Kolo Toko he FATATOHI INITANETE
Kolo Toko
FATATOHI INITANETE
Faka-Niue
ā
  • ā ē ī ō ū
  • TOHI TAPU
  • TAU TOHI
  • TAU FELEVEIAAGA
  • w98 2/1 lau 17-22
  • Iehova Ko e Atua he Tau Maveheaga

Nakai fai vitiō ma e fifiliaga nei.

Fakamolemole, fai lekua ke moua e vitiō.

  • Iehova Ko e Atua he Tau Maveheaga
  • Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1998
  • Tau Vala Mataulu
  • Tau Tohi Pihia Foki
  • Ko e Maveheaga mo Aperahamo
  • “Ko e Maveheaga Tuai”
  • Tau Monuina Puhala Mai he Maveheaga he Fakatufono
  • Tau Tagata Liliuina i Isaraela
  • Fakamonuina e Iehova e Tega a Aperahamo
  • Lata e Maveheaga Fou
  • Tau Monuina Lalahi Puhala Mai he Maveheaga Fou
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1998
  • To Eke a Mutolu mo “Kautu he Tau Ekepoa”
    Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—2014
Ko e Kolo Toko Fakapuloaaga he Kautu a Iehova—1998
w98 2/1 lau 17-22

Iehova Ko e Atua he Tau Maveheaga

“To . . . eke ai e au e maveheaga fou mo e magafaoa a Isaraela, mo e magafaoa a Iuta.”​—IEREMIA 31:31.

1, 2. (a) Ko e heigoa e fakamanatuaga ne fakatu e Iesu ke he po Nisana 14, 33 V.N.? (e) Ko e heigoa e maveheaga ne hagaao a Iesu matutaki mo e hana mate?

KE HE po Nisana 14, 33 V.N., ne fakamanatu e Iesu e Paseka mo e tau aposetolo 12 hana. Ha kua iloa e ia ko e kaiaga fakahiku anei hana mo lautolu mo e to nakai leva ti mate a ia ke he tau lima he tau fi hana, ne fakaaoga e Iesu e magaaho ia ke fakamaama e tau mena aoga loga ke he tau tutaki fakahele hana.​—Ioane 13:1–17:26.

2 Ke he magaaho nei, he mole e fano kehe a Iuta Isakariota, ne fakatu e Iesu ko e fakamanatuaga fakalotu ni ne poaki ma e tau Kerisiano​—ko e Fakamanatuaga he mate hana. Ne talahau e fakamauaga: “Ha ne kai mena a lautolu, ti toto ai e Iesu e areto, mo e fakaaue, ti tofitofi, mo e age ke he tau tutaki, kua pehe age, Kia toto a mo e kai; ko e haku a tino a enei. Kua toto foki e ia e kapiniu, mo e fakaaue; ti age ai e ia kia lautolu, kua pehe age, Kia inu ai a a mutolu oti kana; ha ko e haku a toto a enei, ko e toto he maveheaga fou, kua fakamaligi mo e tau tagata tokologa ke fakamagalo aki e tau hala.” (Mataio 26:26-28) Kia fakamanatu he tau tutaki a Iesu hana mate ke he puhala mukamuka mo e lilifu. Ti fakahagaao a Iesu ke he maveheaga ne matutaki mo e mate hana. Ne fakahigoa he fakamauaga ia Luka, “ko e maveheaga fou.”​—Luka 22:20.

3. Ko e heigoa e tau huhu ne huhu hagaao ke he maveheaga fou?

3 Ko e heigoa e maveheaga fou? Kaeke kua fai maveheaga fou, kua kakano kia ko e fai maveheaga tuai? Fai maveheaga foki nakai ne tatai ki ai? Ko e tau huhu aoga anei ha kua pehe a Iesu ko e toto he maveheaga ka liligi ke “fakamagalo aki e tau hala.” Kua manako oti a tautolu ma e fakamagalo pihia.​—Roma 3:23.

