Ko e “Tau Tuamata” ha Iehova kua Kamatamata e Tau Tagata Oti
“Kua kamatamata e fanau he tagata he hana [Iehova] tau tuamata.”—SALA. 11:4.
1. Ko e vahega tagata fēfē ne futia a tautolu ki ai?
FĒFĒ e logonaaga haau ke he tau tagata ne fiafia mooli ki a koe? Kua talahau e lautolu e manatu mooli ha lautolu ka hūhū a koe ki ai. Ka manako a koe ma e lagomatai, kua mautali a lautolu ke foaki ai. Ka manako a koe ke he fakatonuaga, to foaki e lautolu mo e fakaalofa. (Sala. 141:5; Kala. 6:1) Nakai kia futia a koe ke he tau tagata pihia? Kua pihia mooli a Iehova mo e Tama haana. Kua mua atu e fiafia ha laua ki a koe ke he fiafia he tau tagata, ti ko e manako ha laua kua nakai lotokai mooli; kua manako a laua ke lagomatai a koe ke “toto atu . . . ke he moui tukulagi.”—1 Timo. 6:19; Fakakite. 3:19.
2. Laulahi fēfē e fiafia a Iehova ke he tau fekafekau haana?
2 Ne fakakite he salamo ko Tavita e hokulo he fiafia a Iehova ki a tautolu he magaaho ne pehē a ia: “Kua kitekite mai hana [Iehova] na fofoga, kua kamatamata e fanau he tagata he hana tau tuamata.” (Sala. 11:4) E, ne nakai kitekite teao e Atua ki a tautolu, kua kamatamata e ia a tautolu. Ne tohi foki e Tavita: “Kua kamatamata tuai e koe hoku loto; kua ahi mai e koe ke he po . . . ka e nakai moua e koe ha mena.” (Sala. 17:3) Maaliali ai, ne mailoga e Tavita e hokulo he fiafia a Iehova ki a ia. Ne iloa e ia to mamahi a Iehova ti nakai fiafia a Ia kaeke ke feaki e ia e tau manatu agahala po ke fakatupu e loto fakafualoto. Kua mooli nakai a Iehova ki a koe tuga a Ia ki a Tavita?
Kitia e Iehova e Loto
3. Fakatātā fēfē e Iehova e aga lagotatai ke he tau nakai mitaki katoatoa ha tautolu?
3 Kua fiafia pauaki a Iehova ke he tagata he loto—ko e heigoa ne toka mooli he tau loto ha tautolu. (Sala. 19:14; 26:2) Ke he fakaalofa, ne nakai hagaaki a ia ke he tau kūkū ikiiki. Ma e fakatai, he magaaho ne nakai vagahau fakamooli katoatoa a Sara, ko e hoana a Aperahamo, ke he agelu ne fakafaliu tino, kua mailoga mooli he agelu kua matakutaku mo e mā a ia, ti foaki e ia ki a Sara e fakatonuaga totonu. (Kene. 18:12-15) He magaaho ne talahau he tupuna ko Iopu ko “ia kua tututonu, ka e nakai ko e Atua,” ne fakamonuina agaia ni e Iehova a ia, he mailoga kua matematekelea lahi a Iopu ke he tau lima a Satani. (Iopu 32:2; 42:12) Pihia foki, ne nakai ita a Iehova ke he tau kupu vagahau hako he takape i Sarefata ke he perofeta ko Elia. Ne maama he Atua kua hukia lahi a ia he maanu ha kua mate e tama fuataha haana.—1 Patu. 17:8-24.
4, 5. Fakakite totonu fēfē e Iehova e puhala ne fehagai a ia mo Apimeleko?
4 Ha kua kamatamata e Iehova e loto, ne fakakite e ia kua manamanatu foki ki a lautolu ne nakai tua. Manamanatu ke he tau fehagaiaga haana mo Apimeleko, ko e patuiki he maaga ko Kira ha Filisitia. He nakai iloa e Apimeleko, ko e hoana mo e taane a Aperahamo mo Sara, ne kua uta e ia a Sara mo hoana haana. Ka e, ato fai mena foki a Apimeleko ka taute, ne tala age a Iehova ki a ia he miti: “Kua iloa ni e au, ko e manatu tonu he hau a loto kua eke ai e koe e mena nai, ha kua taofi ni e au a koe neke hala a koe ki mua haku; ko e mena foki ia nakai toka ai e au a koe ke hoko atu kia ia. Ko e hanai, kia liuaki e koe e hoana he tagata, ha ko e perofeta ni a ia, to liogi foki a ia māu, ti moui ai a koe.”—Kene. 20:1-7.
