To Tu Fefe a Koe ki Mua he Nofoa Fakafili?

“Ka hau e Tama he tagata mo e hana lilifu, ko e tau agelu tapu oti foki fakalataha mo ia, ti nofo ai a ia ke he hana nofoaiki lilifu.”​—MATAIO 25:31.

1-3. Ko e heigoa e kakano ma e ha tautolu a onoonoaga mitaki hagaao ke he fakafiliaga tonu?

‘HALA PO KE NAKAI?’ Tokologa ne mahalohalo he logona e lautolu e tau hokotaki hagaao ke he falu a hopoaga. Liga fa lali e tau ikifakafili mo e matakau fakafili ke fakamoli ka e fa kautu tumau nakai e fakafiliaga tonu? Nakai kia kua fa logona e koe e tau mena nakai tonu mo e tau fakalavelave he fakaholoaga he fakafiliaga? Nakai ko e mena fou e nakai fakafiliaga tonu pihia, tuga he kitia e tautolu he fakataiaga ha Iesu ne moua ia Luka 18:1-8.

² Ko e heigoa ni e iloaaga hau mo e fakafiliaga tonu he tagata, kia mailoga e talahauaga a Iesu: “Nakai kia fakafili he Atua e tau mena ha lautolu ne fifili e ia, ha ha ne tauui a lautolu kia ia ke he aho mo e po . . . ? Kua tala atu e au kia mutolu, To fakafili vave e ia e tau mena ha lautolu. Ka hau e Tama he tagata, mailoga he ha ke moua mai e ia e tua ke he lalolagi?”

³ E, to kitia ki ai e Iehova to fakahiku e tau fekafekau hana ke moua e fakafiliaga tonu. Kua putoia ai a Iesu, mua atu he mogonei ha kua nonofo a tautolu he “tau aho fakamui” he fakatokaaga kelea nei. Nakai leva to fakaaoga e Iehova e Tama malolo lahi hana ke tatafi kehe e mahani kelea he lalolagi. (2 Timoteo 3:1; 2 Tesalonia 1:7, 8; Fakakiteaga 19:11-16) Maeke ia tautolu ke moua e loto matala ke he gahua ha Iesu mai he taha he hana a tau fakataiaga fakamui ne foaki e ia, kua mahani ke iloa ko e fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti.

4. Ko e maama fefe e tautolu e magaaho tonu he fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti, ka e kua onoono atu he ha a tautolu he mogonei ke he fakatai? (Tau Fakatai 4:18)

⁴ Kua leva tuai he maama e tautolu ko e hagaao e fakatai ki a Iesu ne nofo hifo mo Patuiki he 1914 mo e kua taute e tau fakafiliaga tali mai he mogoia​—ko e moui tukulagi ma e tau tagata ne kitia moli ke tuga e tau mamoe, mo e mate tukumalagi ma e tau koti. Ka e ko e liu manamanatu atu foki ke he fakatai kua taute ai ke hiki e maamaaga he magaaho tonu ne tala ki ai mo e ko e mena ne fakatai ki ai. Kua fakamalolo he hakahakaaga nei e aoga he ha tautolu a gahua fakamatala mo e he aoga he tali he tau tagata. Ke kitia ai e matapatu ke he maamaaga hokulo nei he fakatai, kia o mai a tautolu ke manamanatu atu ke he mena ne fakakite he Tohi Tapu hagaao ki a Iehova mo Iesu, ko e tau Patuiki mo e tau Ikifakafili.

Iehova ko e Ikifakafili Mua Ue Atu

5, 6. Ko e ha kua lata ai ke kitia a Iehova ko e Patuiki mo e Ikifakafili?

⁵ Na pule a Iehova ke he lalolagi mo e lagi katoatoa mo e malolo ki luga he tau tufugatia oti. He nakai fai kamataaga mo e nakai fai fakaotiaga, ko ia ko e “Patuiki tukulagi.” (1 Timoteo 1:17; Salamo 90:2, 4; Fakakiteaga 15:3) Kua ha ha ia ia e pule malolo ke taute e tau poakiaga, po ke tau matafakatufono, mo e ke omoomoi e tau mena nei. Ka kua putoia e pule malolo hana ke eke mo Ikifakafili. Kua talahau mai ia Isaia 33:22: “Ko Iehova ko e ha tautolu a Fakafili a ia, ko Iehova ko e ha tautolu a Pule, ko Iehova ko e ha tautolu a Patuiki, to fakamoui e ia a tautolu.”

⁶ Kua leva he mailoga he tau fekafekau he Atua a Iehova ko e Ikifakafili he tau tutuaga mo e he tau matakupu. Ke fakatai ki ai, he mole he fuafua he “fakafili he lalolagi oti” e tau fakamoliaga hagaao ke he mahani kelea a Sotoma mo Komora, ne fakafili ua e ia kua lata e tau tagata ke fakaotioti mo e omoi e fakafiliaga tututonu ia. (Kenese 18:20-33; Iopu 34:10-12) Kua lata moli ke fakamafana mai ki a tautolu he iloa ko Iehova ko e Ikifakafili tututonu ne taute tumau hana tau fakafiliaga!

7. Fefe e aga a Iehova ko e Ikifakafili he fakafehagai mo Isaraela?

⁷ I Isaraela i tuai, ne fa taute fakahako age e Iehova he falu mogo e fakafiliaga. Nakai kia kua fakamalolo a koe he vaha ia ke iloa ko e Ikifakafili mitaki katoatoa ne fifili e tau mena? (Levitika 24:10-16; Numera 15:32-36; 27:1-11) Kua foaki foki he Atua e “tau fakafiliaga” ne kua mitaki katoatoa ke eke mo tau fakaveaga ma e fakafiliaga. (Levitika 25:18, 19; Nehemia 9:13; Salamo 19:9, 10; 119:7, 75, 164; 147:19, 20) Ko ia ko e “fakafili he lalolagi oti,” ti kua lauia ai a tautolu oti.​—Heperu 12:23.

8. Ko e heigoa e fakakiteaga aoga ne ha ha ia Tanielu?

⁸ Kua “kitiamata” e tautolu e fakamoliaga ne hagaao atu ke he mena nei. Kua foaki age ke he perofeta ko Tanielu e fakakiteaga ke he tau manu favale lahi ne hukui e tau fakatufono po ke tau kautu. (Tanielu 7:1-8, 17) Ne lafi atu e ia: “Ato tuku mai e tau nofoaiki, ne nofo ai foki A ia mai tuai hana tau aho, kua hina hana tapulu tuga ne kiona.” (Tanielu 7:9) Mailoga la ne kitia e Tanielu e tau nofoaiki “ne nofo ai foki A ia mai tuai hana tau aho [Iehova].” Kia huhu hifo ki a koe ni, ‘Kua fakamoli ka e Tanielu a nei e Atua ne eke mo Patuiki?’

