Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w95 6/1 lau 11-16
  • Lupalupa he Maama—Lahi Mahaki mo e Tote (Vala 1)

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Lupalupa he Maama—Lahi Mahaki mo e Tote (Vala 1)
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • “Fekafekau Fakamoli mo e Loto Matala”
  • Lupalupa Fakamua he Maama he Vaha Fou Nei
  • Holo ki Mua e Lupalupa he Maama
  • Kerisimasi​—Ko e Aho Okioki Pouliuli
  • Ko e Higoa Fou
  • Fakamatalahi mo e “Moto Tagata Tokologa”
  • Ko e Satauro​—Nakai ko e Mena Fakatai Kerisiano
  • Ko e “Tupa” ne Fakamoli mo e Lotomatala
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2004
  • “Ko Hai Foki e Fekafekau Fakamoli mo e Loto Matala?”
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2013
  • Lupalupa e Maama he Vaha Aposetolo
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
  • Lupalupa he Maama—Lahi Mahaki mo e Tote (Vala 2)
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
Kitia Foki
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1995
w95 6/1 lau 11-16

Vala 1​—Lupalupa he Maama—​Lahi Mahaki mo e Tote

“Ka ko e puhala he tau tagata tututonu, kua lata ia mo e maama he aho, kua tupu tolomaki atu hana maama ke hoko ke he tupoula.”​—TAU FAKATAI 4:18.

1. Ko e ha ne fakakite fakahaga ai e kupu moli?

KO E fakamoliaga ni ke he pulotu faka-Atua, ke fakatauo mo e Tau Fakatai 4:18, e fakakiteaga fakahaga he tau kupu moli fakaagaga ne puhala mai he lupalupa he maama. He tala fakamua, kitia e tautolu ko e fakakatoatoa e kupu nei he vaha aposetolo. Kaeke kua lahi mahaki e kupu moli he Tohiaga Tapu ne fakakite oti he magaaho taha, kua eke ni ke fakapouli mo e fakagoagoa aki e ulu​—tuga ni e mena ka tupu ka hu mai he ana pouli ke he aho maamateka. Ko e taha mena foki, maeke he kupu moli ne fakakite fakahaga mai ke tumau e fakamaloloaga ke he tua he tau Kerisiano. Kua taute ai ha lautolu a amaamanakiaga ke kikila lahi mo e taute e puhala kua lata a lautolu ke o i ai ke maaliali lahi.

“Fekafekau Fakamoli mo e Loto Matala”

2. Fakakite mai e Iesu to fakaaoga e ia a hai ke age e maama fakaagaga ke he tau tutaki hana, mo e ko hai a lautolu ia ne fakaaoga?

2 He vaha aposetolo kua mitaki ki a Iesu Keriso ke fakaaoga e tau puhala mana ke age ke he hana tau tutaki e tau lupalupa fakamua he maama. Ha ha ia tautolu ua e fakafifitakiaga ke he mena nei: he Penetekoso he tau 33 V.N. mo e liliuina a Konelio he tau 36 V.N. Kua kitia ai e Keriso ko e mitaki ke fakaaoga e tagata hukui, tuga ne talahau tuai foki e ia: “Ko hai foki e fekafekau fakamoli mo e loto matala, kua kotofa he hana iki ke pule ke he hana tau fekafekau mo e age kia lautolu e tau mena kai ke he tau magaaho? Uhoaki e fekafekau ia, ka hau hana iki mo e moua e ia ha ne eke pihia. Ko e moli, ke tala atu e au kia mutolu, to kotofa a ia ke pule ke he hana tau mena oti.” (Mataio 24:45-47) Nakai ko e tagata tokotaha ni e fekafekau nei kakano ha kua lata a ia ke foaki e tau mena kai fakaagaga mai he magaaho ne kamata e fakapotopotoaga Kerisiano ia Penetekoso ato liu mai e Iki, ko Iesu Keriso, ke tivi. Kua fakakite mai he tau mena moli ko e vahega he fekafekau fakamoli mo e loto matala nei, ko e matakau katoa ni he tau Kerisiano oti ne fakauku ne ha ha he lalolagi he tau vaha ne mole mai ai.

