Tau Matematekelea Nakai Leva to Fakaoti!

He taha magahala he moui hau, ne liga huhu a koe, ‘Ko e ha ne loga e matematekelea?’ Totou afe e tau tau, ne matematekelea lahi e magafaoa tagata ha ko e tau felakutaki, nonofogati, tau mena tutupu fakaofo, matahavala, nakai fakafili tonu, gagao, mo e mate. He tau tau loga kua mole, ne mua atu e loga he tau matematekelea. To fakaoti nakai e tau mena nei?

Ko e tali mafanatia e, ti tata lahi mai! Kua fakapuloa he Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu: “T[o] nakai ha i ai e tagata mahani kelea . . . Ka ko e tau tagata mahani molu, to eke ma lautolu e motu; ti fakafiafia foki e lautolu a lautolu ha koe monuina kua lahi.” Ke fiha e leva? “To eke ni e motu ma e tau tagata tututonu, to nonofo muatua ai a lautolu.”—Salamo 37:10, 11, 29.

He mole e utakehe he Atua e mahani kelea mo e matematekelea, to fakafou e lalolagi ke he parataiso. To maeke he tau tagata ke moui tukulagi he malolo tino mitaki katoatoa mo e fiafia lahi. Ne talahau tuai he Kupu he Atua: “To holoholo kehe he Atua e tau hihina mata oti mai he tau mata ha lautolu; ti nakai tuai fai mate, po ke fakatutuku, po ke tagi, ti nakai tuai fai matematekelea; ha kua mole atu e tau mena fakamua.”—Fakakiteaga 21:4.

He lalolagi fou ia, to liu fakamomoui a lautolu ne mamate ke fakalataha ke he tau monuina ia: ‘To ha ha i ai e liu foki tutu mai a lautolu kua mamate, ko lautolu ne tututonu katoa mo lautolu ne hepehepe.’ (Gahua 24:15) Ko e mena haia ne tala age e Iesu Keriso ke he tagata mahani kelea ne fakatokihala he fakakite e tua ki a ia: “To fakalataha a koe mo au i Parataiso.”—Luka 23:43, NW.

Ko e Ha ne Kamata e Matematekelea?

Ha kua finagalo e Atua ke he tau tagata ke moua e vaha anoiha ne mua ue atu, ko e ha ne fakaata e ia e matematekelea ke kamata? Ko e ha ne leva e fakaata e ia?

He magaaho ne tufuga he Atua a Atamu mo Eva, ne taute e Ia a laua ke he tau tino mo e manamanatuaga mitaki katoatoa. Ne tuku e ia a laua ke he kaina parataiso ti foaki ki a laua e gahua fiafia ke taute. Pehe e Tohi Tapu: “Ti kitekite e Atua ke he tau mena oti ne eke e ia, kitiala, kua mitaki lahi ni.” (Kenese 1:31) Ane omaoma a laua ke he Atua, to fanau e laua e tau tama mitaki katoatoa, to eke foki e lalolagi mo parataiso katoa, ke nonofo tukulagi e tau tagata ke he mafola mo e fiafia.

Ne tuku he Atua ia Atamu mo Eva e mena fakaalofa homo ue atu he fifiliaga ataina ko e vala he aga he tagata. Nakai eke a laua mo tau ropoto nakai fai manamanatuaga. Pete ia, ko e fiafia tumau ha laua ne fakave ke he fakaaoga he fifiliaga ataina ha laua ke he puhala hako—ke omaoma ke he tau fakatufono he Atua. Ne pehe e Atua: “Ko au ko Iehova, ko e hau a Atua, kua fakaako atu kia koe ke he tau mena ke aoga ai, kua takitaki e ia a koe ke he puhala ke fano ai a koe.” (Isaia 48:17) Ko e fakaaoga hehe he fifiliaga ataina ka fua mai e malaia, ha kua nakai tufuga e tau tagata ke kautu he tu kehe mai he Atua. Kua pehe e Tohi Tapu: “Kua nakai ha i ai ke he tagata hana puhala, nakai ha ha he tagata kua fano ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.”—Ieremia 10:23.

Momoko ai, ne logona hifo he tau mamatua fakamua pete ne tu kehe a laua mai he Atua ka e kautu agaia ni. Ka ko e magaaho ne o mai kehe a laua he pule he Atua, ne nakai tumau a laua ke he mitaki katoatoa. Ti kamata a laua ke lolelole ato fakahiku ne fuakau a laua ti mamate. He lauia e tau matafakatufono he fanafanau, kua auhia a tautolu ke he nakai mitaki katoatoa ti mamate.—Roma 5:12.