9. Ko e heigoa e taha kakano he ‘nofo hifo’ he nofoaiki? Talahau e tau fakataiaga.

⁹ Moli, he falu magaaho ka totou e tautolu ko e “nofo ai” e taha he nofoaiki, liga to manatu a tautolu kua eke a ia mo patuiki, ha kua fakaaoga he Tohi Tapu he falu magaaho e vagahau pihia. Ke fakatai ki ai: “Kua eke a [Simeri] mo patuiki, kua nofo a ia ke he hana nofoaiki, ti . . . ” (1 Tau Patuiki 16:11; 2 Tau Patuiki 10:30; 15:12; Ieremia 33:17) Ne talahau he perofetaaga faka-Mesia: “To nofo foki a ia i luga hana nofoaiki mo e pule ai a ia.” Ti ko e mena ia, kua maeke foki e ‘nofo he nofoaiki’ ke kakano kua eke mo patuiki. (Sakaria 6:12, 13) Kua fakamaama ai a Iehova kua eke mo Patuiki ne nofo he nofoaiki. (1 Tau Patuiki 22:19; Isaia 6:1; Fakakiteaga 4:1-3) Ko ia ko e “Patuiki tukulagi.” Ka e, he fakakite ai e ia e puhala fou he pule katoatoa, kua liga pehe mai a ia kua eke tuai mo Patuiki, ke tuga kua nofo hifo he nofoaiki fou hana.​—1 Nofoaga he Tau Patuiki 16:1, 31; Isaia 52:7; Fakakiteaga 11:15-17; 15:3; 19:1, 2, 6.

10. Ko e heigoa e gahua ne mua he tau patuiki Isaraela? Fakamaama.

¹⁰ Ka e ko e alito he tala anei: Ko e feua ne mua atu he tau patuiki i tuai ko e fanogonogo ke he tau tutuaga mo e foaki e tau fakafiliaga. (Tau Fakatai 29:14) Manamanatu la ke he fakafiliaga pulotu ha Solomona he magaaho ne ua e fifine ne manako ke he taha e tama. (1 Tau Patuiki 3:16-28; 2 Nofoaga he Tau Patuiki 9:8) Ko e taha mai he hana tau fale fakatufono ko e “fakamaluaga ma e nofoaiki, ke fakafili ai e ia,” kua fakahigoa foki “ko e fakamaluaga ke fakafili mena.” (1 Tau Patuiki 7:7) Kua fakamaama a Ierusalema mo matakavi ne “tu ai e tau nofoaiki ke fakafili ai.” (Salamo 122:5) Kua maaliali ai, ko e ‘nofo hifo he nofoaiki’ kua kakano ai foki ke fakagahuahua e pule malolo ke fakafili.​—Esoto 18:13; Tau Fakatai 20:8.

11, 12. (a) Ko e heigoa ne fakakite mai he nofo hifo a Iehova, ne talahau ia Tanielu veveheaga 7? (e) Fakamoli fefe he falu a kupu Tohi Tapu ko e nofo hifo a Iehova ke fakafili?

¹¹ Kia o mai a tautolu he mogonei ke liliu atu ke he fakakiteaga ne kitia e Tanielu ‘a Ia ne mai i tuai hana tau aho ne nofo hifo.’ Ne lafi atu ia Tanielu 7:10: “Ne eke ai e fakafiliaga, mo e fofola ai e tau tohi.” E, kua nofo ai a Ia ne Mai i Tuai Hana Tau Aho ke foaki e fakafiliaga hagaao ke he pule he lalolagi mo e ke fakafili e Tama he tagata ke lata ke pule. (Tanielu 7:13, 14) Ti kua totou ai e tautolu kua “haele mai a ia Ne mai i tuai hana tau aho, mo e tuku atu e ia e fakafiliaga ke he tau tagata tapu,” ko lautolu kua fakafili ke lata ke pule mo e Tama he tagata. (Tanielu 7:22) Ke he fakahikuaga ne “nofo e fakafiliaga” mo e foaki e fakafiliaga velagia ke he kautu fakamui he lalolagi.​—Tanielu 7:26.a

¹² Ti kua kakano ai, ko e kitiaaga ha Tanielu ke he Atua ne ‘nofo he nofoaiki’ ko e hauaga Hana ke taute e fakafiliaga. Ne lologo a Tavita he mogo fakamua: “Kua eke e [Iehova] haku a fakafiliaga mo e haku a taofi tonu; kua nofo a koe ke he nofoaiki ke fakafili tonu ai.” (Salamo 9:4, 7) Ti tohia e Ioelu: “Kia lagalagā ai e tau motu kehe, mo e o hake a lautolu ke he pahua a Iehosafata, ha ko e mena to nofo ai au [Iehova] ke he mena ia ke fakafili ai e tau motu oti nai.” (Ioelu 3:12; fakatatai Isaia 16:5.) Kua ha ha tokoua a Iesu mo Paulo he tau tutuaga fakafili ke he mena ne nofo ai e tagata ke fanogonogo ke he tuaga mo e taute e fakafiliaga.b​—Ioane 19:12-16; Gahua 23:3; 25:6.

Tuaga ha Iesu

13, 14. (a) Ko e heigoa e fakamoliaga ne ha ha he tau tagata he Atua ko e to eke a Iesu mo Patuiki? (e) Ko e magaaho fe ne nofo hifo a Iesu he hana a nofoaiki, mo e ko e heigoa e kakano ne pule a ia mai he 33 V.N. atu ki mua?

¹³ Ko e Patuiki mo e Ikifakafili a Iehova. Ka e kua a Iesu? Kua pehe e agelu ne fakapuloa e fanauaga hana: “To foaki atu he Iki ko e Atua kia ia e nofoaiki a Tavita hana matua; . . . ko e hana kautu foki nakai fai fakaotiaga ia.” (Luka 1:32, 33) To tumau ai a Iesu ke eke mo hakeaga he pule faka-Tavita. (2 Samuela 7:12-16) To pule mai a ia he lagi, ha kua talahau e Tavita: “Kua pehe mai e kupu a Iehova ke he haku a Iki [Iesu], Kia nofo a koe ke he haku a lima matau, ato eke e au a lautolu kua fai fi kia koe mo fakatuaga hui hāu. To fakafano atu e Iehova i Siona e tokotoko he hāu a malolo; kia pule a koe ki mua ha lautolu kua fai fi kia koe.”​—Salamo 110:1-4.

¹⁴ To hoko mai ai a fe e mena ia? Nakai pule faka-Patuiki a Iesu he magaaho ne tagata. (Ioane 18:33-37) He 33 V.N., ne mate a ia, kua liu fakatu mai, ti haele ke he lagi. Ne talahau mai ia Heperu 10:12: “Ka ko ia, kua eke e ia e poa taha mo e tau hala, ti nofo tukulagi ai a ia ke he fahi matau he Atua.” Ko e heigoa e pule malolo ne moua e Iesu? “Mo e fakanofo [he Atua] a ia ke he hana fahi matau ke he tau mena ha he lagi, Kua mua ke he tau iki lalahi oti kana, mo e tau pule, mo e tau toa, mo e tau iki, . . . ti tuku atu a ia ke eke mo ulu he tau mena oti ke he ekelesia.” (Efeso 1:20-22) Ha kua ha ha ia Iesu he mogoia e pule fakapatuiki ke he tau Kerisiano, kua maeke ai ia Paulo ke tohia kua “laveaki e [Iehova] a tautolu mai he pule he pouli, ti ta mai a tautolu ke he kautu he hana Tama fakahele.”​—Kolose 1:13; 3:1.

