Fakatumau ke Mahani Fakamooli he Lalolagi Nakai Mahani Fakamooli
TUGA e matagi ne fafagu e tautolu, ko e nakai mahani fakamooli ha ha he tau mena oti. Kua pikopiko, fofō, kaihā, nakai totogi e tau kaitalofa, mo e palau he mafiti e tau gahua pisinisi. He nofo he takatakaiaga nei, kua fa fehagai a tautolu mo e tau tuaga ne kamatamata e mauokafua ha tautolu ke mahani fakamooli. Maeke fēfē ia tautolu ke totoko tumau e hihiga ke nakai mahani fakamooli? Kia fakatutala a tautolu ke he tolu e matapatu puhala ka lagomatai a tautolu ke taute pihia. Ko e matakutaku ki a Iehova, ko e loto manamanatu mitaki, mo e logonaaga fakalatalata.
Ko e Matakutaku Mitaki ki a Iehova
Ne tohi he perofeta ko Isaia: “Ko Iehova ko e ha tautolu a Fakafili a ia, ko Iehova ko e ha tautolu a Pule, ko Iehova ko e ha tautolu a Patuiki.” (Isaia 33:22) He mailoga e tuaga pule ha Iehova kua fua mai e matakutaku mahani Atua—ko e malolō omoomoi i tua he mauokafua ha tautolu ke totoko e agaaga he nakai mahani fakamooli. Ne pehē e Tau Fakatai 16:6: “Ko e matakutaku foki kia Iehova kua kalo kehe ai e tau tagata mo e mahani kelea.” Ko e matakutaku pihia, nakai ko e matakutaku hopoate ke he Atua pāpā maō, ka ko e manamanatu mitaki he nakai fakafiafia ha tautolu a Matua he lagi, ne manamanatu hokulo ke he tau momoui ha tautolu.—1 Pete. 3:12.
Kua fakakite he mena ne tupu mooli ke he moui e lauia lahi he manamanatuaga mitaki, po ke matakutaku. Ko Ricardo mo e hoana haana ko Fernanda, ne taaki mai he pege ha laua e tupe ne tatai ke he fitu e teau talā (U.S.).a Ne fafao e Fernanda e tau tupe pepa he pesi haana ka e nakai totou ai. He liliu ki kaina he mole e totogi falu kaitalofa, ne ofo a laua he moua kua teitei tatai agaia e tupe ne taaki mai e laua i loto he pesi ha Fernanda. “Kua liga molea e tupe ne mai he tagata he pege ki a maua,” he fakahiku e laua. Ka e fakamua, ne kamatamata a laua ke toka e tupe, ha kua loga foki e kaitalofa ha laua ne nakaila totogi. Ne fakamaama e Ricardo: “Ne liogi a maua ki a Iehova ma e malolō ke liuaki e tupe. Ko e manako ha maua ke fakafiafia a ia he talia e poaki haana he Tau Fakatai 27:11 ati taute a maua ke liuaki e tupe.”
Ko e Loto Manamanatu ne Fakaako he Tohi Tapu
Maeke ia tautolu ke feaki e loto manamanatu mataala he fakaako e Tohi Tapu mo e eketaha ke fakagahua e tau mena ne fakaako e tautolu. Ti “ko e kupu he Atua kua moui ia, mo e gahua malolo,” to nakai hokotia ni ke he tau manamanatuaga ha tautolu ka e pihia foki ke he tau loto ha tautolu. To omoomoi he mena nei a tautolu ke “mahani [fakamooli] ke he tau mena oti kana.”—Hepe. 4:12; 13:18.
Kikite ke he tala ki a João. Ne hokotia a ia ke he kaitalofa makimaki, ne tatai ke he lima e afe talā (U.S.). He nakai totogi e kaitalofa haana, ne hiki a ia ke he taha taone. Valu e tau he mole, ne fakaako e João e kupu mooli, mo e loto manamanatu haana ne fakaako he Tohi Tapu kua fakaohooho a ia ke matutaki ke he tagata ne age e tupe haana ti totogi oti e kaitalofa ia! Ha kua leveki e João e hoana mo e fā e tama aki e totogi tote, ne talia he tagata ne age e tupe ke liu a ia ke totogi age valavala e tupe he tau mahina takitaha.
