Tau Mena Ka Fakakite he Aho a Iehova
“To hau e aho [a Iehova] tuga ne kaiha ke he po, . . . ko e lalolagi foki mo e tau gahua ha ha i ai to huhunu ni.”—2 PETE. 3:10.
1, 2. (a) To moumou fēfē e fakatokaaga kelea nei? (e) Ko e heigoa e tau hūhū ka fakatutala a tautolu ki ai?
KO E fakatokaaga kelea nei kua fakavē ke he pikopiko lahi mahaki kua maeke he tagata ke kautū he pule ke he lalolagi ka e nakai fai takitakiaga mai ia Iehova. (Sala. 2:2, 3) Tumau nakai e tau mena ne fakavē ke he mahani fakavai? Nakai tumau! Kua nakai fakatali a tautolu ke hoko ni e moumouaga ke he lalolagi a Satani. Ka e to moumou he Atua he magaaho fafati haana mo e puhala ni haana. Ko e moumouaga he Atua ke he lalolagi kelea nei ka fakakite katoatoa ai ke he fakafili tonu haana mo e fakaalofa haana.—Sala. 92:7; Fakatai 2:21, 22.
2 Ko e ‘aho ha Iehova,’ he tohi he aposetolo ko Peteru, “tuga ne kaiha ke he po, to mole atu e lagi mo e go lahi, ti fak[a]otioti ai foki e tau mena kua eke aki he vela; ko e lalolagi foki mo e tau gahua ha ha i ai to huhunu ni.” (2 Pete. 3:10) Ko e heigoa e “lagi” mo e “lalolagi” ne totoku he mena nei? Ko e heigoa e “tau mena kua eke aki” ka vela? Ti ko e heigoa e kakano ha Peteru “ko e lalolagi foki mo e tau gahua ha ha i ai” kua “huhunu”? He iloa e tau tali ke he tau hūhū nai ka lagomatai a tautolu ke tauteute ma e tau mena matakutakuina ka tutupu he tau magaaho kū i mua.
To Mole Atu e Lagi mo e Lalolagi
3. Ko e heigoa e “lagi” ne totoku ia 2 Peteru 3:10, ti mole atu fēfē a lautolu?
3 He fakaaoga fakatai he Tohi Tapu e kupu “lagi” ne fa hagaao ke he tau malolō ke pule, ne fa mua hake he tau tagata ha lautolu. (Isaia 14:13, 14; Fakakite. 21:1, 2) “To mole atu e lagi” nukua hukui he pule he tau tagata ke he fakatokaaga nakai mahani Atua. Ko e mole atu ha lautolu mo e “go lahi” ka liga fakakite e moumouaga mafiti he lagi nei.
4. Ko e heigoa e “fonua,” mo e to moumou fēfē?
4 Kua kakano e “fonua” ko e lalolagi he tau tagata ne o kehe mai he Atua. Ko e lalolagi pihia ne tupu he vahā a Noa, ti mai he poakiaga faka-Atua ne hiku ke he Fakapukeaga. “Ko e lagi a enei mo e fonua kua fakatoka ha ko e kupu ia ni, kia taofi ma e afi ke he aho ke fakafili ai mo e mahakava ai e tau tagata matahavala.” (2 Pete. 3:7) He moumou he Fakapukeaga e tau tagata nakai mahani Atua he taha e magaaho, to hau fakapapahi e moumouaga he “matematekelea lahi.” (Fakakite. 7:14) He vala fakamua he matematekelea ia, to omoomoi he Atua e tau pule fakapolitika he lalolagi nei ke moumou a ‘Papelonia Lahi,’ ti fakakite e vihiatia haana ke he fifine fakataka he lotu ia. (Fakakite. 17:5, 16; 18:8) Ti ko e tauaga i Amaketo, ko e vala fakahiku he matematekelea lahi, to holoholo kehe e Iehova e vala ne toe he lalolagi a Satani.—Fakakite. 16:14, 16; 19:19-21.
