Vihiatia e Keriso e Mahani Hepehepe​—Pihia Nakai a Koe?

“Kua fiafia a koe ke he mahani tututonu, ka e vihiatia e mahani hepehepe; ko e mena ia, kua fakauku ai a koe he Atua, ko e hau a Atua ni, ke he lolo he fiafia ke mua ke he tau kapitiga hau.”​—HEPERU 1:9.

1. Ke lafi atu ke he fiafia ke he tututonu, ko e heigoa foki kua lata ke taute he tau fekafekau fakamoli oti he Atua ko Iehova?

FAKAALOFA e tau fekafekau moli ki a Iehova mo e ha lautolu a tau loto katoa, solu katoa, loto manamanatu katoa mo e malolo katoa. (Mareko 12:30, NW) Manako a lautolu ke fakafiafia e loto a Iehova ke he ha lautolu a mahani fakamoli. (Fakatai 27:11) Ke taute e mena ia, nakai ni ke fiafia hokoia ke he tututonu ka e lata foki ia lautolu ke vihiatia e mahani hepehepe. Ko e ha lautolu a Fakafifitakiaga, ko Iesu Keriso ne taute moli e mena nei. Ne talahau pehe ki a ia: “Kua fiafia a koe ke he mahani tututonu, ka e vihiatia e mahani hepehepe.”​—Heperu 1:9.

2. Ko e heigoa kua putoia i loto he mahani hepehepe?

² Ko e heigoa e mahani hepehepe? Ko e hala e mena ia, tuga ne fakakite he aposetolo ko Ioane he tohi: “Ko lautolu auloa kua hala, kua holifono foki a lautolu; ko e hala, ko e holifono ia.” (1 Ioane 3:4) Ko e tagata mahani hepehepe ne “nakai taofi po ke pule he fakatufono.” (Webster’s Ninth New Collegiate Tohi Fakamaama Kupu) Kua putoia ke he mahani hepehepe e tau mahani kelea oti, kelea muikau, feuaki, matahavala nakai fakamoli. Ko e onoonoaga ke he lalolagi kua fakakite ki a tautolu e tupu lahi he mahani hepehepe he vaha nei nakai tuga e vaha ia. Ne nakai fai fakauaua ko e momoui a tautolu ke he “aho uka” ne perofeta tuai mai he aposetolo ko Paulo he 2 Timoteo 3:1-5. Ko e kitekiteaga ke he tau mahani hepehepe oti nei, kua mitaki lahi e poakiaga ki a tautolu ke vihiatia e tau mahani kelea oti! Tuga a nei, ne talahau mai ki a tautolu: “Ko mutolu kua fakaalofa atu kia Iehova, kia fakavihia e mutolu e tau mena kelea.” (Salamo 97:10) Tuga foki a nei, ne totou e tautolu: “Kia fakavihia e mutolu e kelea, ka e manako ke he mitaki.”​—Amosa 5:15.

Tolu e Vahega Vihiatia

3-5. Ko e heigoa e tau puhala tolu ne fakaaoga he Kupu he Atua e kupu “vihiatia”?

³ Ko e heigoa e kakano ke vihiatia? Ke he Kupu he Atua, “vihiatia” ne fakaaoga ia ke he tolu e tau puhala kehekehe. Ne ha ha i ai e vihiatia ne fakalagalaga he mahani vale mo e kumi ke fakamamahi atu. Kua lata he tau Kerisiano ke kalo kehe mo e vahega vihiatia pehe nei. Ko e vahega vihiatia ia ne fakaohooho a Kaino ke kelipopo hana a matakainaga tututonu ko Apelu. (Ioane 3:12) Ko e vahega vihiatia ia foki ne ha ha he tau takitaki lotu ki a Iesu Keriso.​—Mataio 26:3, 4.