Ko e Manatu Fakalatalata
Ne tohi he aposetolo ko Paulo: “Ko e mahani Atua mo e fakamate ko e koloa lahi ni haia. . . . Kaeke kua moua e tautolu e tau mena kai, mo e tau mena ke fakatapulu ai, to lata ia kia tautolu.” (1 Timo. 6:6-8) He tokaloto e fakatonuaga pulotu nei ka lagomatai a tautolu ke kalo kehe he kototia he mahani lotokai, tau gahua fakapisinisi fakahehē po ke tau lagatau ke mautū mafiti ne fakavai. (Fakatai 28:20) He muitua ke he fakatonuaga ha Paulo ka lagomatai foki a tautolu ke tuku mua e Kautu he Atua, he mauokafua to foaki mai e tau mena kua lata.—Mata. 6:25-34.
Ka e, ha ko e “fakavai he koloa,” kua nakai lata ia tautolu ke fakateaga ke he hagahaga kelea he mahala ke he mahani lotokai mo e velevelemena. (Mata. 13:22) Liu manatu e mena ne tupu ke he tagata ko Akana. Ne kitia e ia e tau Isaraela ne o atu ke he taha faahi he Vailele ko Ioritana he puhala ofoofogia. Pete he pihia, he mahala ke he mahani lotokai, ne nakai totoko e ia e manako ke fofō falu ario mo e auro mo e tapulu tauuka mai he tau koloa he maaga ko Ieriko. Ko e matagahua ia ne mate a ia. (Iosua 7:1, 20-26) Ko e mena ia he tau senetenari fakamui, ne hataki a Iesu: “[Kia mataala] a mutolu, kia leveki e mutolu a mutolu neke velevelemena”!—Luka 12:15.
Kia Mahani Fakamooli he Gahuaaga
Kia manamanatu a tautolu mogonei ke he falu tuaga ka kamatamata e fifiliaga ha tautolu ke tumau ke mahani fakamooli ke he tau mena oti kana. He mahani fakamooli he gahuaaga ha tautolu kua putoia e “aua neke kaiha”—pete kua liga ko e aga mau a ia. (Tito 2:9, 10) Ko Jurandir, ne gahua ma e matakau fakatufono, kua mahani fakamooli he magaaho ne fakamau hifo e tupe fakamole haana he fano fenoga. Ka ko e kau ne gahua mo ia, ne fakamau hifo molea atu e mena ne fakamole e lautolu. Kua taute pihia e lautolu ha kua fakaatā he ulu he faahi gahua e tau tagata gahua ke nakai mahani fakamooli. Ko e tagata taha ia ne hataki a Jurandir he mahani fakamooli ti nakai liu fakafano a ia ke he tau fenoga pisinisi. Ka e fai magaaho, ne tivi e fakamauaga tupe he matakau, ti nava ki a Jurandir ha ko e mahani fakamooli haana. Ne holo hake foki e gahua haana.
Ko André, ko e tagata sela koloa, ne tala age e takitaki gahua haana ke fakalahiua e totogi he gahua taha ia ke he fakamauaga tupe he tagata fakatau. Ne liogi e matakainaga taane ha tautolu ki a Iehova ma e loto malolō ke pipiki ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu. (Sala. 145:18-20) Ne lali foki a ia ke fakamaama ke he ulu gahua haana e kakano ne nakai muitua e ia e tau fakaakoaga haana—ka e nakai kautū. Ti fifili a André ke tiaki e gahua totogi mitaki nei. Ka e kavi ke taha e tau he mole, ne liuaki mai he ulu gahua fakamua haana a ia ke gahua, ti tala age ki a ia kua nakai liu molea e totogi ke he tau tagata. Ne eke a André mo takitaki gahua.
Totogi e Tau Kaitalofa
Ne tomatoma e aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano: “Aua neke toka [kaitalofa] ia mutolu ha mena taha he taha tagata.” (Roma 13:8) Liga lali a tautolu ke kalo ke nakai totogi e kaitalofa, he manatu ko e tagata ne age e tupe kua mautū ti nakai lata ke moua e tupe. Ka kua hataki he Tohi Tapu: “Kua ogo mena he tagata mahani kelea, ka e nakai liuaki atu e ia.”—Sala. 37:21.