‘Tau Mena kua Eke Aki Ka Vela’
5. Ko e tau mena fakatai kua eke aki kua putoia e heigoa?
5 Ko e heigoa e ‘tau mena kua eke aki ka vela’? Ko e “tau mena kua eke aki” ne talahau e Peteru kua hagaao ke he tau matapatu mena ne kitia ke he lalolagi ko e tau aga, tau mahani, tau puhala, mo e tau foliaga nakai faka-Atua. Ko e “tau mena kua eke aki” ne putoia e “agaga he lalolagi nai,” kua ‘gahua kia lautolu kua faliuliu.’ (1 Kori. 2:12; totou Efeso 2:1-3.) Ko e agaga ia kua hufia ke he lalolagi a Satani. Kua fakalagalaga e tau tagata ke manamanatu, pulega, vagahau, mo e taute ke he tau puhala kua fakakite e manamanatuaga ha Satani, ko e ‘takitaki kua pule ha he pulagi’ ne fakaikaluga mo e fakatokoluga.
6. Maeke fēfē e agaga he lalolagi ke kitia?
6 Ko e mena ia, he iloa po ke nakai iloa, ko lautolu ne pikitia he agaga he lalolagi kua fakaatā e lautolu e tau manatu mo e tau loto ha lautolu ke fakaohooho e Satani, ti fakakite e lautolu e manamanatuaga mo e aga haana. Ti ko e fua, ne taute e lautolu e tau mena ne manako a lautolu, ka e nakai hagaao ke he finagalo he Atua. Ne taute atu a lautolu ke he tau tuaga ne fakavē ke he fakaikaluga po ke lotokai, kua fakakite e lautolu e aga totoko ke he tui ne mua, ti taute fakahanoa e lautolu e “manako lahi he tino, mo e manako lahi he tau mata.”—Totou 1 Ioane 2:15-17.a
7. Ko e ha kua lata ke ‘leveki e tau loto ha tautolu‘?
7 Ti kua aoga mooli ke ‘leveki e tau loto ha tautolu’ he fakagahuahua e iloilo faka-Atua he fifili ha tautolu a tau feoakiaga, tau tohi totou, fakafiafiaaga, mo e tau faahi Web ka kitekite ki ai a tautolu he Internet! (Fakatai 4:23) Ne tohi he aposetolo ko Paulo: “[“Kia mataala,” NW], neke lautaki e taha a mutolu ke he pulotu nakai aoga ke fakahehe ai, ke lata mo e kupu toka tuai he tau tagata, ke lata foki mo e tau kupu fakamua he lalolagi, ka e nakai lata mo Keriso.” (Kolo. 2:8) Kua mafiti lahi mahaki e tomatomaaga ia ha kua tata mai e aho a Iehova, ti ko e “vela” lahi mahaki ia to huhunu oti “e tau mena kua eke aki” he fakatokaaga a Satani, he fakakite a lautolu kua nakai ha ha i ai e tau mahani ke totoko e vela, po ke moumouaga. Kua fakamanatu he mena nei e tau kupu ha Malaki 4:1: “Ko e hoko mai ne fai e aho ke huhunu ai tuga ne gutuumu; ti eke ai mo gutugutu saito a lautolu oti kua fakatokoluga, katoa mo lautolu oti kua eke e mahani kelea; to huhunu ai foki a lautolu ke he aho ko e hoko mai ne fai.”
“Lalolagi Foki mo e Tau Gahua Ha Ha i Ai to Huhunu Ni”
8. To “huhunu” fēfē e lalolagi mo e tau gahua i ai?
8 Ko e heigoa e kakano a Peteru he tohi e ia ko e “lalolagi foki mo e tau gahua ha ha i ai to huhunu ni”? Kua kakano a Peteru he matematekelea lahi, to fakatokanoa e Iehova e lalolagi a Satani, fakatapakupaku ai he totoko ki a Ia mo e Haana Kautu ti kua latatonu ma e moumouaga. He vagahau fakaperofeta hagaao ke he magaaho ia, totou he Isaia 26:21: “Ko e haele mai ne fai a Iehova he mena kua haele ai a ia, kia ahi mai e ia a lautolu kua nonofo ke he lalolagi ha ko e tau mahani kelea ha lautolu; to fakakite foki he kelekele hana toto, to nakai liu ufiufi ai foki hana tau tagata ne kelipopo.”