Ko e Maveheaga mo Aperahamo

4. Ko e heigoa e maveheaga tuai ne lagomatai a tautolu ke maama e maveheaga fou?

4 Ke maama e maveheaga fou, liliu a tautolu ke he 2,000 he tau tau ato hoko e gahua fakamatala a Iesu ke he lalolagi ke he vaha ne fenoga a Taraha mo e hana magafaoa​—mo Aperamo (fakamui, Aperahamo) mo e hoana a Aperamo, ko Sarai (fakamui, Sara)​—mai he motu monuina ko Uro i Kaletaia ki Harana he fahi tokelau a Mesopotamia. Ne nonofo a lautolu i ai ato mate a Taraha. Ti, ke he poakiaga a Iehova, ki a Aperahamo ne 75 e tau he moui ke fano ke he taha fahi he Vaitafe Efurate mo e fenoga atu ke he fahi toga ke he motu ko Kanana ke nonofo matematekelea ke he tau fale la. (Kenese 11:31–​12:1, 4, 5; Gahua 7:2-5) He 1943 F.V.N. a ia. He nofo agaia a Aperahamo i Harana, ne pehe a Iehova ki a ia: “To eke foki e au a koe mo motu lahi, to fakamonuina e au a koe, to fakalilifu e au hau a higoa; to eke ni a koe mo monuina. To fakamonuina e au a lautolu kua fakamonuina a koe, ka e fakamalaia e au a lautolu kua kaialu kia koe; to monuina foki ia koe e tau faoa oti ni he lalolagi.” Nakai leva he fina atu a Aperahamo ki Kanana, ne lafi e Iehova: “To ta atu e au e motu nai mo e fanau hāu.”​—Kenese 12:2, 3, 7.

5. Ne matutaki e maveheaga a Iehova ki a Aperahamo ke he perofetaaga he fakamauaga tuai fe?

5 Ko e maveheaga ki a Aperahamo ne tatai ke he taha he tau maveheaga a Iehova. Moli, kua taute a Aperahamo mo tagata talahaua he fakamauaga tuai he tagata, ko e matutakiaga he fakamoliaga he perofetaaga fakamua ne fakamau laia. He mole e agahala a Atamu mo Eva ke he katene i Etena, ne talahau e Iehova e fakafiliaga ki a laua tokoua, ti tala age a ia ki a Satani he magaaho ia foki, ne fakahehe a Eva, pehe: “Mo e to tuku e au e faitaua ke he vahaloto hau mo e fifine, mo e vahaloto he hau a tega mo e hana tega. To fakaunoko e ia a koe i loto he ulu mo e to fakaunoko e koe a ia i loto he muihui.” (Kenese 3:15, NW) Ne fakakite he maveheaga a Iehova mo Aperahamo ko e Tega mai he tau gahua a Satani to nakai tupu mai he magafaoa he tupuna.

6. (a) Puhala ia hai e maveheaga a Iehova ki a Aperahamo ke fakamoli? (e) Ko e heigoa e maveheaga faka-Aperahamo?

6 Ha kua hagaao e maveheaga a Iehova ke he tega, ne lata ia Aperahamo ke fai tama tane ke tupu mai e Tega. Ka kua motua lahi a ia mo Sara mo e nakai la fai tama ia. Fakahiku ai, mogoia, ne fakamonuina e Iehova a laua, he fakatu fakamana e tau malolo ke fanafanau, ti fanau e Sara e tama tane ki a Aperahamo, ko Isaako, ke maeke ke fakahoko e maveheaga he tega. (Kenese 17:15-17; 21:1-7) He mole atu e tau tau, he kamatamata e tua a Aperahamo​—ke hokotia ke he manako moli hana ke foaki hana tama tane fakahele, ko Isaako, ke he poa​—ne liu fatiaki e Iehova hana maveheaga ki a Aperahamo: “Ko e mena ia ke fakamonuina fakalahi ai e au a koe, mo e fakatokologa lahi ue atu e au hau a fanau ke tuga e tau fetu he lagi, ke tuga foki e oneone he matafaga; to moua foki he fanau hau e gutuhala ha lautolu kua fai fi kia lautolu; ko e hau a fanau foki ke monuina ai e tau motu oti kana he lalolagi; ha kua fanogonogo a koe ke he haku tau kupu.” (Kenese 22:15-18) Ko e maveheaga fakalaulahi nei kua fa ui ko e maveheaga faka-Aperahamo, mo e kua matutaki tata e maveheaga fou fakamui ki ai.