⁴ Ko e taha mena foki, ko e kupu “vihiatia” ne fakaaoga he tau Tohiaga Tapu ke he kakano ko e tote e fakaalofa. Tuga a nei ne pehe a Iesu: “Kaeke ke hau taha kia au, ka e nakai fakavihia e ia hana matua tane mo e matua fifine, mo e hoana, mo e fanau, mo e tau matakainaga, mo e lafu mahakitaga, ti hoko ni ke he hana moui, nakai maeke ke eke a ia mo tutaki haku.” (Luka 14:26) Kua mahino, ko e kakano mukamuka ha Iesu ko e fakaalofa fakatote ki a lautolu ke he ha tautolu a fakaalofa ki a ia. Ne ‘vihiatia’ e Iakopo ‘a Lea,’ ka ko e tote hana a fakaalofa ki a Lea ke he hana a fakaalofa ki a Rahela.​—Kenese 29:30, 31.

⁵ Ti ha ha i ai foki e kakano he kupu “vihiatia” ne pauaki e tau manamanatuaga ha tautolu ki ai mogonei. Ne toka ai e manatu logona hifo hokulo he nakai fia loto ki ai po ke vihiatia lahi ke he taha tagata po ke taha mena ti fakamamao a tautolu ke nakai fai gahua mo e tagata ia po ke mena ia. Ke he Salamo 139 ne talahau e mena nei ko e “vihiatia fakalahi.” Ne pehe a Tavita: “Iehova na e, nakai kia vihiatia e au a lautolu kua vihiatia a koe? ko lautolu foki kua tutu atu kia koe nakai kia fakavihia fakalahi e au? Kua vihiatia ni e au a lautolu mo e vihiatia fakalahi ni; kua eke tuai a lautolu mo tau fi haku.”​—Salamo 139:21, 22.

Ko e ha Kua Lata ia Tautolu ke Vihiatia e Mahani Hepehepe

6, 7. (a) Ko e ha kua lata pauaki ia tautolu ke vihiatia e mahani hepehepe? (e) Ko e heigoa e kakano malolo ke ua aki ke vihiatia e mahani hepehepe?

⁶ Ko e ha ne lata ia tautolu ke vihiatia e mahani hepehepe? Ko e taha kakano ke maeke ia tautolu ke fai fakalilifuaga e tagata mo e loto manamanatu hifo mitaki. Ko e puhala ni a nei ke maeke ia tautolu ke mitaki e fakafetuiaga mo e ha tautolu a Matua tututonu, fakaalofa he lagi ko Iehova. Ne taute e Tavita e fakafifitakiaga mitaki ke he mena nei, he kitia he totou e Salamo 26. Tuga a nei, ne pehe a ia: “Kua fakavihia e au e fakapotopotoaga he tau tagata mahani kelea: kua nakai nofo foki au mo e tau tagata mahani hepehepe.” (Salamo 26:5) Ko e ha tautolu a fakaalofa ke he Atua mo e tututonu kua lata ke fakaohooho aki a tautolu ke ha ha e ita tututonu​—e, vihiatia​—ke he tau mahani hepehepe oti ke he hana onoonoaga, fakalataha foki mo e tau gahua mahani hepehepe ha lautolu ne nakai omaoma mo e vihiatia a Iehova. Ko e taha mena foki, kua lata ia tautolu ke vihiatia e mahani hepehepe kakano ha ko e tau eke fakakelea ne tuku ai ke he higoa he Atua.

⁷ Ko e taha kakano foki ne kua lata he tau tagata a Iehova ke vihiatia e mahani hepehepe kakano ni he nakai hagahaga mitaki mo e fakamamahi. Gana ke he tino, ko e kakano ko e gana he mahani hepehepe, to fua mai fefe? Ne poaki mai e Paulo: “Aua neke fakahehe ai a mutolu, kua nakai fakavai e taha e Atua; ha ko e mena kua gana he tagata, ko e mena ia ni ke helehele mai ai e ia; Ha ko ia kua gana e tau mena ke lata mo e hana ni a tino, to helehele mai ai e ia ke he tino e mena ke popo; ka ko ia kua gana e tau mena ke lata mo e Agaga, to helehele mai ai e ia ke he Agaga e moui tukulagi.” (Kalatia 6:7, 8) Ti kua lata ia tautolu ke fiafia ke nakai fai gahua ma e mahani hepehepe. Ko e moli, kua lata ia tautolu ke vihiatia e tau mahani hepehepe oti ke hagahaga mitaki ai na tautolu mo e mafola e tau manamanatuaga.

