Fakatumau e Loto Katoa ki a Iehova
‘Haku tama na e, kia iloa e koe e Atua he hau a matua, mo e fekafekau a koe kia ia mo e hau a loto katoa.’—1 NOFO. 28:9.
KUMI E TAU TALI KE HE TAU HŪHŪ NEI:
Ko e heigoa e loto?
Ko e heigoa e puhala ka fakaaoga e tautolu ke kumikumi e tau loto ha tautolu?
Maeke fēfē a tautolu ke fakatumau e tau loto katoa ha tautolu ki a Iehova?
1, 2. (a) Ko e vala fe he tino kua fakaaoga lahi he Kupu he Atua? (e) Ko e ha kua aoga ke maama e tautolu e kakano he loto?
KUA fa mahani e Kupu he Atua ke hagaao he puhala fakatai ke he tau vala he tino he tagata. Tuga anei, ko e tupuna ko Iopu ne pehē: “Nakai ha i ai ha mahani favale ke he haku tau lima.” Ne mailoga he Patuiki ko Solomona: “Ko e ogo mitaki foki kua gako ai e tau hui motua.” Ne tala age a Iehova ki a Esekielu: “Kua eke e au hau a matalē ke tuga e samira kua mua hana maō ke he kaumaka uli.” Ne tala age foki ke he aposetolo ko Paulo: “Kua ogo mai e koe e falu a mena kehe ke he tau teliga ha mautolu.”—Iopu 16:17; Fakatai 15:30; Eseki. 3:9; Gahua 17:20.
2 Taha e vala he tino he tagata kua fakaaoga lahi he Tohi Tapu. Ko e taha ne totoku he liogi ha Hana tua fakamooli: “Kua fiafia haku loto kia Iehova.” (1 Samu. 2:1) Ti ko e tau tagata tohia Tohi Tapu ne talahau lagaloga hagaao ke he loto ke he puhala fakatai tumau. Kua aoga lahi ke maama e tautolu e mena ne fakakite he loto ha kua talahau he Tohi Tapu kua lata ia tautolu ke puipui ai.—Totou Tau Fakatai 4:23.
KO E LOTO—KO E HEIGOA A IA?
3. Maeke fēfē ia tautolu ke iloa e kakano he kupu “loto” he Tohi Tapu? Fakatai.
3 Pete ne nakai foaki he Kupu he Atua e fakamaamaaga he kakano he kupu “loto” kua fakaatā ai a tautolu ke iloa e kakano he kupu ia. Fēfē? Ke fakatai, manamanatu ke he fakatino fulufuluola he kaupā ne moua mai he tau valavala maka ikiiki. He uneune ki tua mo e onoono ai fakamitaki ke he fakatino katoa, kua kitia e ia e tau maka ne tukutuku fakamitaki auloa ke moua e petene po ke fakatino. Pihia foki, kaeke ke uneune a tautolu ki tua mo e onoono ke he loga he tau mena kehekehe ne ha ha i ai e “loto” ne fakaaoga he Tohi Tapu, to maeke ia tautolu ke tukutuku auloa e tau vala tala ke moua e petene, po ke fakatino. Fakatino fe?
4. (a) Ko e heigoa ne hukui he “loto”? (e) Ko e heigoa e kakano he tau kupu a Iesu ne fakamau ia Mataio 22:37?
