Maakt de chemische vervuiling van het milieu u ziek?

BETEKENT Millies geval dat telkens wanneer u prikkelbaar of gedeprimeerd bent of problemen met uw gezondheid hebt, de milieuverontreiniging daar schuld aan heeft? Beslist niet.

Het prachtig ontworpen natuurlijke afweersysteem van het lichaam kan verontreinigende stoffen bestrijden (Ps. 139:14). Maar ten gevolge van overgeërfde factoren en ook leefgewoonten zal een ieder van ons hier anders op reageren. Steeds meer medisch bewijsmateriaal toont aan dat zelfs kleine hoeveelheden chemische verontreinigingen de gezondheid van sommige mensen kunnen beïnvloeden.

Gevoeligheid voor chemische stoffen

„Nadat ik in zo’n 30 jaar meer dan 20.000 patiënten voor allerlei allergische reacties heb behandeld, geloof ik dat de chemische stoffen spoedig ons grootste probleem gaan vormen — als ze dat al niet zijn”, vertelde Dr. Theron Randolph uit Chicago (Illinois, VS) aan een medewerker van Ontwaakt! „De blootstelling aan chemische stoffen in het milieu en in de produkten van onze voedingsmiddelenindustrie vormt een steeds zwaardere belasting. Niet iedereen wordt onmiddellijk door overgevoeligheidsreacties voor deze chemicaliën getroffen, maar het grootste nadeel ondervinden die personen die er met een zekere regelmaat aan blootstaan.”

Maar moet het natuurlijke afweersysteem van het lichaam de werking van deze verontreinigende stoffen niet ongedaan maken? Dr. Alan S. Levin, een immunoloog uit San Francisco, legde uit: „Chemische verontreinigingen verzwakken het immuunsysteem door vergiftiging van bepaalde T-cellen [een soort witte cellen] in het bloed. Hun aantal neemt daardoor af, maar deze cellen fungeren als ’rem’ voor het immuunsysteem. Het gevolg van hun vermindering in aantal is dat het immuunsysteem van de persoon zich onbeheerst gaat gedragen en overmatig reageert. De persoon kan overgevoelig worden en op praktisch alle synthetische en petrochemische stoffen gaan reageren.”

Medische tijdschriften beschrijven gevallen van allergische reacties op voedselverpakkingen van zacht plastic, verbrandingsgassen van een petroleumstel of gasfornuis, materiaal van kunstgebitten, synthetische weefsels en nog een hele reeks andere moderne produkten. De emotionele en lichamelijke problemen die Millie ondervond, kunnen dus veroorzaakt worden door een reactie op stoffen in iemands omgeving.

„Maar de individuele gevoeligheid is feitelijk de kern van het probleem”, verklaart Dr. Randolph. Op basis van een onderzoek dat zich over heel Amerika uitstrekte, kwam Dr. Irving Selikoff, hoofd van het Laboratorium voor Milieuwetenschappen van het Newyorkse Mount Sinai Hospital, tot dezelfde conclusie. In een interview met Ontwaakt! zei hij: „De individuele gevoeligheid is enorm belangrijk. Eén op iedere vijf personen die met asbest werken, zal aan longkanker sterven. Waarom de andere vier niet? Ik weet het niet. En zo is het met zoveel gevallen.”

Waar u op reageert, hoeft voor een ander dus geen probleem te vormen. Uw gezondheidstoestand, erfelijke eigenschappen, uw kijk op het leven, spanningen, het zijn allemaal factoren die meetellen. Dit besef helpt ons ook medegevoel te ontwikkelen wanneer anderen tobben met gezondheidsproblemen die wij wellicht niet hebben (1 Petr. 3:8). Maar de uitwerking van milieuverontreiniging gaat verder dan alleen allergische reacties.

De werkomstandigheden

Asbest, een stof die op grote schaal in de industrie gebruikt wordt, kwam in 1982 op gruwelijke wijze in het nieuws. Uit onderzoek bleek dat er vanaf nu tot het eind van de eeuw jaarlijks naar schatting zo’n 10.000 personen die in hun werk aan asbeststof blootgesteld zijn geweest, zullen sterven aan door asbest veroorzaakte kanker en andere ziekten.

