Tau Monuina he “Tau Aho kua Mitaki Ai, mo e Tau Aho kua Kelea Ai”

NE FANAU au he maaga ko Namkumba i Malawi, ia Mati 1930, ke he magafaoa ko e tau fekafekau fakamooli he Atua. He 1942, ne tukulele e au e moui haaku ki a Iehova ti papatiso he taha he tau vailele fulufuluola ha mautolu. He 70 e tau kua mole, ne lali au ke taute e mena tuga he aposetolo ko Paulo he fakamafana a Timoteo ke “fakamatala atu e . . . kupu, kia fakamalolo . . . ke he tau aho kua mitaki ai, mo e tau aho kua kelea ai.”​—2 Timoteo 4:2.

He 1948, ko Nathan H. Knorr mo Milton G. Henschel ne o mai ki Malawi, ti fakamafana he ahiahi ha laua au ke fekafekau mau ki a Iehova. Fakamui, ti feleveia au mo Lidasi, ko e matakainaga fifine fulufuluola ne tatai e foliaga mo e haaku ke fekafekau mau ki a Iehova. He 1950 ne mau a maua, ti he 1953 ne ua e tama ha maua. Pete ne loga e tau matagahua fakamagafaoa ha maua, ne fifili a maua ke kamata au ke paionia tumau. Ua e tau he mole, ne uiina au ke fekafekau ko e paionia pauaki.

Nakai leva he mole ai, ne moua e au e kotofaaga ko e leveki takaiaga ke ahiahi e tau fakapotopotoaga. Ha kua lalago lahi a Lidasi, maeke ia au ke leveki e tau manako oti he magafaoa ha maua ti tumau ke he fekafekauaga mau.a (Kikite matahui tala.) Ka e manako tokoua agaia a maua ke fekafekau mau ki a Iehova. Ti pulega fakamitaki e maua, mo e he kaufakalataha he tau tama ha maua, kua maeke a Lidasi ke kamata e fekafekauaga mau he 1960.

He 1962 ne fiafia e mautolu e Toloaga Faahimotu “Tau Fekafekau Loto Malolō.” Ti taha e tau he mole, ko e Matakainaga ko Henschel ne ahiahi atu ki Malawi ma e fonoaga pauaki ne tata ke he taone ha Blantyre. Molea 10,000 ne o atu ke he fonoaga ia. Ka manamanatu au ke he tau polokalama pauaki ia, mailoga e au e puhala ne tauteute mo e fakamalolō ai a mautolu oti i Malawi ma e tau mogo uka ka nakai leva ti hohoko mai.

HOKO MAI E TAU MAGAAHO UKA

He 1964 ne favale ke he Tau Fakamoli ha kua nakai talia a lautolu ke fai vala ke he tau gahua fakapolitika. Ko e fua, molea 100 e Fale he Kautu mo e molea 1,000 e kaina he tau matakainaga ne malona. Ne matutaki a Lidasi mo au ke he gahua takaiaga ato pā he fakatufono e Tau Fakamoli he 1967. Ne pule e fakatufono ke he kaina he la, poaki malolō ke he tau misionare ke toka e motu, ti tokologa e Tau Fakamoli ne tuku he fale puipui, putoia ai a Lidasi mo au. He fakatoka mai a maua he fale puipui, ne matutaki fufū a maua ke he gahua takaiaga.

He taha aho ia Oketopa 1972, ko e tau tagata he matakau politika pule malolō ne ui ko e Malawi Youth League kua o mai ke he fale ha mautolu. Ka e taha he tau tagata ha lautolu ne poi mua mai ti talahau ki a au ke fakamumuli ha kua pulega a lautolu ke kelipopo au. Tala age e au ke he hoana mo e tau tama haaku ke fakamumuli he ulu futi ne tata mai. Ti toli hake au he mago lahi mahaki. Ne onoono mai au i ai he moumou e lautolu e fale mo e tau mena oti ha mautolu.

He malikiti e favaleaga, totou afe he Tau Fakamoli ne o kehe mai i Malawi. Nonofo a mautolu he kemuaga he tau tagata fehola i Mozambique ato hoko ki a Iuni 1974. Magaaho ia, ne ole ki a Lidasi mo au ke fekafekau ko e tau paionia pauaki i Dómue, i Mozambique. Matutaki a maua ke paionia ato hoko ke he 1975 ko e mogo ne poaki malolō ki a maua ke o kehe mai Mozambique mo e liliu ki Malawi, ne favale agaia ke he Tau Fakamoli.

He liliu mai, ne kotofa au ke ahiahi e tau fakapotopotoaga he taone lahi ko Lilongwe. Pete ne tau favaleaga mo e tau mena uka oti, ne malikiti e numera he tau fakapotopotoaga he tau takaiaga ne fekafekau a maua.

