Kia Hohoko Atu ke he Katoatoaaga—“Kua Tata Mai e Aho Lahi a Iehova”
“Kia hohoko atu a tautolu ke he katoatoaaga.”—HEPE. 6:1.
1, 2. Ko e heigoa e magaaho ati maeke he tau Kerisiano he senetenari fakamua i Ierusalema mo Iutaia ke ‘fehola ke he tau mouga’?
KO E magaaho ne haia a Iesu he lalolagi, ne ō atu e tau tutaki haana ki a ia mo e hūhū: “Po ke heigoa foki e fakamailoga he hāu a [“ha ha hinei,” NW], mo e fakaotiaga he lalolagi?” Ko e fakamooliaga fakamua he perofetaaga ne tala age e Iesu ki a lautolu he tali ke he hūhū ha lautolu ne hoko ai ke he senetenari fakamua. Ne tutala a Iesu ke he mena tupu kehe lahi ka fakamailoga kua tata lahi mahaki e fakaotiaga. He mailoga e tupuaga ia “ko lautolu ha i Iutaia ke he vaha ia, kia fehola a lautolu ke he tau mouga.” (Mata. 24:1-3, 15-22) To mailoga nakai he tau tutaki a Iesu e fakamailoga ti omaoma ke he tau fakaakoaga haana?
2 Teitei tolu e hogofulu tau fakamui, he 61 V.N., ne tohi he aposetolo ko Paulo e ogo malolō ne atihake e tau Kerisiano Heperu ne nonofo i Ierusalema mo e tau takatakaiaga i ai. He nakai iloa e Paulo mo e tau matakainaga talitonu haana, ko e fakamailoga ne fakakite e vala fakamua he ‘matematekelea lahi’ ne kavi ke he lima ni e tau ne toe. (Mata. 24:21) He 66 V.N., ne takitaki e Cestius Gallus e tau kautau Roma ke he felakutaki ne teitei kautū ki a Ierusalema. Ka e nakai leva ti liutua agataha a ia, ati fai magaaho a lautolu ne tū hagahaga kelea ke fehola ke momoui.
3. Ko e heigoa e tomatomaaga ne foaki e Paulo ke he tau Kerisiano Heperu, ti ko e ha?
3 Kua lata e tau Kerisiano ia ke moua e lotomatala makutu mo e manamanatuaga fakaagaaga ke mailoga e fakahikuaga he tau mena tutupu ti fehola. Pete ia, kua eke e falu mo “tau tagata teligatuli.” Kua tuga e tau tama mukemuke fakaagaaga a lautolu kua lata mo e “huhu.” (Totou Heperu 5:11-13.) Ko lautolu foki ne totou tau he ō he puhala he kupu mooli ne fakakite e tau fakamailoga he ‘o kehe mai he Atua moui.’ (Hepe. 3:12) “Ne mahani” e falu ke fakatō e tau feleveiaaga Kerisiano he magaaho ne “tata tuai e aho” matematekelea nei. (Hepe. 10:24, 25) Ne foaki e Paulo ki a lautolu e tomatomaaga kua latatonu, he pehē: “Kia toka ai e tautolu e tau kupu fakamua a Keriso, kia hohoko atu a tautolu ke he katoatoaaga.”—Hepe. 6:1.
4. Ko e ha kua aoga ke mataala fakaagaaga tumau, ti ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke taute pihia?
4 Kua nonofo a tautolu he magahala he fakamooliaga fakahiku he perofetaaga a Iesu. Ko e “aho lahi a Iehova”—ko e aho ka tamai e fakaotiaga he fakatokaaga katoa ha Satani—“kua tata mai.” (Sefa. 1:14) Nakaila pihia fakamua, kua lata ia tautolu ke matakite mo e mataala fakaagaaga tumau. (1 Pete. 5:8) Kua taute mooli nakai e tautolu e mena ia? To lagomatai he katoatoaaga po ke, motua fakaagaaga faka-Kerisiano a tautolu ke hagaaki tumau ke he magaaho kua hohoko ki ai a tautolu.
Kakano he Katoatoaaga Faka-Kerisiano
5, 6. (a) Ko e heigoa kua putoia ke he motua fakaagaaga? (e) He hohoko atu ke he katoatoaaga, ko e heigoa e ua e faahi kua lata ke eketaha ki ai?