Lautolu ne Vihiatia e Mahani Hepehepe

8. Ko hai ne taute e fakafifitakiaga fakamua ke vihiatia e mahani hepehepe, ti fakakite mai he tau tohiaga tapu fe?

⁸ Ko e vihiatia he mahani hepehepe, ne fakakite he Atua e fakafifitakiaga mua ma e tau mena momoui lotomatala oti. Ne tonu e vihiatiaaga hana ke he mahani hepehepe, mo e pehe hana a Kupu: “Ko e ono la e mena kua fakavihia e Iehova, ti fitu foki kua vihiatia e ia. Ko e tau mata fakatokoluga, ko e alelo pikopiko, mo e tau lima kua fakamaligi e toto he tagata nakai hala, Ko e loto kua fatuakiloto e tau lagatau kelea, ko e tau hui ne mafiti he tafepoi ke he kelea, ko e tagata fakamoli mena fakavai, kua vagahau mo e pikopiko, mo ia kua fakatupu ai e feveheveheaki ke he tau matakainaga.” Ne totou foki e tautolu: “Ko e matakutaku kia Iehova ko e fakavihia ke he mahani kelea haia; ko e mahani fakatokoluga mo e fakaikaluga, mo e mahani kelea, mo e gutu fakavai kua fakavihia e au ki ai.” (Fakatai 6:16-19; 8:13) Ko e taha mena foki, ne pehe mai ki a tautolu: “Ha ko au ko Iehova, kua fiafia au ke he fakafiliaga, kua fakavihia e au e tau mena kua fofo mo e mahani hepehepe.”​—Isaia 61:8.

9, 10. Fakakite fefe e Iesu ko e vihiatia e ia e mahani hepehepe?

⁹ Ne fifitaki e Iesu Keriso hana Matua he vihiatia e mahani hepehepe. Ko e mena haia ne totou e tautolu: “Kua fiafia a koe ke he mahani tututonu, ka e vihiatia e mahani hepehepe; ko e mena ia, kua fakauku ai a koe he Atua, ko e hau a Atua ni, ke he lolo he fiafia ke mua ke he tau kapitiga hau.” (Heperu 1:9) Ne toka e Iesu e fakafifitakiaga ma tautolu ke he vahega vihiatia nei. Ne fakakite e ia e hana vihiatia ke he mahani hepehepe he talahau e ia a lautolu ne gahua mo e fiafia ki ai​—ko e tau takitaki lotu pikopiko. Ne lagaloga he fakailoa e ia a lautolu ko e tau tagata fakavai. (Mataio, veveheaga 23) Ke he taha magaaho ne tala age a Iesu ki a lautolu: “Ko mutolu, mai he matua ha mutolu ko e tiapolo ti kua fia eke e mutolu e tau mena kua manako ki ai e matua ha mutolu.” (Ioane 8:44) Ne fakakite e Iesu hana vihiatia ke he mahani hepehepe he hokotia a ia ke fakaaoga e malolo he laga ua e fakamea e ia e faituga mai he tau tagata lotokai mo e fakavai fakalotu.​—Mataio 21:12, 13; Ioane 2:13-17.

¹⁰ Fakakite foki e Iesu hana a vihiatia ke he mahani hepehepe mo e hala ha kua tumau hana tokanoaaga mai ia lautolu. Ti ko e mena ia, ne maeke ia ia ke huhu ke he hana a tau tagata totoko: “Ko hai kia taha ia mutolu ke fakailoa mai haku a hala?” (Ioane 8:46) Ha ko Iesu “kua tapu, kua totonu, kua nakai fai mena kelea kua mamao mo e tau tagata hala.” (Heperu 7:26) Ne pehi mau foki e mena nei he tohi e Peteru, ko Iesu ne “nakai fakai ke hala, ti nakai iloa foki ha fakavai mai he fofoga hana.”​—1 Peteru 2:22.

11. Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga Tohiaga Tapu ne ha ha ia tautolu ke he tau tagata nakai mitaki katoatoa ne vihiatia e mahani hepehepe?

¹¹ Ko Iesu ko e tagata mitaki katoatoa. Ha ha nakai ia tautolu e tau fakafifitakiaga mai he Tohiaga Tapu ke he tau tagata nakai mitaki katoatoa ne vihiatia moli e mahani hepehepe? Ne ha ha moli ia tautolu! Tuga a nei, ko Mose mo e hana magafaoa Levi ne fakakite e vihiatia lahi ke he tapuaki ke he tau tupua ta he kelipopo ke he liga 3,000 e tagata ne tapuaki ke he tau tupua ta ha ko e poakiaga ha Iehova. (Esoto 32:27, 28) Ne fakakite e Fineaso e vihiatia lahi ke he mahani hepehepe ke he magaaho ne hoka e ia aki e tao e tokoua ne feuaki.​—Numera 25:7, 8.

Fakakite e Vihiatia ke he Mahani Hepehepe

12. (a) Maeke fefe a tautolu ke fakakite ha tautolu a vihiatia ke he mahani hepehepe? (e) Ko e heigoa e falu puhala gahuahua ke kalo kehe mo e tau manatu mahani hepehepe?

¹² Ke he vaha nei ha tautolu, maeke fefe ia tautolu ke fakakite e vihiatia ke he mahani hepehepe? Ha ko e leveki ha tautolu a tau manamanatuaga, tau kupu mo e tau gahua. Kua lata ia tautolu ke feaki e aga ke manamanatu ke he tau mena ke ati hake kaeke ke nakai fai gahua ke lavelave ai ha tautolu a tau loto. Kaeke ke ala he takoto he po, to liga ha ha i ai e fakahihiga ke manamanatu ke he tau mena nakai mitaki, tuga e manamanatu ke he tau tuaha mo e fiafia ke he tau manamanatuaga feuaki. Aua neke fakaata ha manamanatuaga mo e ha mena pihia, ka e fakamahani ke taute e tau manamanatuaga aoga. Tuga a nei, lali ke ako manatu e tau tohiaga tapu, ko e tau fiafia lahi ne hiva, mo e tau fua he agaga ne hiva. (Mataio 5:3-12; Kalatia 5:22, 23) Maeke nakai a koe ke talahau e tau aposetolo toko hogo­fulu­maua? Iloa nakai e koe e Tau Fakatufono Hogofulu? Ko e heigoa e tau fakapotopotoaga toko fitu he Fakakiteaga? Ako manatu e tau lologo he Kautu kua lagomatai foki ke toka ha tautolu a tau manamanatuaga ke he tau mena moli, gali, tonu, mea, fulufuluola, talahaua mitaki.​—Filipi 4:8.

13. Ko e vihiatia ke he mahani hepehepe ke maeke ia tautolu ke vihiatia e tau puhala vagahau fefe?

¹³ Ko e taha mena foki, fakakite e tautolu ko e vihiatia e tautolu e mahani hepehepe he faka­mamao mo e tau vagahau nakai mea. Tokologa e tau tagata he lalolagi ne fiafia ke talahau mo e fanogonogo ke he tau vaiga kelea, ka ko e tau Kerisiano kua nakai lata ke fakahihiga atu ke fanogonogo ke he tau mena pihia. Kua lata ke o kehe mo e tiaki e fakalatahaaga ke he ha fakatutalaaga pihia ne to hifo taha ke he kelekele. Kaeke ke nakai maeke ke fano kehe, maeke ia tautolu ke fakakite ke he ha tautolu a tau fofoga ko e vihiatia e tautolu e tau tutala pihia. Kua lata ia tautolu ke mailoga e fakatonuaga: “Aua neke hopo mai ha kupu kelea he tau gutu ha mutolu, ka ko e tau kupu mitaki ke ati hake ke he mena ke aoga ai, kia tupu ai e mitaki kia lautolu kua fanogonogo ki ai.” (Efeso 4:29) Kua nakai lata ke takiva e tautolu a tautolu ke vagahau e tau mena nakai mea po ke fanogonogo ki ai.