„Meer dan twintig jaar geleden werd al aangetoond welke uitwerking de blootstelling aan asbest op de gezondheid zou hebben”, zei Dr. Irving Selikoff. „De industrie heeft misschien gedacht dat een klein beetje geen kwaad kon. Wel, wij hebben geduldig een heleboel informatie verzameld. Nu zien wij de resultaten. Maar het is te laat. Voor de 20 miljoen onder ons die tussen 1940 en 1980 zonder afdoende voorzorgsmaatregelen aan asbeststof werden blootgesteld, ziet de toekomst er zorgwekkend uit!” Een groeiend verantwoordelijkheidsbesef heeft in vele bedrijfstakken tot striktere veiligheidsmaatregelen geleid, aangezien tegenwoordig al één op de tien Amerikaanse arbeiders (al dan niet constant) blootstaat aan kankerverwekkende stoffen.

Dr. Kent Anger, een research-medewerker van het (Amerikaanse) Instituut voor Bedrijfsveiligheid en Gezondheid, vertelde Ontwaakt! dat er afgezien van geneesmiddelen die het zenuwstelsel kunnen beïnvloeden, ook nog meer dan 30 chemische stoffen bestaan waar mensen in hun werk mee omgaan en die een zelfde invloed kunnen uitoefenen. Hij verklaarde: „Bijna 20 miljoen werknemers zijn aan een of meer van deze stoffen blootgesteld. Deze stoffen kunnen geringe veranderingen teweegbrengen in het concentratievermogen, trillingen of tintelingen in de handen veroorzaken, ze kunnen zorgen voor kortstondig geheugenverlies, algemene zwakheid, emotionele instabiliteit, nervositeit, prikkelbaarheid — zelfs verlamming en blindheid. Natuurlijk hebben wij deze symptomen ook bij andere kwalen zien verschijnen.”

Chemische bestrijdingsmiddelen tegen ongedierte worden algemeen gebruikt. De Wereldgezondheidsorganisatie beschouwt vergiftiging door pesticiden als het grootste gezondheidsrisico voor de boeren in ontwikkelingslanden. Men schat dat de verdelgingsmiddelen in deze landen jaarlijks voor 500.000 gevallen van vergiftiging zorgen — één per minuut! Hiervan hebben er 5000 een fataal verloop. Zowel onvruchtbaarheid als miskramen heeft men in verband kunnen brengen met hetzij de produktie of het gebruik van deze stoffen. Natuurlijk zijn niet alle pesticiden even schadelijk, maar de uitwerking van sommige ervan doet zich wellicht pas na jaren gelden.

Voedsel, water en lucht

Ieder jaar gaat een aanzienlijk deel van het voedsel dat de aarde verschaft, verloren door ongedierte. Volgens één schatting is dit wel 40 procent! Alleen al in 1979 werd er dan ook 2,9 miljoen ton pesticiden geproduceerd — ongeveer een pond per persoon op aarde! Vele van deze chemische verbindingen — waarvan sommige ook niet gemakkelijk afgebroken worden — hechten zich aan onze groente en ons fruit of komen terecht in de voedselketen en hopen zich op in het vlees dat wij eten. Pesticiden die in de VS verboden zijn omdat ze bij laboratoriumdieren aangeboren afwijkingen en kanker veroorzaken, worden nog steeds geproduceerd en verkocht naar andere landen, en de VS krijgen ze in veel van hun geïmporteerde voedsel weer terug.

Praktisch iedereen op aarde heeft dus wel een kleine hoeveelheid van deze verontreinigende stoffen in zijn lichaam. Hoeveel gevaar dit oplevert — vooral op de lange duur — kan niemand met zekerheid zeggen. Sommigen krijgen echter astma-aanvallen, uitslag en hoofdpijn wanneer zij voedsel eten dat met pesticiden verontreinigd is.

Hoewel het meeste drinkwater wel veilig is, komen er toch steeds meer ervaringen zoals die van Egg Harbor (in de Amerikaanse staat New Jersey). In 1981 had een lekkende chemische stortplaats het grondwater daar in de buurt verontreinigd. Het grondwater in New Jersey is een van de vele ondergrondse watervoorraden, en deze voorzien de helft van het land van drinkwater. Als een dergelijk grondwatersysteem eenmaal is verontreinigd, bestaat er gewoonlijk geen manier om het weer te reinigen.

