TLAJTOUA ITECH INEMILIS
Yonikitak ika akin chikauak kipiyaj intlaneltok xtlaj kinteltia
KANAJ tinochimej kemantika yotonojnotskaj iuan yakaj niman xkeman tikilkauaj tlen otechijli. Yopanok 50 xiuitl ika xueli nikilkaua tlen otikijtokej iuan se noamigo ijkuak toskojtoyaj ne Kenia. Melak yotitonaltlatlakaj pampa miyek metstin yotipaxalojtinenkaj niman titlajtlajtotoyaj itech se película tlen tlajtouaya itech tlen temachtiaj seki religiones. Noamigo onechijli: “Nochi yejon xuajnestiuj ipan Biblia”.
Oniuetskateuj pampa xkeman oniknemili tla noamigo kimatstoya itech religión. Kuakon oniktlajtolti: “¿Niman tejua tlenon tikmati itech Biblia?”. Yejua xonechnankili. San ika, sakin, onechijli ika inan iteixpantijkauj Jehová katka niman okimachtijka itech Biblia. Oniknek okseki nikmatis niman onikijli más manechnojnotsa itech Biblia.
Casi nochi yeuajli otitlajtlatokej. Noamigo onechijli ika Biblia kijtoua ika Satanás yejua akin tlayekana ipan yejuin tlaltikpaktli (Juan 14:30). Kanaj tejua itikmatiya yejuin, san ika, nejua xnikmatiya, ika yejon, melak onechmojkatlachialti. Nochipa nijkakiya ika se toTajtsin akin yolkuajli niman melajki tlanauatia ipan yejuin tlaltikpaktli. San ika, xnikasikamatiya yejon pampa nochiujtoya tlen xkuajli ipan tlaltikpaktli. Maski san 26 xiuitl nikpiaya, yonikitaka miyek tlen xkuajli panouaya niman yejon melak nechajmanaya.
Notaj otekit ken piloto ipan Fuerza Aérea de Estados Unidos. Ika yejon, desde nipitentsin nikmatstoya ika ueliskia peuas se guerra kampa kintoponiskiaj uejueyimej bombas. Soldados sa tlamachixtoyaj para ijkuak peuaskia se guerra, yejuamej nimantsin kontlajkaliskej se bomba. Ijkuak ninomachtijtoya universidad ne California, melak xkuajli tlen nochiujtoya pampa panotoya se guerra ne Vietnam. Nejua niman akin imiuan ninomachtiaya ipan escuela tikinchiuayaj marchas niman policías techtotokayaj ika tlakotl niman ika gas lacrimógeno. Niman ipampa yejon gas, xmás ueliya titijyotiayaj niman xmás titlachiayaj, maski ijkon nonekiya ticholoskej. San tlemach nochiujtoya. Kinmiktiayaj políticos, kinchiuayaj marchas niman oksekimej melak teixnamikiyaj. Nochimej tlamantik tlanemiliayaj itech tlen nochiujtoya niman itech tlen nonekiya nochiuas. Xok nikmatiya tlenon nikneltokas.
Ijkuak ononeuj de Londres niman niaya África central.
Ipan 1970 onitekitito costa norte de Alaska, ompa oniktlan miyek tomintsin. Sakin oniaj Londres (Inglaterra), oniknokouili se moto niman oniaj maski nion xnikmatiya kanon niaya. Seki metstin sakin onajsik África. Ipan ojtli onikimixmat miyekej akin, ijkon ken nejua, kicholouiliayaj tlen xkuajli kixnamikiyaj niman kinekiyaj kuajli nomachiliskej.
Nochi tlen yonikitaka niman yonikakka onechtlanemililti ika melauak katka ijkuak Biblia kijtoua ika se xkuajli espíritu kiyekantoya tlaltikpaktli. San ika, nejua niknekiya nikmatis tlenon kichiujtoya toTajtsin tla xkiyekantoya tlaltikpaktli.
Seki metstin sakin, onikasikamat yejon. Niman sakin onikimixmat niman melak onikintlasojtlak miyekej tlakamej niman siuamej akin melajkanemiyaj itech toTajtsin akin melauak, maski san tlemach kixnamikiyaj.
