tupuna fifine ha Tavita mo e fakahiku ha Iesu Keriso. Ti kua moua ai e Ruta e “palepale lahi.” Ke lafi ki ai, ko lautolu ne totou e fakamauaga faka-Tohiaga Tapu, kua ako e lesoni uho: Kia fakamoli ki a Iehova, to lahi e monuina hau.​—Ruta 2:12; 4:17-22; Tau Fakatai 10:22; Mataio 1:1, 5, 6.

16. Ko e heigoa e kamatamata ne hohoko ke he tau Heperu toko tolu, mo e maeke fefe he fakamauaga nei ke lagomatai a tautolu?

¹⁶ Kua maeke he talahauaga ke he tau Heperu ne fakahigoa ko Sataraka, Mesako, mo Apetiniko ke lagomatai aki a tautolu ke tua fakamoli ke he Atua ke he tau tutuaga uka. Kia manamanatu atu ke he mena ne tupu he totou fakalahi e Tanielu veveheaga 3. Ko e kolo fakatai auro mahaki he kelekele tatai ha Turu, ne fakalataha ki ai e tau tagata ofisa ha Papelonia. Ke he leo he tau kofe, ne fakafohifo a lautolu mo e hufeilo ke he mena fakatai ne fakatu hake he Patuiki ko Nepukanesa. Kua taute oti pihia ka e nakai taute pihia a Sataraka, Mesako, mo Apetiniko. Fakalilifu mo e mauokafua ai, ne tala age a lautolu ke he patuiki to nakai fekafekau a lautolu ke he hana a tau atua mo e hufeilo ke he mena fakatai auro. Kua tolo e tau Heperu fuata nei ke he gutuumu vela pakutoa. Ka ko e heigoa e mena ne tupu? Fakakia ai ki loto, ne kitia he patuiki toko fa e tagata malolo, taha mai ia lautolu ne “tuga ne tama he tau atua.” (Tanielu 3:25) Kua tamai ai e tau Heperu tolu ki fafo he gutuumu, ati fakaaue ai e Nepukanesa e Atua ha lautolu. Ko e mena mitaki lahi ke manamanatu ke he fakamauaga. Mo e ko e lesoni ha ia ne foaki hagaao ke he tua fakamoli ki a Iehova i lalo he kamatamataaga!

Aoga Mai he Totou Fakamagafaoa e Tohi Tapu

17. Tohi hifo fakaku la e falu mena aoga kua maeke he magafaoa hau ke ako he totou auloa e Tohi Tapu.

¹⁷ Maeke he magafaoa hau ke moua e tau aoga loga kaeke ke fakatumau a koe ke fakaaoga e taha magaaho ke totou auloa e Tohi Tapu. Kamata mai ia Kenese, maeke ia koe ke fakamoli e tufugatiaaga mo e kitekite ke he kaina Parataiso fakamua he tagata. Maeke ia koe ke talahau e tau mena tutupu he tau tupuna tane tua fakamoli mo e ha lautolu a tau magafaoa mo e mumui ke he tau Isaraela he o atu a lautolu he Tahi Kula mo e hui momo. Kitia ai e koe e fuata tote ne leveki mamoe ko Tavita ne kautu ke he tupua Filisitia ko Koliato. Maeke he hau a magafaoa ke mailoga e taaga he faituga ha Iehova i Ierusalema, kitia ai hana moumouaga he tau matakau Papelonia, mo e ke kitia e liu talaga i lalo hifo he pule he Kavana ko Serupapelu. Fakalataha mo e tau leveki mamoe loto fakatokolalo ne tata ki Petelehema, maeke ia koe ke logona e fakapuloaaga fakaagelu he fanauaga ha Iesu. Maeke ia koe ke moua e tau tala matafeiga hagaao ke he hana a papatisoaga mo e hana a fekafekauaga, kitia a ia ne foaki hana a moui fakatagata mo lukutoto, mo e fakalataha foki ke he olioli he hana a liu tu mai. Ke he taha mena foki, maeke ia koe ke o fenoga mo e aposetolo ko Paulo mo e kitia e fakatu hakeaga he tau fakapotopotoaga he tupu ki mua ai e lotu Kerisiano. Ti, he tohi ha Fakakiteaga, kua maeke he magafaoa hau ke fiafia ke he fakakiteaga mua atu he aposetolo ko Ioane ke he vaha anoiha, fakalataha mo e Pule Afe Tau ha Keriso.

18, 19. Ko e heigoa e tau manatu ne foaki hagaao ke he totou Tohi Tapu fakamagafaoa?