7. Kamata fefe e tega a Aperahamo ke tupu lahi, mo e ko e heigoa ne takitaki a lautolu ke nonofo i Aikupito?

7 He magaaho ia, ne taha e mahaga tane a Isaako, ko Esau mo Iakopo. Ne fifili e Iehova a Iakopo ke eke mo tupuna he Tega he Maveheaga. (Kenese 28:10-15; Roma 9:10-13) Ne 12 e tama tane a Iakopo. Maama ai, ko e magaaho anei ma e tega a Aperahamo ke kamata e tupu. He lalahi fuata e tau tama tane a Iakopo, kua igatia a lautolu mo e tau magafaoa, ti to ai e hoge ati o oti ai a lautolu ki Aikupito, ne ha ha ai e levekiaga faka-Atua, he tama tane a Iakopo ko Iosefa ne tauteute ai e puhala. (Kenese 45:5-13; 46:26, 27) He mole atu e tau tau gahoa, ne totoka hifo e hoge i Kanana. Ka e nonofo e magafaoa a Iakopo i Aikupito​—ko e tau tagata uiina fakamua ka e ko e tau tupa he magaaho fakamui. Nakai leva ati hoko ke he 1513 F.V.N., 430 e tau he mole e fina atu a Aperahamo i Eufirate, ne takitaki e Mose e tau magafaoa a Iakopo mai he tupaaga i Aikupito. (Esoto 1:8-14; 12:40, 41; Kalatia 3:16, 17) Kua foaki e Iehova mogonei e onoonoaga uho ke he hana maveheaga mo Aperahamo.​—Esoto 2:24; 6:2-5.

“Ko e Maveheaga Tuai”

8. Ko e heigoa ne mavehe e Iehova ke he fanau a Iakopo i Sinai, ti ko e heigoa he mena nei ka taute ke he maveheaga faka-Aperahamo?

8 He o atu a Iakopo mo e tau tama tane hana ki Aikupito, ko e magafaoa lahi a lautolu, ka e toka he tau magafaoa ha lautolu a Aikupito ko e tau hologa. (Esoto 1:5-7; 12:37, 38) Ato ta mai e Iehova a lautolu ki Kanana, ne takitaki e ia a lautolu ke he fahi toga ke he matafu he mouga ne higoa ko Horepa (po ko, Sinai) i Arapi. Ne taute e ia e maveheaga mo lautolu. Ne eke ai e mena nei ke higoa “ko e maveheaga tuai” he fakalataha atu mo e “ko e maveheaga fou.” (2 Korinito 3:14) Ha ko e maveheaga tuai, ne fakahoko e Iehova ke he puhala fakatai e fakamoliaga he hana maveheaga mo Aperahamo.

9. (a) Ko e heigoa e mena fa ne mavehe e Iehova he maveheaga faka-Aperahamo? (e) Ko e heigoa falu monuina ne hafagi e Iehova ma Isaraela, mo e falanaki ke he heigoa?

9 Ne fakamaama e Iehova ki a Isaraela e tau kupu he maveheaga nei: “Kaeke ke fanogonogo fakamakutu a mutolu ke he haku tau kupu mo e omaoma ke he haku a maveheaga, ti eke ni a mutolu mo koloa uho maku, ke mua ke he tau motu oti, ha ko e haku ni e lalolagi oti. To eke ni a mutolu maku mo kautu he tau ekepoa, mo e motu tapu.” (Esoto 19:5, 6) Ne mavehe e Iehova ko e tega a Aperahamo to (1) eke mo motu lahi, (2) kautu ai ke he tau fi ha lautolu, (3) to pule ke he motu ko Kanana, mo e (4) ko e puhala ma e tau monuina ke he tau motu. Ne fakakite e ia mogonei ko e to moua e lautolu ia ni e tau monuina nei ko e hana tau tagata pauaki, ko Isaraela, “mo kautu he tau ekepoa, mo e motu tapu,” kaeke ke omaoma a lautolu ke he tau poakiaga hana. Kua talia nakai he tau Isaraela ke o atu ke he maveheaga nei? Ne tali auloa e lautolu: “Ko e tau mena oti ne tala mai e Iehova, to eke ni e mautolu.”​—Esoto 19:8.

10. Fakatokatoka fefe e Iehova a Isaraela ke he motu, mo e ko e heigoa ne amanaki a ia ki a lautolu?

10 Ti, fakatokatoka e Iehova a Isaraela ke he motu. Ne foaki foki e ia ki a lautolu e tau fakatufono ke hataki aki e tapuakiaga mo e moui he tau tagata. Ne age foki e ia ki a lautolu e fale uta fano (fakamui, ko e faituga a Ierusalema) mo e ekepoa ke gahua tapu ke he fale uta fano. Ko e kakano ke tumau ke he maveheaga ke omaoma ke he tau fakatufono a Iehova mo e mua atu, ke tapuaki ni ki a ia. Fakamua he tau Poakiaga Hogofulu ko e tau matapatu he tau fakatufono ia ko e: “Ko au ko Iehova hau a Atua ne ta mai a mutolu he motu ko Aikupito, ko e mena ne nonofo fakatupa ai; aua neke eke e koe māu e tau atua kehe hoku mua.”​—Esoto 20:2, 3.