IRLANDA DEL NORTE: KAMPA MELAK ONOKEJ BOMBAS NIMAN BALAS
Ijkuak oninokuep Londres, onikitato inan noamigo niman yejua onechmakak se Biblia. Sakin, oniaj Ámsterdam (Países Bajos). Se tonajli nikamapoujtoya noBiblia itenko ojtli, se tokniuj ompa opanok niman onechijli tla niknekiya manechpaleui más manikasikamati tlen kijtoua Biblia. Sakin, ijkuak ninemiya Dublín (Irlanda), oniaj ipan isucursal iteixpantijkauan Jehová. Onontenots ipan puerta niman ompa onikixmat Arthur Matthews, se tokniuj akin melak youejkauj kitekichiuilia Jehová. Onikijli ika niknekiya ninomachtis Biblia niman yejua okinek nechmachtis.
Melak nikuelitaya tlen niueltiaya. Nochipa nikinamapouaya libros niman revistas tlen kinkixtiayaj iteixpantijkauan Jehová niman noijki nikamapouaya noBiblia. Melak onechmojkatlachialti ika ipan tlanechikojli hasta kokonej kasikamatiyaj miyek tlen sekimej akin melak tlamachilisejkej desde yeuejkaui notlajtoltiaj ken: ¿tleka nochiua tlen xkuajli?, ¿akinon toTajtsin? niman ¿tlenon panoua ijkuak se miki? Nochimej noamigos katkaj iteixpantijkauan Jehová pampa ipan yejon país xakaj más nikixmatiya, niman yejon melak onechpaleui. Yejuamej sajnoye onechpaleuijkej maniktlasojtla Jehová niman manikneki niktekichiuilis.
Nigel, Denis niman nejua
Ipan 1972, oninoapolakti. San opanok se xiuitl oninochiuj precursor niman oniaj ipan se pitentsin tlanechikojli tlen nokauaya Newry (Irlanda del Norte). Nichantiya ipan se tekajli tlen onkatka ipan se tepetl. Ompa nisiuj nemiyaj seki vacas, niman nejua imixpan ninomajmachtiaya notlamachtiluan. Chika tlakuechouayaj, nesiya kentla melak kuajli nechkaktoyaj. San ika, on vacas nion xnauatiyaj, maski ijkon, nechpaleuiayaj maninomati nitlajtos teixpan. Ipan 1974 opeuj nitlapaleuiya ken precursor especial, nocompañero katka Nigel Pitt, akin hasta aman melak kuajli iuan ninouika.
Ijkuakon, ne Irlanda del Norte melak xkuajli tlen panotoya. Sekimej hasta kijtouayaj ika ompa melak onkatkaj bombas niman balas. Mojmostla tikitayaj kenon nouisokiyaj ipan ojtin, kenon nomojmotlayaj niman komintlajkaliyaj bombas. Nochi yejuin panouaya pampa melak onkatka tlauejli ipan política niman ipan religión. Protestantes niman católicos kimatstoyaj ika akin tiiteixpantijkauan Jehová xtokalaktiaj ipan política, yejua ika, techkauiliayaj matitenojnotsakan. Miyekpa, akin tikinnojnotsayaj techijliayaj maka matitenojnotsatij ipan seki kalpamej pampa ompa melak xtlakualkan katka niman ueliskia itlaj topan nochiuas.