„GEEN WATER DRINKEN. GIF. CHEMICALIËN.” Een bordje met deze tekst in een keuken van een huis in Egg Harbor was een pijnlijke herinnering aan het feit dat overal in New Jersey en naburige staten honderden putten waren gesloten. Vele inwoners schreven hun bronchitis-achtige hoest, nierklachten, nerveuze aandoeningen en huiduitslag toe aan de giftige chemicaliën. Sommige van deze symptomen verdwenen wanneer de betreffende personen tijdelijk het gebied verlieten of overgingen op water in flessen. Omdat er misschien wel duizenden van dergelijke chemische dumpplaatsen in heel Amerika zijn, verklaarde Eckhardt Beck, een voormalig functionaris van het Amerikaanse milieubeschermingsbureau EPA: „Op milieugebied wordt dit hét gruwelverhaal van de jaren ’80.”a

Luchtverontreiniging in de stad kan volgens velen chronische hart- en longkwalen veroorzaken of verergeren, vooral onder bejaarden, zieken en pasgeborenen. In welke mate is echter nog een kwestie van discussie; een beter toezicht op de kwaliteit van de lucht heeft in sommige steden wel iets geholpen. Toch draagt luchtverontreiniging bij tot stress. Eén Amerikaans onderzoek onthulde dat onder de middengroepen van de bevolking van een grote stad het aantal personen die ten gevolge van hoge bloeddruk aan een hartkwaal sterven, in gebieden met een ernstige luchtverontreiniging 80 procent hoger ligt dan in gebieden met geringe vervuiling.

Lood — het subtiel werkende gif

Dr. Herbert Needleman analyseerde het loodgehalte in het melkgebit van 2146 normale schoolkinderen in de leeftijd van vijf en zes jaar. Vervolgens vroeg hij aan de leerkracht een beoordeling van het gedrag van het kind. Het resultaat wees uit: meer lood — slechter gedrag! Soortgelijke bevindingen deed men op in Canada, Duitsland en Engeland. De verontrusting hierover neemt toe.

Lood kan via de mond het lichaam binnenkomen in de vorm van stof of schilfers van oude afbladderende verflagen, het kan ingeademd worden met de uitlaatgassen van benzine die lood bevat en het kan in ons voedsel terechtkomen. „Het lood in de Amerikaanse voeding is waarschijnlijk voor de helft afkomstig van met lood dichtgesoldeerde blikjes, aangezien deze het loodgehalte van hun inhoud tot ongeveer het tienvoudige verergeren en ingeblikt voedsel ongeveer 20 procent van de voeding uitmaakt”, concludeerden twee onderzoekers in Californië.

Volwassenen nemen 10 procent van het lood dat zij eten, in hun lichaam op; kinderen absorberen wel 50 procent. Ook absorberen zij sneller wat zij inademen. Vooral hun zich nog ontwikkelende zenuwstelsel is kwetsbaar. Hoewel de symptomen van lichte loodvergiftiging bij kinderen onhandigheid, buikpijn, weigering om te spelen, prikkelbaarheid, vermoeidheid en verlies van eetlust omvatten, worden deze door ouders vaak genegeerd en kan de toestand van het kind verslechteren.

Uw levensstijl

De uitwerking van vervuiling kan vaak in grote mate verhevigd worden door een onverstandige levensstijl. „Personen die met asbest werken, hebben een zeven- tot achtmaal hoger risico om aan longkanker te sterven dan de bevolking in het algemeen. Als zij echter roken,” onthulde Dr. Selikoff, „lopen zij een 92 procent hoger risico.” Roken is een van de oorzaken van het feit dat luchtvervuiling binnenshuis vaak erger is dan buiten en vaak een groter gevaar voor de gezondheid oplevert.

Uw eetgewoonten vormen ook een factor. Lonsdale en Shamberger, twee Amerikaanse onderzoekers, berichtten over hun behandeling van een aantal ongewoon prikkelbare jonge mensen die verontrustende persoonlijkheidsveranderingen vertoonden. Een voortdurend verwaarlozen van een gezonde, evenwichtige voeding had een vitamine B₁ (thiamine)-deficiëntie veroorzaakt. Toen dit tekort door thiamine-supplementen werd aangevuld, en bovendien het voedingspatroon veranderd werd, verdwenen de symptomen.

Er zijn dus heel wat factoren bij betrokken als wij de vragen willen beantwoorden: Maakt de vervuiling u ziek? Wat kunt u er zelf aan doen?

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 5]

Uw werkplek kan een bron van vervuiling zijn

[Illustratie op blz. 6]

Lood uit al deze bronnen kan de gezondheid van uw kind schaden

[Illustratie op blz. 7]

Uw levensstijl kan het effect van chemische vervuiling verergeren