5 Mooli, kua maeke ia Iehova ke fehagai vale atu ki a Apimeleko, ko e tagata tapuaki he tau atua fakavai. Ka e kitia he Atua kua mahani fakamooli a ia ke he mena nei ne tupu. Ne fakakite totonu e Iehova e mena nei he tala age ke he patuiki e puhala ke moua e fakamagaloaga mo e “moui ai.” Nakai kia ko e Atua pihia ne manako a koe ke tapuaki?
6. Ko e heigoa e tau puhala ne fifitaki e Iesu e Matua haana?
6 Ne fifitaki katoatoa e Iesu e Matua haana, he hagaaki ke he mahani mitaki he tau tutaki haana mo e mautali ke fakamagalo e tau agahala ha lautolu. (Mare. 10:35-45; 14:66-72; Luka 22:31, 32; Ioane 15:15) Kua lagotatai e aga a Iesu mo e tau kupu haana ne moua ia Ioane 3:17: “Ha ko e mena nakai fakafano mai he Atua hana Tama ke he lalolagi ke fakahala e lalolagi, ka kia fakamomoui e lalolagi kia ia.” E, kua hokulo mo e tumau e fakaalofa ha Iehova mo Iesu ki a tautolu. Kua kitia ke he manako ha laua ke moua e tautolu e moui. (Iopu 14:15) Ko e fakaalofa pihia kua fakamaama e kakano ne kamatamata e Iehova a tautolu, puhala ne kitekite a ia ki a tautolu, mo e puhala ne fehagai a ia ke he tau mena ne kitia e ia.—Totou 1 Ioane 4:8, 19.
Kamatamata ke he Tau Mata he Puhala Fakaalofa
7. Ko e heigoa e manako ati kamatamata e Iehova a tautolu?
7 Kua hepe mooli ke manatu ki a Iehova ko e leoleo i luga he lagi hane takahao mai ke maeke ke moua a tautolu kua agahala! Ko Satani ne ha ha ai e tau mata tuahā mo e hokotaki kelea. (Fakakite. 12:10) Ne lafi foki e ia e tau manatu kelea pete ne nakai fai! (Iopu 1:9-11; 2:4, 5) Hagaao ke he Atua, ne tohi he salamo: “Ioha na e, ane mai tokaloto e koe e tau mahani hepehepe, po ko hai, ma Iki na e, ke maeke ke tu atu?” (Sala. 130:3) Liga ko e tali, kua Nakai fai ai! (Fakama. 7:20) Ka e, kitekite fakaalofa noa mo e totonu a Iehova ki a tautolu ko e matua fakaalofa ne manako ke puipui e tau tama fakahele haana mai he hagahaga kelea. Ne fa fakalaga e ia a tautolu ke he tau kūkū mo e tau lolelole ha tautolu ke maeke ia tautolu ke kalo kehe mai he fakahagahaga kelea a tautolu.—Sala. 103:10-14; Mata. 26:41.
8. Fakaako mo e akonaki fēfē e Iehova haana a tau fekafekau?
8 Ne fakakite e fakaalofa he Atua he puhala he fakaakoaga mo e akonaki ne moua he tau Tohiaga Tapu mo e tau mena kai fakaagaaga ne foaki mai he “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Mata. 24:45; Hepe. 12:5, 6) Ne foaki foki e Iehova e lagomatai he puhala he fakapotopotoaga Kerisiano mo e “tau mena fakaalofa ke he tau tagata” i ai. (Efeso 4:8) Mua atu, ne kitekite a Iehova ke kitia e puhala kua tali a tautolu ke he fakamahaniaga fakamatua haana mo e lali ke lagomatai fakalahi a tautolu. Talahau ai he Salamo 32:8: “To fakaako e au a koe, mo e fakakite kia koe e puhala ke fano ai a koe; to fakatonu e au kia koe, mo e kitekite au kia koe.” Ko e aoga ha ia mogoia ke fanogonogo tumau a tautolu ki a Iehova! Kua lata ia tautolu ke fakatokolalo tumau ki mua haana, he mailoga ko ia ko e Faiaoga mo e Matua Taane fakaalofa ha tautolu.—Totou Mataio 18:4.