3. Ko hai ne fakalataha he faoa fakamua he vahega fekafekau?

3 Ko hai e faoa fakamua he vahega fekafekau fakamoli mo e loto matala? Taha ko e aposetolo ko Peteru, ne fanogonogo a ia ke he poaki a Iesu: “Kia fagai e koe haku a tau mamoe.” (Ioane 21:17) Fakalataha he faoa fakamua he vahega fekafekau ko Mataio, ne tohi e ia e Evagelia ne ui aki hana higoa, mo Paulo, Iakopo, mo Iuta, ne tohi e lautolu e tau tohitohi mai he agaga. Ko e aposetolo ko Ioane, ne fakamau hifo e tohi a Fakakiteaga, hana Evagelia, mo e hana tau tohi ne tohitohi, ko ia foki e taha he faoa he vahega fekafekau fakamoli mo e loto matala. Kua tohia he tau tagata tane nei e tau tohi he omaoma ke he poakiaga a Iesu.

4. Ko hai e “tau fekafekau”?

4 Kaeke ko e tau faoa he vahega fekafekau e matakau katoa ha lautolu ne fakauku, pete ko e nonofo i fe a lautolu he lalolagi, ko hai mogoia e “tau fekafekau”? Ko lautolu taha ia ni ne fakauku ka e onoono ki a lautolu mai he taha fahi​—ko lautolu takitokotaha haia. E, ko e vala he “fekafekau” a lautolu takitokotaha po ke “tau fekafekau” na lautolu kaeke ko e gahua tufa mena kai fakaagaga a lautolu po ke kai mena kai. Ke fakatai ki ai: Tuga ne fakamau ia 2 Peteru 3:15, 16, tokutoku he aposetolo ko Peteru e tau tohi ha Paulo. He magaaho ka totou e tau mena ia, kua eke ai tuai a Peteru mo taha he tau fekafekau ne kai mena kai fakaagaga ne foaki e Paulo, ko e hukui he vahega fekafekau.

5. (a) Ko e heigoa ne tupu ke he fekafekau he vaha he tau senetenari ne kua momole atu e tau aposetolo? (e) Ko e heigoa e tau mena tutupu he magahala fakahiku he senetenari ke 19 aki?

5 Hagaao ke he mena nei, ne talahau mai he tohi God’s Kingdom of a Thousand ­Years Has Approached: “Mena nakai ha ha ia tautolu ha fakamauaga tala tuai ne mahino lahi ko e moui fefe e ‘fekafekau fakamoli mo e loto matala’ ke fekafekau mai ai he tau senetenari ne kua mole he mamate e tau aposetolo he Iki ko Iesu Keriso. Ka e kitia maaliali ni, ko e fagai he taha atu hau he vahega ‘fekafekau’ e atu hau ne mui mai ti holo hifo ni pihia. (2 Timoteo 2:2) Ka e he magahala fakahiku he senetenari ke hogofulumahiva aki kua ha ha i ai e tau tagata ne matakutaku ke he Atua ne manako lahi ke he mena kai fakaagaga he Tohi Tapu mo e manako lahi ke kai mai i ai . . . Ko e tau vahega fakaako Tohi Tapu . . . kua fakatu ai mo e tupu tolomaki e maamaaga ke he tau matapatu kupu moli he tau Tohiaga Tapu Tapuina. Kua manako lahi a lautolu ne loto fakamoli ne nakai fulukovi he tau tagata fakaako Tohi Tapu nei, ke foaki atu e tau vala mena kai fakaagaga aoga lahi nei ke he falu. Ha ha ia lautolu e agaga fakamoli he ‘fekafekau’ ne kotofa ke age ke he ‘tau fekafekau’ e ‘tau mena kai fakaagaga kua lata he tau magaaho.’ Kua ‘loto matala’ a lautolu he mailoga ko e magaaho hako mo e tonu haia mo e ha fe e tau puhala kua mahomo atu ke foaki e tau mena kai. Ti fakamalolo ai a lautolu ke foaki e tau mena ia.”​—Tau lau tohi 344-5.a