15, 16. (a) Ko e ha ne talahau ai e tautolu ko e nakai eke a Iesu mo Patuiki he Kautu he Atua he 33 V.N.? (e) Ti kamata ne fe a Iesu ke pule he Kautu he Atua?

¹⁵ Ka e he magaaho ia, kua nakai taute a Iesu mo Patuiki mo e Ikifakafili he tau motu. Kua nofo a ia he tapa he Atua, ke fakatalitali ke he magaaho ke eke mo Patuiki he Kautu he Atua. Ne tohia e Paulo hagaao ki a ia: “Tala age ne fe a ia ke he taha agelu, Nofo a koe ke he fahi matau haku, ato eke e au a lautolu kua fai fi kia koe mo fakatuagahui hāu.”​—Heperu 1:13.

¹⁶ Kua lomi fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova e tau fakamoliaga loga ko e vaha ne fakatalitali ai a Iesu kua fakaoti he 1914, he magaaho ne eke a ia mo pule he Kautu he Atua i luga he tau lagi nakai kitia mata. Kua talahau mai ia Fakakiteaga 11:15, 18: “Ko e tau kautu he lalolagi kua eke ma e Iki ha tautolu mo e hana Keriso, to eke foki a ia mo patuiki tukulagi tukumuitea.” “Ne ita foki e tau motu, kua hoko mai tuai hau a ita.” E, kua fakakite he tau motu e feitaaki ke he taha mo e taha he magahala he Felakutaki I he Lalolagi. (Luka 21:24) Ko e tau felakutaki, tau mafuike, tau gagao, tau hoge, mo e tau mena pihia, ne kua kitia e tautolu tali mai he 1914 kua fakamoli kua pule tuai a Iesu he mogonei he Kautu he Atua, mo e kua tata mai e fakaotiaga fakahiku he lalolagi.​—Mataio 24:3-14.

17. Ko e heigoa e tau matapatu tala ne kua moua e tautolu?

¹⁷ Ko e fakamanatu fakaku anei: Kua maeke foki ke talahau ko e nofo e Atua he nofoaiki ko e Patuiki, ka e ke he taha kakano foki kua maeke ia ia ke nofo hifo he hana a nofoaiki ke fakafili. He 33 V.N., ne nofo a Iesu he fahi matau he Atua, ti ko e Patuiki a ia he mogonei he Kautu. Ka e taute nakai a Iesu, ko e Patuiki ne fa e pule he mogonei, mo Ikifakafili foki? Ti ko e ha kua lauia ai a tautolu he mena nei, ke mua atu he magaaho nei?

18. Ko e heigoa e fakamoliaga ne ha ha i ai, ko e to eke foki a Iesu mo Ikifakafili?

¹⁸ Ko Iehova, ne kua ha ha e tonu ke kotofa e tau ikifakafili, kua fifili ai a Iesu mo Ikifakafili he hokotia ke he tau fakatufono Hana. Fakakite e Iesu e mena nei he magaaho ne vagahau hagaao ke he tau tagata ne taute ke moui fakaagaga: “Ha ko e mena nakai fakafili he Matua taha, ka kua tuku mai ke he Tama e fakafiliaga oti kana.” (Ioane 5:22) Ka e, kua molea atu e gahua fakafili ha Iesu he faga fakafiliaga pihia, ha ko e ikifakafili a ia he tau tagata momoui mo e mamate. (Gahua 10:42; 2 Timoteo 4:1) Na lagataha he talahau mai e Paulo: “[Ko e Atua] kua kotofa e ia e aho ke fakafili ai e lalolagi mo e tututonu he tagata [Iesu] kua kotofa ne ia; kua fakamoli mai ai e ia ke he tau tagata oti kana, he fakatu mai e ia a ia.”​—Gahua 17:31; Salamo 72:2-7.

19. Ko e ha kua tonu ai ke tala hagaao ki a Iesu ko e nofo hifo mo Ikifakafili?

¹⁹ Kua hako nakai a tautolu he fakaoti ke pehe kua nofo hifo a Iesu he nofoaiki lilifu he kotofaaga pauaki he Ikifakafili? E. Ne tala age a Iesu ke he tau aposetolo: “Ko mutolu kua mumui mai kia au, ka nofo e Tama he tagata ke he hana nofoaiki lilifu ke he fakafouaga, ti nonofo ai foki a mutolu ke he tau nofoaiki ne hogofulu ma ua, ke fakafili ai e tau faoa a Isaraela ne hogofulu ma ua.” (Mataio 19:28) Pete ni ko e Patuiki a Iesu he Kautu he mogonei, ko e gahua foki hana ne talahau ia Mataio 19:28 to putoia ai foki he nofo ke he nofoaiki ke fakafili ke he magahala he Afe Tau. Ke he magaaho ia to fakafili e ia e tau tagata oti, ko lautolu ne tututonu mo lautolu ne hepehepe. (Gahua 24:15) Ko e mena lagomatai lahi ke mauloto e mena nei he fuluhi e tautolu e onoonoaga ha tautolu ke he taha mai he tau fakatai a Iesu ne hagaao ke he ha tautolu a vaha mo e ke he ha tautolu a tau momoui.

Ko e Heigoa ne Talahau he Fakatai?

20, 21. Ko e heigoa ne huhu he tau aposetolo a Iesu, hagaao ke he vaha ha tautolu, ati takitaki atu ke he huhu fe?

²⁰ Nakai leva to hoko e mate a Iesu, ne huhu e tau aposetolo hana ki a ia: “Po ke hoko a fe e tau mena ia? po ke heigoa foki e fakamailoga he hāu a haele mai, mo e fakaotiaga he lalolagi?” (Mataio 24:3) Kua talahau tuai e Iesu e tau mena tutupu ne mua ue atu he lalolagi ato “hoko mai ai e fakaotiaga.” He nakai leva to hoko mai e fakaotiaga ia, ko e tau motu to “kitia ai e lautolu e Tama he tagata kua hau ke he tau aolagi, mo e malolo, mo e lilifu lahi.”​—Mataio 24:14, 29, 30.

²¹ To maeke fefe, mogoia, e tau tagata ke fehagai he magaaho ka hau e Tama he tagata he hana lilifu? O mai a tautolu ke kumikumi ki ai mai he fakatai he tau mamoe mo e he tau koti, ne kamata mo e tau kupu: “Ka hau e Tama he tagata mo e hana lilifu, ko e tau agelu tapu oti foki fakalataha mo ia, ti nofo ai a ia kehe hana nofoaiki lilifu; To fakapotopoto ki mua hana e tau motu oti kana.”​—Mataio 25:31, 32.

