Ko e Fakafifitakiaga Omoi Fakaagaga he Gahua Misionare Kerisiano
“Kia fifitaki mai a mutolu kia au, tuga na au kia Keriso.”—1 KORINITO 11:1.
1. Ko e heigoa falu puhala ne fakatu mai e Iesu e fakafifitakiaga mua ue atu ma e tau tutaki hana ke fifitaki ki ai? (Filipi 2:5-9)
KUA mitaki ue atu e fakafifitakiaga ne fakatu e Iesu ma e tau tutaki hana! Ne fiafia lahi a ia ke toka hana lilifu i luga he lagi mo e hifo mai ke he lalolagi mo e nofo fakalataha mo e tau tagata agahala. Kua manako lahi a ia ke lauia he matematekelea lahi mahaki ma e fakamouiaga he tau tagata mo e, ko e mua atu e aoga, ko e fakatapuaga he higoa he Matua hana i luga he lagi. (Ioane 3:16; 17:4) He magaaho ne hopo ai ke he moui hana, ne talahau fakamalolo a Iesu: “Ko e mena hanai ne fanau mai ai au, mo e hau ai au ke he lalolagi, kia talahau e au e kupu moli.”—Ioane 18:37.
2. Ko e ha kua maeke a Iesu ne kua liu tu mai ke poaki hana tau tutaki ke fakatumau e gahua ne kamata e ia?
2 Fakamua to hoko hana mate, ne fakakite e Iesu e fakaakoaga mitaki ue atu ma e tau tutaki hana ke maeke a lautolu ke fakatumau e gahua tukuogo he kupu moli he Kautu. (Mataio 10:5-23; Luka 10:1-16) Ha kua pihia, he mole atu hana liu tu mai, kua maeke a Iesu ke tala age e poakiaga: “Kia o atu a . . . ke eke e tau motu oti kana mo tutaki, ti papatiso atu a lautolu ke he higoa he Matua, mo e Tama, mo e Agaga Tapu; Ti fakaako atu a mutolu kia lautolu kia omaoma ke he tau mena oti ne tala atu e au kia mutolu.”—Mataio 28:19, 20.
3. Ne fakalaulahi fefe e gahua taute tutaki, ka e i loto he tau fahi motu fe ne taute lahi ai?
3 He tolu mo e hafa e tau tau i mua, ne omaoma e tutaki a Iesu ke he poakiaga nei ka e fakakaupa ha lautolu a tauteaga tutaki ke he tau Iutaia, tau tagata liliuina faka-Iutaia, mo e tau Samaria ne peritome. Ati hoko atu ke he tau 36 V.N., ne fakakite he Atua kua lata e tala mitaki ke fakamatala ke he tagata tane nakai peritome, ko Konelio, mo e hana faoa he loto kaina. He vaha he tau tau hogofulu, ne tamai e falu Tagata Motu Kehe ki loto he fakapotopotoaga. Ka e pete ni ia, kua tuga kua toka hifo ni e gahua ke he tau matakavi i Metiterane.—Gahua 10:24, 44-48; 11:19-21.
4. Ko e heigoa e tau mena tutupu mahuiga ne hoko he magahala he tau tau 47-48 V.N.?
4 Kua lata ke fai mena ne omoomoi aki po ke fakagahuahua aki e tau Kerisiano ke taute tutaki e tau Iutaia, mo e tau Tagata Motu Kehe he tau fahi motu mamao lahi. Ati hagaao ke he tau tau 47-48 V.N., ne moua he tau momotua he fakapotopotoaga i Suria Anetioka e fekau fakaatua nei: “Vevehe mai māku a Panapa mo Saulo ke he gahua kua ui e au kia laua ke eke.” (Gahua 13:2) Kia mailoga la ne iloa ai a Paulo he magaaho ia he higoa fakamua hana, ko Saulo. Kia mailoga foki, ne fakahigoa he Atua a Panapa i mua ia Paulo, liga ke he magaaho ia kua onoono atu ki a Panapa kua motua lahi a ia mai ia laua.