Lupalupa Fakamua he Maama he Vaha Fou Nei

6. Ko e heigoa e mena moli ne kitia lahi hagaao ke he fakakiteaga fakahaga he kupu moli?

6 Taha moli e mena ne kitia maali ai a lautolu ne fakaaoga e Iehova ke tamai fakahaga e holo ki mua he maama fakaagaga nei, ko e mena nakai uta e lautolu e talahaua ki a lautolu ni ma e mena ia. Ko e aga hanai he pelesiteni fakamua he Sosaiete Kolo Toko, ko C. T. Russell, ko e Iki ni ne fiafia ke fakaaoga e tau taleni holoilalo ha lautolu. Hagaao ke he tau higoa amuamu ne fa mahani e tau fi hana ke fakaaoga, kua talahau fakamao he Matakainaga Russell, nakai la feleveia a ia mo e taha “Russellite” mo e ko e nakai ha ha ai foki e ha “Russellism.” Kua tuku atu oti e talahaua ke he Atua.

7. Ko e heigoa e fakamoliaga ne foaki mai he Matakainaga Russell mo e hana tau kau gahua ko e gahua fakalataha moli a lautolu mo e fekafekau fakamoli mo e loto matala?

7 Kua kitia mai ai he tau fua, kua nakai fakauaua ko e agaga tapu a Iehova ne takitaki e tau laliaga he Matakainaga Russell mo lautolu ne gahua fakalataha mo ia. Kua fakakite moli e lautolu e tau fakamoliaga ko e gahua fakalataha mo e fekafekau fakamoli mo e loto matala. Pete ni kua tokologa he vahega fekafekau lotu he magaaho ia ne pehe ko e tali tonu ko e Kupu he agaga he Atua e Tohi Tapu mo e ko e Tama he Atua a Iesu, ka e taofimau e lautolu e tau mena fakavai, tau fakaakoaga Papelonia, tuga e Tolu Taha, ko e nakai maeke ke mate e solu he tagata, mo e fakakikiveka tukumalagi. He fakatauo mo e maveheaga a Iesu, ko e malolo ni moli he agaga tapu ne maeke ai e tau laliaga he Matakainaga Russell mo lautolu ne gahua fakalataha mo ia ke taute ai e kupu moli ke kikila lahi tuga kua nakaila pihia fakamua. (Ioane 16:13) Kua fakakite age e lautolu ia ko e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ne fakauku, e fakamoliaga ko e vala moli a lautolu he vahega fekafekau fakamoli mo e loto matala, ko lautolu ia ne pehe e poakiaga ke foaki e tau mena kai fakaagaga ke he tau fekafekau he Iki. Kua lagomatai lahi mahaki e tau laliaga ha lautolu ke fakapotopoto mai a lautolu ne fakauku.

8. Ko e heigoa e tau matapatu mena moli ne hagaao ki a Iehova, ke he Tohi Tapu, Iesu Keriso, mo e agaga tapu ne maama mahinohino he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu?

8 Kua fulufuluola lahi he kitia e fakamonuinaaga lahi mahaki he agaga tapu a Iehova, ke he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu fakamua nei ke he lupalupa he maama. Ke kamata aki, kua fakakite moli lahi e lautolu ko e moui moli e Tufuga mo e tu kehe lahi e higoa hana ko Iehova. (Salamo 83:18; Roma 1:20) Kitia e lautolu ko e fa e matapatu mahani a Iehova​—malolo, fakafiliaga tonu, pulotu, mo e fakaalofa. (Kenese 17:1; Teutaronome 32:4; Roma 11:33; 1 Ioane 4:8) Kua fakakite fakamaaliali he tau Kerisiano fakauku nei ko e Tohi Tapu ko e Kupu mai he agaga he Atua mo e ko e kupu moli naia. (Ioane 17:17; 2 Timoteo 3:16, 17) Ke lafi ki ai, kua taofi e lautolu ko e Tama he Atua a Iesu Keriso, ko e mena tufugatia a ia mo e foaki e ia hana moui ke lukutoto aki e tau tagata oti. (Mataio 20:28; Kolose 1:15) Ko e agaga tapu, nakai ko e peresona ke tolu aki he Tolu Taha, ka kua kitia ai ko e malolo gahuahua he Atua.​—Gahua 2:17.