5 Ne nakai ni fakamalolō e Paulo e tau Kerisiano Heperu he senetenari fakamua ke hohoko atu ke he katoatoaaga ka e tala age foki ki a lautolu e tau mena ne putoia e motua fakaagaaga. (Totou Heperu 5:14.) Ko e “tau tagata motua” kua nakai makona ni he “kai huhu.” Ne kai e lautolu ke he “tau mena kakano.” Ko e mena ia, ne iloa e lautolu e “kupu he kamataaga” mo e “tau mena hokulo” he kupu mooli. (1 Kori. 2:10) Lafi ki ai, he fakamahani e tau manamanatuaga ha lautolu he ako mua—he fakaaoga e tau mena ne iloa e lautolu—kua lagomatai ki a lautolu ke mailoga e tau mena mitaki mo e tau mena kelea. Ka fehagai a lautolu mo e fifiliaga, ko e fakamahaniaga nei kua maeke ke fakalotomatala a lautolu ke he tau mena ne putoia he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu mo e puhala ke fakaaoga ai.
6 “Kua lata ai ke au atu ai he manamanatu a tautolu ke he tau mena kua fanogonogo a tautolu ki ai,” ne tohi e Paulo, “neke tafia kehe ai a tautolu.” (Hepe. 2:1) Ko e tafia kehe ia mai he tua ka tupu fakamua ato mailoga ai e tautolu. Kua maeke ia tautolu ke kalo kehe mai he mena nei he “au atu ai he manamanatu” he magaaho ka fakaako a tautolu ke he tau kupu mooli he Tohi Tapu. Ko e mena ia, kia igatia a tautolu mo e hūhū hifo: ‘Kua manamanatu agaia kia a au ke he tau kupu he kamataaga? Kua taute fakapakau mo e fakaholo noa ni kia e au ka e nakai katoatoa e loto haaku ke he kupu mooli? Maeke fēfē ia au ke holo fakaagaaga mooli ki mua?’ He hohoko atu ke he katoatoaaga kua lata ke eketaha a tautolu ke he ua e faahi. Kua lata ia tautolu ke maama mitaki e Kupu he Atua. Ti lata ia tautolu ke fakaako e mahani omaoma.
Kia Maama Mitaki e Kupu
7. Maeke fēfē ia tautolu ke aoga mai he maama mitaki e Kupu he Atua?
7 “Ko lautolu oti kua kai huhu, nakai maama a lautolu ke he kupu he tututonu,” he tohi e Paulo, “ha ko e tau tama mukemuke a lautolu.” (Hepe. 5:13) Ke hokotia ke he katoatoaaga, kua lata ia tautolu ke maama mitaki e kupu he Atua, ko e ogo haana ki a tautolu. Ha kua tohi e ogo nei i loto he haana a Kupu, ko e Tohi Tapu, kua lata ia tautolu ke eke mo tau tagata fakaako mitaki he tau Tohiaga Tapu mo e tau tohi he “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Mata. 24:45-47) He hufia ke he manamanatuaga he Atua ke he puhala nei ka lagomatai a tautolu ke fakamahani e tau manamanatuaga ha tautolu. Manamanatu ke he fakafifitakiaga he matakainaga fifine ne higoa ko Orchid.a Pehē a ia: “Ko e fakamanatuaga ne lauia lahi mahaki ke he moui haaku ko e totou tumau e Tohi Tapu. Kavi ke he ua e tau ke oti e Tohi Tapu katoa he totou e au, ka e tuga ko e feleveia fakamua laia au mo e Tufuga haaku. Ne ako e au e tau puhala haana, tau mena ne fiafia mo e tau mena ne nakai fiafia a ia ki ai, ke he malolō ue atu haana, mo e hokulo he pulotu haana. Kua fakamalolō he totou e Tohi Tapu he tau aho takitaha au ke he falu magaaho vihi lahi mahaki he moui haaku.”
8. Ko e heigoa e malolo kua maeke he Kupu he Atua ke gahua i loto ia tautolu?
8 Ko e totou tumau e vala he Kupu he Atua kua fakaatā e ogo i loto ke “gahua malolo” ia tautolu. (Totou Heperu 4:12.) Ko e totou ia kua maeke ke fakahakohako e tagata i loto ha tautolu mo e taute a tautolu ke fiafia lahi a Iehova. Fai manako fakatagata nakai a koe ke setulu fakalahi e magaaho ke totou e Tohi Tapu mo e manamanatu fakahokulo ke he mena ne talahau i ai?
