BIBLIOTECA IPAN INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA IPAN INTERNET
náhuatl de guerrero
  • BIBLIA
  • AMATLAJKUILOLTIN
  • TLANECHIKOLTIN
  • g23 Núm. 1 págs. 12-14
  • Ajakatl

Xonka video tlen otiktlapejpeni.

Xtechtlapopolui, xueli tlapoui video.

  • Ajakatl
  • ¡Xtlachiakan! 2023
  • Subtítulos
  • Tlen kijtlakoua ajakatl
  • Tlaltikpaktli okichijchiujkej para nochipa ompa manemilo
  • Notejtemoua kenon noyektlalis
  • ¿Tlenon kijtoua Biblia itech yejuin?
¡Xtlachiakan! 2023
g23 Núm. 1 págs. 12-14
Se tlakatl iuan isiuauj nejnentiuej ipan nieve niman konitstokej tepemej tlen kipiyaj kojtin.

¿UELIS MAKISAS TLALTIKPAKTLI?

AJAKATL

MELAK noneki ajakatl pampa xsan techpaleuiya matitijyotikan, noijki kitsakuilia tonajli niman ijkon tonaltsintli maka matechtlati. Niman tla xoniaskia ajakatl, melak seuaskia niman hasta ueliskia tisekkalakiskiaj.

Tlen kijtlakoua ajakatl

Ajakatl melak yotsojkuiliuj niman yejon uelis kimijtlakos nochimej akin kijyotilana ajakatl. Organización Mundial de la Salud okijto ika ipan nochi tlaltikpaktli san achijtsitsintin akin kijyotilanaj ajakatl tlen chipauak.

Pampa ajakatl melak yotsojkuiliuj, miyekej yokinmajsik cáncer de pulmón niman okseki kokolistin tlen kichiuaj maka kuajli manijyotikan noso maka kuajli matekiti inyojlo. Niman pampa melak yotsojkuiliuj ajakatl, sejse xiuitl mikij kanaj 7,000,000 tlaltikpakchanejkej.

Tlaltikpaktli okichijchiujkej para nochipa ompa manemilo

Tla xsajnoye tiktsokuilotiskiaj tlaltikpaktli, tlaltikpaktli ueliskia kichiuas ika nochi tlen yoltok, makijyotilana ajakatl tlen chipauak. Matikitakan seki ken tlaltikpaktli kichipaua ajakatl.

  • Miyekej kimatstokej ika kojtin ueli kichichinaj dióxido de carbono, san ika, miyekej xkimatij ika kojtin tlen onokej kampa atitlankojyo, más kuajli kichiuaj yejuin tekitl. Yejuin kojtin melak tepaleuiyaj pampa kikixtiliaj ajakatl makuiltipan más dióxido de carbono, xijkon ken kampa kojyo.

  • Kemach yonoitak ika seki plantas tlen onokej ijtik mar, ken se tlen itoka quelpo noso kelp, xsan kichichinaj dióxido de carbono, noijki ueli kitlalpachouaj. Yejuin planta ueli apankisa niman uejka yauj pampa imatsitsinuan ijyotemij, san ika, ijkuak ajsi itlajkotian mar, toponij imatsitsinuan niman planta apolaki iuan dióxido de carbono, niman uejkaujtipan ompa nokauaj.

  • Ijkuak tikaltsauktoyaj ipampa COVID-19, kuajli ones ika atmósfera ueli noyektlalia. Ipan 2020 xok sajnoye titlatsokuilotiayaj pampa miyek fábricas xok tekititoyaj niman miyekej xok kintekitiltiayaj incarros, ika yejon, ipan yejon xiuitl ochipauj ajakatl. Se organización akin kita tla kuajli onka ajakatl okijto ika ijkuak otechkaltsaukkej ipan 2020 melak nimantsin ochipauj ajakatl tlen sajnoye yotsokuiliujka ipan seki países.

    ¿TIKMATIYA YEJUIN?

    Ajakatl uelis chipauis

    Se tabla kiteititia kenon katka ajakatl ne Nueva Delhi (India) niman kech ika tsokuiltik katka. Tlasoltsitsintin tlen onka ipan ajakatl (PM2.5) katka ika 128.1 (melak teijtlako) ipan enero de 2020, niman otemokej hasta kanaj 35.5 (xmás teijtlako) ipan agosto de 2020.

