Veveheaga 88
Ko e Tagata Maukoloa mo Lasalo
NE FAKATUTALA a Iesu ke he hana tau tutaki ke he fakaaogaaga mitaki he tau koloa, he fakamaamaaga kua nakai maeke ia tautolu ke fekafekau ke he tau mena ia mo e magaaho taha ke fekafekau foki ke he Atua. Ne fanogonogo foki e tau Farasaio, mo e kamata a lautolu ke va ki a Iesu ha kua fiafia lahi a lautolu ke he tau tupe. Ati pehe a ia ki a lautolu: “Ko mutolu kua fia tututonu a mutolu ki mua he tau tagata kua fioia he Atua ha mutolu a tau loto; ha ko e mena ne mua he mitaki ke he tau tagata, kua vihiatia a ia ki mua he Atua.”
Kua hoko mai e magaaho ma e tau hikihikiaga ma lautolu e tau tagata ne maukoloa ke he tau koloa he lalolagi, malolo fakapolitika, mo e malolo fakalotu mo e tau tauteaga mena. To tuku hifo a lautolu ki lalo. Ka e taha e mena, ko lautolu e tau tagata ne mailoga ha lautolu a manako fakaagaga ka fakatokoluga. Ne tuhi a Iesu ke he hikiaga pihia he matutaki a ia ke vagahau ke he tau Farasaio:
“Ha i ai e Fakatufono mo e tau Perofeta ato hoko ni kia Ioane [ko e Papatiso]; tali mai he vaha ia, kua fakamatala ai e vagahau mitaki he kautu he Atua, kua lagahou foki e tau tagata oti ke huhu ki ai. Kua maeke vave ke mole atu e lagi mo e lalolagi, ka e nakai maeke ke to taha magamatatohi he Fakatufono.”
Ne matalahi e tau tohikupu mo e tau Farasaio ke he ha lautolu a tapiki mau ke he Fakatufono a Mose. Manatu e magaaho ne mana e Iesu ke kitia e taha tagata matapouli i Ierusalema, ne palau a lautolu: “Ko e tau tutaki a Mose a mautolu. Kua iloa e mautolu ne vagahau mai e Atua kia Mose.” Ka ko e magaaho nei ko e Fakatufono a Mose kua fakamoli hana kakano ne amaamanaki ki ai ke takitaki atu a lautolu ne mahani tokolalo ke he Patuiki kotofa he Atua, ko Iesu Keriso. Ti ko e kamataaga he fakamatalaaga ha Ioane, ko e tau tagata kehekehe, mua atu ki a lautolu ne mahani fakatokolalo mo e nonofogati, ne fakamakamaka a lautolu ke eke ia mo tau tagata i lalo he Kautu he Atua.
Ka kua fakamoli tuai e Fakatufono faka-Mose, ko e gahua ke fakatumau ki ai to utakehe. Ne fakaata he Fakatufono e vevehe hoana ke he tau mena oti, ka e pehe a Iesu he magaaho nei: “Ko ia kua tiaki hana hoana, ka e fai hoana ke he taha, kua faivao a ia; ko ia ka fai hoana, kia ia ne tiaki he hana tane, kua faivao foki a ia.” Kua ita lahi e tau Farasaio ke he tau fakailoaaga nei, ha ko e mena fakaata e lautolu e vevehe hoana ke he tau tuaga loga!
Ne matutaki hana tau vagahau ke he tau Farasaio, ne talahau e Iesu e tala fakatai hagaao ia ke he ua e tagata tane ne hoko e tau hikiaga lalahi ke he tau kotofaaga po ke tau tutuaga. Maeke nakai ia koe ke fifili ko hai ne hagaao ki ai e tau tagata tane mo e ko e heigoa e kakano he ha laua a hikiaga fehikitaki?
“Ko e taha tagata maukoloa,” he fakamaama e Iesu, “ne tapulu ke he tapulu kula uhi mo e ie mitaki, kua makona fakahololoa ni a ia ke he tau aho oti. Ko e taha tagata nofogati foki, ko Lasalo e higoa, ne takaveli a ia ke he gutuhala hana kua popo a ia. Kua manako lahi a ia ke kai valavalamena ne mokulu hifo he kaiaga mena he maukoloa; ka kua o mai e tau kuli mo e epoepo hana a popo.”
Ne fakaaoga e Iesu he mena nei e tagata maukoloa ke fakahagaao ia ke he tau takitaki lotu Iutaia, putoia ai nakai ni ko e tau Farasaio mo e tau tohikupu ka ko e tau Satukaio mo e tau ekepoa ne mua foki. Maukoloa a lautolu ke he tau monuina fakaagaga mo e tau magaaho ke moua mena, mo e mahani mo e aga a lautolu tuga e tau maukoloa. Ko e tau tapulu kula uhi ha lautolu ne hagaao ia ke he ha lautolu a tau tutuaga mitaki, ka ko e ie tea mitaki ne fakatino ke he ha lautolu a fia tututonu.