9. (a) Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke tiaki, ti ko e ha? (e) Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke feaki, ti ko e ha?
9 He aho a Iehova, ko lautolu nukua fakakeukeu he lalolagi mo e aga kelea muitui i ai to fakakite e aga mooli ha lautolu, he fekelipopoaki foki. Ti liga kua loga e puhala talahaua he fakafiafiaaga favale he magaaho nei hane fakalagalaga e tau manamanatuaga he tokologa ke lata mo e mogo ka takitaha a lautolu mo e “nikiti ki luga ha lautolu a tau lima, ko e taha ke he taha.” (Saka. 14:13) Ti kua aoga mogoia ke tiaki e tau mena oti kana—tau kifaga, tau tohi, tau pelē vitiō, mo e falu mena foki—ne liga fakatupu i loto ha tautolu e tau aga kua vihiatia ke he Atua, tuga e fakatokoluga mo e fiafia ke he favale! (2 Samu. 22:28; Sala. 11:5) Ka kia feaki e tautolu e fua he agaaga tapu he Atua, ha ko e tau mahani pihia ka mooli kua nakai vela ka huhunu fakatai.—Kala. 5:22, 23.
Ko e “Lagi Fou mo e Lalolagi Fou”
10, 11. Ko e heigoa e “lagi fou” mo e “lalolagi fou”?
10 Totou 2 Peteru 3:13. Ko e “lagi fou” ko e Kautu he Atua he lagi ne fakatū he tau 1914 ka fakaotioti e “tau vaha he tau motu kehe.” (Luka 21:24) Ko e fakatufono fakapatuiki nei kua ha ha ai a Keriso Iesu mo e haana 144,000 ka pule fakalataha ai, ti laulahi ia lautolu kua moua e palepale ke he lagi. He tohi ha Fakakiteaga, ko lautolu nei kua fakatino ko e “māga tapu ko Ierusalema fou, kua hifo mai he Atua mai he lagi, kua taute tuga ne kitofaitane kua taute mo e tane hana.” (Fakakite. 21:1, 2, 22-24) Tuga ni e Ierusalema he lalolagi ko e tokaaga he fakatufono ha Isaraela i tuai, ko Ierusalema foou mo e Kitofaitaane haana ne ha ha ai e fakatufono he fakatokaaga foou. Ko e maaga maama nei to ‘pule mai he lagi’ ti hagaaki e onoonoaga ke he lalolagi.
11 Ko e “lalolagi fou” kua hagaao ke he fakalatahaaga he tau tagata he lalolagi foou ka fakakite e omaoma fakamakai ha lautolu ke he Kautu he Atua. Ko e parataiso fakaagaaga kua olioli he tau tagata he Atua he mogonei foki ka hokotia ke he tuaga puletonu he “[“lalolagi,” NW] nakaila hoko mai” ne fulufuluola. (Hepe. 2:5) Maeke fēfē a tautolu ke fai vala he fakatokaaga foou ia?
Tauteute ma e Aho Lahi a Iehova
12. Ko e ha e aho a Iehova ka hau tuga kua ofogia ke he lalolagi?
12 Ne talahau tuai e Paulo mo Peteru to hoko mai e aho a Iehova “tuga e kaiha ke he po”—nukua fakagalogalo mo e fakahaupō. (Totou 1 Tesalonia 5:1, 2.) Ko e tau Kerisiano mooli foki hane amaamanaki lahi ke he aho ia ka ofogia ha ko e fakalutukia mai. (Mata. 24:44) To nakai ni ofogia e lalolagi. Ne tohi e Paulo: “Ha ko e mena ka pehe a lautolu [ne o kehe mai ia Iehova], Kua mafola, kua nakai haofia, ti hokotia fakalutukia ai a lautolu he mahaikava, tuga ne mamahi fanau ke he fifine kua fatu, ti nakai faka[a]i ke hao a lautolu.”—1 Tesa. 5:3.