9. (a) Ko e heigoa e tau kupu moli ne maama maaliali he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu hagaao ke he aga pauaki he tagata mo e fakahikuaga ne foaki mai he Tohi Tapu? (e) Ko e heigoa falu kupu moli ne kitia maaliali he tau fekafekau a Iehova?

9 Kua kitia maaliali he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ko e nakai fai solu e tagata ne nakai maeke ke mate ka ko e solu maeke ke mate ni. Kua iloa e lautolu “ko e mate ko e palepale ia he hala,” nakai ko e fakakikiveka tukumalagi, ti nakai fai matakavi ne ui ko e helo tugi. (Roma 5:12; 6:23; Kenese 2:7; Esekielu 18:4) Ke lafi ki ai, kua kitia maaliali e lautolu nakai mai he Tohiaga Tapu ni ka e nakai fai fakaveaga katoatoa moli e fakaakoaga fakataitai he tupumainoa. (Kenese, tau veveheaga 1 mo e 2) Kua mailoga foki e lautolu kua tuku mai he Tohi Tapu ua e tau fakahikuaga​—taha i luga he lagi ma e tau tutaki fakauku ne 144,000 kua muitua ke he tau tuaga hui a Keriso mo e lalolagi parataiso ma e “moto tagata tokologa” he tau “mamoe kehe” ne nakai maeke ke totou e numela. (Fakakiteaga 7:9; 14:1; Ioane 10:16) Kua mailoga he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu fakamua ia ko e mau tumau ni e fua lalolagi, to nakai ti olioli, tuga ne fakaako he loga he tau lotu. (Fakamatalaaga 1:4; Luka 23:43) Kua ako foki a lautolu, ko e mena galo nakai kitia e liu mai a Keriso he mole ai to fakahoko e ia e fakafiliaga ke he tau motu mo e hafagi mai ai e lalolagi parataiso.​—Gahua 10:42; Roma 8:19-21; 1 Peteru 3:18.

10. Ko e heigoa e kupu moli ne ako he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu hagaao ke he papatiso, fakakehekeheaga he vahega fekafekau lotu mo e faoa noa he lotu, mo e Fakamanatuaga he matulei a Keriso?

10 Kua ako he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ko e papatiso he Tohiaga Tapu nakai ko e fuifui he matale he tau mukemuke, ka e ke fakatatai mo e poakiaga a Iesu ia Mataio 28:19, 20, ko e fakatomoaga ni ha lautolu ne tali tonu ne fakaako mai. Kua kitia ai e lautolu, nakai fai fakaveaga he Tohiaga Tapu ne fakakehe mai e vahega fekafekau lotu he faoa noa he lotu. (Mataio 23:8-10) Ka e kehe ai, kua lata oti e tau Kerisiano ke eke ko e tau tagata fakamatala tala mitaki. (Gahua 1:8) Fakaaue e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he iloa kua lata e Fakamanatuaga ke he matulei a Keriso ke taute lagataha ni he tau, ia Nisana 14. Mo e taha mena foki, kitia e lautolu ko e aho okioki pouliuli e Isita. Ke lafi ki ai, mauokafua ha lautolu a tau loto ne fakauku ko e toko hake he Atua ha lautolu a gahua mo e nakai tuku tupe ai a lautolu. (Mataio 10:8) Mai he vaha fakamua atu, maama e lautolu kua lata e tau Kerisiano ke fakatatai e tau momoui mo e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu, ne fakalataha ki ai ke fakagahua e fua he agaga tapu he Atua.​—Kalatia 5:22, 23.

Holo ki Mua e Lupalupa he Maama

11. Ko e heigoa e maama ne kikila atu ke he matagahua Kerisiano mo e ke he tala fakatai a Iesu ke he tau mamoe mo e tau koti?