22, 23. Ko e fakakite mai he heigoa ko e fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti kua nakai kamata hana fakamoli he 1914?

²² Lauia nakai e fakatai nei he magaaho ne nofo hifo a Iesu he malolo fakapatuiki he ­1914, ke tuga kua leva he maama e tautolu? Moli, kua tala foki e Mataio 25:34 ki a ia ko e Patuiki, ti kua fai kakano foki e fakatai tali mai he eke a Iesu mo Patuiki he 1914. Ka ko e heigoa e fakafiliaga ne taute e ia he mole fakatote e mogoia? Nakai ko e fakafiliaga he “tau atu motu oti.” Ka e, kua fuluhi atu a ia ki a lautolu ne talahau ke ha ha he “fale he Atua.” (1 Peteru 4:17) Ke felauaki mo e Malaki 3:1-3, ko Iesu, ko e uta fekau a Iehova, ne tivi fakafili e tau Kerisiano fakauku ne toe he lalolagi. Kua hoko foki mai e magaaho ma e fakafiliaga fakahala ki a Kerisitenitome, ne talahau fakavai ko e “fale he Atua.”c (Fakakiteaga 17:1, 2; 18:4-8) Ka e nakai fai fakakiteaga ko e he magaaho ia, po ke tali mai he magaaho ia, ko e nofo a Iesu ke fakafili fakahiku e tau tagata he tau atu motu oti kua eke mo tau mamoe po ke tau koti.

²³ Kaeke ke kumikumi atu a tautolu ke he gahua a Iesu i loto he fakataiaga, ti kitia ai e tautolu a ia ne fakafili fakahiku e tau atu motu oti. Kua nakai fakakite mai he fakatai to fakaloa atu e fakafiliaga pihia ke he tau tau loga, ke tuga ko e fakafili e tau tagata oti ne mamate he magahala he tau hogofulu tau kua mole, ke lata ke moua e mate tukulagi po ke moui tukulagi. Kua tuga ai ko e tokologa ne mamate he tau hogofulu tau e kua mole ne kua o atu ke he tukuaga ni he tau tagata. (Fakakiteaga 6:8; 20:13) Ko e fakatai, he mogoia, kua fakamaama mai e magaaho ka fakafili e Iesu e tau tagata he tau “atu motu oti” ne kua momoui mo e fakafehagai mo e fakahokoaga he hana a fakafiliaga fakahala.

24. To fakamoli a fe e fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti?

²⁴ Ke he a falu kupu foki, kua tuhi atu e fakatai ki anoiha ke he magaaho ka hau e Tama he tagata mo e hana a lilifu. To nofo hifo a ia ke fakafili e tau tagata ne momoui he mogoia. To fakave e fakafiliaga hana ke he mahani ha lautolu ne fakakite ni e lautolu. He magaaho ia “ko e kehe he vahaloto hana ne tututonu mo ia ne mahani kelea” to kitia maaliali ai. (Malaki 3:18) Ko e fakapuloaaga mo e fakahokoaga he fakafiliaga to lauia ai ke he magaaho ku. To taute e Iesu e tau fifiliaga tonu ne fakave ke he mena ne kitia moli ke he tau tagata takitokotaha.​—Kikite foki 2 Korinito 5:10.

25. Ko e heigoa ne fakamaama mai ia Mataio 25:31, he tala ke he Tama he tagata ne nofo hifo he hana a nofoaiki lilifu?

²⁵ Ti ko e kakano he mena nei, mogoia, ko Iesu ne ‘nofo hifo he hana nofoaiki lilifu’ ma e fakafiliaga, ne talahau mai ia Mataio 25:31, kua hagaao atu ke he vaha anoiha he magaaho ka nofo hifo e Patuiki malolo nei ke fakapuloa mo e fakahoko e fakafiliaga ke he tau atu motu oti. E, ko e tuaga he fakafiliaga ne putoia ai a Iesu ia Mataio 25:31-33, 46 kua fakatatai ke he tuaga ia Tanielu veveheaga 7, ne nofo hifo ai e Patuiki ne fa e pule, ko Ia Mai i Tuai Hana Tau Aho, ke fakahoko e gahua hana, ko e Ikifakafili.

26. Ko e heigoa e fakamaamaaga fou he fakatai kua kitia moli?

²⁶ He maama ai e fakataiaga he tau mamoe mo e tau koti ke he puhala nei, kua fakakite mai ko e tauteaga he fakafiliaga he tau mamoe mo e tau koti ko e mena anoiha. To lauia ai ka mole e tupu he “matematekelea” ne talahau ia Mataio 24:29, 30 mo e ‘hau ai e Tama he tagata mo e lilifu.’ (Fakatatai Mareko 13:24-26.) Ti, mo e fakatokaaga kelea katoa ne kua teitei ke hoko ke he fakahikuaga, to taute e Iesu e hopoaga mo e fakahoko e fakafiliaga.​—Ioane 5:30; 2 Tesalonia 1:7-10.

27. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke fiafia ke iloa hagaao ke he fakatai fakahiku ha Iesu?

²⁷ Kua fakatonu he mena nei e maama ha tautolu ke he magaaho tonu he fakatai a Iesu, ne kua fakakite ko e magaaho fe ka fakafili ai e tau mamoe mo e tau koti. Ka e lauia fefe a tautolu ne fakamakutu ke fakamatala e tala mitaki he Kautu? (Mataio 24:14) Kua fakatote hifo ka e aoga he tau gahua ha tautolu, po ke fakamamafa fakalahi ke he tau matagahua? O mai a tautolu ke onoono atu ke he tala ne mui mai ko e lauia fefe a tautolu.

Ko e Heigoa i Anoiha ma e Tau Mamoe mo e Tau Koti?

“Ati vevehe kehekehe ai e ia a lautolu, tuga e leveki mamoe kua vevehe e tau mamoe mo e tau koti.”​—MATAIO 25:32.

1, 2. Ko e ha kua lata ia tautolu ke fiafia ke he fakatai he tau mamoe mo e tau koti?

KUA moli ko Iesu Keriso ko e Faiaoga mua ue atu he lalolagi. (Ioane 7:46) Ko e taha mai he hana a tau puhala fakaako ko e fakaaogaaga he tau fakatai, po ke tau fakataiaga. (Mataio 13:34, 35) Ko e tau mena mukamuka anei ka e lahi e malolo he fakakakano e tau mena fakaagaga hokulo mo e tau kupu moli fakaperofeta.