13. Kalo kehe fēfē a tautolu neke fakahehē he tagi “Kua mafola, kua nakai haofia”?
13 Ko e tagi “Kua mafola, kua nakai haofia” ko e taha haia he pikopiko fakaohooho he tau temoni; ka e, to nakai fakavaia ai ke he tau fekafekau a Iehova. “Nakai nofo a mutolu ke he pouli, kia moua ai a mutolu e aho ia tuga e kaiha. Ko e tau tagata he maama a mutolu oti kana, mo e tau tagata he aho,” he tohi e Paulo. (1 Tesa. 5:4, 5) Kia nonofo mau a tautolu he maama ne mamao mai he pouli he lalolagi a Satani. Ne tohi e Peteru: “Ko e tau fakahelehele na e, kia fakaeneene a mutolu kia mutolu, ha kua iloa fakamua e mutolu, neke hekeheketakina a mutolu ke he hehe he tau tagata hemu [ko e tau faiaoga fakavai i loto he fakapotopotoaga Kerisiano], ti veveli ai a mutolu mai he mena kua tumau ai a mutolu.”—2 Pete. 3:17.
14, 15. (a) Fakalilifu fēfē e Iehova a tautolu? (e) Ko e heigoa e tau kupu omoomoi kua lata ke tokaloto e tautolu?
14 Mailoga kua nakai pehē noa ni a Iehova ki a tautolu ‘kia fakaeneene’ ti oti he mena ia. Ka kua fakalilifu e ia a tautolu he foaki totonu ki a tautolu e ‘iloaaga fakamua’ he fakamaama fakakū e mena ka tupu he vahā i mua.
15 Ka e momoko ai, kua fakateaga po ke nakai manamanatu e falu ke he tau fakamanatuaga hagaao ke he lata ke mataala tumau. ‘Kua totou tau tuai e logona e mautolu e fakamanatuaga taha ia,’ liga he talahau e lautolu. Ka ko lautolu takitaha ia kua lata ke tokaloto ko e vagahau pehenā, kua tuahā mooli a lautolu ki a Iehova mo e Tama haana, pihia foki ke he vahega fekafekau fakamoli. “Kia tatali atu ki ai,” he tala age e Iehova. (Hapa. 2:3) Tala age foki a Iesu: “Kia mataala a mutolu; ha kua nakai iloa e mutolu po ke magaaho fe ke hau ai e Iki ha mutolu.” (Mata. 24:42) Lafi ki ai, ne tohi e Peteru: “Po ke fefe ha mutolu a mahani ke lata ai ke he tau mahani mitaki mo e tau mahani Atua; kua fakatalitali mo e foli atu kia hoko mai e aho he Atua.” (2 Pete. 3:11, 12) To nakai onoono fakateaga e vahega fekafekau fakamoli mo e Kau Fakatufono haana ke he tau kupu hokulo ia!
16. Ko e heigoa e aga kua lata ia tautolu ke kalo kehe, ti ko e ha?
16 Mooli, ko e “fekafekau kelea” ka fakahiku he talahau kua mule mai e Iki. (Mata. 24:48) Ko e fekafekau kelea ia ko e vala he matakau ne fakamaama ia 2 Peteru 3:3, 4. “Ke he tau aho fakamui,” he tohi e Peteru, to ha i ai “e tau tagata va, kua mahani fakalata ke he tau manako lahi ha lautolu,” kua vaiga a lautolu hane omaoma he tokaloto e aho a Iehova. E, he nakai hagaaki ke he tau mena he Kautu, ko e tau tagata va pihia ne hagaaki ki a lautolu ni mo e tau manako lotokai ni ha lautolu. Kia nakai feaki e tautolu e manamanatuaga liuliu mo e hagahaga kelea! Ka kia maeke ia tautolu ke ‘manatu e fakauka he Iki ha tautolu, ko e fakamouiaga haia’ he fakamakai nakai noa ke he gahua fakamatala ke he Kautu mo e taute tutaki ka e nakai fakaatukehe lahi mahaki ke he magaaho he tau mena tutupu ne pule ki ai a Iehova ko e Atua.—2 Pete. 3:15; totou Gahua 1:6, 7.