14. Ko e heigoa e haoaga ka moua ke he tau gahuaga pisinisi mo e tau gahua totogi tupe ha ko e vihiatia e tautolu e mahani hepehepe?

¹⁴ Ko e ha tautolu a vihiatia ke he mahani hepehepe kua lata foki ke hagaao atu ke totoko ke he tau gahua oti he hala. Ko e vihiatia ke he mahani hepehepe ke lagomatai aki a tautolu ke kalo kehe mo e hele he kau fakalataha, ko e hala. Ko e tau Kerisiano moli ne nakai taute mau e hala. (Fakatatai 1 Ioane 5:18.) Tuga a nei, kua lata ia tautolu ke vihiatia oti e tau gahua nakai fakamoli. Ko e vaha nei, tokologa e Tau Fakamoli a Iehova ne fakaohooho ke taute e tau gahua nakai fakamoli ma e takitaki gahua ha lautolu ka e nakai talia e lautolu. Fiafia e tau Kerisiano ke nakai gahua a lautolu ke he taute taha mena ne totoko ke he manamanatuaga fakaako Tohi Tapu. Ke lafi ki ai, manako foki a tautolu ke fakakite ha tautolu a vihiatia ke he mahani hepehepe he nakai moumou e tau fakatufono puhala tu mo e nakai kaiha ka totogi ha tautolu a tau tukuhau, po ke tau koloa ta mai he toga.​—Gahua 23:1; Heperu 13:18.

Vihiatia e Nakai Mea he Feuaki

15. Ko e tufugatiaaga he tagata mo e malolo ke fakalataha e tane mo e fifine ke lata ia mo e amaamanakiaga mitaki fe?

¹⁵ Ha ko e tau Kerisiano, kua lata ia tautolu ke vihiatia e tau mahani nakai mea oti ne putoia ai ke he tau feuaki. Ha ko e tufugatia he tagata mo e malolo fakalataha ia he tane mo e fifine, ne moua he Atua ua e finagalo mitaki. Ne taute pauaki pihia ke nakai mamate fakaoti e tau tagata, mo e taute foki e ia e mena fakaalofa ke moua e fiafia lahi. Ti ko e tau tagata nonofo gati, nakai maeke ke totou mo e tohi, po ke gagao ke he taha mena ne maeke ke moua e fiafia ke he fakafetui he fakamauaga. Ka e taha e mena, kua taute e Iehova e tau fakakaupaaga ke maeke he fakafetuiaga nei ke moua e olioli. Ko e tau fakakaupaaga nei mai he lagi kua lata ni ke fakalilifu.​—Kenese 2:24; Heperu 13:4.

16. Ko e heigoa ha tautolu a tau mahani kua lata ke he tau fakafiafiaaga nakai mea he tau gahua feuaki?

¹⁶ Kaeke ke vihiatia e tautolu e mahani hepehepe, to fakamakamaka a tautolu ke kalo kehe mo e tau mahani fakatane mo e fifine nakai mea mo e tau fakafiafiaaga kelea. Ko e mena ia ke kalo kehe a tautolu mo e tau tohi, tau mekasini, mo e tau tohi tala kelea. Ko e mena taha ia ni, kaeke ke vihiatia e tautolu e mahani hepehepe, ti nakai kitekite e tautolu e ha fakatino kelea, tuga ke he televisoni, tau kifaga, po ke tau taute tala. Ka kitia e tautolu e fakaholoaga kua nakai mea, kua lata ia tautolu ke tamate fakaave e televisoni po ke ha ha ia tautolu e malolo ke mamatike kehe mai he ata kifaga. Ko e mena taha ia ni, kaeke ke vihiatia e tautolu e mahani hepehepe to leveki e tautolu a tautolu ke totoko ke he tau leo faka­tagi oti ne fakaohooho e tau manako lahi ke he tau kupu po ke mafiti mo e eto he tau leo. To nakai kumi e tautolu e iloilo ke he tau mena kelea ka e ‘eke mo tau tama mukemuke ke he kelea, ka e eke mo tau tagata lalahi ke he manamanatu.’​—1 Korinito 14:20.