² I loto he fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti, ne tuhi a Iesu ke he magaaho hana ka taute taha mena pauaki: “Ka hau e Tama he tagata mo e hana lilifu, ko e . . . ” (Mataio 25:31) Kua lata ke fiafia a tautolu ke he mena nei ha ko e fakataiaga ne kua fakakite mai ai e Iesu hana tali ke he huhu: “Po ke heigoa foki e fakamailoga he hāu a haele mai, mo e fakaotiaga he lalolagi?” (Mataio 24:3) Ka ko e heigoa e kakano he mena nei ma tautolu?

3. He magaaho fakamua he hana a tutalaaga, ko e heigoa ne talahau e Iesu ka tupu fakalutukia he mole e kamataaga he matematekelea lahi?

³ Kua talahau tuai e Iesu e tau mena tutupu ka hohoko “fakalutukia he mole” e kamataaga he matematekelea lahi, tau tutupuaga ne tatali e tautolu. Ti he mogoia he talahau e ia ka kitia ai “e fakamailoga he Tama he tagata.” To lauia mahaki ai e “tau magafaoa oti he lalolagi” he mena nei he “kitia ai e lautolu e Tama he tagata kua hau ke he tau aolagi, mo e malolo, mo e lilifu lahi.” Ko e Tama he tagata to o auloa mo e “hana tau agelu.” (Mataio 24:21, 29-31, fakatatai NW.)a Ka e kua e fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti? Kua talahau mai he tau Tohi Tapu he vaha fou nei, he Mat veveheaga 25, ka ko e vala a ia he tali ha Iesu, kua fakatutala atu foki hagaao ke he hana a hauaga he lilifu mo e manamanatu fakahako atu ke he hana a fakafiliaga he “tau motu oti kana.”​—Mataio 25:32.

Ko Lautolu i Loto he Fakatai

4. Ko e heigoa e talahauaga ne hagaao ki a Iesu ne ha he kamataaga he fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti, mo e ko hai foki ne talahau i ai?

⁴ Ne kamata e Iesu e fakatai he talahau: “Ka hau e Tama he tagata.” Liga kua iloa e koe ko hai e “Tama he tagata.” Fa mahani a lautolu ne tohia e Evagelia ke fakalata e talahauaga ia ki a Iesu. Ti taute foki ni pihia e Iesu, mo e nakai fakauaua kua tokaloto e fakakiteaga ha Tanielu he “taha kua tuga e Tama he tagata” ne fakatata atu ki a Ia ne Mai i Tuai Hana Tau Aho ke moua e “pule, mo e fakahekeaga, mo e kautu.” (Tanielu 7:13, 14; Mataio 26:63, 64; Mareko 14:61, 62) Pete ni ko Iesu e matapatu he fakatai nei, nakai tokotaha a ia. He magaaho fakamua he tutalaaga nei, tuga ne talahau mai ia Mataio 24:30, 31, ne pehe a ia ko e magaaho ka ‘hau e Tama he tagata mo e malolo mo e lilifu lahi,’ to taute he hana tau agelu e gahua aoga lahi. Ke tuga ai, ne fakakite mai he fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti e tau agelu ne fakalataha mo Iesu he magaaho ne ‘nofo hifo a ia he hana a nofoaiki’ ke fakafili. (Fakatatai Mataio 16:27.) Ka e ko e Ikifakafili mo e hana tau agelu kua ha ha he lagi, mo e tau tagata ne talahau he fakatai?

5. Maeke fefe ia tautolu ke kitia moli e “tau matakainaga” ha Iesu?

⁵ Ko e onoono atu ke he fakatai ti kitia ai e tau matakau tolu ne kua lata ia tautolu ke kitia. Ke fakalataha atu ke he tau mamoe mo e tau koti, ne lafi ki ai he Tama he tagata e matakau ke tolu aki ne kua ha ha i ai e aoga ke kitia aki e tau mamoe mo e tau koti. Kua fakahigoa e Iesu e matakau ke tolu aki nei ko e hana a tau matakainaga fakaagaga. (Mataio 25:40, 45) Kua liga ko e tau tagata tapuaki moli a lautolu, ha kua pehe a Iesu: “Ha ko ia kua eke e finagalo he haku a Matua . . . , ko e haku a matakainaga a ia, mo e haku a mahakitaga, mo e haku a matua fifine.” (Mataio 12:50; Ioane 20:17) Ke fakamaaliali, ne tohia e Paulo hagaao ke he tau Kerisiano ko e vala he “tau fanau a Aperahamo” mo e ko e tau tama he Atua. Ne fakahigoa e ia a lautolu nei ko e “tau matakainaga” mo ‘lautolu ne ui mai he lagi.’​—Heperu 2:9–​3:1; Kalatia 3:26, 29.

6. Ko hai ne “muikau” he tau matakainaga ha Iesu?

⁶ Ko e ha ne talahau ai e Iesu ‘ko e muikau’ hana a tau matakainaga? Kua fakataogoogo he tau kupu nei e mena ne logona he tau aposetolo a ia he talahau fakamua. He fakatatai atu a Ioane Papatiso, ne mate fakamua ia Iesu mo e kua moua e amaamanakiaga ke he lalolagi, mo lautolu ne moua e moui ke he lagi, ne pehe a Iesu: “Nakai tu mai taha . . . ke mua kia Ioane e papatiso; ka ko ia ne tote ue atu ke he kautu he lagi, kua mua a ia kia ia.” (Mataio 11:11) Ko e falu ka o hake ke he lagi kua liga talahaua he fakapotopotoaga, ke tuga e tau aposetolo, mo e falu kua nakai talahaua lahi pihia, ka e ko e tau matakainaga oti ha Iesu a lautolu. (Luka 16:10; 1 Korinito 15:9; Efeso 3:8; Heperu 8:11) Ti, pete ni kua eke e falu ke nakai talahaua he lalolagi, ko e tau matakainaga hana a lautolu mo e kua lata ke tatai foki pihia e tau levekiaga.

Ko Hai e Tau Mamoe mo e Tau Koti?

7, 8. Ko e heigoa ne talahau e Iesu hagaao ke he tau mamoe, ti ko e heigoa e talahauaga ha tautolu hagaao ki a lautolu?

⁷ Kua totou ai a tautolu hagaao ke he fakafiliaga he tau mamoe: “Ati tala age ai [a Iesu] kia lautolu ha he fahi matau hana, O mai a, ko mutolu kua fakamonuina he haku a Matua, kia eke ma mutolu, e kautu kua taute ma mutolu, ka e nakaila fakave e lalolagi; Ha ko e mena fia kai au, ti ta mai e mutolu e tau mena kou kai; ne fia inu au, ti fakainu e mutolu au; ko au ko e tagata kehe, ti talia e mutolu au; Nakai fai felevehi au, ti fakatapulu e mutolu au; ne gagao au, ti ahi mai e mutolu au; ne nofo au ke he fale puipui, ti o mai a mutolu kia au. To tali mai ai kia ia e tau tagata tututonu, kua pehe mai, Ko e Iki na e, ne fe ne kitia ai e mautolu a koe kua fia kai, ti fagai e mautolu a koe? po ke fia inu, ti fakainu e mautolu a koe? Ne fe foki ne kitia ai e mautolu a koe ko e tagata kehe, ti talia e mautolu a koe? po ke nakai fai felevehi, ti fakatapulu e mautolu a koe? Ne fe foki ne kitia ai e mautolu a koe kua gagao, po ke nofo he fale puipui, ti o atu ai a mautolu kia koe? To tala age e Patuiki, kua pehe age kia lautolu, Ko e moli, ke tala atu e au kia mutolu, ha ko e tau mena ne eke e mutolu ke he taha ne muikau ia lautolu ko e haku a tau matakainaga nai, ko au haia ne eke e mutolu ki ai.”​—Mataio 25:34-40.