9, 10. Ko e heigoa ne putoia he maama e Kupu he Atua? Fakatai.
9 He maama e Tohi Tapu kua lahi atu e mena ne putoia ke he iloa e mena ne talahau i ai. Ko e tau tama mukemuke fakaagaaga he vahā a Paulo ne nakai iloa katoa e Kupu omoomoi he Atua. Ka e, nakai fakagahua e lautolu mo e kamatamata e aoga he fakaaoga ai. Ne nakai lali a lautolu ke maama e ogo he fakaatā ai ke takitaki a lautolu he taute e tau fifiliaga pulotu ke he tau momoui ha lautolu.
10 Ke maama e Kupu he Atua kua kakano ke iloa e mena kua talahau mo e fakagahua e iloilo ia. Ko e mena ne tupu ke he matakainaga fifine Kerisiano ko Kyle ne fakakite e puhala ka taute aki e mena nei. Ne taufetoko a Kyle mo e taha he tau kapitiga gahua haana. Ko e heigoa ne taute e ia ke fakamafola e lekua? Ne fakamaama e ia: “Ko e kupu tohi ne manatu e au ko e Roma 12:18, ne pehē: ‘Ka maeke ia mutolu, kia nonofo fakamitaki mo e tau tagata oti kana.’ Ti fakatoka e au e magaaho ke feleveia mo e kapitiga gahua nei ka hili e gahua.” Kua fakaoti mafola e feleveiaaga, ti nava e tagata gahua ke he lakaaga ia ne taute e Kyle. “Ne iloa e au kua nakai hehē a tautolu kaeke ke fakagahua e tautolu e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu,” he talahau e Kyle.
Fakaako e Mahani Omaoma
11. Ko e heigoa ne fakakite ko e omaoma i lalo he tau tuaga uka ka eke mo paleko?
11 He fakagahua e tau mena ne fakaako e tautolu mai he tau Tohiaga Tapu kua eke mo paleko, mua atu ka uka e tau tuaga. Ma e fakatai, nakai leva he fakatoka mai e Iehova e fanau ha Isaraela mai he līlīaga ha Aikupito, ne “fetoko atu [a lautolu] kia Mose” ti fakatumau ke ‘kamatamata ai ki a Iehova.’ Ko e ha? Ha kua nakai fai vai ke inu. (Esoto 17:1-4) Nakai katoa e ua e mahina he mole e huhū atu ke he maveheaga faka-Atua mo e talia ke taute “e tau mena oti kua talahau mai ai e Iehova,” ne moumou e lautolu haana a fakatufono ke he tapuaki tupua. (Esoto 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Tupu kia e mena nei ha kua leva e fano ha Mose ke moua e fakaakoaga ke he Mouga ko Horepa ti matakutaku a lautolu? Ne liga manatu kia a lautolu to liliu e tau Amaleka ke feoho mai mo e to nakai fai lagomatai e tau Isaraela ha kua nakai ha ha i ai a Mose, ne nikiti po ke, lagaki haana a tau lima ti kautū ai a lautolu he magaaho fakamua? (Esoto 17:8-16) Maeke ke pihia, ka ko e heigoa ne mena ne tupu, ne “nakai loto [e tau Isaraela] ke omaoma.” (Gahua 7:39-41) Ne tomatoma e Paulo e tau Kerisiano “kia eke taha a [l]autolu” ke kalo kehe ‘neke veveli he fifitaki ke he faliuliu’ ne fakakite he tau Isaraela he magaaho ne matakutaku a lautolu ke huhū atu ke he Motu he Maveheaga.—Hepe. 4:3, 11.
12. Fakaako fēfē e Iesu e mahani omaoma, ti ko e heigoa e aoga?
12 He hohoko atu ke he katoatoaaga kua lata ia tautolu ke eketaha ke omaoma ki a Iehova. Mai he fakafifitakiaga ha Iesu Keriso, kua fa fakaako e mahani omaoma mai he tau mena ne mamahi ki ai. (Totou Heperu 5:8, 9.) Ato hau ke he lalolagi, ne omaoma a Iesu ke he Matua haana. Pete ia, ko e taute e finagalo he Matua haana ke he lalolagi kua putoia e mamahi fakatino mo e manamanatuaga. Ha ko e mahani omaoma ke he tuaga matematekelea lahi mahaki, ne “fakakatoatoa” a Iesu ma e tuaga foou ne fakatoka he Atua ma haana, ko e Patuiki mo e Ekepoa ne Mua.