17. Ko e heigoa e fakatonuaga he Kolose 3:5 ke lagomatai aki a tautolu ke tumau e mahani mea?

¹⁷ Ko e mena haia kua lata tonu e fakatonuaga ki a tautolu: “Hanai, kia tamate e mutolu ha mutolu a tau fahi tino ha he lalolagi, ko e feuaki, ko e mahani kelea, ko e manako kelea.” (Kolose 3:5) Ne nakai fai fakauaua e lata tonu ia tautolu ke fakamalolo kaeke ke fakamakamaka a tautolu ke tumau e mahani mea. Hagaao ia ke he kupu Heleni ke “tamate” he Kolose 3:5, ne pehe e talahauaga he The Expositor’s Bible Commentary: “Ne talahau mai ke nakai ni pehi po ke taofi e tau gahua kelea mo e tau mahani. Ko tautolu ke fufulu kehe a lautolu, tamate katoatoa e moui fakamua. ‘Hio kehe katoatoa’ e talahauaga mao lahi. . . . Ua e mena nei, ko e kakano he kupu mo e malolo he talahauaga ke fakakite e malolo, mamahi he fakamakamaka he tagata.” Kua lata ia tautolu ke tiaki e tau tohi mahani kelea ko e tau mena hagahaga kelea, pikitia, tau gagao ke mamate, ha ko e tau mena pihia a ia he mahani mitaki mo e fakaagaga. Ne fakakite mai foki e Iesu e manatu taha nei he pehe a ia ke hio kehe e lima, hui, po ke kape e mata kaeke ke fakatupetupe e lautolu a tautolu.​—Mareko 9:43-48.

Vihiatia e Lotu Fakavai mo e Taofiaga kua Tiaki

18. Fakakite fefe e tautolu ha tautolu a vihiatia ke he mahani hepehepe fakalotu?

¹⁸ Pihia foki ni e vihiatia ne fakakite e Iesu ke he mahani hepehepe he fakakite e ia e tau tagata lotu pikopiko, ti ko e vaha nei ko e Tau Fakamoli a Iehova ne fakakite ha lautolu a vihiatia ke he tau lotu pikopiko mahani hepehepe oti. Fakakite fefe? Ha ko e tufatufaaga he tau tohi faka-Tohi Tapu ne fakakite ko hai a Papelonia Lahi, ko e fifine fakataka fakalotu. Kaeke ke vihiatia moli e tautolu e lotu pikopiko mahani hepehepe, to talahau fakahako e tautolu a Papelonia Lahi, ko e kautu he lalolagi he tau lotu pikopiko. To taute pihia e tautolu ma e tau tagata loto fakamoli ne fakapouli e ia mo e toka ke he liliaga fakaagaga. Ko e lahi he vihiatia moli e tautolu a Papelonia Lahi, ko e lahi ia foki ke gahua fakamakamaka a tautolu ke he tau gahua oti he feua he Kautu.​—Mataio 15:1-3, 7-9; Tito 2:13, 14; Fakakiteaga 18:1-5.