5. Ko e ha kua aoga lahi mahaki e fakamauaga he fenoga misionare a Paulo mo Panapa ke he tau Kerisiano he vaha nei?
5 Ko e fakamauaga fakamatafeiga ke he fenoga misionare ha Paulo mo Panapa kua fakamalolo lahi mahaki mai ke he Tau Fakamoli a Iehova, mua atu ke he tau misionare mo e tau tagata foafoa ne toka hifo e tau maaga ha lautolu ke fekafekau ke he Atua he tau kaufakalatahaaga he tau motu kehe. Ke lafi ki ai, ka liu fakamanatu e tau veveheaga 13 mo e 14 ha Gahua to omoomoi moli foki e tau tagata tokologa ke fifitaki ki a Paulo mo Panapa mo e fakalaulahi ha lautolu a vala gahua ke he gahua taute tutaki aoga ue atu.
Ko e Atu Motu ko Kurepu
6. Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakatu he tau misionare i Kurepu?
6 Ti kua nakai fakatuai ne o toga e tau misionare mai he ava a Suria i Selukia ke he atu motu ko Kurepu. He hoko atu ki Salamina, ne nakai fakakeukeu a laua ka e “fakamatala atu ai e laua e kupu he Atua ke he tau sunako he tau tagata Iutaia.” He muitua ke he fakafifitakiaga a Keriso, ne nakai fiafia a lautolu ke nonofo taha he taone ia mo e fakatalitali ke he tau tagata atu motu ke o mai ki a laua. Kua kehe ni, ne o a laua ke gahua ti “kua lakafia e lautolu e taha fahi he motu.” Ti kua nakai fakauaua kua putoia ai ke lata ke laka hui lahi mo e hiki laga loga e tau nonofoaga, ha ko e atu motu lahi a Kurepu, mo e kua uta he fenoga ha laua a laua ti lahi e fahi motu ne hohoko ki ai.—Gahua 13:5, 6.
7. (a) Ko e heigoa e tau mena tutupu mua atu ne hoko i Pafo? (e) Kua fakamalolo mai e fakamauaga mitaki nei ki a tautolu ke fefe e tau manamanatu?
7 He fakaoti e nonofo ha laua, ne moua he tau tagata tane ua e taui homo ue atu i loto he taone a Pafo. Ne fanogonogo e pule he atu motu, ko Sekio Paulo, ke he fekau ha laua mo e “ati tua ai a ia.” (Gahua 13:7, 12) Ne tohia ai a Paulo fakamui: “Ha kua iloa e mutolu e uiina ne ui mai ai a mutolu, ko e tau matakainaga na e, nakai tokologa e tau tagata pulotu ke he tau mena he tino kua uiina, nakai tokologa e tau tagata malolo, nakai tokologa e tau iki.” (1 Korinito 1:26) Ka e pete ni ia, ko Sekio Paulo e taha ia lautolu ne malolo lahi ne talia. Kua lata he mena tupu nei ke fakamalolo aki e tau tagata oti, mua atu ke he misionare, ke ha ha ia lautolu e manamanatu mitaki hagaao ke he gahua fakamoli ke he tau takitaki he fakatufono, ke tuga foki he fakamalolo mai ki a tautolu ke taute ia 1 Timoteo 2:1-4. Kua age he tau tagata tane fai pule malolo he falu magaaho e tau lagomatai lahi mahaki ke he tau fekafekau he Atua.—Nehemia 2:4-8.
8. (a) Ne hikihiki fefe e fakafetuiaga he vahaloto a Panapa mo Paulo ne kitia mai he magaaho nei? (e) Ke he puhala fe ko e fakafifitakiaga mitaki a Panapa?