9. Ko e heigoa e tau aga kua lata ia tautolu ke kalo mai, ti ko e ha?
9 Ke he taha faahi, kia nakai loto maō a tautolu ha ko e fakaikaluga, he nakai lahi e tua, po ke “fakavai he hala.” (Hepe. 3:13; Iako. 4:6) Mahani ai, ko e tau aga nai kua kamata he magaaho ne feaki he tagata e tau manatu po ke tau manako nakai atihake. Kua liga hokotia foki a ia ke tiaki e fakatonuaga faka-Tohi Tapu kua latatonu. Ka e mua e kelea, ne liga kua taofi mau ni a ia ke he aga po ke tau puhala kelea ti eke e ia a ia mo fī he Atua—ko e tuaga matakutakuina mooli! (Fakatai 1:22-31) Manamanatu ke he fakataiaga ki a Kaino, ko e tama uluaki ha Atamu mo Eva.
Kitia e Iehova e Tau Mena Oti mo e Gahua Fakatatau ki Ai
10. Ko e ha ne nakai talia e Iehova e poa ha Kaino, ti tali atu fēfē a Kaino?
10 He magaaho ne tamai e Kaino mo Apelu e tau poa ki a Iehova, ne nakai ni hagaaki a Ia ke he tau mena fakaalofa ha laua ka e pihia foki ke he tau fatuakiloto ha laua. Ti ko e fua, ne fakakite he Atua e taliaaga haana ke he poa ha Apelu, ha kua foaki ai ke he tua, ka e nakai talia ha Kaino, ne tuga kua fakakite e temotemoai he tua. (Kene. 4:4, 5; Hepe. 11:4) Na kua lata a Kaino ke ako mai he mena ne tupu mo e hiki e aga, ka kua ita lahi a ia ke he tehina haana.—Kene. 4:6.
11. Fakakite fēfē e Kaino e loto fakavai, ti ko e heigoa e fakaakoaga ma tautolu?
11 Ne mailoga e Iehova e aga hagahaga kelea nei ne tupu ti vagahau fakamitaki a ia ki a Kaino he fakakite age ka taute e ia e mena mitaki, to tupu ai e fiafia ki a ia. Momoko ai, ne fakaheu e Kaino e fakatonuaga he Tufuga ti kelipopo ai e tehina haana. Kua fakaata foki e Kaino e loto kelea ke he puhala nakai fakalilifu he tali atu a ia ke he hūhū he Atua: “Ko fe e matakainaga hau ko Apelu?” Ne tali e Kaino: “Ai kitia e au; ko au kia ko e leoleo he haku a matakainaga?” (Kene. 4:7-9) Kua maeke mooli e loto ke fakavai—ke hokotia atu foki ke tiaki e fakatonuaga mai he Atua! (Iere. 17:9) Ko e mena ia kua lata ia tautolu ke ako mai he tau tala pihia mo e fakamafiti ke tiaki e tau manatu mo e tau manako hepehepe. (Totou Iakopo 1:14, 15.) Ka moua e tautolu e fakatonuaga faka-Tohi Tapu, kia loto fakaaue a tautolu ki ai mo e onoono ki ai ko e fakamooliaga he fakaalofa a Iehova.
Nakai Fai Agahala Galo
12. Tali atu fēfē a Iehova ke he mahani hepehepe?
12 Liga logona he falu ka nakai fai tagata ne kitia a ia he taute e mena hepe, to nakai fakahala a lautolu. (Sala. 19:12) Kia manatu, kua nakai fai mena ne pehē ko e agahala galo. “Kua toka noa mo e maliali e tau mena oti kana ke he na fofoga hana ke talahau ki ai e tautolu e tau mahani ha tautolu.” (Hepe. 4:13) Ko Iehova ko e Fakafili ne kamatamata e tau fatuakiloto galo ha tautolu, mo e tali mai ke he mahani kelea ne fakaata e fakafili tonu kua mitaki katoatoa. Ko Ia ko e “Atua fakaalofa hofihofi, mo e fakaalofa noa; kua fakatuai hana ita, to lahi e fakaalofa, to fakamoli.” Ka ke he tagata ne nakai fakatokihala to ‘nakai toka noa e ia ka e taui ni’ ka ‘hala a lautolu mo e loto ki ai’ po ke fakakite e aga fakafualoto po ke eke lagatau. (Esoto 34:6, 7; Hepe. 10:26) Kua fakaata he mena nei e tau fehagaiaga a Iehova mo Akana mo Anania mo Safaira.