11 Kua mua atu e fakamonuina he tau fekafekau a Iehova tali mai he tau 1919 he holo ki mua e lupalupa he maama. Kua kikila lahi ha e lupa he maama, ne kikila mai he fonoaga i Cedar Point he tau 1922, he pehi lahi e J. F. Rutherford, ko e pelesiteni ke ua aki he Sosaiete Kolo Toko, e matagahua mua he tau fekafekau a Iehova ke “tukuogo, tukuogo, tukuogo, e Patuiki mo e hana kautu”! He tau hake ni, kua kikila lahi e maama ke he tala fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti. Kua kitia ko e fakakatoatoa e perofetaaga nai he vaha nei he aho he Iki, nakai he vaha i mua he magahala he Afetau, tuga ne fa manamanatu ki ai fakamua. He vaha he Afetau to nakai gagao e tau matakainaga a Keriso, po ke tuku a lautolu he tau fale pouli. Mo e taha mena foki, ka hoko ke he fakahikuaga he Afetau, ko e Atua ko Iehova, nakai ko Iesu Keriso, ka fakafili.​—Mataio 25:31-46.

12. Ko e heigoa e lupa he maama ne ha ha i ai hagaao ke he Amaketo?

12 He tau 1926 kua fakakite mai foki he lupa kikila lahi he maama, nakai ko e fetokoaga he kaufakalatahaaga e felakutaki i Amaketo, tuga ne fa manamanatu e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ki ai fakamua. Ko e felakutaki ia ka fakakite fakamaaliali e Iehova hana malolo, ti eke ai ni e tau tagata oti kana ke iloa tonu ko ia ni e Atua.​—Fakakiteaga 16:14-16; 19:17-21.

Kerisimasi​—Ko e Aho Okioki Pouliuli

13. (a) Ko e heigoa e maama ne tuhi atu ke he tau fakamanatuaga Kerisimasi? (e) Nakai liu he ha ke fakamanatu e tau aho fanau? (Fakalataha e matahui tala.)

13 He nakai leva he mole ai, ne taute he lupa he maama e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke oti nakai fakamanatu e Kerisimasi. He vaha fakamua ato hoko e magaaho ia ne fakamanatu tumau he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he lalolagi oti e Kerisimasi, mo e fakamanatuaga ha lautolu he matapatu lotu i Brooklyn ko e magaaho fiafia lahi mahaki. Ka e kua mailoga ai mogoia ko e fakamanatuaga ia Tesema 25 ko e mena pouliuli moli ne fifili e Kerisitenitome ne tiaki taofiaga ke mukamuka ai ke fakaliliuina e tau tagata pouli. Mo e taha mena foki, kua kitia tonu ko e nakai fanau a Iesu he vaha makalili, ha ko e magaaho ne fanau a ia, fakatotolo agaia he tau leveki mamoe ha lautolu a tau fuifui manu i fafo​—ko e mena nakai fa taute e lautolu he po he fakahikuhiku mahina a Tesema. (Luka 2:8) Ka kua fakakite mai he tau Tohiaga Tapu ko e fanau a Iesu he magahala ia Oketopa 1. Kua iloa moli foki he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ko e tau tagata tane pulotu ne ahi atu ki a Iesu he kavi ke he ua e tau he fanau mai a ia, ko e tau makoi pouliuli na lautolu.b

Ko e Higoa Fou

14. Ko e ha e higoa Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu kua nakai tonu ke he tau tagata a Iehova?

14 He tau 1931 ko e lupa kikila lahi he kupu moli ne fakakite age ke he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu e higoa faka-Tohiaga Tapu kua lata tonu. Maama he tau tagata a Iehova kua nakai maeke a lautolu ke talia e tau higoa amuamu ne ui aki he tau tagata a lautolu, tuga e tau Russell­ite, tau Millennial Dawnist, mo e “nakai fai helo.”c Ka kua kamata foki a lautolu ke maama ko e higoa ne ui ni e lautolu​—Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he Lalolagi Oti—​kua nakai lata tonu mo lautolu. Mua atu foki nakai ni ko e tau tagata fakaako Tohi Tapu hokoia a lautolu. Ke lafi ki ai, tokologa foki falu ne ui ko e tau tagata ne fakaako ke he Tohi Tapu ka e nakai tatai mo e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu.

15. Ko e heigoa e higoa ne uta he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu he tau 1931, mo e kua lata tonu he ha?

15 Ko e ha ne fakahigoa fou ai e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu? Kua loga e tau tau he fakatokoluga he Kolo Toko e higoa a Iehova. Ha ko e mena ia, kua tonu lahi ai e Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ke uta e higoa ia Isaia 43:10: “Kua pehe mai a Iehova, Ko e haku a tau fakamoli a mutolu, mo e haku a tau fekafekau ne fifili e au a mutolu; kia iloa e mutolu mo e tua a mutolu kia au, mo e kitia ai e mutolu, ko au ni a ia, nakai eke ai fakamua ia au taha atua, ti nakai ha i taha ke mui mai kia au.”