8 I lalo he malolo he agaga a Iehova, ne lahi e vala ha Paulo ne taute ke he liliuina ha Sekio Paulo. (Gahua 13:8-12) Ti pihia foki mai he magaaho ia, kua tuga ko Paulo ne takitaki. (Fakatatai Gahua 13:7 mo e Gahua 13:15, 16, 43.) Ne felauaki e mena nei mo e poakiaga fakaatua pauaki ne moua e Paulo he magaaho he hana liliuina. (Gahua 9:15) Liga ne kamatamata he tau mena tutupu pihia e loto fakatokolalo a Panapa. Ka e pete ni ia, kua kehe mai he nakai onoono ke he hikiaga nei ko e ekefakakelea ki a ia, kua liga ne taute moli e Panapa e kakano he higoa hana, “Ko e tagata he fakamafanaaga,” mo e lagomatai atu fakamoli ki a Paulo ke he fenoga misionare mo e he magaaho fakamui ne paleko e falu Kerisiano Iutaia ke he fekafekauaga ha laua ke he tau Tagata Motu Kehe nakai peritome. (Gahua 15:1, 2) Ko e fifitakiaga mitaki ha a nei ki a tautolu oti, fakalataha mo e tau tagata ne nonofo he tau kaina misionare mo e tau kaina Peteli! Ti kua lata tumau a tautolu ke manako ke talia e tau hikihikiaga ke he tau mena he pule fakaatua mo e tuku atu ha tautolu a lalago katoatoa ki a lautolu ne kotofa ke takitaki he vahaloto ha tautolu.—Heperu 13:17.
Ko e Matiketike Lapalapa a Asia Tote
9. Kua ako a tautolu ke he heigoa he manako lahi a Paulo mo Panapa ke fenoga hake ki Pisitia Anetioka?
9 Ne fakatoka mai e toga i Kuperu, ki tokelau ti o atu ai a Paulo mo Panapa ke he motu lahi ko Asia. Ke he taha kakano ne nakai fakailoa mai, ne nakai fakatata e tau misionare he fahitahi he motu ka fenoga atu he hala hagahaga kelea kua hagaao ke 180 e kilomita ki Pisitia Anetioka, ne tu he matiketike lapalapa he matakavi lotoga a Asia Tote. Ne hufia ai ke toli hake he hala loto he mouga e mena nei mo e o hifo ke he fonua tatai kua 1,100 e mita ne tokoluga mai he puke he tahi. Kua pehe mai e tagata fakaako tokoluga ke he Tohi Tapu ko J. S. Howson: “Ko e tau mahani holifono mo e kaiha he tau tagata he tau mouga ia ne vevehe e tau matiketike lapalapa . . . mai he tau fonua tatai he kaumotu toga, ne talahaua e kelea lahi mahaki ke he ha fakamauaga taui oti kana.” Ke lafi ki ai, ne fehagaaki e tau misionare ke he tuaga hagahaga kelea he tau mena i ai. “Ne nakai fai fahi motu i Asia Tote,” he lafi mai a Howson, “ne mahani lahi ke fai ‘vai tafia mafiti’ mai he hala loto he tau mouga i Pisitia, ne fa pa mai e tau vailele he matafu he tau feutu lalahi, po ke malua hifo he tau vaha pahua pukilu.” Kua lagomatai he tau mena fakamatafeiga nei a tautolu ke kitia e tau fenoga ne manako e tau misionare ke taute ke he fakalaulahiaga he tala mitaki. (2 Korinito 11:26) Ti kua pihia he vaha nei, tokologa e tau fekafekau a Iehova ne loto toa ke kautu mai he tau mena fakalavelave ke maeke ke hohoko atu ke he tau tagata mo e foaki atu e tala mitaki ki a lautolu.
10, 11. (a) Ne taofi mau fefe e Paulo e tuaga ne fa mahani a ia mo e tau tagata ne fanogonogo ki a ia? (e) Liga ko e ha ne ofomate e tau Iutaia tokologa he logona e matematekelea he Mesia? (i) Ko e faga fakamouiaga fefe ne tuku atu e Paulo ke he tau tagata ne fanogonogo ki a ia?