    Ijkuak tikaltsauktoyaj ipampa COVID-19, fábricas niman carros tlen onokej Nueva Delhi (India) xok sanoyej okijtlakojkej ajakatl. Yejon okichiuj ika maka melak maonia tlasoltsitsintin tlen onka ipan ajakatl (tlen noixmati ken PM2.5). Yejuin tlasoltsitsintin melak pitentsitsintin, kanaj 0.0025 milímetros ika pitentsitsintin, san ika, uelis kichiuas maka kuajli xmijyoti noso xpiya se ueyi kokolistli. Maski xouejkauj ika chipaujtoya ajakatl, tlen opanok okiteititi ika ajakatl tlen melak yotsojkuiliuj uelis totoka chipauis.

    Ijkon nesiya Nueva Delhi (India), itlamiyan 2019, pampa ajakatl melak tsokuiltik katka.

    © Amit kg/Shutterstock

    Itlamiyan 2019

    Nueva Delhi, (India), sakin ijkuak tikaltsauktoyaj ipampa COVID-19, aman kualtsin nesi pampa ajakatl yochipauj.

    © Volobotti/Shutterstock

    Ijkuak tikaltsauktoyaj ipampa COVID-19

Notejtemoua kenon noyektlalis

Se tlakatl kejeua ibicicleta ijkuak yoasik kampa tekiti.

Tla tikistinemij ipan bicicleta, xmás tikijtlakoskej ajakatl

Tekiuajkej kimijliaj empresas makitakan kenon uelis kichiuaskej niman ijkon xsajnoye kitsojkuilotiskej ajakatl. Miyekej ixtlamatkej yokitakej kenon uelis xok melak tiktsojkuilotiskej ajakatl niman kenon uelis nochipauas tlen yotsojkuiliuj. Yejuamej yokitakej ika uelis notekitiltiskej seki yolkatsitsintin tlen xueli tikimitaj para makikuepakan tlen teijtlako ika itlaj tlen xteijtlako. Ixtlamatkej noijki kijtouaj ika maka melak matijkuikan carro, yej más kuajli tla san tinejnentinemij noso tla tijkuij bicicleta, niman ika ipan tochan maka melak matiktekitiltikan tlen kijtlakoua ajakatl.

Se siuatl tlakualchiua ipan ichan. Kikui se pitentsin estufa, maski kitekitiltia tlitl san achijtsin pokisa.

Sekimej tekiuajkej kintemakaj estufas tlen xmás kijtlakouaj ajakatl, san ika, xmiyekej kinpiyaj yejuin estufas

Yejuin yotepaleui, san ika, noneki okseki itlaj nochiuas. Ijkon okijtojkej agencias internacionales ipan 2022, kampa teuan, Organización Mundial de la Salud niman Banco Mundial.

Noijki okijtojkej ika ipan 2020, casi tlajkotipan tlaltikpakchanejkej tlaikxitiayaj ika tlen kijtlakoua ajakatl. Miyekej xuelij kinokouiliaj se estufa tlen yenkuik, noso xuelij tlaikxitiaj ika okse itlaj tlen xmás kijtlakoua ajakatl.

¿Tlenon kijtoua Biblia itech yejuin?

“ToTEKO Dios, yejuan okitlalij niman okipatlau on cielo, niman okitlalij in tlaltikpaktli niman nochi on tlen ipan noskaltia niman tlaki; on yejuan kichiua para nijyotiaj niman nemij in tlaltikpaktlakamej” (Isaías 42:5).

ToTajtsin okitlali ajakatl niman noijki okitlali nochi tlen noneki para san yejua manochipaua, yejua melak kojtik niman melak techtlasojtla. Kuakon, uelis kuajli tikmatstoskej ika toTajtsin kipopolos nochi tlen kijtlakoua ajakatl. Xkita tlamachtijli “ToTajtsin kijtoua ika tlaltikpaktli makisas”.

OKSEKI XMATI

Ijkon nesi tlaltikpaktli desde ne iluikak.

¿Kenon onesiko atmósfera? Xkalaki ipan jw.org niman xkita video ¿Yakaj okichijchiuj nochi tlen onka? (san achijtsin).

    Amatlajkuiloltin ika Náhuatl de Guerrero (2006-2025)
    Nikisas
    Nikalakis ika nocuenta
    • náhuatl de guerrero
    • Xtetitlanili
    • Ken tikneki manesi
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ken noneki notekitiltis
    • Ken notlajpiyaj modatos
    • Xpatla ken notekitiltiaj modatos
    • JW.ORG
    • Nikalakis ika nocuenta
    Xtetitlanili