LALAGOAGA FAKAALOFA HA IEHOVA

He taha aho, o mai a maua ke he maaga ne fono politika ai he mogo tonu ia. Falu he tau tagata ne iloa ko e Tau Fakamoli a maua ti fakanonofo a maua mo e matakau politika ne ui ko e Malawi Young Pioneers. Olelalo a maua ki a Iehova ma e lagomatai mo e takitakiaga. He oti e fono, ne kamata a lautolu ke tāfolo a maua. Ofo ai, ne poi mai e fifine motua mo e hea: “Fakamolemole, toka a laua! Ko e tagata nei ko e tama taane he tugaane haaku. Toka a ia ke fano he fenoga haana!” Ko e tagata ne takitaki e fono ne ui: “Fakatoka a laua ke ō!” Nakai iloa e maua e kakano ne talahau pihia e fifine, he ai ko e magafaoa ha maua a ia. Talitonu a maua kua logona e Iehova e liogi ha maua.

He 1981 ne liu foki a maua moua he Malawi Young Pioneers. He mogonei ne uta e lautolu ha maua a tau pasikala taholi, katoleta, mo e tau pepa, pihia mo e tau laupepa aoga hagaao ke he tau matakainaga he takaiaga. Fehola a maua ti tafepoi ke he kaina he motua. Ka e tupetupe a maua ke he tau vala tala ne haia he tau laupepa. Mogo ne onoono e Malawi Young Pioneers ke he tau laupepa, moua e lautolu e tau tohi ne kua fakafano mai he tau matakainaga taane ki a au mai he motu katoa ha Malawi. Ne fakamatakutaku he mena nei a lautolu ha kua manatu a lautolu ko e pule tokoluga au he fakatufono. Ti liuaki agataha e lautolu e tau laupepa oti ke he motua he matakavi.

Taha magaaho foki, ne ō a maua he poti ke he taha faahi he vailele. Ko ia ne pule ke he poti ko e takitaki politika, ti manako a ia ke kitia e tau laupepa vili fakapolitika he tau tagata oti he poti. He tata mai fakahaga a ia ki a maua, ne moua e ia e tagata kaihā hane kumi he leoleo. Fakatauhele he mena nei e tau tagata oti, ti oti e kumi he takitaki e tau laupepa vili. Liu foki a maua logona hifo e lalagoaga fakaalofa ha Iehova.

TAPAKI TI TUKU HE FALE PUIPUI

Ia Fepuari 1984, ne fano au ki Lilongwe ke ta atu e tau hokotaki ke he la ofisa i Zambia. Fakatū he leoleo au ti veu e kato haaku. Ne moua e ia e falu tohi faka-Tohi Tapu, ti uta e ia au ke he fale leoleo mo e kamata ke tāfolo au. Līlī mogoia e ia au aki e tau toua ti tuku he poko mo e tau pagotā ne kaihā.

He aho hake, ne uta he takitaki leoleo au ke he taha poko ti loto ki a au ke saini e laupepa ne talahau: “Ko au, ko Trophim R. Nsomba, kua fakaoti mai he eke mo Fakamoli a Iehova ti maeke au ke atāina ke fano.” Nakai talia au ke saini e laupepa ti tala age ki a ia: “Nakai ni mautali au ke līlī ka e pihia foki ke mate. Ko e Fakamoli agaia ha Iehova au.” Fakaita he mena nei e takitaki leoleo, ti pahu fakalahi e ia e laulau haana ati poi mai e leoleo he taha poko ke kitia e mena kua tupu. Tala age e takitaki leoleo ki a ia: “Fakaheu he tagata nei ke saini ke nakai liu a ia ke fakamatala. Ti fakaatā a ia ke saini ko ia ko e taha he Tau Fakamoli a Iehova, mo e to fakafano e tautolu a ia ki Lilongwe ke līlī.” He tau mogo oti nei, ne nakai iloa he hoana haaku e mena ne haia au i ai. Fā e aho he mole, ne maeke he falu matakainaga taane ke tala age ki a ia e mena ne tupu.

He fale leoleo i Lilongwe, ne mahani totonu e tau leoleo ki a au. Pehē e takitaki leoleo ki a au: “Ha ē kapiniu laisi ha kua līlī a koe he pipiki mau ke he Kupu he Atua. Ko e falu tagata hinei ko e tau tagata kaihā.” Ti fakafano e ia au ke he fale puipui i Kachere, ne nofo ai au ke lima e mahina.

Ne fiafia e leoleo leveki he fale puipui ia he hau au ha kua manako a ia ki a au ke eke mo “akoako” ma e fale puipui. Utakehe e ia e akoako fakamua, he tala age ki a ia: “Nakai manako au ke liu a koe ke fakaako e Kupu he Atua hinei, na tuku a koe he fale puipui ha kua kaihā a koe mai he fale tapu haau!” He tau faahi tapu takitaha mogoia ne fakaako e au e Tohi Tapu ka feleveia mo e tau pagotā.

Fakamui, ne holo ki mua e kelea he tuaga haaku. Hūhū toko e tau takitaki he fale puipui ki a au ha kua fia iloa a lautolu ko e tokofiha e Fakamoli i Malawi. Nakai fiafia a lautolu ke he tali ne tala age e au, ti keli e lautolu au ato matefua au. Taha mogo foki, fia iloa a lautolu he matakavi he la matapatu ha tautolu. Pehē au: “Hūhū e koe e hūhū mukamuka, to tala atu e au ki a koe.” Tala age e au ki a lautolu ko e la matapatu ha tautolu ne fakamaama mai he Tohi Tapu. Ofo a lautolu ti hūhū, “Haia he mena fe he Tohi Tapu?”