10 Ha kua fai sunako Iutaia i Pisitia Anetioka, ne o fakamua e tau misionare ki ai ke maeke ke age ki a lautolu kua mahani lahi mo e Kupu he Atua e magaaho ke talia e tala mitaki. He magaaho ne uiina atu ki a ia ke tutala, ne tu hake a Paulo mo e taute e lauga iloilo ue atu ke he tau tagata. I loto he lauga katoa, ne kuku mau e ia e tuaga ne femahaniaki a ia mo e tau Iutaia mo e tau tagata ne liliuina ke he tua faka-Iutaia ne fanogonogo ki a ia. (Gahua 13:13-16, 26) He mole atu hana kamataaga, ne liu a Paulo ke talahau e fakamauaga tuai talahaua he tau Iutaia, ne fakamanatu atu ki a lautolu ko e mena fifili e Iehova ha lautolu a tau tupuna mo e laveaki mai a lautolu i Aikupito, mo e lagomatai mai fefe e ia a lautolu ke fakakaumahala e tau tagata ne nonofo he Motu he Maveheaga. Ti fakakite fakamahino mai e Paulo e tau mena ne taute e Iehova ki a Tavita. Ne tata lahi e tau fakailoaaga pihia ke he tau loto he tau Iutaia he senetenari fakamua kakano ha kua fakatalitali a lautolu ke fakatu hake he Atua e taha he ohi a Tavita ke eke mo fakamouiaga mo e pule tukulagi. He magahala nei, ne talahau fakamalolo lahi a Paulo: “Mai he fanau he tagata ia [Tavita] kua fakatu ai he Atua ma Isaraela e Fakamoui ko Iesu, tuga ne talahaua e ia.”—Gahua 13:17-23.
11 Ka e pete ni ia, ko e faga tagata fakamoui ne fakatalitali ki ai e tokologa he tau Iutaia, ko e toa kautau ke laveaki mai a lautolu he pule katoatoa ha Roma mo e lagaki hake e motu he tau Iutaia ki luga ue atu he falu. Ha kua pihia, kua nakai fakauaua ne ofo lahi a lautolu ha kua logona a Paulo he kua pehe kua fita he tuku age he tau takitaki lotu ha lautolu e Mesia ke tamate. “Ka kua liu foki fakatu mai he Atua a ia ia lautolu kua mamate,” e talahauaga fakamalolo lahi ha Paulo. He tata atu ke he fakahikuaga he lauga hana, ne fakakite e ia ki a lautolu ne fanogongo ki a ia kua maeke a lautolu ke moua e faga fakamouiaga homo ue atu. “Hanai . . . kia iloa e mutolu,” he talahau e ia “kua fakamatala kia mutolu e fakamagaloaga he tau hala ha ko e tagata ia; Ko e tau tagata oti ke tua, to talahaua tututonu a lautolu ia ia ke he tau mena oti kana nakai maeke ke talahaua tututonu ai a mutolu ke he fakatufono a Mose.” Ne fakaoti e Paulo hana lauga he ole fakamakamaka ki a lautolu ne fanogonogo ki a ia ke nakai ha ha i ia he vahega he tau tagata tokologa ne talahau tuai mai he Atua to nakai talia e foakiaga mena homo ue atu nei he fakamouiaga.—Gahua 13:30-41.
12. Ko e heigoa ne tupu mai he lauga a Paulo, mo e kua lata fefe e mena nei ke fakamalolo mai ki a tautolu?
12 Kua mataaki mitaki ha e lauga, ne fakave ke he Tohiaga Tapu! Ne taute mena fefe a lautolu ne fanogongo? “Ati mumui atu ai kia Paulo mo Panapa e tau tagata Iutaia mo lautolu ne tokologa kua liogi kua matakutaku ke he Atua.” (Gahua 13:43) Kua fakamalolo mai ha ki a tautolu he vaha nei! Kia taute fakamitaki ue atu pihia a tautolu ke lauia mitaki e foakiaga he kupu moli, kaeke ke he fekafekauaga ke he tau tagata ha tautolu po ke, ke he tau tali mo e tau lauga he tau feleveiaaga he tau fakapotopotoaga ha tautolu.—1 Timoteo 4:13-16.
13. Ko e ha ne o kehe mai ai e tau misionare i Pisitia Anetioka, mo e ko e heigoa e tau huhu kua malagaki mai hagaao ke he tau tutaki fou?
