Een bezoek aan Oezbekistan

TRANSOXANIË. Het land tussen de rivieren. Tartarije. Turkestan. Het gebied dat het huidige Oezbekistan — ‘Land van de Oezbeken’ — omvat, heeft veel namen gehad. Al in de vijftiende eeuw werden de steden in Oezbekistan bezocht door kooplieden die over de zijderoute reisden, een wegennetwerk dat China met het Middellandse Zeegebied verbond. Katoen is tegenwoordig het belangrijkste product op de Oezbeekse textielmarkt. Er worden ook schitterende tapijten van katoen, wol of zijde verkocht.

De Oezbeekse cultuur is door de geschiedenis heen door veel volken beïnvloed. Beroemde veroveraars en hun machtige legers trokken door de bergen en woestijnen van Oezbekistan. Dat waren onder anderen Alexander de Grote, die zijn geliefde Roxane daar ontmoette; Dzjengis Khan uit Mongolië; en Timoer (ook wel Tamerlan genoemd), die uit dat gebied kwam en over een van de grootste rijken ooit regeerde.

Het huidige stedelijke gebied van Oezbekistan wordt gekenmerkt door indrukwekkende, kleurrijke monumenten met koepels die met blauwe tegeltjes bedekt zijn. Veel van die gebouwen worden als school gebruikt.

De zijderoute. Dit netwerk van handelsroutes, dat gedeeltelijk door het huidige Oezbekistan liep, vervulde een belangrijke rol in de wereldhandel. De route was al in gebruik vóór onze jaartelling en was enorm populair totdat, aan het eind van de vijftiende eeuw, de zeeroute naar India werd geopend.

Het Aralmeer. Als gevolg van het omleiden van water voor irrigatie is het Aralmeer — ooit het op drie na grootste meer ter wereld — aan het verdwijnen. In samenwerking met andere landen in Centraal-Azië probeert Oezbekistan dit probleem op te lossen.

Het veranderende Oezbeekse alfabet. In Oezbekistan werden diverse talen gesproken, en na de islamitische verovering in de achtste eeuw werd Arabisch de hoofdtaal. Nadat het land onderdeel was geworden van de Sovjet-Unie, werd het Latijnse alfabet gebruikt en eind jaren dertig van de vorige eeuw werd dat vervangen door het Cyrillische alfabet. In 1993 werd het Oezbeekse alfabet, gebaseerd op het Latijnse alfabet, wettelijk geïntroduceerd.