“Ia Isaia 43:12,” he ui e au. Ne veveu e lautolu ti totou ai fakatekiteki: “Ko mutolu foki ko e haku a tau fakamoli, ko au ni ko e Atua, kua pihia mai a Iehova.” Ne lagatolu e totou e lautolu e kupu tohi ia. Ti hūhū mogoia a lautolu: “Maeke fēfē e la matapatu he Tau Fakamoli a Iehova ke haia he Tohi Tapu ka e nakai i Amerika?” Pehē au ki a lautolu: “Ko e Tau Fakamoli a Iehova i Amerika kua kitia foki e kupu tohi nei kua fakamaama ha lautolu a la matapatu.” Ha kua nakai tala age e au e mena kua manako a lautolu ke logona, ne fakafano au ke he fale puipui i Dzaleka, he faahi tokelau i Lilongwe.

TAU MONUINA FOKI HE TAU MAGAAHO UKA

He hoko au ke he fale puipui i Dzaleka ia Iulai 1984, ne toko 81 e Fakamoli ne fitā i ai. Ne puke lahi mahaki e fale puipui ti 300 pagotā ne momohe fepikipikiaki he foloa. Nakai leva ti maeke he Tau Fakamoli oti ke feleveia auloa ke he tau matakau ikiiki ke fakatutala ke he kupu tohi he tau aho takitaha, ti fakamafana lahi he mena ia a mautolu.

Ia Oketopa 1984, ne o atu oti a mautolu ke he hopoaga ti fakahala ke ua e tau he fale puipui. Tuga fakamua, ne tuku a mautolu he fale puipui mo e tau tagata ne nakai ko e Tau Fakamoli. Ka e tala age e leveki he fale puipui ke he tau tagata oti: “Ai ula tapaka e Tau Fakamoli a Iehova. Ma tau leoleo leveki, ua kunuene ki a lautolu he ole tapaka ki a lautolu ti ua fekau a lautolu ke ō ke tamai e malala vela ke tugi aki e tapaka ha mutolu. Ko e tau tagata he Atua a lautolu! Lata oti e Tau Fakamoli a Iehova ke foaki age e tau mena kai lagaua he aho, he nakai o mai a lautolu ha ko e kolokolovao ka ko e tau taofiaga ha lautolu ke he Tohi Tapu.”

Loga atu foki e tau aoga ha ko e mahani mitaki ha mautolu. Ka pouli po ke uha, ne nakai fakaatā he tau leoleo leveki e tau pagotā ke ō ki fafo. Ka e fakaatā e lautolu a mautolu ke ō ki fafo he fale puipui ha kua falanaki a lautolu ki a mautolu ti iloa e lautolu to nakai lali a mautolu ke fehola. Ma e fakatai, taha mogo ne gahua a mautolu he fonua ti gagao e leoleo leveki. Ne fua e mautolu a ia ke he fale puipui. Ha kua matutaki a mautolu ke mahani mitaki, maeke ia mautolu ke kitia e higoa ha Iehova kua fakaheke e lautolu ne leveki a mautolu.​—1 Peteru 2:12.b (Kikite matahui tala.)

LIU KE HE TAU MAGAAHO MITAKI

Ia Me 11, 1985, ne fakatoka mai au he fale puipui i Dzaleka ti fiafia he liu fakalataha mo e magafaoa haaku! Fakaaue a mautolu ki a Iehova he lagomatai a mautolu ke tumau e mahani fakamooli ki a ia he tau magaaho uka. Logona e mautolu tuga e aposetolo ko Paulo he tohi e ia: “Ko e tau matakainaga na e, kua loto a mautolu ke iloa e mutolu e matematekelea ne hoko mai kia mautolu . . . ato manatu ai a mautolu ko e mamate ne fai. Ka kua ha ha ia mautolu e manatu ke he mate, neke tua a mautolu kia mautolu ka e nakai ke he Atua, ko ia kua liu foki fakatu a lautolu kua mamate. Ko ia ne laveaki a mautolu mai he mate kua lahi ni.”​—2 Korinito 1:8-10.

He falu mogo kua tuga ke nakai momoui a mautolu. Ka e ole tumau a mautolu ki a Iehova ke foaki mai e loto malolō, pulotu, mo e mahani fakatokolalo ke maeke ia mautolu ke matutaki ke fakaheke e higoa mua ue atu Haana.

Ne fakamonuina e Iehova e fekafekauaga ha maua ki a ia he “tau aho kua mitaki ai, mo e tau aho kua kelea ai.” Mogonei, ne fiafia lahi mahaki a maua ke kitia e la ofisa fulufuluola foou i Lilongwe mo e molea 1,000 Fale he Kautu ne foou i Malawi! Ko e tau monuina nei mai ia Iehova kua ofoofogia lahi ki a Lidasi mo au ti tuga ni ko e misi!c​—Kikite matahui tala.