-
Ko e Higoa Faka-Atua—Haana Fakaaogaaga mo e Haana KakanoKo e Heigoa ne Fakaako Mooli he Tohi Tapu?
-
-
Ne fakamaama he Atua e kakano he higoa haana ke he fekafekau tua fakamooli haana ko Mose. He magaaho ne hūhū a Mose hagaao ke he higoa he Atua, ne tala age a Iehova: “To fakamoli ai au ke he mena ia ti to fakamoli ni au ki ai.” (Esoto 3:14, NW) Ne fakaliliu pehē he fakaliliuaga ha Rotherham: “To Eke Ni Au mo ha mena kua fiafia au ki ai.” Ti kua maeke ia Iehova ke eke mo ha mena ni ne kua lata ke fakamooli aki e tau finagalo haana, mo e maeke ia Ia ke fakatupu mai ha mena ne kua loto a Ia ki ai ke lata mo e tufugatiaaga haana mo e fakamooliaga he finagalo haana.
Liga kua maeke ia koe ke eke mo ha mena ni ne manako ki ai. Ko e heigoa ka taute e koe ma e tau kapitiga haau? Kaeke gagao lahi taha ia lautolu, maeke ia koe ke eke mo toketā pulotu mo e taute e tuluiaga. Kaeke matematekelea taha ke he puhala fakatupe, maeke ia koe ke eke mo tagata muhukoloa ka lagomatai a ia. Ka ko e kupu mooli hanei, kua fakakaupā a koe ke he tau mena ne manako e koe. Kua pihia oti a tautolu. He fakaako e koe e Tohi Tapu, to ofoofogia a koe he kitia e tau puhala ne eke a Iehova mo ha mena ni ne kua lata ke fakamooli aki e tau finagalo haana. Ti kua fiafia a ia ke fakaaoga e malolō haana ma lautolu ne fakaalofa ki a ia. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 16:9) Ko e tau vala fulufuluola nei he aga ha Iehova kua galo ki a lautolu ne nakai iloa e higoa haana.
Maali ai, ko e higoa Iehova kua lata ke tū i loto he Tohi Tapu. He iloa e kakano mo e fakaaoga tumau he tapuakiaga ha tautolu ko e tau lagomatai malolō a ia ke fakatata fakalahi atu ke he Matua ha tautolu he lagi, ko Iehova.a
-
-
Puhala ne Talahau Tuai he Perofetaaga ha Tanielu e Hoko Mai he MesiaKo e Heigoa ne Fakaako Mooli he Tohi Tapu?
-
-
APENETIKI
Puhala ne Talahau Tuai he Perofetaaga ha Tanielu e Hoko Mai he Mesia
KUA moui e perofeta ko Tanielu ke molea e 500 tau ato fanau a Iesu. Pete ia, ne fakakite e Iehova ki a Tanielu e fakailoaaga ka maeke ia ia ke mailoga e magaaho ha Iesu ka fakauku, po ke kotofa, ko e Mesia, po ke Keriso. Ne tala age ki a Tanielu: “Kia iloa foki mo e manamanatu, ke kamata mai he hoko atu e poaki kia liu taute mo e ati hake a Ierusalema, ke hoko atu ke he Mesia ko e Iki, ne fitu e vaha tapu mo e onogofulu ma ua e vaha tapu.”—Tanielu 9:25.
Ke iloa e magaaho ka hoko mai e Mesia, lata fakamua ia tautolu ke ako e kamataaga he vahā ne takitaki atu ke he Mesia. Hagaao ke he perofetaaga, kua “kamata mai he hoko atu e poaki kia liu taute mo e ati hake a Ierusalema.” Ti kamata ne fe e “hoko atu e poaki” nei? Hagaao ke he tagata tohia Tohi Tapu ko Ieremia, ne kamata e poaki ke liu ati hake e tau kaupā i Ierusalema he “tau ne uafulu aki he patuiki ai a Aretaseta.” (Nehemia 2:1, 5-8) Ne fakamooli he tau tagata fakamau tala tuai ko e tau 474 F.V.N. ko e tau fakamua a ia ne pule katoa a Aretaseta. Ti, ko e tau ke 20 aki he pule haana ko e 455 F.V.N. Moua ai e tautolu e kamataaga ma e perofetaaga faka-Mesia ha Tanielu, ko e 455 F.V.N.
Ne fuafua e Tanielu e loa he vahā ne takitaki atu ato hoko mai e “Mesia ko e Iki.” Ne talahau he perofetaaga e “fitu e vaha tapu mo e onogofulu ma ua e vaha tapu”—ko e 69 e vahā tapu a ia he katoa. Ko e fiha e loa he magahala nei? Ne mailoga he falu fakaliliuaga he Tohi Tapu ko e tau faahi tapu nei, nakai ko e tau faahi tapu ne fitu e aho, ka ko e tau faahi tapu he tau. Ti kua fitu e tau ma e tau faahi tapu takitaha. Ko e fakamaamaaga nei ke he tau faahi tapu he tau tau, po ke tau vahega ne fitu e tau, kua mahani ki ai e tau Iutaia he vahā i tuai. Ke tuga anei, ne fakamanatu e lautolu e tau he Sapati he tau tau ke fitu aki. (Esoto 23:10, 11) Ti, ko e tau faahi tapu fakaperofeta ne 69 kua katoa e 69 e vahega he tau fitu tau takitaha, po ke 483 e tau he katoa.