13 Kua nakai maeke a lautolu ne talia fiafia fou i Pisitia Anetioka ke taofi ki a lautolu ni e tala mitaki nei. Ti ko e fua, “kua hoko ke he aho sapati, ti kua teitei oti he māga he o mai ke fanogonogo ke he kupu he Atua.” Mo e kua nakai leva ne fakalaulahi atu e fekau ti molea e taone. Kua moli ni, “kua tuogo foki e kupu [a Iehova] ke he motu oti na.” (Gahua 13:44, 49) Kua kehe he nakai fakafeleveia fakamitaki atu ke he mena moli nei, ne kautu e tau Iutaia mahekeheke ke tolo ki fafo he taone e tau misionare. (Gahua 13:45, 50) Ne lauia fefe e tau tutaki fou he mena nei? Kua fakalolelole kia a lautolu mo e tiaki ai?
14. Ko e ha kua nakai maeke e tau tagata totoko ke fakaotioti e gahua ne kamata he tau misionare, mo e ko e heigoa kua ako e tautolu mai he mena nei?
14 Nakai, ha ko e gahua he Atua a nai. Ti kua pihia foki, he fakave he tau misionare e tua mauokafua ke he Iki ko Iesu Keriso ne liu tu mai. Ha kua kitia moli, ne onoono atu e tau tutaki fou ki a Keriso, ko e Takitaki ha lautolu, ka e nakai ke he tau misionare. Ti kua, totou e tautolu “kua puke foki . . . ke he olioli, mo e Agaga Tapu” a lautolu. (Gahua 13:52) Kua fakamalolo ha e mena nei ke he tau misionare mo e falu ne taute tutaki he vaha nei! Kaeke kua fakatokolalo a tautolu mo e taute fakamakutu ha tautolu a vala, to fakamonuina he Atua ko Iehova mo Iesu Keriso e fekafekauaga ha tautolu.—1 Korinito 3:9.
Ikonio, Luseta, mo Terepe
15. Ko e heigoa e tau fakaholoaga ne muitua e tau misionare ki ai i Ikonio, mo e ko e heigoa e fua?
15 Ti fenoga atu a Paulo mo Panapa he magaaho nei ke he tuuta taone ko Ikonio he kavi kua 140 e kilomita he fahi uta ki lalo. Ne nakai mataofi he matakutaku ke he favaleaga a laua ke mumuitua ke he puhala taha tuga ne taute i Anetioka. Ko e fua, ne pehe mai e Tohi Tapu: “Kua tua ai e tau tagata Iutaia katoa foki mo e tau tagata Heleni ne tokologa.” (Gahua 14:1) Ti liu foki e tau Iutaia ne nakai talia e tala mitaki ke fakalagalaga e totokoaga. Ka e fakauka e tau misionare mo e fakaaoga e tau magaaho loga i Ikonio ke lagomatai e tau tutaki fou. He mole atu he fakailoa ki a laua kua teitei pini maka he tau Iutaia totoko a laua, ne loto pulotu a Paulo mo Panapa he fehola ke he tuuta fahi motu, i “Luseta mo Terepe, . . . mo e fahi oti ne takai ai.”—Gahua 14:2-6.
16, 17. (a) Ko e heigoa e mena ne tupu ki a Paulo i Luseta? (e) Ne lauia fefe e fuata tane mai i Luseta mai he tauteaga he Atua ke he aposetolo?
16 He loto fakamalolo lahi ne “fakamatala ki ai e laua e vagahau mitaki” ke he fonua fou nei, ne gahua laia ki ai. (Gahua 14:7) He magaaho ne logona he tau Iutaia i Pisitia Anetioka mo Ikonio e mena nei, ne o atu oti a lautolu ki Luseta mo e fakaohooho e moto tagata tokologa ke pini maka a Paulo. Ha kua nakai fai magaaho ke hola, ne pakia ai a Paulo he tauliti maka, ti kua tua moli hana tau fi totoko kua mate a Paulo. Ati toho ai e lautolu a ia ki fafo he taone.—Gahua 14:19.