Ka e kua ka taofi he ‘tau mena ka tutupu’ a tautolu ke totogi e tau kaitalofa ha tautolu? (Fakama. 9:11) Ne ole e Francisco e tupe ne tatai ke he fitu e afe talā (U.S.) mai ia Alfredo ke totogi aki e mokesi (mortgage) haana. Ka ko e falu lekua fakapisinisi, ne nakai maeke a Francisco ke totogi e kaitalofa haana ke he aho ne fakatoka. Ne fakailoilo a ia ke finatu ki a Alfredo ke fakatutala ke he matalekua, ti talia e Alfredo ke totogi valavala lagaloga age e tupe he tau mahina takitaha.
Kalo Kehe he Fakakite e Manatu Fakavai
Manatu e fifitakiaga kelea ha Anania mo Safaira, ko e hoa mau he senetenari fakamua he fakapotopotoaga Kerisiano. He fakafua e fonua, ne uta ni e laua e taha vala tupe ke he tau aposetolo ti tala age ko e tupe katoa a ia he fonua ne fakafua. Ne manako a laua ke nava he falu e fakamokoi fakamatalahi ha laua. Ka ko e aposetolo ko Peteru, i lalo he agaaga tapu he Atua ne fakatapakupaku e pikopiko ha laua, ti tāmate e Iehova a laua.—Gahua 5:1-11.
Kehe mai he nakai mahani fakamooli ha Anania mo Safaira, ko e tau tagata ne tohia e Tohi Tapu kua mahani fakamooli mo e nakai fakaumiumi. Ko Mose ne talahau fakamooli e ita vave haana, ti fakahiku ke nakai fakaatā a ia ke hū atu ke he Motu he Maveheaga. (Nume. 20:7-13) Pihia foki, ko Iona ne nakai ufiufi e tau lolelole ne fakakite e ia fakamua mo e mole e fakamatala ke he tau tagata Nineva. Ka kua fakamau hifo ai e ia.—Iona 1:1-3; 4:1-3.
Mooli ai, ko e loto malolō kua lata ke talahau e mena mooli pete ka kelea e tau fua, tuga ne fakakite he mena ne tupu ki a Nathalia ne 14 e tau moui he aoga. Ne liu a ia onoono ke he kamatamata tohitala haana ti kitia taha he tau tali hepe haana ne maaka fakahako he faiaoga haana. Pete he iloa e ia to lauia lahi e tau ola haana ha ko e mena nei, ne nakai fakaumiumi a Nathalia ke tala age ke he faiaoga haana. “Na fakaako tumau he tau matua haaku au ke fakafiafia a Iehova, lata ia au ke mahani fakamooli. To lekua e loto manamanatu haaku ka nakai tala age e au ke he faiaoga haaku,” he talahau e ia. Ne loto fakaaue e faiaoga ke he mahani fakamooli ha Nathalia.
Mahani Fakamooli—Ko e Fua ne Fakaheke a Iehova
Ko Giselle ko e tama fifine ne 17 e tau moui, ne moua e pesi ne toka ai e tau laupepa mo e tupe ne tatai ke he $35 (U.S.). Ne taute e ia e tau fakaholoaga puhala he tau takitaki he aoga ke liuaki age e pesi he tagata. Taha e mahina he mole, ne totou he hagai ulu faiaoga e tohi ke he vahega katoa he nava ki a Giselle ha ko e mahani fakamooli haana ti fakaaue ke he magafaoa haana ha ko e fakaako fakamitaki mo e feakiaga fakalotu haana. Ko e ‘tau mahani mitaki’ haana ne fakaheke a Iehova.—Mata. 5:14-16.
Kua lata ke eketaha ke mahani fakamooli he nonofo mo lautolu ne ‘ofaofa he tau tagata a lautolu ni, velevele koloa, hula noa, fakatokoluga, mo e mahani kelea.’ (2 Timo. 3:2) Pete ia, ko e matakutaku mitaki ki a Iehova, ko e loto manamanatu fakaako he Tohi Tapu, mo e mahani fakalatalata kua lagomatai a tautolu ke tumau ke mahani fakamooli he lalolagi nakai mahani fakamooli. Kua feaki foki e tautolu e tuaga kapitiga tata lahi mo Iehova, kua ‘tututonu mo e fiafia ke he tututonu.’—Sala. 11:7.
[Matahui Tala]
a Hiki tuai falu higoa.
[Tau Fakatino he lau 7]
Ko e matakutaku mitaki ki a Iehova kua fakamalolō e fifiliaga ha tautolu ke mahani fakamooli
[Fakatino he lau 8]
Fakaheke he mahani fakamooli ha tautolu a Iehova