Kua lata ni ia tautolu mogonei ke totou. Ka totou mai he 455 F.V.N. ke he 483 e tau, to hoko a tautolu ke he tau 29 V.N. Ko e tau tonu haia ne papatiso ai a Iesu mo e eke mo Mesia!a (Luka 3:1, 2, 21, 22) Nakai kia ko e fakamooliaga ofoofogia lahi a ia he perofetaaga faka-Tohi Tapu?
a Mai he 455 F.V.N. ke he 1 F.V.N. ko e 454 e tau. Mai he 1 F.V.N. ke he 1 V.N. ko e taha e tau (kua nakai fai tau ne kamata he numera 0). Ti mai he 1 V.N. ke he 29 V.N. ko e 28 e tau. Ka lafilafi e tau numera tolu nei, ko e 483 e tau a ia he katoa. Kua “kelipopo” a Iesu he 33 V.N., magahala he faahi tapu ke 70 aki he tau tau. (Tanielu 9:24, 26) Kikite Pay Attention to Daniel’s Prophecy! veveheaga 11, mo e Insight on the Scriptures, Volume 2, lau tohi 899-901. Ne taute fakailoa ua he Tau Fakamoli a Iehova.
-
-
Iesu Keriso—Ko e Mesia ne MaveheKo e Heigoa ne Fakaako Mooli he Tohi Tapu?
-
-
APENETIKI
Iesu Keriso—Ko e Mesia ne Mavehe
KE LAGOMATAI a tautolu ke kitia e Mesia, ne omoomoi he agaaga ha Iehova ko e Atua e tau perofeta tokologa he Tohi Tapu ke tohi fakamatafeiga hagaao ke he fanauaga, ke he fekafekauaga, mo e mate he Laveaki nei ne mavehe. Ko e tau perofetaaga oti nei he Tohi Tapu kua fakamooli ki a Iesu Keriso. Ti kua mua atu e tonuhia mo e fakamatafeiga ha lautolu oti. Ke fakataitai e mena nei, kia fakatutala a tautolu ke he falu perofetaaga ne talahau tuai e tau mena tutupu ne hagaaki ke he fanauaga mo e vahā tote he Mesia.
Ne talahau tuai he perofeta ko Isaia to tupu mai e Mesia he Patuiki ko Tavita. (Isaia 9:7) Ne fanau mooli a Iesu he laini a Tavita.—Mataio 1:1, 6-17.
Ko Mika, ko e taha perofeta he Atua, ne talahau tuai to fakahiku e tama nei ke eke mo pule mo e to fanau a ia i “Petelehema-Efarata.” (Mika 5:2) He vahā ne fanau a Iesu, kua ha ha ai ua e taone i Isaraela ne ui ko Petelehema. Kua tata taha ki Nasareta ke he faahi tokelau he motu, mo e ko e taha, ne tata ki Ierusalema i Iuta. Ko Petelehema ne tata ki Ierusalema ne ui fakamua ko Efarata. Ti fanau a Iesu he taone ia, tuga ni ne talahau tuai he perofetaaga!—Mataio 2:1.
Taha perofetaaga faka-Tohi Tapu foki ne talahau tuai ko e Tama he Atua to ‘ui mai i Aikupito.’ Ne uta e tama tote ko Iesu ki Aikupito. Ti liuaki mai a ia he mole e mate a Herota, ati fakamooli ai e perofetaaga.—Hosea 11:1; Mataio 2:15.
I loto he fakafonua ne mataulu “Tau Perofetaaga Hagaao ke he Mesia,” ko e tau kupu tohi i lalo he mataulu “Perofetaaga” kua toka ai e tau tala fakamatafeiga hagaao ke he Mesia. Fakamolemole fakatatai e tau mena nei mo e tau kupu tohi i lalo he mataulu “Fakamooliaga.” He taute pihia ka fakamalolō fakalahi e tua haau ke he mooli he Kupu he Atua.
He kumikumi a koe ke he tau kupu tohi nei, kia tokaloto kua teau e tau tau ne tohia ai e falu a perofetaaga ato fanau a Iesu. Ne talahau e Iesu: “Kua lata ke fakakatoatoa ai e tau mena oti ne tohi kia au ke he fakatufono a Mose, mo e tau [P]erofeta, mo e tau [S]alamo.” (Luka 24:44) He kitia ni e koe i loto he lagaki haau he Tohi Tapu, kua fakamooli fakamatafeiga oti ai!
-
-
Ko e Kupu Mooli Hagaao ke he Matua, ke he Tama, mo e Agaaga TapuKo e Heigoa ne Fakaako Mooli he Tohi Tapu?
-
-
APENETIKI
Ko e Kupu Mooli Hagaao ke he Matua, ke he Tama, mo e Agaaga Tapu
KO E tau tagata ne talitonu ke he fakaakoaga he Tolu Taha ne talahau kua ha ha ai tolu e tagata i loto he Atua—ko e Matua, ko e Tama, mo e Agaaga Tapu. Ko lautolu takitaha nei kua fetataiaki a lautolu, kua malolō ue atu, mo e nakai fai kamataaga. Ti, hagaao ke he taofiaga he Tolu Taha, ko e Matua ko e Atua, ko e Tama ko e Atua, mo e Agaaga Tapu ko e Atua, ka e taha ni e Atua.
Ko e laulahi ne talitonu ke he Tolu Taha ne talahau kua nakai
-