaj modatos
    • Xpatla ken notekitiltiaj modatos
    • JW.ORG
    • Nikalakis ika nocuenta
    Xtetitlanili