17 Kua maeke nakai ia koe ke manamanatu ke he fakaagitau ne fakatupu he mena nei ke he tau tutaki fou? Ka e fakaofoofogia lahi, he magaaho ne tutu takai a lautolu ia Paulo, ne matike hake a ia! Kua nakai talahau he Tohi Tapu po kua ha ha i ai e fuata tane ko Timoteo he tau tutaki fou nei. Ka e moli ne iloa e ia mo e kua amotia lahi ke he loto fuata hana e tauteaga mena he Atua ki a Paulo he falu magaaho. Ne tohia e Paulo i loto he tohi ke uaaki hana ki a Timoteo: “Ka ko koe, kua iloa mitaki e koe haku a kupu, ko e haku a mahani, mo e tau mena kua foli ki ai, . . . ko e tau mena haia ne hohoko mai kia au i Anetioka, mo Ikonio, mo Luseta; ko e tau mena favale pihia ne mamahi ai au; ka e laveaki mai he Iki au ke he tau mena oti kana.” (2 Timoteo 3:10, 11) Kua hagaao ke he taha po ke ua e tau tau he mole mai e pini maka a Paulo, ne liu a ia ki Luseta mo e moua ko e Kerisiano fakafifitakiaga mitaki e fuata ko Timoteo, “kua talahaua a ia he tau matakainaga i Luseta mo Ikonio.” (Gahua 16:1, 2) Ti kua fifili e Paulo a ia mo hoa o fenoga. Ne lagomatai he mena nei a Timoteo ke tupu fakaagaga lahi, mo e ati hoko ai e magaaho ne lata a ia ke fakafano atu e Paulo ke ahiahi e tau fakapotopotoaga kehekehe. (Filipi 2:19, 20; 1 Timoteo 1:3) Ha kua pihia, ko e tau fakamalolo homo ue atu e tau fekafekau makutu he Atua he vaha nei ki a lautolu ne ikiiki, kua tokologa a lautolu ne tutupu hake ke eke mo tau fekafekau uho lahi he Atua, tuga a Timoteo.
18. (a) Ko e heigoa e mena ne tupu ke he tau misionare i Terepe? (e) Ko e heigoa e mena kua mahafagi hake ki a laua he magaaho nei, ka ko e heigoa e puhala ne fifili e laua?
18 He pogipogi hake ne mole ai he hao mai a ia he mate i Luseta, ne o kehe mai a Paulo mo Panapa ke o atu ki Terepe. He magaaho nei, ne nakai mumui ha tagata totoko, mo e pehe e Tohi Tapu ‘kua eke ai e tokologa mo tutaki.’ (Gahua 14:20, 21) Ha kua fakatu e fakapotopotoaga i Terepe, kua lata ai ia Paulo mo Panapa ke taute e taha fifiliaga. Kua matutaki atu e puhala tu ne taute he tau Roma ki Terepe mo Taso. Mai i ai kua ku lahi e hala ki Suria Anetioka. Liga ko e puhala mukamuka lahi a ia ke liliu mo e liga ne logona hifo e tau misionare ia kua lata tonu a laua ke moua taha okioki. He fifitaki atu ke he Iki ha laua, kua logonatia e Paulo mo Panapa e taha mena lahi mahaki kua lata ke taute.—Mareko 6:31-34.
Taute Katoatoa e Gahua he Atua
19, 20. (a) Ne fakamonuina fefe e Iehova e tau misionare he liliu ki Luseta, Ikonio, mo Anetioka? (e) Ko e heigoa e fakaakoaga ne foaki mai he mena nei ke he tau tagata a Iehova he vaha nei?
19 Kua kehe he nakai uta e hala ku ki kaina, ne loto toa e tau misionare ti liliu he hala ne o mai mo e liu ahi atu e tau taone ne tutu hagahaga kelea e tau momoui ha laua. Ne fakamonuina nakai e Iehova e manamanatu nakai fulukovi nei ha laua ma e tau mamoe fou? E, kua moli, ha kua pehe mai e fakamauaga tala, ne kautu a laua ke “fakamalolo e . . . tau loto he tau tutaki, mo e tomatoma atu kia tumau ke he tua.” Ti kua lata tonu ai e mena ne tala age e laua ke he tau tutaki fou ia: “Ko e tau matematekelea ne loga kua lata ke hao atu ai a tautolu ke he kautu he Atua.” (Gahua 14:21, 22) Ne fakamanatu atu foki e Paulo mo Panapa ki a lautolu ha lautolu a uiaga ke eke mo tau hakeaga fakalataha he Kautu he Atua ka hoko mai. He vaha nei, kua lata foki a tautolu ke fakamalolo atu pihia ke he tau tutaki fou. Maeke ia tautolu ke fakamalolo a lautolu ke fakauka ka hoko mai e tau kamatamata he tuku ki mua ia lautolu e amaamanakiaga he moui tukulagi ke he lalolagi i lalo he pule he Kautu taha ia he Atua ne hagaao atu e fakamatala a Paulo mo Panapa ki ai.