4 Fakaaoga he tau tagata tohia Tohi Tapu e “loto” ke fakamaama e mena katoa he fatuakiloto he tagata. Kua tuku auloa e tau vala ia tuga e ha tautolu a tau manako, manatu, tuaga, aga, lotomatala, logonaaga mo e tau foliaga ha tautolu. (Totou Teutaronome 15:7; Tau Fakatai 16:9; Gahua 2:26.) Taha he tau tohi fakamaama ne pehē, “ko e katoatoa he tagata i loto.” Falu magaaho, ko e “loto” kua nakai lahi e kakano. Ma e fakatai, pehē a Iesu: “Kia fakaalofa a koe ke he Iki [Iehova] hau a Atua mo e hau a loto katoa, mo e hau a agaga katoa, mo e hau a manatu katoa.” (Mata. 22:37) Tuga anei, ko e “loto” kua hagaao ke he tau logonaaga, tau manako, mo e tau tuaga he tagata i loto. He totoku kehekehe e loto, agaaga, mo e manatu, ne peehi e Iesu kua lata ia tautolu ke fakakite e fakaalofa ha tautolu ke he Atua he tau logonaaga ha tautolu ti pihia mo e puhala kua takitaki e tautolu e tau momoui ha tautolu mo e fakaaoga e tau loto manamanatu ha tautolu. (Ioane 17:3; Efeso 6:6) Ka totoku hokoia e “loto,” kua hagaao ai ke he tagata katoa he loto.
KAKANO KUA LATA IA TAUTOLU KE PUIPUI E TAU LOTO HA TAUTOLU
5. Ko e ha kua manako a tautolu ke eketaha ke fekafekau ki a Iehova mo e loto katoa?
5 Hagaao ke he loto, ne fakamanatu he Patuiki ko Tavita ki a Solomona: “Haku tama na e, . . . kia iloa e koe e Atua he hau a matua, mo e fekafekau a koe kia ia mo e hau a loto katoa, mo e loto fiafia, ha kua kumi e Iehova ke he tau loto oti, kua fioia foki e ia e tau fatuakiloto oti he tau manatu.” (1 Nofo. 28:9) Mooli, ko Iehova, kua Kamatamata ai e tau loto oti ha tautolu. (Fakatai 17:3; 21:2) Ti ko e mena ne moua e ia he tau loto ha tautolu kua malolō lahi ke he fakafetuiaga ha tautolu mo ia mo e vahā ha tautolu anoiha. Ti ko e kakano mitaki ke muitua e fakatonuaga omoomoi a Tavita he eketaha fakalahi ke fekafekau ki a Iehova mo e loto katoa.
6. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke mailoga hagaao ke he fifiliaga ha tautolu ke fekafekau ki a Iehova?
6 Ko e tau gahua fakamakutu ha tautolu ko e tau tagata a Iehova kua fakakite kua moua mooli e tautolu e manako hokulo ke fekafekau e Atua mo e loto katoa. He magaaho taha, kua mailoga e tautolu e tau peehiaga he lalolagi kelea a Satani mo e tau fatuakiloto agahala ha tautolu ko e tau fakaohoohoaga ka fakateaga e fifiliaga ha tautolu ke fekafekau loto katoa ke he Atua. (Iere. 17:9; Efeso 2:2) Ti, ke fakakia e tau fifiliaga ha tautolu ke fekafekau e Atua kua nakai lolelole—kua nakai fakaatā e tautolu ke fakalolelole—lata ia tautolu ke onoono hifo tumau ke he tau loto ha tautolu. Maeke fēfē a tautolu ke taute e mena ia?
7. Ko e heigoa kua fakatātā e tuaga he tau loto ha tautolu?
7 Maaliali ai, ko e aga i loto ha tautolu kua nakai kitia—tuga e uho po ko loto he akau kua nakai maeke ke kitia. Ka e talahau e Iesu he Lauga he Mouga, tuga ni e tau fua ne fakakite e tuaga he akau, ko e tau matagahua ha tautolu kua fakatātā e tuaga mooli he tau loto ha tautolu. (Mata. 7:17-20) Kia fakatutala la tautolu ke he taha he mahani ne kitia mata.