Tau Monuina Puhala Mai he Maveheaga he Fakatufono

11, 12. Ke he tau puhala fe ne mavehe mai he maveheaga tuai ne fakamoli ki a Isaraela?

11 Ne fakamoli kia e tau maveheaga he Fakatufono ki a Isaraela? Ti eke moli nakai a Isaraela “mo motu tapu”? Ha ko e tau ohi mai ia Atamu, ko e tau tagata agahala e tau Isaraela. (Roma 5:12) I lalo hifo he Fakatufono, ne foaki agaia e tau poa ke maluia e tau agahala ha lautolu. Hagaao ke he tau poa ne foaki ke he Aho he Fakafeiloaga he tau, ne pehe a Iehova: “Ha ko e aho ni a ia ke eke ai e lukutoto ma mutolu ke fakamea a mutolu, kia mea ai a mutolu ki mua a Iehova he tau hala oti kana.” (Levitika 16:30) Ha ko e mahani fakamoli ai, ko e mena haia ko e motu tapu a Isaraela, ne fakamea ai ma e gahua a Iehova. Ka e falanaki ni e tuaga mea nei ke he omaoma ha lautolu ke he Fakatufono mo e fakatumau ke foaki e tau poa.

12 Kua eke kia a Isaraela mo “kautu he tau ekepoa”? Tali mai he kamataaga, ko e kautu, mo Iehova ko e Patuiki he lagi. (Isaia 33:22) Fakalaulahi ai, ko e maveheaga he Fakatufono ne putoia ai e tau foakiaga ma e tuaga patuiki he tagata, ti ke he magaaho fakamui ne hukui he tau patuiki ne pule i Ierusalema a Iehova. (Teutaronome 17:14-18) Ka ko Isaraela kia e kautu he tau ekepoa? Na fai ekepoa ne gahua tapu he fale uta fano. Ko e fale uta fano (fakamui, ko e faituga) ko e matapatu he tapuakiaga mea ma e tau Isaraela ti pihia foki mo lautolu ne nakai ko e tau Isaraela. Ko e halavaka mauokafua e motu he fakakite e kupu moli ke he tau tagata. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 6:32, 33; Roma 3:1, 2) Ko e tau Isaraela mahani fakamoli oti, nakai ni ko e tau ekepoa faka-Levi, e “tau fakamoli” a Iehova. Ko Isaraela e “fekafekau” a Iehova, ne fakatu ke ‘talahau hana fakahekeaga.’ (Isaia 43:10, 21) Tokologa e tau tagata motu kehe kua fakatokolalo ne kitia e malolo a Iehova ne taute ma e hana tau tagata mo e kua futia ke he tapuakiaga mea. Kua eke a lautolu mo tau tagata liliuina. (Iosua 2:9-13) Ka e taha ni e magafaoa ne kua fekafekau moli ko e tau ekepoa fakauku.

Tau Tagata Liliuina i Isaraela

13, 14. (a) Ko e ha kua talahau ai ko e tau tagata liliuina ne nakai gahua ke he maveheaga he Fakatufono? (e) O mai fefe e tau tagata liliuina ki lalo he maveheaga he Fakatufono?

13 Ko e heigoa e tuaga ma e tau tagata liliuina pihia? He taute e Iehova e maveheaga hana, kua lata ni mo Isaraela; ko lautolu he “tau tagata kehe tokologa,” pete e ha ha i ai, ka e nakai talahau ko e tau tagata gahua. (Esoto 12:38; 19:3, 7, 8) Nakai putoia e tau tama uluaki ha lautolu ka foaki e totogi he lukutoto ma e uluaki ha Isaraela. (Numera 3:44-51) Mole mai e tau hogofulu tau ne vevehe ai e motu ko Kanana ke he magafaoa a Isaraela, nakai fai mena ne toka kehe ma e tau tagata talitonu ne nakai ko e tau Isaraela. (Kenese 12:7; Iosua 13:1-14) Ko e ha? Ha ko e mena nakai taute e maveheaga Fakatufono ma e tau tagata liliuina. Ka ko e tau tagata tane liliuina ne peritome he oma ke he Fakatufono. Ne omaoma e lautolu e tau poakiaga, mo e ne aoga a lautolu mai he tau foakiaga ia. Ko e tau tagata liliuina ti pihia foki e tau Isaraela ne ha ha i lalo he maveheaga he Fakatufono.​—Esoto 12:48, 49; Numera 15:14-16; Roma 3:19.