13. Ko e heigoa ne fakakite kua fakaako e tautolu e mahani omaoma?
13 Ka e kua a tautolu? Kua eketaha nakai a tautolu ke omaoma ki a Iehova pete ni ka fehagai mo e tau lekua fakatupetupe? (Totou 1 Peteru 1:6, 7.) Ko e fakatonuaga he Atua hagaao ke he tau mahani mitaki, mahani fakamooli, fakaaoga fakamitaki he alelo, totou mo e fakaako fakatagata he tau Tohiaga Tapu, ō ke he tau feleveiaaga Kerisiano, mo e taute he gahua fakamatala kua maaliali ai. (Iosua 1:8; Mata. 28:19, 20; Efeso 4:25, 28, 29; 5:3-5; Hepe. 10:24, 25) Kua omaoma nakai a tautolu ki a Iehova ke he tau mena nei pete ne haia he tuaga matematekelea? Ko e mahani omaoma ha tautolu ko e fakakiteaga kua holo atu a tautolu ke he katoatoaaga.
Katoatoaaga Faka-Kerisiano—Ko e Ha ne Aoga Ai?
14. Fakatai e puhala ka eke mo puipuiaga e hohoko atu ke he katoatoaaga.
14 Ko e puipuiaga mooli ma e Kerisiano ke moua e tau manamanatuaga ne fakamahani fakamitaki ke mailoga e tau mena mitaki mo e tau mena kelea he lalolagi kua “nakai tuai logona . . . ha mena.” (Efeso 4:19) Ma e fakatai, ko e matakainaga taane ne higoa ko James, ne totou tumau mo e loto fakaaue lahi mahaki ke he tau tohi faka-Tohi Tapu, ne talia e gahua ko e tau fifine oti e kaugahua haana. “He tokologa ia lautolu nei ne fakakite fakamaali e nakai tuai logona ha mahani mitaki,” he talahau e James, “taha e tagata gahua ne tuga e fifine aga mitaki ne fakakite e fiafia ke he kupu mooli he Tohi Tapu. Ha ko maua ni tokoua he poko gahua, ne kamata a ia ke mahani kalahī. Manatu au ko e vaiga ka kua uka lahi ke fakaheu a ia. He mogoia ni ne liu au manatu e tala i loto he The Watchtower hagaao ke he matakainaga taane ne fehagai mo e kamatamata pihia he gahuaaga haana. Ne fakaaoga he vala tala e fakafifitakiaga ha Iosefa mo e hoana a Potifara.b Ne poka fakaave e au e tama fifine ke he mafoa, ti poi a ia ki fafo.” (Kene. 39:7-12) Ne fakaaue a James he nakai fai mena foki ne tupu ti kua fakatumau e loto manamanatu mitaki haana.—1 Timo. 1:5.
15. Maeke fēfē he hohoko atu ke he katoatoaaga ke fakamalolō e tau loto ha tautolu?
15 Kua aoga lahi foki e katoatoaaga po ke, motua fakaagaaga ha kua fakamalolō e tau loto ha tautolu mo e fakatumau a tautolu “neke hikihikifano . . . ke he tau kupu kehe, mo e tau kakano kehekehe.” (Totou Heperu 13:9.) Ka eketaha a tautolu ke holo ki mua fakaagaaga, kua hagaaki e tau manamanatuaga ha tautolu ke he [“tau mena ne mua atu e aoga lahi,” NW]. (Filipi 1:9, 10) Kua tupu e loto fakaaue ha tautolu ma e Atua mo e tau foakiaga oti ne taute e ia ke lata mo tautolu. (Roma 3:24) Ko e Kerisiano ne ‘eke mo tagata lahi ke he manamanatu’ kua fakatupu e loto fakaaue pihia mo e olioli e fakafetuiaga tata mo Iehova.—1 Kori. 14:20.