13. Puhala fe he manamanatuaga hepehepe ne lafi mooli ke he mahani kelea ha Akana?
13 He moumou pauaki e poakiaga he Atua, ne kaihā e Akana e tau koloa mai he maaga ha Ieriko mo e tanu ai he fale ie haana, mo e liga lagomatai mai he magafaoa haana. He magaaho ne fakatapakupaku e agahala haana, ne fakakite e Akana kua mailoga e ia e hagahaga kelea he mena ne taute e ia, ha kua pehē a ia: “Kua hala tuai au ki mua a Iehova.” (Iosua 7:20) Tuga a Kaino, ne feaki e Akana e loto kelea. He mena ne tupu ki a Kaino, ko e lotokai e matapatu vala, ti lafi ai ke he mahani fakafualoto haana. Ha ko e tau koloa mai i Ieriko ko e ha Iehova, ne kaihā a Akana mai he Atua, ati matematekelea ai a ia mo e magafaoa fakahele haana.—Iosua 7:25.
14, 15. Ko e ha ne nakai moua e Anania mo Safaira e taliaaga he Atua, ti ko e heigoa e fakaakoaga ma tautolu?
14 Ko Anania mo e hoana haana ko Safaira ko e tau tagata he fakapotopotoaga Kerisiano fakamua i Ierusalema. He mole e Penetekoso 33 V.N., ne fakatū e fakaputuaga tupe ke leveki aki e tau manako fakatino he tau tagata tua foou mai he tau motu mamao ne nonofo agaia i Ierusalema. Kua holo mitaki e fakaputuaga tupe ha ko e foaki noa he tau mena fakaalofa. Ne fakafua e Anania e fonua mo e foaki e taha vala he tupe ke he fakaputuaga tupe. Pete ia, ne iloa mitaki he hoana haana kua fakatupua a ia nukua foaki katoatoa ai e ia. Nakai fakauaua ai, ne manako e hoa nei ke moua e lilifu pauaki i loto he fakapotopotoaga. Ka kua fakafualoto e gahua ha laua. Ke he puhala fakamana, ne fakakite e Iehova e kaihā ke he aposetolo ko Peteru, ti tala age ai ki a Anania e hehē ne taute. Ke he mena ia, ne veli a Anania ti mate. Nakai leva he mole, ne mate foki a Safaira.—Gahua 5:1-11.
15 Ne nakai mokulu a Anania mo Safaira ke he lolelole fakatupe. Ne tā lagatau a laua ti pikopiko he lali ke fakahehē e tau aposetolo. Mua atu e kelea, ne ‘pikopiko ai ke he agaga tapu mo e ke he Atua.’ Ne fakatātā fakamahino he tali ha Iehova kua mautali a ia ke puipui e fakapotopotoaga mai he tau tagata fakatupua. Mooli, “ko e mena ke matakutaku lahi ai ke moua . . . he tau lima he Atua moui”!—Hepe. 10:31.
Fakatumau e Mahani Fakamooli he Tau Magaaho Oti
16. (a) Kua fakahehē fēfē e Satani e tau tagata he Atua? (e) Ko e heigoa e tau puhala kua fakaaoga he Tiapolo ke fakahehē aki e tau tagata he matakavi haau?
16 Kua taute e Satani e tau mena oti ke fakahehē a tautolu mo e taute a tautolu ke galo e taliaaga ha Iehova. (Fakakite. 12:12, 17) Ko e foliaga kelea lahi he Tiapolo kua fakaata mooli i loto he lalolagi, ne kua pukeina ke he mahani kelea fakataane mo e fifine mo e favale. Kua mukamuka lahi ke kitia e tau ata telefua he tau komopiuta po ke falu matini fakaeleketoniki. Kia nakai mokulu a tautolu ke he totokoaga ha Satani. Ka kia eke e tau manamanatuaga ha tautolu ke tuga he salamo ko Tavita, ne tohi: “To mahani iloilo au ke he puhala hakohako. . . . To mahani au mo e loto hako ki mua he magafaoa haku.”—Sala. 101:2.