KO E PUHALA MAUOKAFUA KE KUMIKUMI HIFO E TAU LOTO HA TAUTOLU
8. Ko e tau kupu a Iesu ne moua ia Mataio 6:33 kua matutaki fēfē mo e tau mena he tau loto ha tautolu?
8 Fakamua atu, he lauga taha, ne tala age a Iesu ke he tau tagata fanogonogo haana hagaao ke he tau gahua pauaki he vala ha lautolu ka fakatātā e manako ha lautolu ke fekafekau ki a Iehova mo e loto katoa. Ne pehē a ia: “Ka kia kumikumi fakamua a mutolu ke he kautu he Atua mo e hana tututonu, ati lafi atu ai e tau mena oti ia kia mutolu.” (Mata. 6:33) Mooli, he tau mena ne tuku fakamua e tautolu he tau momoui ha tautolu, kua fakakite e tautolu e mena kua manako, manamanatu, mo e pulega ke he tau fatuakiloto ha tautolu. He kumikumi e tau mena ha tautolu ne mua e aoga he moui ko e puhala ke mooli ke kumikumi kua fekafekau a tautolu ke he Atua mo e tau loto katoa.
9. Ko e heigoa e uiina ne foaki e Iesu ke he falu tagata taane, ti ko e heigoa ne fakakite he tau aga ha lautolu?
9 Nakai leva he tomatoma e Iesu e tau tutaki haana “kia . . . kumikumi fakamua ke he kautu” ne taha e mena ne tupu kua fakatātā e puhala he tuaga he loto he tagata kua fakakite mooli e tau mena ne tuku fakamua e ia he moui. Ko e tohia Evagelia ko Luka ne fakakite e mena ne tupu he talahau ko Iesu “haga fakamakai a ia ke haele ki Ierusalema” pete he iloa mitaki e ia e fakahikuaga ne tatali a ia ki ai. Ko ia mo e tau aposetolo haana kua ‘o he puhala,’ ne feleveia a Iesu mo e falu tagata ne foaki e ia e uiina: “Ati mui mai a kia au.” Ko e tau tagata taane ia ne makai ke talia e uiina a Iesu—ka e he tau tuaga pauaki. Taha e tagata taane ne tali: “Toka au ke fano fakamua ke tanu haku a matua tane.” Taha ne pehē: “Ko e Iki na e, to mui atu au kia koe; ka e toka au ke mavehe fakamua mo e haku a faoa.” (Luka 9:51, 57-61) Ko e kehekeheaga mooli he vahāloto he fifiliaga mauokafua, loto katoa ha Iesu mo e tau tuaga lolelole he tau tagata taane ia ne foaki! He tuku fakamua e tau tupetupe ha lautolu ni ki mua he tau mena he Kautu, kua fakakite e lautolu kua nakai katoatoa e tau loto ha lautolu ke he Atua.
10. (a) Tali atu fēfē e tau tutaki he Keriso ke he uiina ha Iesu? (e) Ko e heigoa e fakataiaga kū ne talahau e Iesu?
10 Nakai tuga e tau tutaki ne amanaki ki ai, kua talia pulotu e tautolu e uiina a Iesu ke eke mo tau tutaki haana ti kua fekafekau mogonei ki a Iehova he tau aho takitaha. He puhala nei, kua fakatātā he mena nei e logonaaga he tau loto ha tautolu ki a Iehova. Ka e pete ni kua gahuahua a tautolu he fakapotopotoaga, kua lata agaia a tautolu ke mataala ke he hagahaga kelea pauaki ke he tuaga he tau loto ha tautolu. Ko e heigoa a ia? He fakatutalaaga agaia mo lautolu ka eke mo tau tutaki, ne fakakite e Iesu e hagahaga kelea ia, he pehē: “Ko ia kua toto hana lima ke he arote mo e haga ki tua, nakai lata a ia mo e kautu he Atua.” (Luka 9:62) Ko e heigoa e fakaakoaga ka moua e tautolu mai he fakataiaga ia?
KO TAUTOLU KIA KUA “PIPIKI KE HE TAU MENA MITAKI”?