20 Fakamua to toka e tau taone takitaha, ne lagomatai e Paulo mo Panapa e fakapotopotoaga he matakavi ia ke fakatokatoka fakamitaki e tau mena. Ti kua kitia moli, ne fakaako e laua e tau tagata tane kua lata mo e kotofa a lautolu ke taute e tau takitakiaga. (Gahua 14:23) Ti kua nakai fakauaua ai ne lagomatai he mena nei e fakalaulahiaga. Kua pihia foki he vaha nei, ko e tau misionare mo e falu, he mole atu he lagomatai atu ki a lautolu ne nakai fa mahani lahi ki ai ke holo ki mua ato maeke ai a lautolu ke fua e tau matagahua, ne o kehe he falu magaaho mo e fakatumau ke taute e gahua mitaki ha lautolu he falu matakavi kua lata lahi mahaki.
21, 22. (a) Ko e heigoa e mena ne tupu he mole atu he fakakatoatoa e Paulo mo Panapa e fenoga misionare ha laua? (e) Ko e heigoa e tau huhu kua lagaki hake he mena nei?
21 He magaaho ne hoko atu e tau misionare ki Suria Anetioka, kua eke a laua ke loto fiafia lahi mahaki. Kua moli, ne talahau mai he fakamauaga tala he Tohi Tapu kua fita he “oti he eke” e laua e gahua ne age he Atua ke leveki e laua. (Gahua 14:26) Ti kua maama lahi, he talahau e tau mena ne tutupu ki a laua kua fakatupu ai “e fiafia lahi ke he tau matakainaga oti kana.” (Gahua 15:3) Ka e kua e vaha i mua? Kua eke kia a lautolu he magaaho nei, ke tuga e talahauaga kua nonofo fakalogologo he fita he fai mena? Nakai pihia. He oti he ahi atu ke he kaufakatufono i Ierusalema ke moua e fifiliaga ke he matakupu ke he peritome, ne liliu foki a laua ke o fenoga misionare. He magaaho nei ne o kehekehe a laua. Ne uta e Panapa a Ioane Mareko mo e fano ki Kurepu, ka e he mogoia ne moua e Paulo e hoa fou, ko Sila, mo e fenoga atu ki Suria mo Kilikia. (Gahua 15:39-41) Ko e fenoga nei ne fifili e ia e fuata ko Timoteo mo e uta a ia.
22 Ne nakai talahau mai he Tohi Tapu e tau fua he fenoga ke uaaki ha Panapa. Ka e ko Paulo, ne fakatumau a ia ke fakaholo atu ke he fonua fou i Europa mo e fakatu e tau fakapotopotoaga ke he tau taone ne lima—Filipi, Perea, Tesalonia, Korinito, mo Efeso. Ko e heigoa e kei ke he kautu mitaki lahi a Paulo? To gahuahua nakai e tau mahani taha ia ke he tau Kerisiano taute tutaki he vaha nei?
Manatu Nakai e Koe?
◻ Ko e ha a Iesu ko e fakafifitakiaga mitaki ue atu ke fifitaki ki ai?
◻ Ke he puhala fe kua eke ai a Panapa mo fakafifitakiaga?
◻ Ko e heigoa kua ako e tautolu mai he lauga a Paulo i Pisitia Anetioka?
◻ Ne taute katoatoa fefe e Paulo mo Panapa e kotofaaga ha laua?
[Fakatino he lau 24]
Ko e fakaukaaga he aposetolo ko Paulo ke he favale kua mau lahi he loto he fuata tane ko Timoteo