Fakamatalahi mo e “Moto Tagata Tokologa”

16. Nakai hagaao he ha e tau perofetaaga ke he liuaki maiaga he tau Iutaia he tino ne liliu ki Palesitaina, ka e hagaao e tau mena ia ki a hai?

16 He volume ke ua aki he Vindication, ne lomi fakailoa he Sosaiete Kolo Toko he tau 1932, kua fakakite age he lupa he maama ko e tau perofetaaga ke he liliu maiaga ne fakamau e Isaia, Ieremia, Esekielu, mo e falu perofeta kua nakai hagaao (tuga ne piko fakamua) ko e tau Iutaia he tino, ne liliu ki Palesitaina ka e nakai tali tonu mo e loto mena fakapolitika ni. Ka ko e tau perofetaaga nai ke he liuaki maiaga, ko e mena fakakatoatoa tote he magaaho ne liliu mai e tau Iutaia he fakapaeaaga i Papelonia he tau 537 F.V.N., ko e fakakatoatoaaga lahi he tau mena ia kua kamata mai he laveakiaga mo e liuaki maiaga a Isaraela fakaagaga he tau 1919, ko e monuina ne fua mai ai e olioli he tau fekafekau moli a Iehova he parataiso fakaagaga he vaha nei.

17, 18. (a) Ti hoko ai e magaaho, he puhala mai he lupa he maama kua fakakite mai ko e heigoa e finagalo a Iehova ne mua? (e) Ko e heigoa e lupa he maama ne hagaao ke he Fakakiteaga 7:9-17 ne hoko he tau 1935?

17 Ati hoko ke he tau magaaho, ne fakakite mai ai he lupalupa he maama e finagalo a Iehova ne mua, nakai ko e fakamouiaga he tau tagata, ka ko e fakatokolugaaga he pule katoatoa hana. Ko e matapatu tala mua atu he Tohi Tapu ne kitia, nakai ko e lukutoto, ka ko e Kautu, ha ko e mena ia ka fakatokoluga e pule katoatoa a Iehova. Kua mahomo atu ha e lupa he maama ia! Kua nakai tuai manamanatu lahi e tau Kerisiano tukulele ke he ha lautolu ni a hohoko hake ke he lagi.

18 He tau 1935 kua fakakite mai he lupa kikila lahi he kupu moli, ko e moto tagata tokologa ne talahau mai ia Fakakiteaga 7:9-17, nakai ko e vahega ke ua aki ka o ke he lagi. Ko e mena fa manamanatu, ko lautolu ne talahau mai he tau kupu ia, ko e falu ne fakauku ne nakai mahani fakamoli katoatoa, mo e ko e mena haia ne tutu ai i mua he nofoaiki ka e nakai nonofo he tau nofoaiki ke pule ko e tau patuiki mo e tau ekepoa fakalataha mo Iesu Keriso. Ka e nakai ha ha ai ha fakaakoaga ke he mahani fakamoli hafahafa. Ko e mahani fakamoli ni e tagata po ke nakai fakamoli. Ti kua kitia ai ko e hagaao e perofetaaga nei ke he moto tagata tokologa ne nakai maeke ke totou e numela mai he tau motu oti kana ne fa e fakapotopoto mai he magaaho nei mo e kua ha ha ia lautolu e amaamanakiaga ke nonofo he lalolagi. Ko lautolu ia ni ko e “tau mamoe” ne talahau mai ia Mataio 25:31-46 mo e “tau mamoe kehe” ia Ioane 10:16.

Ko e Satauro​—Nakai ko e Mena Fakatai Kerisiano

19, 20. Ko e ha ne nakai ko e mena fakatai Kerisiano moli e satauro?