Ko e vahega he tagata maukoloa nei ne onoono hifo fakakelea ke he tau tagata nonofogati, nakai fai tutuaga, he fakahigoa a lautolu ko e tau ‛am ha·’aʹrets, po ke tau tagata he lalolagi. Ko e kaiole ko Lasalo ne hagaao ia ke he tau tagata nei ne nakai fagai po ke fakamonuina fakaagaga he tau takitaki lotu. Ti ko e mena ia, tuga a Lasalo ne popopopo, ko e tau tagata noa ne onoono hifo ki ai tuga e gagao fakaagaga mo e lata ni ke fakalataha mo e tau kuli. Ka e taha e mena, ko e vahega faka-Lasalo ne fia hoge mo e fia inu ke he tau mena kai fakaagaga, ti ha ha he gutuhala, ke kumi valavala mena kai fakaagaga ne mokulu hifo he laulau he tagata maukoloa.
Ne matutaki a Iesu mogonei, ke fakamaama e tau hikihikiaga he tuaga he maukoloa mo Lasalo. Ko e heigoa e tau hikihikiaga nei, mo e ko e heigoa ha lautolu a tau kakano?
Hikiaga he Tagata Maukoloa mo Lasalo
Ne hagaao e maukoloa ke he tau takitaki lotu ne monuina fakaagaga mo e tau mena moua, ka e hagaao a Lasalo ke he tau tagata noa ne hoge fakaagaga. Ne matutaki e Iesu hana tala, he fakamaama e hikiaga lahi ke he tau tutuaga he tau tagata tane tokoua.
“Ati oti,” he talahau e Iesu, “ka e mate e tagata nofogati, kua uta he tau agelu a ia ke he fatafata a Aperahamo. Ne mate foki e maukoloa, kua tanu; ha ha he po kua matematekelea ai, ti haga hake ai, kua kitia mamao atu e ia a Aperahamo mo Lasalo ke he hana fatafata.”
Ha ko e nakai ko e tau tagata moli e maukoloa mo Lasalo ka ko e fakatai ke he tau vahega tagata, ti ko e mamate ha laua kua lata foki ko e mena fakatai. Ko e fakatai po ke hagaao ke he heigoa e mamate ha laua?
Ko e oti la ia e tuhi e Iesu ke he hikiaga he tau tutuaga he pehe a ia kua ‘ha i ai e Fakatufono mo e tau Perofeta ato hoko ni kia Ioane ko e Papatiso, ka e tali mai he vaha ia kua fakamatala ai e vagahau mitaki he kautu he Atua.’ Ti ko e mena ia, ko e fakamatala ha Ioane mo Iesu Keriso ne mamate tokoua e maukoloa mo Lasalo ke he tau tutuaga fakamua ha laua.
Ko lautolu ne mahani fakatokolalo, tokihala, ko e vahega Lasalo, ne mate ke he tuaga hoge fakaagaga mo e hiki ke he tuaga ne talia mo e tapu. Ko e vaha fakamua ne kumi ke he tau takitaki lotu ke he tau valavala mena kai ne mokulu he laulau fakaagaga, ka ko e magaaho nei, ko e kupu moli mai he Tohiaga Tapu ne foaki mai e Iesu ke fakamakonaaki ha lautolu a tau manako. Kua ta mai a lautolu ke he fatafata, po ke tuaga talia, ha Aperahamo Mua Ue Atu, ko Iehova ko e Atua.
Ka ko e taha fahi, ko lautolu he vahega he maukoloa, kua o mai ki lalo he nakai talia faka-Atua ha kua fakatumau a lautolu ke fakaheu e fekau he Kautu ne fakaako e Iesu. Ne mamate a lautolu ke he ha lautolu a tau tutuaga fakamua ne tuga ko e talia fiafia. Ko e moli, kua pehe hagaao ki a lautolu ke ha ha he fakakikiveka fakatai. Fanogonogo he magaaho nei, ke he vagahau he maukoloa:
“Ma matua na e, ma Aperahamo, kia fakaalofa mai a koe kia au, ti fakafano mai e koe a Lasalo, kia fufui e ia e tapunu matalima hana ke he vai, ke fakamalū aki e alelo haku, nukua matematekelea au ke he afi puhopuho nai.” Ko e tau fakafiliaga puhopuho he Atua ne fakamatala he tau tutaki ha Iesu ne fakakikiveka aki a lautolu takitokotaha he vahega maukoloa. Ne manako a lautolu ke he tau tutaki ke fakaoti e fakamatala he tau fekau nei, ke foaki ki a lautolu taha fakamaoki mai he ha lautolu a tau fakakikiveka.