19. Kua lata ke fefe e onoonoaga ha tautolu ke he tau tagata ne tiaki e taofiaga, mo e ko e ha?

¹⁹ Ko e gahua ke vihiatia e mahani hepehepe kua lata foki mo e tau gahua oti he tau tagata kua tiaki e taofiaga. Ko e ha tautolu a tau mahani ke he tau tagata kua tiaki e taofiaga kua lata ke tatai mo e ha Tavita, ne fakapuloa: “Iehova na e, nakai kia vihiatia e au a lautolu kua vihiatia a koe? ko lautolu foki kua tutu atu kia koe nakai kia fakavihia fakalahi e au? Kua vihiatia ni e au a lautolu mo e vihiatia fakalahi ni; kua eke tuai a lautolu mo tau fi haku.” (Salamo 139:21, 22) Ko e tau tagata ne tiaki e taofiaga he vaha nei kua kau fakalataha mo e “tagata holifono,” ko e vahega fekafekau lotu he Kerisitenitome. (2 Tesalonia 2:3, NW) Ha ko e Tau Fakamoli tua ki a Iehova, kua lata ni ia tautolu ke katoatoa e nakai fai mena ke tatai mo tautolu. Ha ko e nakai mitaki katoatoa, mukamuka he tau loto ha tautolu ke eke fakakelea ha tautolu a tau matakainaga. Ka pehe ko e tau tagata takitokotaha, ti ko lautolu e tau “tupa fakamoli mo e lotomatala” ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa. (Mataio 24:45-47, NW) Ka e fakamoli mo e lotomatala e vahega nei. Ko e tau tagata ne tiaki e taofiaga ne pehi ke he tau hepehepe po ke tau mena tuga e tau hepehepe he tau matakainaga ne takitaki ke fakatolomaki aki ni ha lautolu a tau gahua. Ko e haohao mitaki ni a tautolu ka kalo kehe mo e tau fakailoaaga he tau tagata ne tiaki e taofiaga tuga ko e mena kona, ha ko e mena pihia a ia.​—Roma 16:17, 18.

20, 21. Fakaku fefe e tau kakano he vihiatiaaga he mahani hepehepe?

²⁰ Kua kitia e tautolu e lalolagi ne puke namo ke he mahani hepehepe, ko e hala. Nakai kuenaia ke fakaalofa a tautolu ke he tututonu; ka e lata foki a tautolu ke vihiatia e mahani hepehepe. Ko e falu ia lautolu ne kua tuku ki tua mai he fakapotopotoaga Kerisiano ne liga manamanatu ko e fakaalofa a lautolu ke he tututonu, ka e nakai vihiatia fakalahi e lautolu e mahani hepehepe. Kua kitia foki e tautolu e kakano he vihiatia ke he mahani hepehepe. To nakai maeke ia tautolu ke ha ha ia tautolu e manamanatuaga hifo mitaki mo e fakalilifuaga fakatagata ka nakai taute pihia. Ko e taha mena foki, ko e kakano he mahani hepehepe ko e nakai fakamoli ke he Atua ko Iehova. Ti maeke he mahani hepehepe ke fua mai e tautolu e tau fua kona​—mamahi, mahani kelea, mo e mate.

²¹ Kua mailoga foki e tautolu ko e fakakite fefe e tautolu e vihiatia ke he mahani hepehepe. Ko e puhala ne taute aki e tautolu ke nakai fai gahua ke lata ma e tau vahega he tau vahega nakai fakamoli, mahani feuaki, po ke taofiaga kua tiaki. Ha kua manako a tautolu ke fakalataha mo e kautu a Iehova mo e manako ke fakafiafia hana a loto, to nakai ni fiafia hokoia a tautolu ke he tututonu mo e fakalavelave tumau ke he hana a fekafekauaga ka e vihiatia foki e mahani hepehepe, ke tuga ha tautolu a Takitaki mo e Pule, ko Iesu Keriso.

To Tali Fefe e Koe?

◻ Fakaaoga fefe he tau Tohiaga Tapu e kupu “vihiatia”?

◻ Ko e heigoa e falu kakano mitaki ma tautolu ke vihiatia e mahani hepehepe?

◻ Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga mitaki ne ha ha ia tautolu ki a lautolu ia ne vihiatia e mahani hepehepe?

◻ Fakakite fefe e tautolu ha tautolu a vihiatia ke he mahani hepehepe?

[Fakatino he lau 8]

Ne fakamea e Iesu e faituga ha ko e hana vihiatia he mahani hepehepe

[Fakatino he lau 10]

Kaeke kua vihiatia e tautolu e mahani hepehepe, to kalo kehe a tautolu mo e tau fakafiafiaaga he kelea he mahani feuaki