Falanaki ke he Atua he Fakamouiaga
17. Tali atu fēfē e tau Kerisiano fakamooli ke he tomatoma ha Iesu ke fehola kehe mai i Ierusalema, ti ko e ha?
17 He mole e feoho atu he tau kautau Roma ki Iutaia he 66 V.N., ne omaoma he tau Kerisiano fakamooli e tomatomaaga a Iesu ke fehola kehe mai he maaga ha Ierusalema he magaaho fakamua. (Luka 21:20-23) Ko e ha ne gahua fakamafiti mo e fifili fakatonu a lautolu? Nakai fakauaua, ne tokaloto e lautolu e hatakiaga ha Iesu. Ke iloa tonu, ne amanaki a lautolu to lauia e tau fifiliaga ha lautolu ke he tuaga uka, tuga ne hataki tuai e Keriso. Ka e he magaaho taha, ne iloa e lautolu to nakai tiaki e Iehova e tau tagata fakamooli haana.—Sala. 55:22.
18. Omoomoi fēfē he tau kupu ia Luka 21:25-28 haau a onoonoaga ke he matematekelea lahi hane tata mai?
18 Kua lata foki ia tautolu ke falanaki katoatoa ki a Iehova ha ko ia tokotaha ko e fakamouiaga ha tautolu he magaaho ka hoko ai e matematekelea lahi mahaki he fakamauaga tuai he tau tagata. Fai magaaho he mole e kamata e matematekelea lahi ka e fakamua to fakahoko e Iehova e fakafiliaga haana ke he laulahi ne toe he lalolagi, to “mamate foki e tau tagata he matakutaku mo e talifaki ke he tau mena ke hohoko mai ke he lalolagi.” Pete ia, he vivivivi mo e hopoate e tau fī he Atua, to nakai logona he tau fekafekau fakamooli a Iehova e matakutaku. To ha ha ia lautolu e fiafia ha kua iloa e lautolu kua tata mai e fakamouiaga ha lautolu.—Totou Luka 21:25-28.
19. Ko e heigoa ka fakatutala ki ai he vala tala ka mui mai?
19 E, kua tatali mai e vahā anoiha kua fulufuluola ki a lautolu ne fakatumau ke vevehe kehe mai he lalolagi mo e ‘tau mena ne taute aki’! Ka e fakamaama he vala tala ka mui mai, kaeke kua manako a tautolu ke moua e moui, kua latatonu ia tautolu ke fai mena foki ke taute ka e nakai ko e kalo hokoia he mena kua kelea. Kua lata ia tautolu ke feaki e tau mahani kua fakafiafia a Iehova mo e taute e tau gahua kua talia e ia.—2 Pete. 3:11.
[Matahui Tala]
a Ma e talahauaga katoa he tau aga ne holofa ha ko e agaga he lalolagi, kikite e Reasoning From the Scriptures, lau 389-393.
Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?
• Ko e heigoa ne hukui he . . .
‘lagi mo e lalolagi’ mogonei?
“tau mena kua eke aki”?
‘lagi fou mo e lalolagi fou’?
• Ko e ha kua falanaki katoatoa a tautolu ke he Atua?
[Fakatino he lau 5]
Maeke fēfē ia koe ke ‘leveki e loto haau’ ti tumau ke vevehe kehe he lalolagi?
[Fakatino he lau 6]
Maeke fēfē ke fakatātā e tautolu kua ‘manatu e fakauka he Iki ha tautolu, ko e fakamouiaga haia’?