Maski ijkon, miyekpa otikixnamijkej tlen xkuajli. Se tonajli, nejua iuan Dennis Carrigan, akin noijki precursor katka, otitenojnotsatoj ipan se kalpan tlen xuejka nokauaya. Ipan yejon kalpan xnemiyaj iteixpantijkauan Jehová, niman san sejpa yotiajkaj. Se siuatl okiteijli ika tejuamej tisoldados británicos katkaj pampa xtitlajtouayaj ken yejuamej tlajtouaj. Melak otomojtikej. Tejuamej kuajli tikmatstoyaj ika maski tla san kuajli tikinnotsayaj soldados, ueliskiaj techmiktiskej noso techikximotlaskej. Dennis niman nejua tikchiatoyaj autobús, ompa xakaj nemiya niman melak seua katka. Kuakon otikitakej se carro tlen nonisiuijtiaya kampa kinemakaj café, kampa otechteiluijka on siuatl. Yejua ouajkis niman opeuj tlajtlajtoua imiuan on omemej tlakamej akin uajlayaj ipan on carro, techuajmajpiluiaya niman melak kualantoya. Sakin, on tlakamej yolik ouajnonisiuijtiajkej kampa tinemiyaj niman opeujkej techtlajtoltiaj tlen hora panouaya autobús. Ijkuak oyejkok autobús, otlajtokej iuan akin kuikaya on autobús, san ika, xotikakkej tlenon okijlikej. Pampa san tejuamej ompa tiayaj, otiknemilijkej ika techkixtiskiaj de on kalpan niman itlaj texchiuiliskiaj. San ika, xtlaj otexchiuilijkej. Ijkuak otiuajtemokej, oniktlajtolti akin kuikaya on autobús: “¿Tlenon kinekiyaj yejon tlakamej?”. Yejua otechijli: “Maka xmomojtikan, yonikimijli nenakinomej. Xtlaj mexchiuiliskej”.
Ijkuak otonamiktijkej, ipan marzo de 1977.
Ipan 1976, ipan se ueyi tlanechikojli tlen onochiuj Dublín, onikixmat Pauline Lomax akin ualeuaya Inglaterra, yejua noijki katka precursora especial. Pauline chikauak kipiaya itlaneltok, yolyemanki katka niman tenotski katka. Yejua iuan ikniuj, Ray, opeujkej nomachtiaj Biblia ijkuak kokonej katkaj. Se xiuitl sakin, Pauline niman nejua otonamiktijkej niman ok tikatkaj precursores especiales ne Ballymena (Irlanda del Norte).
Noijki onitepaleui ken tlayekanketl ipan circuito ne Belfast, Londonderry niman oksekan kampa noijki melak xtlakualkan katka. Techmojkatlachialtiaya kenon tokniuan chikauak kipiayaj intlaneltok, niman pampa kinekiyaj kitekichiuiliskej Jehová, kikauayaj tlen yejuamej kineltokayaj, xok tetlauelitayaj niman xok techikoitayaj. Kuajli nesiya ika Jehová kinteochiuaya niman kintlajpiaya.
Oninen Irlanda 10 xiuitl. Niman ipan 1981 otechnotskej ipan iTlamachtil Galaad número 72. Ijkuak otitlankej tomachtiaj, otechtitlankej Sierra Leona (África Occidental).
SIERRA LEONA: TOKNIUAN CHIKAUAK KIPIYAJ INTLANELTOK MASKI XKIPIYAJ TOMINTSIN
Tichantiyaj san ipan se kajli imiuan 11 misioneros akin melak kuajli inyojlo kipiayaj. San se cocina tikpiayaj, yeyi baños, ojkan kampa taltiayaj, se teléfono, se lavadora niman se secadora. Niman miyekpa yaya luz. Sajnoye miyekej kimichimej nemiyaj ikuatipan kajli, niman ipan se cuarto tlen onkatka itsintlan kajli niyanayaj kouamej.
Ijkuak tipanotoyaj ipan se atentli para tajsiskej ipan se ueyi tlanechikojli tlen nopanoltiskia ipan se país tlen nokaua nisiuj Guinea.
Maski xkualtsin ken tichantiyaj, melak tikuelitayaj tontenojnotsaskej. Akin ompa chantiyaj, kuelitayaj tlen kijtoua Biblia niman kuajli techkakiyaj. Miyekej opeujkej nomachtiaj niman onochiujkej iteixpantijkauan Jehová. Akin ompa chantiyaj nechijliayaj “tlakatsintli Robert” niman Pauline kijliayaj “siuatsintli Robert”. Sakin opeuj melak nitlapaleuiya ipan sucursal, ika yejon, xok más nontenojnotsaya. Kuakon, Pauline opeujkej kijliaj “siuatsintli Pauline” niman nejua nechijliayaj “tlakatsintli Pauline”. Nosiuatsin melak yolpakiya pampa ijkon techijliayaj.