11. Ko e heigoa e mena ne tupu ke he gahua he tagata gahua he fakataiaga ha Iesu, ti ko e ha?
11 Ke maaliali e fakataiaga kū ne fakatoka mai e Iesu, kia lafi foki la e tautolu e falu kakano mo e falu vala tala ke he tau kupu nei. Ko e tagata gahua fonua kua lavelave he keli kelekele. He keli e kelekele, ne nakai oti e manamanatu haana ke he kaina haana ne ha ha i ai e magafaoa, tau kapitiga, tau mena kai, leo kofe, fekī, mo e fakamaluaga. Ne loto lahi a ia ki ai. He mole e keli e vala kelekele lahi, ne manako e tagata gahua ke he tau mena mitaki ia he moui ti molea e fakaatukehe ati liu a ia haga ke he ‘tau mena i tua.’ Pete he loga agaia e gahua ke taute ato tō e fonua, kua fakatauhele e tagata gahua ti kelea e gahua haana. Mooli, ko e iki he tagata gahua kua hogohogo manava ha kua nakai fakamanavalahi e tagata gahua.
12. Ko e heigoa e tataiaga ka moua e tautolu mai he tagata gahua he fakataiaga a Iesu mo e falu Kerisiano he vahā nei?
12 Manamanatu mogonei ke he tataiaga he tuaga he vahā nei. Maeke e tagata gahua fonua ke hukui aki e tau Kerisiano kua tuga kua mitaki e mena ne taute ka e fakahiku kua haia mooli he hagahaga kelea fakaagaaga. He fakatataiaga, kia manamanatu la tautolu ke he matakainaga taane hane lavelave tumau he gahua he fonua. Pete he fina atu a ia ke he tau feleveiaaga mo e fakalataha ke he gahua he fonua, ka e nakai oti e manamanatu haana ke he tau vala pauaki he puhala moui he lalolagi kua loto lahi a ia ki ai. Hokulo hifo ke he loto haana, kua manako lahi a ia ki ai. Fakahiku, he mole e taute e ia e fekafekauaga haana ke he loga e tau tau, ko e manako haana ma e taha mena he lalolagi nei kua fakatupetupe lahi ki a ia ti liu a ia ono ke he ‘tau mena i tua.’ Pete he lahi agaia e gahua ke taute he fonua, kua nakai tumau a ia ke ‘taofi e kupu ke momoui ai,’ ti matematekelea e tau matagahua fakateokarasi haana. (Filipi 2:16) Ko Iehova, ‘Iki he tau saito ke helehele’ kua momoko he nakai ha ha i ai e fakamanavalahi pihia.—Luka 10:2.
13. Ko e fekafekau ki a Iehova mo e loto katoa kua putoia e heigoa?
13 Kua maaliali e fakaakoaga. Kua nava lahi ka fakalataha tumau a tautolu ke he tau matagahua atihake mo e fiafia pihia tuga e o atu ke he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga mo e fai vala ke he gahua he fonua. Ka e lahi atu e mena ka putoia he fekafekau ki a Iehova mo e loto katoa. (2 Nofo. 25:1, 2, 27) Ka hokulo hifo ke he loto he Kerisiano e matutaki ke fakaalofa ke he ‘tau mena i tua’—ko e falu puhala he moui he lalolagi—kua hagahaga kelea a ia he galo e tuaga mitaki haana mo e Atua. (Luka 17:32) Ka maeke mooli a tautolu ke “fakavihia e tau mena kelea [mo e] kia pipiki ke he tau mena mitaki” to eke a tautolu ke “lata . . . mo e kautu he Atua.” (Roma 12:9; Luka 9:62) Ko e mena ia, kua lata ia tautolu ke mailoga mitaki kua nakai fai mena he lalolagi a Satani, pete ne aoga lahi po ke tuga e mitaki he kitia, kua taofi a tautolu mai he gahua loto katoa ke he tau mena he Kautu.—2 Kori. 11:14; totou Filipi 3:13, 14.
MATAALA TUMAU!
14, 15. (a) Maeke fēfē he laliaga a Satani ke lauia e tuaga he tau loto ha tautolu? (e) Fakatai e mena kua maeke he puhala a Satani ke hagahaga kelea lahi.
14 Ko e fakaalofa ma Iehova kua fakalagalaga a tautolu ke fakatapu a tautolu ki a ia. Tali mai ai, tokologa a tautolu kua fakamooli ke he loga e tau tau kua eketaha ke fakatumau katoatoa e tau loto ha tautolu ki a Iehova. Ka e, nakaila oti e fakalavelave ha Satani ki a tautolu. Ko e tau loto ha tautolu e foliaga haana. (Efeso 6:12) Mooli, ne liga mailoga e ia to nakai tiaki mafiti e tautolu a Iehova. Ko e mena ia, kua fakaaoga e ia e “tau mena he lalolagi nai” he lali ke fakalolelole fakahaga ha tautolu a loto fakamakutu ma e Atua. (Totou Mareko 4:18, 19.) Ko e ha e puhala ia ha Satani kua lauia lahi ai?
15 Ke tali, manamanatu kua totou a koe he pepa i lalo he fua molī ne 100 e malolō, ti pā e fua molī. He nofo a koe he mena pouli, ne mailoga mafiti e koe e mena ne tupu ti fakafoou e fua molī ne pā aki e fua foou. Liu ai maama e poko. He afiafi hake, kua totou a koe mo e lagomatai he molī taha ia. Ka e, he nakai iloa e koe, taha e tagata ne fakafoou e fua molī ne 100 e malolō aki e fua molī ne 95 e malolō. Kitia nakai e koe e kehekehe? Liga nakai. Ka e kua he aho hake, fai tagata kua tuku e fua molī ne 90 e malolō he molī haau? Liga nakai mailoga agaia e koe. Nakai pihia he ha? Ko e maama he molī kua puho tote fakahaga ne nakai mailoga ai e koe. Pihia foki, ko e tau fakaohoohoaga he lalolagi a Satani ne liga fakatupu e fakamakutu ha tautolu ke fakatote hifo fakahaga. Ka tupu e mena ia, kua tuga kua kautū a Satani he fakatote hifo e malolō he fakamakutu mai he loto ke lata mo e gahua a Iehova. Ka nakai mataala, to nakai mailoga foki he Kerisiano e hikiaga fakahaga.—Mata. 24:42; 1 Pete. 5:8.
KUA AOGA E LIOGI
16. Maeke fēfē a tautolu ke puipui a tautolu mai he tau lagatau a Satani?
16 Maeke fēfē a tautolu ke puipui e tautolu a tautolu mai he tau lagatau a Satani mo e fakatumau e loto katoa ki a Iehova? (2 Kori. 2:11) Kua aoga e liogi. Ne fakamalolō e Paulo e tau matakainaga fakahele ke “totoko atu ke he tau lagatau he tiapolo.” Ti tomatoma a ia ki a lautolu: “Kia olelalo atu . . . nakai noa ke he tau ole mo e tau liogi oti.”—Efeso 6:11, 18; 1 Pete. 4:7.
17. Ko e heigoa ne fakaako he tau liogi ha Iesu ki a tautolu?
17 Ke totoko ki a Satani, kua pulotu a tautolu ke fifitaki e aga liogi ha Iesu, ne fakakite e manako lahi haana ke fakatumau e loto katoa ki a Iehova. Tuga anei, mailoga e mena ne tohi e Luka hagaao ke he puhala ne liogi a Iesu he pō to mate a ia: “Kua matematekelea, kua au atu ai hana liogi.” (Luka 22:44) Ne liogi fakamakamaka a Iesu fakamua, ka ko e mogonei, ne fehagai mo e kamatamata lahi mahaki he moui haana he lalolagi, ne “au atu” e liogi haana—ati tali ai e liogi haana. Fakakite he fifitakiaga a Iesu ko e tau liogi kua malolō lahi. Ko e mena ia, ko e malolō he tau kamatamata ha tautolu mo e tau lagatau hagahaga kelea ha Satani, kua lata ke “au atu” ha tautolu a tau liogi ma e puipuiaga a Iehova.
18. (a) Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke hūhū hifo ki a tautolu hagaao ke he liogi, ti ko e ha? (e) Ko e heigoa e tau puhala kua lauia e tau loto ha tautolu, mo e ke he tau puhala fe? (Kikite e puha he lau 16.)
18 To lauia fēfē a tautolu ke he tau liogi pihia? Pehē a Paulo: “Kia fakailoa atu ke he Atua e tau manako ha mutolu ke he tau mena oti kana ke he liogi, mo e ole, katoa mo e fakaaue. Ko e monuina foki mai he Atua kua mua ue atu ke he tau mena oti kua manamanatu ki ai, to leveki ai e tau loto ha mutolu.” (Filipi 4:6, 7) E, kua lata ia tautolu ke liogi fakamakamaka mo e tumau ke fakatumau e loto katoa ki a Iehova. (Luka 6:12) Ti hūhū ki a koe, ‘Fakamakamaka mo e tumau fēfē e tau liogi haaku?’ (Mata. 7:7; Roma 12:12) Kua fakakite he tali haau e hokulo he manako he loto haau ke fekafekau ke he Atua.
19. Ko e heigoa haau ka taute ke fakatumau e loto katoa ki a Iehova?
19 He fakatutala a tautolu ki ai, ko e tau mena ne aoga kua fakatoka e tautolu ka lahi e mena ka talahau hagaao ke he tuaga he tau loto ha tautolu. Manako a tautolu ke mailoga ko e tau mena ne toka hifo e tautolu po ke tau lagatau kelea a Satani ka fofō e mauokafua ha tautolu ke fekafekau ki a Iehova mo e loto katoa. (Totou Luka 21:19, 34-36.) Ko e mena ia ke tuga a Tavita, fakatumau a tautolu ke olelalo ki a Iehova: ‘Kia fakamau hoku loto.’—Sala. 86:11.
[Puha he lau 16]
TOLU E PUHALA NE LAUIA E TAU LOTO HA TAUTOLU
Tuga ni ka fai mena ne taute a tautolu ke aoga mai he tuaga he tau atefua ha tautolu, ti maeke foki a tautolu ke taute e tau lakaaga ke lagomatai a tautolu ke fakatumau e loto mitaki. Fakatutala ke he tau vala aoga lahi nei:
1 Fagaiaga: Ko e atefua ha tautolu kua lata ke lahi e fagaiaga huhua mitaki ka moua ai. Pihia foki, kua lata ia tautolu ke mailoga kua lahi e mena kai fakaagaaga kua moua e tautolu puhala he fakatumau ke he fakaakoaga fakatagata, manamanatu fakahokulo, mo e fano ke he tau feleveiaaga.—Sala. 1:1, 2; Fakatai 15:28; Hepe. 10:24, 25.
2 Faofao: Ke malolō e tino ko e atefua ha tautolu he falu magaaho, kua lata ke pamu fakamalolō. Pihia foki, ko e fakalataha fakamakutu ke he gahua he fonua—liga he eketaha ke malagaki hake e tau matagahua ha tautolu—kua fakatumau e tau loto ha tautolu ke he tuaga mitaki.—Luka 13:24; Filipi 3:12.
3 Takatakaiaga: Ko e takatakaiaga nakai mahani Atua kua lata ia tautolu ke gahua mo e nonofo ka fakatupetupe lahi mahaki e tau atefua mo e tau loto ha tautolu. Ka e, maeke ia tautolu ke fakatote hifo e fakatupetupe pihia ka fakamahani tumau ke feoaki mo e tau matakainaga ne kua fakaalofa mooli ki a tautolu mo e tau loto kua katoatoa ke he Atua.—Sala. 119:63; Fakatai 13:20.