¹⁸ Kaeke kua totou fakalahi e koe e Tohi Tapu fakamagafaoa, kia totou ai mo e maama mo e makaukau. Ka totou ai e falu vala he tau Tohiaga Tapu, taha mai he magafaoa​—liga ko e matua tane​—ke totou e laulahi he tau kupu he fakamauaga. Ko e falu ia mutolu kua lata ke totou e tau kotofaaga pauaki ke he tau tagata i loto he Tohi Tapu, mo e totou e tau vala hau mo e logonaaga kua lata.

¹⁹ He fakalataha atu a koe ke totou fakamagafaoa e Tohi Tapu, liga to holo ki mua e iloilo hau ke totou. Ti liga moli, to fakatolomaki e iloilo hau ke he Atua, mo e lata he mena nei ke fakatata fakalahi atu a koe ki a ia. Ne lologo a Asafo: “Ko au, ko e mitaki kia au ke fakatata ke he Atua; kua eke e au e Iki ko Iehova mo kolo haku, kia talahau atu e au hāu a tau gahua oti.” (Salamo 73:28) To lagomatai he mena nei e magafaoa hau ke tuga a Mose, ne kua “fakauka a ia tuga ne mena kua kitia e ia a ia nakai kitia,” ko ia ko e Atua ko Iehova.​—Heperu 11:27.

Totou mo e Fekafekauaga Kerisiano

20, 21. Matutaki fefe e poakiaga ha tautolu ke fakamatala mo e ke he iloilo ke totou?

²⁰ Ko e ha tautolu a manako ke tapuaki “a ia nakai kitia” kua lata ke futiaki a tautolu ke gahua fakamakamaka ke eke mo tau tagata totou mitaki. Kua lagomatai he iloilo ke totou mitaki a tautolu ke fakamatala mai he Kupu he Atua. Kua lagomatai moli a tautolu ke fakatumau ke he gahua fakamatala he Kautu ne poaki e Iesu ke he tau tutaki hana he magaaho ne talahau e ia: “Kia o atu a a mutolu ke eke e tau motu oti kana mo tutaki, ti papatiso atu a lautolu ke he higoa he Matua, mo e Tama, mo e Agaga Tapu; Ti fakaako atu a mutolu kia lautolu kia omaoma ke he tau mena oti ne tala atu e au kia mutolu.” (Mataio 28:19, 20; Gahua 1:8) Ko e fakamatalaaga ko e matapatu gahua a ia he tau tagata ha Iehova, mo e kua lagomatai he iloilo ke totou a tautolu ke fakakatoatoa e mena ia.

²¹ Kua lata ke gahua fakalahi ke eke mo tagata totou mitaki mo e faiaoga makaka he Kupu he Atua. (Efeso 6:17) Ti, ‘kia lalilali atu a koe kia eke a koe mo tagata kua fiafia ki ai e Atua, kua fakatokatoka fakahako e kupu moli.’ (2 Timoteo 2:15) Kia fakatolomaki e iloilo hau ke he kupu moli he Tohiaga Tapu mo e iloilo hau ko e Fakamoli a Iehova, he fakamakutu a koe ke totou.

Totou e Kupu he Atua mo e Fekafekau ki a Ia ke he Kupu Moli

“Iehova na e, kia fakakite mai e koe hau a puhala, to fano au ke he kupu moli mai ia koe.”​—SALAMO 86:11, NW.

1. Ko e mena mua atu, ko e heigoa ne talahau he fufuta fakamua he mekasini nei hagaao ke he kupu moli?

NUKUA foaki mai e Iehova e maama mo e kupu moli. (Salamo 43:3) Kua foaki mai foki e ia e lotomatala ke totou hana Kupu, ko e Tohi Tapu, mo e ako e kupu moli. Ko e fufuta fakamua he senolo nei​—Iulai 1879​—kua talahau: “Ko e kupu moli, kua tuga e fiti tote fuluola he malamalaega he moui, kua agaagai ai mo e kua teitei ke apitia ai ha ko e tupu mitaki he tau pupu kelea. Kaeke ke moua ai e koe, kia lata ia koe ke mataala tumau. Kaeke ke kitia e koe hana a fuluola kua lata ia koe ke tatafi kehe e tau pupu kelea mo e tau akau totolo mahukihuki he fakatokoluga. Kaeke ke moua ai e koe kua lata ia koe ke tukutuku hifo ke moua ai. Kia nakai makona mo e taha ni e fiti he kupu moli. Kaeke ke lata ni he taha to nakai tufugatia foki falu. Kia fakatumau ke okooko mai, ke