14 Ma e fakatai, ka keli totamaki he tagata liliuina taha tagata, kua lata ia ia, tuga e Isaraela ke hola ke he maaga he huaga. (Numera 35:15, 22-25; Iosua 20:9) Ke he Aho he Fakafeiloaga ne taute e poa ma e “fakapotopotoaga oti a Isaraela.” Ko e vala he fakapotopotoaga, ne taute he tau tagata liliuina e tau fakaholoaga mo e kua maluia ke he poa. (Levitika 16:7-10, 15, 17, 29; Teutaronome 23:7, 8) Tata lahi ai e tau tagata liliuina ke he tau Isaraela i lalo hifo he Fakatufono he Penetekoso 33 V.N. he fakaaoga fakamua e “kei he kautu” ke lata mo e tau Iutaia, ti aoga foki ai e tau tagata liliuina. Ti ko e fua, ko “Nikolao, ko e tagata Anetioka,” ne eke mo Kerisiano mo e ko e taha he ‘tokofitu he tau tagata talahaua’ ne fifili ke leveki e tau manako he fakapotopotoaga Ierusalema.​—Mataio 16:19; Gahua 2:5-10; 6:3-6; 8:26-39.

Fakamonuina e Iehova e Tega a Aperahamo

15, 16. Fakamoli fefe e maveheaga a Iehova mo Aperahamo ki lalo he maveheaga he Fakatufono?

15 Ha kua fakatoka e tau magafaoa a Aperahamo ko e motu i lalo he Fakatufono, ne fakamonuina e Iehova a lautolu hagaao ke he maveheaga hana ke he tupuna. He 1473 F.V.N., ko ia ne mui mai ia Mose, ko Iosua, ne takitaki a Isaraela ki Kanana. Ko e fakatokaaga he veveheaga he motu he tau magafaoa ne fakamoli e maveheaga a Iehova ke foaki e motu ke he tega a Aperahamo. He mahani fakamoli a Isaraela, ne fakamoli e Iehova hana maveheaga ke foaki ki a lautolu e kautuaga ke he tau fi. Kua moli lahi e mena nei ke he vaha ne pule e Patuiki ko Tavita. He hoko ai ke he magaaho he tama tane a Tavita ko Solomona, ne fakamoli e vala ke tolu aki he maveheaga faka-Aperahamo. “Ne tokologa a Iuta mo Isaraela tuga ne oneone he mataafaga he tokologa kua kai a lautolu, mo e inu, mo e olioli.”​—1 Tau Patuiki 4:20.

16 To fakamonuina fefe e tau motu he puhala ia Isaraela, he tega a Aperahamo? He fita e talahau, ko Isaraela ko e tau tagata fifili pauaki a Iehova, ko e tau hukui hana ke he tau motu. Ato o atu a Isaraela ki Kanana, ne pehe a Mose: “Ko e tau motu kehe na e, kia fiafia a mutolu fakalataha mo e hana motu.” (Teutaronome 32:43) Tokologa e tau tagata motu kehe ne talia. Ne fita e mumui e “tau tagata kehe tokologa” mai i Aikupito ki a Isaraela, he fakamoli ai e malolo a Iehova ke he tutakale, mo e logona e uiina a Mose ke olioli. (Esoto 12:37, 38) Fakamui, ko e Moapi ko Ruta ne mau ke he Isaraela ko Poasa kua eke mo tupuna fifine ke he Mesia. (Ruta 4:13-22) Ko e tagata Keni ko Ionatapu mo e hana tau magafaoa mo e tagata Aitiope ko Epetameleka ne fakakehe mai a lautolu he pipiki mau ke he tau matapatu fakaakoaga hako he magaaho ne tokologa e tau Isaraela tino ne nakai mahani fakamoli. (2 Tau Patuiki 10:15-17; Ieremia 35:1-19; 38:7-13) I lalo hifo he Pule Atu Motu Peresia, tokologa e tau tagata motu kehe ne eke mo tau tagata liliuina mo e kau atu ke he tau Isaraela he totoko atu ke he hana tau fi.​—Eseta 8:17, matahuitala, NW.