⁸ Kua maaliali ai, ko e tau mamoe ne kua fakafili ke lata ke o ke he fahi matau he lilifu mo e fiafia ha Iesu kua fakatino mai e vahega he tau tagata. (Efeso 1:20; Heperu 1:3) Ko e heigoa ne taute e lautolu mo e he magaaho fe? Ne talahau e Iesu kua age mo e totonu, fakalilifu, mo e fakamokoi e lautolu e tau mena kai, inu, mo e tau mena tui ki a ia, lagomatai a ia he magaaho ne gagao po ke ha a ia he fale puipui. He magaaho ne talahau he tau mamoe ko e nakai taute pihia e lautolu ki a Iesu, ne fakakite age e ia kua lagomatai tuai e lautolu e tau matakainaga fakaagaga hana, ko lautolu ne toe he tau Kerisiano fakauku, ti ko e kakano ia ne taute ai e lautolu ki a ia.

9. Ko e ha ne nakai hagaao ai e fakatai ke he magahala he Afe Tau?

⁹ Kua nakai fakalata atu e fakatai ke he magahala he Afe Tau, ha ko lautolu ne fakauku to nakai ko e tau tagata matematekelea ne hoge, fia inu, gagao, po ke tuku he tau fale puipui. Kua tokologa ia lautolu, kua fita he logona hifo e tau mena ia he magahala he fakaotiaga he fakatokaaga he tau mena nei. Tali mai he liti hifo a Satani ke he lalolagi, ne taute e ia a lautolu ne toe mo foliaga pauaki ma e hana a ita, he fakahoko ki a lautolu e tau favale, fakakikiveka, mo e mate.​—Fakakiteaga 12:17.

10, 11. (a) Ko e ha kua nakai hako ai ke manamanatu ko e tau mamoe foki a lautolu oti ne taute e tau gahua totonu ke he tau matakainaga ha Iesu? (e) Ko hai ne hukui he tau mamoe?

¹⁰ Kua pehe ka Iesu ko lautolu oti ne fakakite fakatote taha mena fakaalofa ke he taha he hana a tau matakainaga, ke tuga e foaki age e vala falaoa po ke kapiniu vala vai, kua lata tuai ke eke mo taha mai ia lautolu he tau mamoe nei? Ko e moli, ke foaki e tau totonu pihia kua liga fakakite mai e mahani totonu he tagata, ka e ko e moliaga, kua tuga e fai mena foki ne putoia ki ai e tau mamoe he fakatai nei. Kua nakai hagaao a Iesu, ke fakatai ki ai, ki a lautolu ne fakatikai e Atua po ke tau faifeau ne kua eke ke taute e taha mena totonu ke he taha he hana a tau matakainaga. Ke he taha fahi, ne lagaua e ui e Iesu e tau mamoe ko e “tau tagata tututonu.” (Mataio 25:37, 46) Ti ko e tau mamoe haia he tau vaha kua lagomatai atu​—hane lagomatai moli​—e tau matakainaga ha Iesu mo e fakagahua e tua ati moua ai e tuaga tututonu ki mua he Atua.

¹¹ Ke he tau senetenari ne mole, kua tokologa ne tuga a Aperahamo ne olioli ke he tuaga tututonu. (Iakopo 2:21-23) Kua putoia a Noa, Aperahamo, mo e falu ne tua fakamoli mo lautolu he “falu mamoe kehe” ka moua e moui he Parataiso i lalo he Kautu he Atua. Ke he tau vaha fou nei kua fakalataha e tau miliona ke he tapuakiaga moli ke eke mo falu mamoe kehe mo e ke eke mo “taha ai e fuifui mamoe” mo lautolu ne fakauku. (Ioane 10:16; Fakakiteaga 7:9) Ko lautolu nei mo e tau amaamanakiaga ke he lalolagi kua mailoga e tau matakainaga ha Iesu mo tau hukui he Kautu ti kua lagomatai a lautolu​—ke he fahi fakatino mo e fakaagaga. Kua onoono a Iesu ko e taute ki a ia e tau mena ne taute he falu mamoe kehe ma e hana tau matakainaga he lalolagi. Ko lautolu ia ne momoui he magaaho ne hau a ia ke fakafili e tau motu ka fakafili ai mo tau mamoe.

12. Ko e ha ka liga huhu ai e tau mamoe ko e puhala fe ne totonu a lautolu ki a Iesu?

¹² Kaeke kua fakamatala he falu mamoe kehe he mogonei e tala mitaki fakalataha mo lautolu ne fakauku mo e lagomatai a lautolu, ko e ha ne huhu ai a lautolu: “Ko e Iki na e, ne fe ne kitia ai e mautolu a koe kua fia kai, ti fagai e mautolu a koe? po ke fia inu, ti fakainu e mautolu a koe?” (Mataio 25:37) Liga kua ha ha i ai e tau kakano kehekehe. Ko e fakatai anei. Ha ko e mena ia, kua fakakite e Iesu e fakaalofa hokulo hana ma e hana tau matakainaga fakaagaga; ne logona hifo e ia fakalataha mo lautolu, mo e matematekelea fakalataha mo lautolu. Kua tala mai a Iesu he magaaho fakamua: “Ko ia ka talia a mutolu, kua talia e ia au; ko ia foki ka talia au kua talia e ia a ia ne fekau mai au.” (Mataio 10:40) I loto he fakataiaga nei, kua fakamaholo atu e Iesu e matapatu fakaakoaga, he fakakite ko e tau mena ne taute (mitaki po ke kelea) ke he hana tau matakainaga kua hoko hake foki ke he lagi; ke tuga kua taute ai ki a ia i luga he lagi. Hanei kua pehi foki e Iesu e tau fakatufono ha Iehova ma e fakafiliaga, he taute ai ke iloa maali ko e fakafiliaga he Atua, pete he talia fiafia po ke fakahala, kua aoga ai mo e tonu. Kua nakai maeke e tau koti ke foaki e fakamolemole, ‘E, ne mai ni kua kitia mata e mautolu a koe.’