“Ti pehe mai a Aperahamo, Haku tama na e, kia manamanatu a a koe ne moua e koe hau a tau mena mitaki ke he hau a mouiaga, ka e moua e Lasalo e tau mena kelea; ka ko e vaha nai, kua fakafiafia a ia hinai, ka e matematekelea a koe. Nakai kuenaia e tau mena oti ia, ka kua toka mau e maihi lahi he vaha ha tautolu; kia nakai maeke ke hao ai a lautolu ne fia o atu i hinei kia mutolu; kia nakai maeke foki ke hao mai a lautolu ne fia omai i kuna kia mutolu nai.”
Kua tonu mo e lata e hikiaga lahi nei he vahaloto he vahega Lasalo mo e maukoloa! Ko e hikiaga he tau tutuaga ne fakamau he gahoa e tau mahina he mole a Penetekoso 33 V.N., ke he magaaho ne hiki e Fakatufono he maveheaga tuai ke he maveheaga fou. Kua maama mahino mo e nakai fai hepe, ko e tau tutaki, ka e nakai ko e tau Farasaio mo e falu takitaki lotu foki, ne talia fiafia he Atua. Ko e “maihi lahi” ne fakaveha aki e maukoloa, ko e mena fakatai, mo e tau tutaki ha Iesu, ko e hagaao ni ke he fakafiliaga nakai fai hiki mo e tututonu he Atua.
Ko e ole foki he maukoloa ma “matua na e, ma Aperahamo”: “Kia fakafano atu a koe a [Lasalo] ke he magafaoa he haku a matua tane; ha ko e mena tokolima haku a tau matakainaga.” Ne talahau he maukoloa ko e ha ha ia ia e fakafetuiaga tata lahi mo e taha matua foki, ko ia moli ko Satani ko e Tiapolo. Ko e ole e maukoloa ke tukutuku hifo e Lasalo e tau fekau he fakafiliaga he Atua ke nakai tuku hana ‘tau matakainaga tokolima,’ ko e hana tau kapitiga, lagomatai fakalotu, ke he “mena matematekelea nei.”
“Kua pehe mai a Aperahamo kia ia, ha ha ia lautolu a Mose mo e tau Perofeta, kia fanogonogo a lautolu kia lautolu.” E, kaeke ke fakahao mai he mena matematekelea e ‘tau matakainaga tokolima,’ ko e mena ni ha lautolu ke taute ke fanogonogo ke he tau tohi ha Mose mo e tau Perofeta ne fakakite a Iesu ko e Mesia mo e eke a lautolu mo tau tutaki hana. Ka e totoko ni e maukoloa: “Ma matua na e, ma Aperahamo; aua ia, kaeke ke fina atu taha ia lautolu ne mamate kia lautolu, ti tokihala ai a lautolu.”
Ka e taha e mena, ne tala age kia ia: “Kaeke kua nakai fanogonogo a lautolu kia Mose, mo e tau Perofeta, pete ni he matike mai taha ia lautolu kua mamate, ka e nakai maeke ni a lautolu.” To nakai foaki mai he Atua e fakamailoga pauaki po ke tau mana ke maeke he tau tagata ke talia. Kua lata ia lautolu ke totou mo e fakagahua e tau Tohiaga Tapu kaeke ke manako ke moua hana talia. Luka 16:14-31; Ioane 9:28, 29; Mataio 19:3-9; Kalatia 3:24; Kolose 2:14; Ioane 8:44.
▪ Ko e ha e tau mamate he maukoloa mo Lasalo ne kua lata ko e mena fakatai, mo e ko e heigoa e kakano he mamate ha laua?
▪ Ko e kamataaga he feua fakamatala ha Ioane, ko e heigoa e hikiaga ne fakailoa e Iesu kua fakamoli?
▪ Ko e heigoa ka utakehe ka mole e mate ha Iesu, mo e lauia fefe e vevehe hoana he mena nei?
▪ Hagaao ki a hai e maukoloa mo Lasalo ke he fakatai ha Iesu?
▪ Ko e heigoa e tau mena matematekelea ne mamahi ai e maukoloa, mo e ko e puhala fe he ole hana ke moua aki e okioki ha lautolu?
▪ Ko e hagaao ke he heigoa e “maihi lahi”?
▪ Ko hai e matua moli he maukoloa, mo e ko hai hana a tau matakainaga tokolima?