Lata e Maveheaga Fou

17. (a) Ko e tiaki he ha e Iehova e kautu he fahi tokelau mo e fahi toga a Isaraela? (e) Ko e heigoa ne takitaki ke he tiaki fakahiku he tau Iutaia?

17 Ke maeke agaia ke moua e fakamoliaga katoa he maveheaga he Atua, kua lata e motu fifili he Atua ke mahani fakamoli. Ka e nakai pihia. Moli, fai Isaraela ne kitia maali e tua. (Heperu 11:32–​12:1) Ka e moha ia, ke he tau magaaho loga ne fuluhi atu e motu ke he tau atua pouliuli, amanaki ai ma e tau lagomataiaga fakatino. (Ieremia 34:8-16; 44:15-18) Ne fakaaoga fakahehe he tau tagata e Fakatufono po ke fakaheu ai. (Nehemia 5:1-5; Isaia 59:2-8; Malaki 1:12-14) He mole e mate a Solomona, ne vevehe a Isaraela ke he kautu fahi tokelau mo e fahi toga. He fakakite ai he kautu he fahi tokelau e totokoaga katoatoa, ne talahau a Iehova: “Ko koe foki kua tiaki e iloilo, ko e mena ia kua tiaki ai e au a koe, nakai eke a koe mo ekepoa kia au.” (Hosea 4:6) Ne moumou oti foki e kautu he fahi toga kakano ha ko e fakakite fakavai ke he maveheaga. (Ieremia 5:29-31) He tiaki he tau Iutaia a Iesu, ko e Mesia, ne tiaki pihia foki e Iehova a lautolu. (Gahua 3:13-15; Roma 9:31–​10:4) Fakahiku aki, ne taute e Iehova e fakatokaaga fou ke fakahoko e fakamoliaga katoatoa ke he maveheaga faka-Aperahamo.​—Roma 3:20.

18, 19. Ko e heigoa e fakatokaaga fou ne taute e Iehova ke maeke e maveheaga faka-Aperahamo ke fakamoli ke he puhala katoatoa?

18 Ko e fakatokaaga fou ia ko e maveheaga fou. Ne talahau tuai e Iehova e mena nei he talahau e ia: “Kitiala, to hoko mai e tau aho ke eke ai e au e maveheaga fou mo e magafaoa a Isaraela, mo e magafaoa a Iuta . . . Ka ko e maveheaga hanai ke eke e au mo e magafaoa a Isaraela ka mole atu e tau aho ia, kua pihia mai a Iehova, to tuku e au haku a tau fakatufono ki loto ia lautolu, mo e tohi e au ke he tau loto ha lautolu; to eke foki au mo Atua ha lautolu, ti eke a lautolu mo motu haku.”​—Ieremia 31:31-33.

19 Ko e maveheaga fou anei ne hagaao a Iesu ke he Nisana 14, 33 V.N. He magaaho ia, ne fakakite e ia ko e maveheaga ne mavehe mai ne kua teitei ke fakaoti he vahaloto he tau tutaki hana mo Iehova, mo Iesu e hulalo. (1 Korinito 11:25; 1 Timoteo 2:5; Heperu 12:24) Puhala mai he maveheaga fou nei, kua mavehe mai e Iehova ki a Aperahamo e fakamoliaga tukulagi mo e monuina lahi, ka to kitia e tautolu he vala tala ka mui mai.

Maeke Nakai ia Koe ke Fakamaama?

◻ Ko e heigoa ne mavehe e Iehova ke he maveheaga faka-Aperahamo?

◻ Fakahoko fefe e Iehova ki a Isaraela fakatino e fakamoliaga he maveheaga faka-Aperahamo?

◻ Aoga fefe e tau tagata liliuina mai he maveheaga tuai?

◻ Ko e ha kua lata ai e maveheaga fou?

[Fakatino he lau 19]

Puhala he maveheaga he Fakatufono, ne fakahoko e Iehova e maveheaga fakamua he maveheaga faka-Aperahamo

    Tau Tohi Faka-Niue (1982-2025)
    Saini ki Fafo
    Saini ki Loto
    • Faka-Niue
    • Tufa
    • Tau Manako
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Tau Kupu Fakaaoga
    • Fakavēaga Fakatagata
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Saini ki Loto
    Tufa