13. Ko e ha ka liga ui atu a lautolu ne tuga e tau koti ki a Iesu ko e “Iki”?

¹³ He magaaho ka maama ai e tautolu ko e magaaho fe ka fakahoko ai e fakafiliaga ne fakakite i loto he fakatai nei, to kitia maali e tautolu ko hai e tau koti. Ko e fakamoliaga haia he magaaho ka “kitia ai ke he lagi e fakamailoga he Tama he tagata; ti tagi tatuki ai e tau magafaoa oti he lalolagi, ti kitia ai e lautolu e Tama he tagata kua hau . . . , mo e malolo, mo e lilifu lahi.” (Mataio 24:29, 30) Ko lautolu ne hao mai he matematekelea lahi i Papelonia Lahi, ne fakavihiatia atu ke he tau matakainaga he Patuiki, ka liga eke he mogonei ke ui he fuafuakelea ke he Ikifakafili ko e “Iki,” he manamanatu to fakamoui a lautolu.​—Mataio 7:22, 23; fakatatai Fakakiteaga 6:15-17.

14. Ko e heigoa e fakaveaga ka fakafili ai e Iesu e tau mamoe mo e tau koti?

¹⁴ Ka e to nakai fakave e fakafiliaga ha Iesu ke he tau talahauaga fuafuakelea mai he tau tagata ne fa o tapu he vaha tuai, ko lautolu ne fakatikai e Atua, po ke falu foki. (2 Tesalonia 1:8) Ka e nakai pihia, to liu e ikifakafili ke onoono ke he tau loto mo e tau gahua tuai he tau tagata “ke he taha tagata muikau ia lautolu nai [foki he hana a tau matakainaga].” Ke talahau fakamoli, ko e numela he tau Kerisiano fakauku ne toe he lalolagi kua to hifo. Ka e, ka fakatumau ni a lautolu ne fakauku, ne taute e “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” ke fakatumau ke foaki e tau mena kai mo e takitakiaga, to moua e lautolu ka eke mo tau mamoe e magaaho ke taute e mitaki ke he vahega fekafekau, tuga ni ne taute he ‘moto tagata tokologa, mai he tau motu oti, mo e tau faoa, mo e tau tagata kehekehe.’​—Fakakiteaga 7:9, 14.

15. (a) Kua fakakite fefe he tokologa, a lautolu ni ke tuga e tau koti? (e) Ko e ha kua lata ia tautolu ke kalo mai he talahau ko e mamoe po ke koti e taha tagata?

¹⁵ Kua taute atu fefe ke he tau matakainaga ha Keriso mo e tau miliona he falu a mamoe ne fakalataha mo lautolu ke eke mo fuifui taha? Tokologa e tau tagata ne liga nakai ekefakakelea fakatonu atu ke he tau hukui ha Keriso, ka kua nakai taute foki e lautolu e tau tagata hana mo e fakaalofa. He manako ni ke he lalolagi kelea, kua popoka kehe e lautolu ne tuga e tau koti e fekau he Kautu, pete he logona fakahako po ke he taha puhala foki. (1 Ioane 2:15-17) Kua moli, ke he fakahikuaga, ko Iesu ni kua kotofa ke fakahoko e fakafiliaga. Nakai ko e ha tautolu ke fifili ko hai e tau mamoe mo e ko hai e tau koti.​—Mareko 2:8; Luka 5:22; Ioane 2:24, 25; Roma 14:10-12; 1 Korinito 4:5.

Ko e Heigoa i Anoiha ma e Matakau Takitaha?

16, 17. Ko e heigoa i anoiha ma e tau mamoe?

¹⁶ Kua foaki mai e Iesu hana a fakafiliaga he tau mamoe: “O mai a, ko mutolu kua fakamonuina he haku a Matua, kia eke ma mutolu, e kautu kua taute ma mutolu, ka e nakaila fakave e lalolagi.” Ko e uiina mafana ha ia​—“O mai a”! Ke he heigoa? Ke he moui tukulagi, tuga ne talahau fakakatoatoa mai e ia: “Koe tau tagata tututonu [ka huhu atu] ke he moui tukulagi.”​—Mataio 25:34, 46.

¹⁷ I loto he fakatai ke he tau taleni, ne fakakite e Iesu e mena kua lata ia lautolu ka pule mo ia he lagi, ka e i loto he fakatai nei ne fakakite e ia e falanakiaga ma lautolu ne nonofo i lalo he Kautu. (Mataio 25:14-23) Ke he moli, ha ko e lagomatai mo e loto katoa ha lautolu ke he tau matakainaga ha Iesu, kua moua he tau mamoe e nofoaga ke he lalolagi he hana a Kautu. To olioli a lautolu ke he moui he lalolagi parataiso​—ko e amaamanakiaga ne fakatoka he Atua ma lautolu “tali mai he fakave he lalolagi” he tau tagata kua laveaki.​—Luka 11:50, 51.

18, 19. (a) Ko e heigoa e fakafiliaga ka fakahoko e Iesu ke he tau koti? (e) Kua iloa moli fefe e tautolu ko e to nakai fehagai e tau koti mo e matematekelea tukulagi?

¹⁸ Kua kehe lahi ha ia e fakafiliaga ne kua fakahoko ke he tau koti! “Ti tala age ai a ia kia lautolu foki ha he fahi hema, Ko mutolu kua ulaafia, o kehe a a mutolu ia au ke he afi tukulagi kua taute tuai mo e tiapolo mo e hana tau agelu. Ha ko e mena fia kai au, ti nakai ta mai e mutolu ha mena kou kai; ne fia inu au, ti nakai fakainu e mutolu au; Ko au ko e tagata kehe, ti nakai talia e mutolu au; nakai fai felevehi au, ti nakai fakatapulu e mutolu au; ne gagao au, ne nofo foki au ke he fale puipui, ti nakai ahi mai e mutolu au. To tala mai foki a lautolu kia ia, kua pehe mai, Ko e Iki na e, ne fe ne kitia ai e mautolu a koe kua fia kai, po ke fia inu, po ke tagata kehe, po ke nakai fai felevehi, po ke gagao, po ke nofo he fale puipui, ti nakai fekafekau atu a mautolu kia koe? To tala age ai a ia kia lautolu, kua pehe age, Ko e moli, ke tala atu e au kia mutolu, ha ko e tau mena nakai eke e mutolu ke he taha tagata muikau ia lautolu nai, ko au haia kua nakai eke e mutolu ki ai.”​—Mataio 25:41-45.

¹⁹ Kua iloa ai he tau tagata fakaako Tohi Tapu ko e nakai kakano e mena nei ko e tau solu nakai maeke ke mamate ha lautolu ne tuga e tau koti, to matematekelea i loto he afi tukulagi. Nakai, ha ko e tau tagata ko e tau solu; nakai ha ha ia lautolu e tau solu nakai maeke ke mamate. (Kenese 2:7, NW; Fakamatalaaga 9:5, 10; Esekielu 18:4, NW.) He fakahala ai e tau koti ke he “afi tukulagi,” kua hagaao e Ikifakafili ke he fakaotiotiaga ne noa mo e amaamanakiaga i anoiha, ko e fakaotiaga tukumalagi ia foki ma e Tiapolo mo e hana tau temoni. (Fakakiteaga 20:10, 14) Ha kua pihia, kua fakatoka he Ikifakafili ha Iehova e tau fakafiliaga kehe. Ne tala age a ia ke he tau mamoe, “O mai a”; ke he tau koti, “O kehe a mutolu ia au.” To moua he tau mamoe e “moui tukulagi.” To moua he tau koti e “fakahala tukulagi.”​—Mataio 25:46.b

Ko e Heigoa e Kakano ma Tautolu?