Ijkuak tontenojnotsaskiaj Sierra Leona.
Miyekej tokniuan xmiyek tomintsin kipiayaj, san ika, Jehová nochipa kinmakaya tlen kinpolouaya, niman kemantika temojkatlachialti ken kichiuaya (Mat. 6:33). Nikilnamiki ika se tokniuj siuatl kipiaya san achijtsin tomintsin para ika kikouaskia tlen kikuaskiaj yejua niman ikoneuan, tlen kipiayaj san kinmajxiliskia para se tonajli. Maski ijkon, nochi itomintsin tlen kipiaya okimakak se tokniuj akin nonekiya kikouas medicamento pampa okajsika se kokolistli tlen itoka malaria. Ipan yejon tonajli, se siuatsintli oyaj ichan tokniuj siuatl niman okitlaxtlauili para makiyektlalili itson. Yejuin miyekpa ijkon panouaya.
NIGERIA: NOCHIUAYA TLEN XKEMAN TIKITAYAJ
Otinenkej Sierra Leona nueve xiuitl. San ika, sakin, otechtitlankej Betel tlen onka Nigeria, yejon sucursal melak ueyi katka. Nejua sa no yejua tekitl onechmakakej tlen nikchiuaya ijkuak tinemiyaj ne Sierra Leona, san ika, para Pauline nochi onopatlak. Yejua tenojnotsaya 130 horas ipan se metstli niman kinpiaya akin kinmachtiaya. San ika, aman nonekiya nochi tonajli kimijtsontos noso kinsalojtos tlakentin. Yejua xnomatiya niman ouijtika kitaya ompa nemis, san ika, sakin, okasikamat ika tokniuan melak kitlasojkamatiyaj tlen yejua kichiuaya niman onokojtili kinyolchikauas oksekimej betelitas.
Miyek tlen nochiuaya Nigeria xkeman tikitayaj. Nikilnamiki ika se tonajli, se tokniuj tlakatl oyaj nooficina niman kuikaya se tokniuj siuatl akin kemach ajsitoya Betel. Nejua nikmakaya noma para niktlajpalos, san ika, yejua nixpan onotlakuantelkets. Melak onechmojkatlachialti, niman onikilnamiktiuets tlen kijtoua Hechos 10:25, 26 niman Apocalipsis 19:10. Niman oniknemili: “¿Nonekis itlaj nikijlis?”. San ika, sakin noijki oniknemili: “Tla okinotskej Betel, kijtosneki ika ikimati tlen kijtoua Biblia”.
Melak onipinauj, maski ijkon, onikitak kenon iuan ninonojnotsas niman sakin onikasikamat tleka ijkon okichiuj. Tokniuj kipiaya se costumbre tlen nochiuaya ipan seki kalpamej de yejon país. Tlakamej noijki notlakuantelketsayaj. Yejuamej ijkon kichiuayaj para kiteititiskej ika tetlakaitaj, xpara teueyichiuaskej. Biblia kinteneua sekimej akin noijki ijkon kichiuayaj (1 Sam. 24:8). ¡Melak nechyolpaktia ika maski xnikmatiya tleka tokniuj ijkon kichiujtoya, xonikijli itlaj tlen ueliskia kiyolkokos!
Otikimixmatkej miyekej tokniuan akin chantiyaj Nigeria akin okiteititijkej ika chikauak kipiayaj intlaneltok. Se de yejuamej katka Isaiah Adagbona.a Yejua okixmat Jehová ijkuak telpochtli katka, san ika, sakin, okajsik lepra. Okontitlankej kampa chantiyaj nochimej akin kipiayaj lepra, ompa san yejua iteixpantijkauj Jehová katka. Maski ompa xkikauiliayaj matenojnotsa, yejua okinpaleui ipantsin 30 akin kipiayaj lepra manochiuakan iteixpantijkauan Jehová niman okitlali se tlanechikojli.
KENIA: KAMPA TOKNIUAN MELAK ONECHIJYOUIJKEJ
Iuan se rinocerontekonetl akin xok kipiaya inan ne Kenia.