16. Ko e heigoa ne lagomatai e taha matakainaga fifine ke ‘fakamau e loto’?
16 Ne talahau he matakainaga fifine ne higoa ko Louise, he fai magaaho he mole e papatiso haana, ko e tupetupe lahi mahaki haana ko e kitiaaga mai he falu ki a ia. “Nakai fai mena hepe au ne taute,” he talahau e ia, “ka e nakai loto katoatoa au ke fekafekau ki a Iehova. Ne mailoga e au kua lata ia au ke taute e falu hikiaga kaeke ke logona hifo e au kua foaki e au ki a Iehova e tau mena oti kana kua maeke ia au. Ko e hikiaga lahi mahaki ke foaki e loto katoa haaku ke he tapuakiaga haana.” He eketaha pihia, ne maeke ia Louise ke ‘fakamau e loto,’ ti eke mooli mo mena aoga lahi he magaaho ne fehagai a ia mo e lekua kelea lahi he malolō tino. (Iako. 5:8) Ne pehē a Louise, “Ne taufetului lahi au, ka kua fakatata mooli au ki a Iehova.”
‘Omaoma Mai he Loto’
17. Ko e ha e mahani omaoma kua aoga pauaki he senetenari fakamua?
17 Ko e fakatonuaga a Paulo ke “hohoko atu ke he katoatoaaga” ne eke mooli mo fakamouiaga ke he tau Kerisiano he senetenari fakamua ne nonofo i Ierusalema mo Iutaia. Ko lautolu ne omaoma ke he fakatonuaga ne ha ha ai e lotomatala fakaagaaga hokulo ne lata ke kitia e fakamailoga ha Iesu ne foaki ki a lautolu ke ‘fehola ke he tau mouga.’ He kitia e lautolu “e mena vihiatia ke moumou aki . . . kua tu ke he mena tapu,” kua hagaao ai ke he tau kautau Roma ne pātakai mo e feoho atu ki Ierusalema, ne iloa e lautolu ko e magaaho haia ke fehola. (Mata. 24:15, 16) He omaoma ke he hatakiaga fakaperofeta ha Iesu, ne fehola e tau Kerisiano he maaga ha Ierusalema ato hoko e moumouaga he maaga ati hagaao ke he tagata fakamau tala he ekalesia ko Eusebius, ne nonofo he taone ha Pela he tau atu mouga ha Kiliata. Ko e mena ia ati maeke ia lautolu ke kalo mai he matematekelea ue atu he fakamauaga tala a Ierusalema.
18, 19. (a) Ko e ha kua aoga e mahani omaoma he vahā ha tautolu? (e) Ko e heigoa ka fakatutala ki ai he vala tala ka mui mai?
18 Ko e omaoma ne moua he hohoko atu ke he katoatoaaga to eke mooli mo fakamouiaga foki ka fehagai a tautolu mo e fakamooliaga lahi mahaki he perofetaaga a Iesu to mua ue atu e ‘matematekelea lahi.’ (Mata. 24:21) To fakamooli nakai a tautolu ke omaoma ke he ha takitakiaga fakamafiti he magaaho i mua kua liga moua mai e tautolu he “fekafekau pule”? (Luka 12:42) Kua aoga mooli ke fakaako e tautolu e ‘omaoma mai he loto’!—Roma 6:17.
19 Ko e hohoko atu ha tautolu ke he katoatoaaga kua lata ke fakamahani ha tautolu a tau manamanatuaga. Taute e tautolu e mena nei he eketaha ke maama mitaki e Kupu he Atua mo e he fakaako e mahani omaoma. He tupu ke he katoatoaaga faka-Kerisiano kua tamai e tau paleko pauaki ke he tau fuata. Kua fakatutala e vala tala ka mui mai ke he puhala ka kautū he fehagai mo e tau paleko pihia.
[Tau Matahui Tala]
a Hiki tuai falu higoa.
b Kikite e vala tala ne mataulu “Fakamalolō ke Talahau Nakai ke he Taute e Mahani Kelea,” he fufuta he The Watchtower ia Oketopa 1, 1999.
Ko e Heigoa ne Ako e Koe?
• Ko e heigoa e motua fakaagaaga, ti moua fēfē e tautolu?
• Ko e heigoa e vala he maama e Kupu he Atua kua lagomatai a tautolu ke hohoko atu ke he katoatoaaga?
• Fakaako fēfē e tautolu e mahani omaoma?
• Tau puhala fe ne aoga e katoatoaaga ki a tautolu?
[Fakatino he lau 10]
He fakagahua e fakatonuaga he Tohi Tapu kua lagomatai a tautolu ke fehagai mo e tau lekua ke he puhala motua
[Fakatino he lau 12, 13]
He omaoma ke he fakatonuaga a Iesu ko e fakamouiaga ma e tau Kerisiano fakamua