17. (a) Ko e ha ne fakatapakupaku e Iehova e tau agahala galo? (e) Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke eketaha ki ai?
17 He vahā nei, ne nakai fakakite fakamana e Iehova e agahala kelea muikau mo e mahani fakafualoto tuga ne taute e ia he falu magaaho kua mole. Ka e kitia agaia e ia e tau mena oti ia mo e he magaaho ni haana to fakatapakupaku e ia e tau mena galo. Pehē a Paulo: “Kua iloa maliali e tau hala he fal[u] tagata, kua mumua atu ke he fakafiliaga, ka ko e tau hala he falu kua mumui atu.” (1 Timo. 5:24) Ko e matapatu manatu ha Iehova he fakatapakupaku e tau mahani kelea ko e fakaalofa. Ne fakaalofa a ia ke he fakapotopotoaga ti manako ke puipui e meā i loto. Mua ue atu, ne fakakite e ia e fakaalofa noa ki a lautolu ne kaumahala ke he agahala ka kua fakatokihala mooli mogonei. (Fakatai 28:13) Ati eketaha a tautolu ke fakatumau e loto katoatoa ke he Atua mo e tiaki e tau fakaohoohoaga fakahehē oti kana.
Fakatumau e Loto Katoatoa
18. Ko e heigoa e manako he Patuiki ko Tavita ke he tama taane haana ke fai logonaaga ke he Atua?
18 Ke he tama haana ko Solomona, ne pehē e Patuiki ko Tavita: “Kia iloa e koe e Atua he hau a matua, mo e fekafekau a koe kia ia mo e hau a loto katoa, mo e loto fiafia, ha kua kumi e Iehova ke he tau loto oti, kua fioia foki e ia e tau fatuakiloto oti he tau manatu.” (1 Nofo. 28:9) Ne manako a Tavita ke he tama haana ke lahi atu e mena ka taute he nakai talitonu teao ke he Atua. Ne manako a ia ki a Solomona ke loto fakaaue ke he hokulo he fiafia ha Iehova ke he tau fekafekau Haana. Kua loto fakaaue nakai a koe ki a Iehova he puhala ia?
19, 20. Hagaao ke he Salamo 19:7-11, ko e heigoa ne lagomatai a Tavita ke fakatata atu ke he Atua, ti fifitaki fēfē e tautolu a Tavita?
19 Ne iloa e Iehova ko e tau tagata loto mitaki ka futiaki ki a ia mo e iloa e tau mahani fulufuluola haana to fakamafanatia e tau loto ha lautolu. Ti manako a Iehova ki a tautolu ke iloa a ia mo e fakamahani ke he aga homo ue atu haana. Taute fēfē e tautolu e mena ia? He fakaako e Kupu haana mo e moua e fakamonuinaaga haana ke he tau momoui ha tautolu.—Fakatai 10:22; Ioane 14:9.
20 Totou nakai e koe e Kupu he Atua he tau aho takitaha mo e loto fakaaue ke he liogi? Kitia nakai e koe e aoga he moui ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu? (Totou Salamo 19:7-11.) Ka pihia, to fakatumau e tua haau ki a Iehova mo e fakaalofa ki a ia ke tupu. Ti fakahiku ai ke fakatata lahi a ia ki a koe, he tuga kua totō e lima haau he ō mo koe. (Isaia 42:6; Iako. 4:8) E, to fakamooli e Iehova e fakaalofa haana ki a koe he fakamonuina a koe mo e puipui fakaagaaga a koe he fano a koe he puhala lautote ke he moui.—Sala. 91:1, 2; Mata. 7:13, 14.
To Tali Fēfē e Koe?
• Ko e ha ne kamatamata e Iehova a tautolu?
• Ko e heigoa ne fakatupu falu tagata ke eke mo tau fī he Atua?
• Fakakite fēfē e tautolu kua mooli a Iehova ki a tautolu?
• Fakatumau fēfē e tautolu e loto katoatoa ke he Atua?
[Fakatino he lau 4]
Kitekite fēfē a Iehova ki a tautolu tuga e matua fakaalofa?
[Fakatino he lau 5]
Ko e heigoa e fakaakoaga ne ako e tautolu mai he fakataiaga ha Anania?
[Fakatino he lau 6]
Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fakatumau e fekafekau ki a Iehova mo e loto katoatoa?