Ipan 1996 otechtitlankej Betel tlen onkatka Kenia. Xok keman niaya Kenia desde ijkuak ompa onipaxalotoya iuan noamigo. Ompa Betel san nochipa onkalakiyaj seki monos tlen kintokayotiaj cercopiteco verde. Yejon monos konmichtekiliayaj infrutas tokniuan siuamej. Se tonajli, se tokniuj siuatl xokitsaukteuj iventana niman ijkuak oajsik icuarto, ompa okiminextijtajsik melak miyekej monos. Yejon monos kikuajtoyaj nochi tlakuajli tlen ompa okinextijkaj. Tokniuj otsajtsiteuj niman okisteuj. Monos noijki otsajtsiteujkej niman, pampa onomojtijkej, okijkisteujkej ipan ventana.
Pauline niman nejua opeuj titlapaleuiyaj ipan se tlanechikojli kampa tlajtouaj suajili. Maski xitiuejkauiyaj ika ompa titlapaleuijtoyaj, onechijlijkej manikyekana Estudio de Libro de Congregación (aman noixmati ken Tlamachtijli itech Biblia iuan tlanechikojli). Nejua xmás niueliya nitlajtouaya suajili, ika yejon, nonekiya melak kuajli ninomajmachtis tlen nikpanoltiskia niman ijkon kuajli nikinamapouas tlajtoltilistin. San ika, ijkuak yakaj xtlanankiliaya ken ijkuiliujtoya ipan on amatlajkuilojli, xtlaj nikasikamatiya. Yejuin melak nechajmanaya niman xkuajli ninomachiliaya ipampa tokniuan. San ika, nechmojkatlachialtiaya ika maski xniueliya suajili, tokniuan xtlaj kijtouayaj niman melak nechijyouiayaj.
ESTADOS UNIDOS: TOKNIUAN CHIKAUAK KIPIYAJ INTLANELTOK MASKI ONKA MIYEK TOMINTSIN
Nion se xiuitl xotiuejkaujkej Kenia. Ipan 1997 otechnotskej matiuiyan Betel de Brooklyn (Nueva York). Aman tinemiyaj ipan se país kampa melak onka tomintsin, yejon noijki ueliskia kichiuas maka sa kuajli matiktekichiuilikan toTajtsin (Prov. 30:8, 9). Tokniuan akin nikan chantij noijki melak chikauak kipiyaj intlaneltok. Yejuamej xkitekitiltiaj intiempo nion tlen kipiyaj para más notomintiskej, yejuamej kitekitiltiaj intiempo niman tlen kipiyaj para ijkon más tlapaleuiskej ipan ikalpan toTajtsin.
Tejuamej yotikitakej kenon tokniuan chikauak kipiyaj intlaneltokil maski tlatlamantik tlen kixnamikij: Irlanda, maski melak nochiua tlen xkuajli; África, maski melak uejka niman xonka tomintsin, niman Estados Unidos, maski onka miyek tomintsin. Kuajli tikmatstokej ika Jehová melak yolpaki ijkuak kita kenon itekipanojkauan kiteititiaj ika melak kitlasojtlaj maski san tlenon makixnamikikan.
Pauline niman nejua ipan Betel de Warwick
Nochi melak totoka yopanok. Ijkon ken kijtoua Job 7:6: “Nonemilis isijkapan ye tlantikaj. No ijki ken isijkapan yau on kojtli yejuan ika kichijchiuaj tela”. Aman titepaleuiyaj ipan oficina kampa noyekanaj nochi sucursales tlen nokaua Warwick (Nueva York), imiuan miyekej tokniuan akin melauak notlasojtlaj. Melak tikuelitaj niman techyolpaktia tikchiuaskej nochi tlen tiuelij para tikpaleuiskej toTekiuaj Jesucristo, akin sa achijtsin poliui niman ijkon kinteochiuas nochimej akin melajkanemij (Mat. 25:34).
a Xkita La Atalaya del 1 de abril de 1998, páginas 22-27 kampa tokniuj Isaiah Adagbona tlajtoua itech inemilis. Yejua omik ipan 2010.