19 Ke he tau tau loga kua omoi lahi he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu e satauro ko e mena fakatai faka-Kerisiano. Kua ha ha foki ia lautolu e pine “satauro-foufou.” Hagaao ke he King James Ver­sion, ne ole a Iesu ke he hana tau tutaki ke nikiti hake ha lautolu a “satauro,” ti ko e mena haia ne tokologa ai e tau tagata ne talitonu ko e mena fakahoko e mate hana he satauro. (Mataio 16:24; 27:32) Kua loga e tau hogofulu tau ne kitia ai e mena fakatai nei he kili he Watch Tower mekasini.

20 Ko e tohi Riches, ne lomi fakailoa he Sosaiete he tau 1936, ne talahau fakamaaliali ko e mena fakahoko e mate ha Iesu Keriso, nakai he satauro, ka e ke he pou hako, po ke akau loa noa. Hagaao ke he taha pulotu, ko e kupu Heleni (stau·rosʹ) ne liliu “satauro” he King James Ver­sion “kua kakano ai, fakamua, ke he pou hako po ke akau loa noa. [Kua lata ai] ke kehe mai he faga pou fakalava ua he ekalesia. . . . Kua kamata e mena fakamui i Kaletaia i tuai, mo e fakaaoga mo mena fakatai ke he atua Tamusa.” Kia mamao ligo mai ai he hufeilo, kua lata e kanavaakau ne fakatautau a Iesu, ke eke ko e mena fakateteki lahi ke he kitiaaga.

21. Ko e heigoa ka tutala ki ai e tala ne mui mai?

21 Kua ha ha i ai foki falu fakafifitakiaga he lupalupa he maama lahi mahaki mo e falu foki ne kua liga tote ke he manamanatuaga. Ma e fakatutalaaga ke he tau mena nei, fakamolemole kikite ke he tala ne mui mai.

[Tau Matahui Tala]

a Lomi fakailoa he Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

b Kua hoko e magaaho, kua kitia kaeke kua nakai maeke ke fakamanatu e aho fanau ne mua atu e aoga, nakai lata foki a tautolu ke fakamanatu e tau aho fanau. Ke lafi ki ai, nakai fakamanatu he tau Isaraela po ke tau Kerisiano fakamua e tau aho fanau. Ne ua maka ni e aho fanau ne talahau he Tohi Tapu, taha ko e ha Farao mo e ha Herota Anetipa e taha. Kua kelea ua e tau fakamanatu he hoko e kelipopoaga. Nakai taute he Tau Fakamoli a Iehova e tau aho fanau kakano ha ko e mena kamata mai e tau fakamanatuaga nei he tau tagata pouliuli mo e hagahaga ni ke fakaheke e tagata ne taute e aho fanau.​—Kenese 40:20-22; Mareko 6:21-28.

c Ko e mena hehe a nei ne taute he tau vahega lotu loga a Kerisitenitome. Ko Lutheran ko e higoa amuamu ne age he tau fi a Martin Luther ke he hana tau tutaki, ti kua uta e lautolu. Kua uta foki he tau Papatiso e higoa amuamu ne ui aki he tau tagata i tua a lautolu kakano he fakamatala e lautolu e papatisoaga he fakatomo. Kua uta pihia foki he tau Mefotisi e higoa ne ui aki he tau tagata i tua a lautolu. Hagaao ke he mena ne eke ai e Sosaiete he Tau Kapitiga ke ui ko e tau Quak­er, kua pehe e The World Book Encyclopedia: “Ko e kakano ne tupu mai e kupu Quaker he kamataaga ke ekefakakelea aki a Fox [ko e tagata ne fakatu], he tala age e ia ke he ikifakafili Peritania ke ‘vivivivi ke he Kupu he Iki.’ Ti kua ui ai he ikifakafili a Fox ko e ‘vivivivi [quaker].’”

Manatu Nakai e Koe?

◻ Ko hai e “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” mo e ko hai e “tau fekafekau”?

◻ Ko e heigoa e falu he tau lupalupa he maama he vaha fou nei?

◻ Kua lata tonu he ha e higoa fou, ko e Tau Fakamoli a Iehova?

◻ Ko e heigoa e tau kupu moli fulufuluola lahi ne fakakite mai he tau 1935?

[Fakatino he lau 13]

Fakapuloa e C. T. Russell mo e hana faoa gahua fakalataha e maama fakaagaga, ka e o oti e talahaua ki a Iehova

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa