Talia Nakai e Koe e Logonaaga ha Iehova he Fakafili Tonu?
“Ha kua ui atu ai au ke he higoa a Iehova; . . . ko e Atua kua fakamoli, nakai ha ha ia ia ha mahani kelea, ko e mahani tututonu mo e mahani hakohako ni a ia.”—TEUTARONOME 32:3, 4.
1, 2. (a) Ko e heigoa e nakai fakafili tonu ne lauia a Napota mo e fanau taane haana? (e) Ko e heigoa e ua e mahani ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala nei?
KUA tukupau he tau tagata kelea tokoua e taha tagata ha ko e mahani kolokolovao kelea lahi mahaki. Ko e mena ne talahau e laua kua pikopiko. Ka e fakahala e tagata ti kua fakatali ke tamate. Manamanatu ke he logonaaga he tau tagata ne fiafia ke he fakafili tonu he kitekite a lautolu ke he tagata nei mo e tau tama taane haana ne matematekelea teao kua pinimaka ke mamate! Nakai ko e tala fakatū anei. Ko e mena ne tupu mooli ke he fekafekau mahani hakohako ha Iehova ne higoa ko Napota ne moui he magahala ne pule e Patuiki ko Ahapo i Isaraela.—1 Tau Patuiki 21:11-13; 2 Tau Patuiki 9:26.
2 He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he mena ne tupu ki a Napota. To fakatutala foki a tautolu ke he hehē lahi mahaki ne taute he taha motua fakamooli he taha he tau fakapotopotoaga Kerisiano. Ko e tau fakafifitakiaga ua nei to fakakite ki a tautolu e uho lahi he mahani fakatokolalo mo e makai ke fakamagalo ka manako a tautolu ke fifitaki e logonaaga ha Iehova he fakafili tonu.
KO E NAKAI FAKAFILI TONU KELEA LAHI
3, 4. Ko e vahega tagata fēfē a Napota, ti ko e ha ne nakai talia e ia ke fakafua e uluvine haana ke he Patuiki ko Ahapo?
3 Kua mahani fakamooli a Napota ki a Iehova he magaaho ne tokologa e Isaraela ne mumui ke he fakafifitakiaga kelea he Patuiki ko Ahapo mo e hoana haana, ko e patuiki fifine kelea ko Iesepela. Ne tapuaki a laua ke he atua fakavai ko Paala ti nakai fakalilifu a Iehova po ke Haana tau matafakatufono. Ka e tokiofa e Napota e fakafetuiaga haana mo Iehova ke mua atu ke he haana moui.
4 Totou 1 Tau Patuiki 21:1-3. He mogo ne ole a Ahapo ke fakatau e uluvine ha Napota po ke age e uluvine haana ke tautui, ne nakai talia e Napota. Ko e ha? Ne fakamaama fakatokolalo e ia: “Kia fakamamao e Iehova ia au ke ta atu ai e au kia koe e tufaaga he haku a tau matua.” Ne nakai talia e Napota e ole he Patuiki ko Ahapo ha kua nakai ko e fakatufono ha Iehova ma e tau Isaraela ke fakafua katoatoa e tufaaga he magafaoa ha lautolu. (Levitika 25:23; Numera 36:7) Maaliali ai, ne omaoma a Napota ki a Iehova.
5. Ko e heigoa ne taute e Iesepela ke moua e uluvine ha Napota?
5 He nakai talia e Napota ke fakafua e uluvine haana, ne taute he Patuiki ko Ahapo mo e hoana haana e tau mena fakalialia. Ke moua e uluvine, ne tala age e Patuiki Fifine ko Iesepela ke he tau tagata taane tokoua ke tukupau a Napota ha ko e mahani kolokolovao ne nakai taute e ia. Fakahiku ai, ne tamate a Napota mo e tau tama taane haana. Ko e heigoa ne taute e Iehova ke he nakai fakafili tonu kelea lahi nei?
FAKAFILI TONU HE ATUA
6, 7. Fakakite fēfē e Iehova kua fiafia a ia ke he fakafili tonu, ti ko e ha e mena nei kua fakamafana ke he magafaoa mo e tau kapitiga ha Napota?
6 Ne fakafano agataha e Iehova a Elia ke vagahau ki a Ahapo. Tala age a Elia ko e tagata kelipopo mo e kaihā a Ahapo. Ko e heigoa e fifiliaga ha Iehova? Ko Ahapo, hoana haana, mo e tau fanau taane haana to tamate tuga ni e mena ne tupu ki a Napota mo e tau tama taane haana.—1 Tau Patuiki 21:17-25.
7 Ko e magafaoa mo e tau kapitiga ha Napota ne maanu a lautolu ke he tau mena fakalialia ne taute e Ahapo. Ka e kitia e Iehova e nakai fakafili tonu ti mafiti a ia ke tali atu ki ai. Liga fakamafana he mena ia a lautolu. Ka ko e mahani fakatokolalo mo e falanaki ha lautolu ki a Iehova ne liga kamatamata ke he mena ka tupu mogonei.
Tala age a Elia ki a Ahapo ha kua fakatokolalo e ia a ia, to nakai fakahala e Iehova a ia
8. Tali atu fēfē a Ahapo he logona e ia e fekau ha Iehova, ti ko e heigoa e fua?
8 He logona e Ahapo e mena kua fifili e Iehova ke taute ki a ia, “ti hēhē ai e ia hana tau tapulu, mo e fakatapulu ai e ia hana tino ke he ie talatala, ti fakakanopogi a ia, mo e takoto a ia ke he ie talatala, mo e faifano fakatekiteki a ia.” Ne fakatokolalo e Ahapo a ia! Ko e heigoa e fua? Tala age a Iehova ki a Elia: “Kua fakatokolalo a ia ki mua haku, ko e mena ia nakai fakahoko ai e au e kelea ke he tau aho kua patuiki ai a ia; ka ko e tau aho ke patuiki ai hana tama to fakahoko ai e au e kelea ke he hana magafaoa.” (1 Tau Patuiki 21:27-29; 2 Tau Patuiki 10:10, 11, 17) Ko Iehova ko e ‘kamatamata he tau loto,’ ko ia ne kitia e tau loto ha tautolu, ti kua fakakite e ia e fakaalofa noa ki a Ahapo.—Tau Fakatai 17:3.
KO E MAHANI FAKATOKOLALO E PUIPUIAGA
9. Ko e ha e mahani fakatokolalo ko e puipuiaga ke he magafaoa mo e tau kapitiga ha Napota?
9 He logona he magafaoa mo e tau kapitiga ha Napota to nakai fakahala e magafaoa ha Ahapo ato mole e mate haana, liga kamatamata he mena ia e tua ha lautolu ke he Atua. Ka e to lagomatai he mahani fakatokolalo a lautolu ke puipui e tua ha lautolu. Ko e ha? Ka mahani fakatokolalo a lautolu, to matutaki a lautolu ke tapuaki ki a Iehova he falanaki kua nakai maeke a Iehova ke mahani kelea. (Totou Teutaronome 32:3, 4.) To moua he magafaoa ha Napota he vahā anoiha e monuina he kitia e tau fakahelehele ha lautolu he liu tu mai. To ha ha i ai e fakafili tonu katoatoa ma Napota mo e tau tama taane haana. (Iopu 14:14, 15; Ioane 5:28, 29) Iloa he tagata fakatokolalo “to fakafili he Atua e tau gahua oti, katoa mo e tau mena galo oti ni, ko e tau mena mitaki katoa mo e tau mena kelea.” (Fakamatalaaga 12:14) Iloa e Iehova e tau mena oti ne nakai iloa e tautolu. Ti puipui he mahani fakatokolalo a tautolu neke galo e tua ha tautolu ki a Iehova.
Puipui he mahani fakatokolalo a tautolu neke galo e tua ha tautolu ki a Iehova
10, 11. (a) Ko e heigoa e tau tuaga ne liga kamatamata e logonaaga ha tautolu he fakafili tonu? (e) He puhala fe ka puipui he mahani fakatokolalo a tautolu?
10 To tali atu fēfē a koe ka taute he tau motua e fifiliaga ne nakai maama e koe po ke nakai talia a koe ki ai? Ma e fakatai, ko e heigoa ka taute e koe ka utakehe e kotofaaga ha Iehova ia koe po ke taha ne ofania e koe? Ka e kua kaeke ko e hoa mau, tama, po ke kapitiga tata haau kua tuku ki tua ti nakai talia e koe e fifiliaga he tau motua? Ko e heigoa ka taute e koe ka talitonu a koe kua hehē e tau motua he fakakite e fakaalofa noa ke he taha tagata ne agahala? Ko e tau tuaga pehēnei ka kamatamata e tua ha tautolu ki a Iehova mo e puhala ne fakatokatoka e ia e fakapotopotoaga mogonei. To puipui fēfē he mahani fakatokolalo a koe ka kamatamata he taha he tau tuaga ia? Kia fakatutala ke he ua e puhala.
To tali atu fēfē a koe kaeke ke fakailoa he tau motua e fifiliaga kua nakai talia e koe? (Kikite paratafa 10, 11)
11 Fakamua, ka mahani fakatokolalo a tautolu, to talia e tautolu kua nakai iloa oti e tautolu e tau vala tala. Pete ka manatu a tautolu kua iloa e tautolu e tau mena oti ke maeke ke iloa e tuaga, ko Iehova ni ne iloa e loto he tagata. (1 Samuela 16:7) Ka manatu e tautolu e mena nei, to mailoga fakatokolalo e tautolu kua fakakaupā a tautolu ti lata ai ke hiki e tau manamanatuaga ha tautolu. Uaaki, ka mailoga po ke lauia a tautolu he nakai fakafili tonu, to lagomatai he mahani fakatokolalo a tautolu ke omaoma mo e fakauka mo e fakatali ke fakahako e Iehova e tuaga. Pehē e Tohi Tapu: “Ka kua iloa ni e au to monuina a lautolu kua matakutaku ke he Atua.” Pehē foki e Tohi Tapu: “Ka e nakai monuina a ia ne mahani kelea, nakai fakatuleva foki hana tau aho.” (Fakamatalaaga 8:12, 13) Ka fakatumau a tautolu ke fakatokolalo to aoga ai ki a tautolu mo e tau tagata oti ne lauia ai.—Totou 1 Peteru 5:5.
KO E TUAGA FAKATUPUA HE FAKAPOTOPOTOAGA
12. Ko e heigoa e tala ka fakatutala a tautolu ki ai mogonei, ti ko e ha?
12 Ne lauia e tau Kerisiano fakamua i Suria Anetioka he tuaga ne kamatamata e mahani fakatokolalo ha lautolu mo e ha lautolu a makai ke fakamagalo. Kia fakatutala a tautolu ke he tala ia ti fakaaoga ai ke kumikumi ke he ha tautolu a aga he fakamagalo atu. Liga to lagomatai a tautolu ke maama e kakano ne fakaaoga e Iehova e tau tagata nakai mitaki katoatoa ka e nakai moumou e tau poakiaga haana.
13, 14. Ko e heigoa e tau kotofaaga ne moua he aposetolo ko Peteru, ti fakakite fēfē e ia e loto malolō haana?
13 Ko e motua e aposetolo ko Peteru ne iloa mitaki he tokologa he tau Kerisiano fakamua atu. Ko e kapitiga tata ha Iesu ti kua foaki ki ai e tau kotofaaga aoga lahi. (Mataio 16:19) Ma e fakatai, he tau 36 ne kotofa ki a Peteru ke fakamatala ki a Konelio mo e magafaoa katoa haana. Ko e ha ne uho lahi e mena nei? Ha ko Konelio ne nakai ko e Iutaia a ia; ko ia ko e Tagata Motu Kehe ne nakai peritome. Magaaho ne moua e Konelio mo e magafaoa haana e agaaga tapu ne mailoga e Peteru kua lata a lautolu ke papatiso ke eke mo tau Kerisiano. Pehē a ia: “To maeke kia ia taha ke hataki atu e vai, ke aua neke papatiso aki a lautolu nai, kua moua e Agaga Tapu tuga na tautolu?”—Gahua 10:47.
14 He tau 49, ko e tau aposetolo mo e tau motua i Ierusalema ne feleveia ke fifili kua lata e tau Kerisiano Motu Kehe ke peritome. He fakalatahaaga nei, ne fakamanatu fakamalolō e Peteru ke he tau matakainaga kua kitia e ia e tau tagata Motu Kehe kua nakai peritome ne moua e agaaga tapu. Ko e kitiaaga ha Peteru ne lagomatai e kau fakatufono ke taute e fifiliaga ha lautolu. (Gahua 15:6-11, 13, 14, 28, 29) Ko e tau Kerisiano Iutaia mo e tau tagata Motu Kehe kua lata ke loto fakaaue ha kua loto malolō a Peteru ke tala age e tau mena ia ne tutupu. Liga kua mukamuka ma e tau Kerisiano fakamua atu ia ke falanaki ke he motua nei ne tua fakamooli mo e malolō fakaagaaga!—Heperu 13:7.
15. Ko e heigoa e hehē ne taute e Peteru he haia i Suria Anetioka? (Kikite fakatino he kamataaga.)
15 Nakai leva he mole e feleveiaaga i Ierusalema, ne ahiahi atu a Peteru ki Suria Anetioka. He nofo a ia i ai, ne fai magaaho a ia mo e tau matakainaga Motu Kehe haana. Manamanatu la ke he fiafia lahi ha lautolu he fakaako mai he lotomatala mo e iloaaga ha Peteru. Ka e liga ofo a lautolu mo e mamahi lahi he nakai liu a Peteru ke kai mo lautolu. Ne fakaohooho e Peteru e falu Kerisiano Iutaia, mo Panapa foki ke taute pihia. Ko e ha e motua Kerisiano fakaagaaga nei ne taute e hehē kelea lahi mahaki pihia, ne kua vehe e fakapotopotoaga? Mua atu, ko e heigoa ha tautolu ka fakaako mai he hehē ha Peteru ke lagomatai a tautolu ka mamahi ha ko e tau kupu po ke tau mahani he motua?
Fēfē e tali he tau Kerisiano Motu Kehe ne fakaita e Peteru ha ko e nakai fakafili tonu nei?
16. Fakahako fēfē a Peteru, ti ko e heigoa e tau hūhū ne lagā mai?
16 Totou Kalatia 2:11-14. Ne matakutaku tagata a Peteru. (Tau Fakatai 29:25) Iloa e Peteru e logonaaga ha Iehova ke he tau Tagata Motu Kehe. Ka e matakutaku agaia ni a ia ka ahiahi mai e tau Kerisiano Iutaia ne peritome i Ierusalema to onoono fakateaga a lautolu ki a Peteru ha kua fakalataha a ia mo e tau Kerisiano Motu Kehe ia. Tala age e aposetolo ko Paulo ki a Peteru kua fakatupua a ia. Ko e ha? Ha kua logona e Paulo kua papale e Peteru e tau Tagata Motu Kehe he feleveiaaga i Ierusalema he tau 49. (Gahua 15:12; Kalatia 2:13) Fēfē e tali he tau Kerisiano Motu Kehe ke he mena ne taute e Peteru? To fakaatā nakai e lautolu a lautolu ke tupetupe? To galo kia e tau kotofaaga ha Peteru ha ko e hehē haana?
KIA FAKAMAGALO
17. Aoga fēfē a Peteru mai he fakamagalo ha Iehova?
17 Ne mahani fakatokolalo a Peteru ti talia e fakatonuaga ha Paulo. Nakai talahau he tau Tohiaga Tapu na utakehe e tau kotofaaga mai ia Peteru. Ka e omoomoi he agaaga a ia he mogo fakamui ke tohia ua e tohi i loto he Tohi Tapu. He tohi haana ke uaaki, ne hagaao a ia ki a Paulo “ko e matakainaga fakahele ha tautolu.” (2 Peteru 3:15) Liga fakamamahi he hehē ha Peteru e tau Kerisiano Motu Kehe. Ka ko Iesu, ko ia e ulu he fakapotopotoaga ne matutaki ke fakaaoga a Peteru. (Efeso 1:22) Ko e tau matakainaga he fakapotopotoaga ne maeke ke fifitaki a Iesu mo e Matua haana he fakamagalo a Peteru. Amanaki ai, nakai fai tagata ne kua tupetupe ha ko e hehē he tagata nakai mitaki katoatoa.
18. Magaaho fe ka lata a tautolu ke fifitaki e logonaaga ha Iehova he fakafili tonu?
18 Nakai fai motua ne mitaki katoatoa he fakapotopotoaga Kerisiano fakamua atu, ti nakai fai motua ne mitaki katoatoa he fakapotopotoaga Kerisiano mogonei. Pehē e Tohi Tapu: “Ha ko e tau mena loga kua hehe ai a tautolu oti.” (Iakopo 3:2) Mukamuka e mena nei ke mailoga, ka ko e heigoa ka taute e tautolu ka fehagai a tautolu mo e tau hehē he matakainaga? To fifitaki nakai e tautolu e logonaaga ha Iehova he fakafili tonu? Ma e fakatai, fēfē e tali haau ka taute he motua e talahauaga ne tuga kua fili tagata? To fakaatā kia e koe a koe ke tupetupe ka vagahau fakahanoa he motua taha mena kua fakaita po ke fakamamahi a koe? He nakai mafiti ke manatu kua nakai lata e matakainaga taane ke eke mo motua, to fakatali fakatekiteki nakai a koe ki a Iesu, ko e ulu he fakapotopotoaga? He nakai hagaaki ke he hehē, to manatu nakai e koe e tau tau loga he fekafekauaga fakamooli he matakainaga? Ka matutaki e matakainaga ne agahala ki a koe ke eke mo motua po ke moua foki e tau kotofaaga, to fiafia nakai a koe ke lata mo ia? Ka makai a koe ke fakamagalo, to fakakite e koe kua muitua a koe ke he logonaaga ha Iehova he fakafili tonu.—Totou Mataio 6:14, 15.
19. Ko e heigoa kua lata ke eketaha a tautolu ke taute?
19 Ha kua fiafia a tautolu ke he fakafili tonu, amanaki lahi atu a tautolu ke he aho ka utakehe katoatoa e Iehova e tau nakai fakafili tonu oti ne fakatupu e Satani mo e fakatokaaga kelea haana. (Isaia 65:17) Ato hoko e magaaho ia, ka lauia a tautolu he nakai fakafili tonu, kia mailoga fakatokolalo e tautolu kua liga nakai iloa oti e tautolu e tau vala tala ti fakamagalo fakamakai ki a lautolu ne agahala mai ki a tautolu. Ka taute pihia e tautolu, to fifitaki e tautolu e manatu ha Iehova he fakafili tonu.