20, 21. (a) Ko e heigoa e gahua aoga lahi he tau Kerisiano ke taute? (e) Ko e heigoa e feveheveheaki ne fa e taute he mogonei? (i) Ko e heigoa mogoia e tuaga he tau tagata he magaaho ka kamata ai e fakatai he tau mamoe mo e tau koti ke fakamoli?

²⁰ Ko e tau aposetolo tokofa ne logona e tali ha Iesu hagaao ke he fakamailoga he hana a ha ha hinei mo e he fakaotiaga he fakatokaaga kua lahi e mena ke manamanatu ki ai. Kua lata ia lautolu ke mataala mo e matakite tumau. (Mataio 24:42) Kua lata foki ia lautolu ke taute e gahua fakamatala ne talahau ia Mareko 13:10. Kua gahua fakamalolo foki e Tau Fakamoli a Iehova he taute e gahua ia he vaha nei.

²¹ Ko e heigoa, mogoia, e kakano he maamaaga fou nei he fakatai ke he tau mamoe mo e tau koti ki a tautolu? Moli, kua fita he lalago kau e tau tagata. Ko e falu kua ‘ha he hala pulahi ke pu atu ke he malaia,’ ka e ko e falu ne fa e lali ke tumau he ‘hala lautote ke pu atu ke he moui.’ (Mataio 7:13, 14) Ka e nakaila hoko mai ia e magaaho ka fakailoa e Iesu e magaaho he fakafiliaga fakahiku he tau mamoe mo e tau koti ne talahau he fakatai. He magaaho ka hau e Tama he tagata he kotofaaga he Ikifakafili, to fifili e ia ko e tokologa mai he tau Kerisiano moli​—ko e “moto tagata tokologa” he tau mamoe tukulele​—ka lata ke moui atu he vala fakahiku he “matematekelea lahi” ke he lalolagi fou. Ko e amaamanakiaga ia kua lata mo punaaga he olioli he mogonei. (Fakakiteaga 7:9, 14) Ka e ke he taha fahi, ko e tau numera loga mai he “tau motu oti kana” ka fakakite a lautolu ke tuga e tau koti ulukafilo. To “o atu ai a lautolu ke he fakahala tukulagi.” Ko e maagiagi ha ia ma e lalolagi!

22, 23. Ha kua i anoiha e fakakatoatoaaga he fakatai, ko e ha kua lahi e aoga he ha tautolu a gahua fakamatala he vaha nei?

²² Pete ni kua tata mai anoiha e fakafiliaga ne fakamaama i loto he fakatai, kua fai mena aoga foki kua tupu he mogonei. Ko tautolu ko e tau Kerisiano kua putoia ke he gahua fakamoui he fakapuloa e fekau ne fakatupu e fakafaitaua ke he tau tagata. (Mataio 10:32-39) Ne tohia e Paulo: “Ha ko e mena fakamomoui a lautolu oti kana kua ui ke he higoa he Iki. Hanai, po ke tauui fefe a lautolu kia ia kua nakai tua ki ai a lautolu? ka e tua fefe a lautolu kia ia kua nakai fanogonogo atu ki ai a lautolu? ka e fanogonogo atu fefe a lautolu, ka nakai fai tagata ke fakamatala atu?” (Roma 10:13, 14) Kua hoko atu e fekafekauaga ha tautolu ke he tau tagata ke molea e 230 he tau motu, fakalataha mo e higoa he Atua mo e hana a fekau he fakamouiaga. Kua takitaki agaia he tau matakainaga fakauku ha Keriso e gahua nei. Kua teitei ke lima e tau miliona he falu a mamoe kua fakalataha atu ki a lautolu he mogonei. Ti kua fanogonogo ai e tau tagata he lalolagi ke he fekau ne fakapuloa he tau matakainaga ha Iesu.

²³ Tokologa kua fakatapakupaku ke he ha tautolu a fekau he fakamatala ai a tautolu ke he taha fale mo e taha fale po ke taha mena. Liga kua iloa he falu e Tau Fakamoli a Iehova mo e tau mena ne taute e tautolu ke he tau puhala nakai kiki e tautolu. Ka hoko mai e magaaho he fakafiliaga, to hoko ki fe e onoonoaga ha Iesu ke he matagahua fakamatakau mo e levekiaga fakamagafaoa? Nakai maeke a tautolu ke talahau, mo e kua nakai fai aoga ke tuaha noa. (Fakatatai 1 Korinito 7:14.) Tokologa he mogonei kua nakai fakateliga, fakafiu mai, po ke kau auloa ke favale fakatonu atu ke he tau tagata he Atua. Ha ko e vaha uka a nei; ko lautolu ia ka liga liliuina ke eke mo lautolu ka fakafili e Iesu mo tau koti.​—Mataio 10:22; Ioane 15:20; 16:2, 3; Roma 2:5, 6.

24. (a) Ko e ha kua aoga ai ke igatia ke talia fiafia ke he ha tautolu a fakamatala? (e) Ko e heigoa e mahani ne kua lagomatai fakatagata he fakaakoaga nei a koe ke moua ma e hau a fekafekauaga?

²⁴ Ka e fiafia lahi, mogoia, he tokologa ne talia fiafia, fakaako e Kupu he Atua, mo e eke mo Tau Fakamoli a Iehova. Ko e falu he mogonei ne tuga e tau koti ka liga hiki mo e eke ke tuga e tau mamoe. Ko e kakano anei, ko lautolu ne talia mo e kua lagomatai a lautolu ne toe he tau matakainaga ha Keriso kua fakakite ai e fakamoliaga he mogonei ke moua e fakaveaga ma ha lautolu ke tuku he fahi matau ha Iesu he magaaho tata mai anoiha, ka nofo hifo a ia he hana a nofoaiki ke fakahoko e fakafiliaga. Ko lautolu nei kua fakamonuina mo e to fakatumau ke moua ai. Ti, kua lata he fakatai nei ke fakalagalaga a tautolu ke fakalahi e gahua fakamakutu ke he fekafekauaga Kerisiano. Neke tomui lahi, kua lata ia tautolu ke taute e tau mena kua maeke a tautolu ki ai ke fakapuloa e tala mitaki he Kautu, ti ha ko e puhala ia kua foaki age ke he falu e magaaho ke fai tali. Ati toka ai ki a Iesu ke fakahoko e fakafiliaga, ko e fakahala po ke talia fiafia.​—Mataio 25:46.