Ko e Matakupu Pauaki—Pule Katoatoa

Ko e ha ne nakai fakaotioti he Atua a Atamu mo Eva mo e liu tufuga taha hoa tagata foki? Ha ko e pule katoatoa he lagi mo e lalolagi he Atua, ko e tonuhia hana ke pule, ne paleko ai. Ko e huhu mogoia, Ko hai ne ha ha ai e tonuhia ke pule, ti ha hai e pule ne hako? He matutaki atu, Fai mitaki nakai e tau tagata ka nakai pule he Atua? He lahi e magaaho ne tuku age ki a lautolu ke fakagahuahua e ataina katoatoa, to fakave tukulagi he Atua kua lata a lautolu ke tu kehe mai he pule hana po ke ha lautolu ni. Ne lahi ai e magaaho ne fakaata ma e tau tagata ke fakatu e tau fakatokaaga fakapolitika, kaufakalataha, fakatupe mo e fakalotu ne nakai ha ha ai e takitakiaga he Atua.

Ko e heigoa e fua? Totou afe e tau tau he fakamauaga tuai ne fakakite ki a tautolu kua lahi mahaki e matematekelea. He tau senetenari kua mole, ne moua he magafaoa he tagata e tau matematekelea muitui e kelea. Totou miliona ne kelipopo he magahala he Holocaust. Molea e 100 miliona ne tamate he tau felakutaki. Ne tupu lahi e matahavala mo e favale. Kua kaputia e fakaaoga hehe he tulaki. Ne fakatumau e holofa he tau gagao pikitia he mahani fakatane mo e fifine. Totou hogofulu miliona a lautolu ne mamate he tau tau takitaha he hoge mo e gagao. Ne malolo hifo e tau mahani mitaki mo e moui he magafaoa he tau matakavi oti. Nakai ha ha he fakatufono he tagata e tau tali ke he tau lekua nei. Nakai fai ia lautolu ne utakehe e fuakau, gagao, mo e mate.

Kua fita he talahau he Tohi Tapu e tuaga he tagata ke he vaha ha tautolu. Kua fakakite he Kupu he Atua e vaha ha tautolu ko e “tau aho fakamui” he fakatokaaga nei kua “hohoko mai ai e tau aho uka.” Tuga ni he talahau he Tohi Tapu, ‘to tolomaki atu a lautolu ko e tau tagata mahani kelea mo e tau tagata kua fakavai ke au atu he kelea.’—2 Timoteo 3:1-5, 13.

Tata Mai e Fakaotiaga he Matematekelea

Kua fakakite he tau fakamoliaga kua tata a tautolu ke he fakaotiaga ha ko e fua kelea he tagata he lali ke tu kehe mai he Atua. Kua fakatata fakamaaliali ko e pule he tau tagata ne tu kehe mai he Atua kua nakai kautu. Ko e pule ni he Atua kua maeke ke tamai e mafola, fiafia, malolo tino mitaki, mo e moui tukulagi. Ti kua tata tuai e fakaotiaga he fakauka ha Iehova ke he mahani kelea mo e matematekelea. Nakai leva to fakalataha mai e Atua ke he tau puhala he tagata he fakaoti e fakatokaaga kelea nei.

Kua pehe e perofetaaga he Tohi Tapu: “Ko e vaha he tau patuiki ia [tau pule he tagata ne ha ha he mogonei] to fakatu ai he Atua he lagi e kautu [he lagi] nakai fakaoti tukulagi; . . . to tuki malipilipi mo e fakaotioti e tau kautu oti ia [e tau pule he magaaho nei], ka ko ia to tumau tukulagi a ia.” (Tanielu 2:44) Ko e fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova, ko e tonu hana ke pule, he Kautu he lagi ko e matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu. He talahau tuai e vala aoga he fakamailoga he “tau aho fakamui,” ne pehe a Iesu: “To fakamatala atu foki e tala mitaki nai he kautu ke he lalolagi oti, ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti; ti hoko mai ai e fakaotiaga.”—Mataio 24:14.

Ka hoko mai e fakaotiaga, ko hai ka hao? Kua tali he Tohi Tapu: “Ko lautolu ne mahani hakohako to nonofo a lautolu ke he motu; mo lautolu ne katoatoa e mitaki ha lautolu a mahani to toe ai a lautolu; ka to vevehe kehe mai he motu a lautolu ne mahani kelea.” (Tau Fakatai 2:21, 22) Ko lautolu ne mahani hakohako ne ako e finagalo ha Iehova mo e taute ai. Ne pehe a Iesu Keriso: “Ko e moui tukulagi foki hanai, kia iloa e lautolu a koe, ko e Atua moli tokotaha ni, katoa mo ia ne fakafano mai e koe, ko Iesu Keriso haia.” (Ioane 17:3) E, “ha ne mole atu foki e lalolagi katoa . . . ka ko e tagata kua eke e finagalo he Atua to tumau a ia tukulagi.”—1 Ioane 2:17.

Ane mai kua kehe e mena ne fakakite, ko e tau kupu Tohiaga Tapu kua mai he liliuaga faka-Niue. Ka tu ai e NW, kua mai he vagahau fou New World Translation of the Holy Scriptures​—With References.