De glitterwereld van het amusement

HOLLYWOOD! Waar u ook woont, die naam zal waarschijnlijk gedachten oproepen aan films en amusement. Bekend onder uiteenlopende benamingen, van amusementshoofdstad van de wereld tot ’Tinseltown’ (Klatergoudstad), is geen andere plaats in zo sterke mate welhaast synoniem met showbusiness als deze voorstad van Los Angeles (Californië, VS). Het schijnt echt wel het wereldcentrum van glitter en glamour te zijn. Eén schrijver formuleerde het zo: „Het idee dat Hollywood de plek is waar die betoverend mooie filmdromen vandaan komen, bestaat inmiddels wereldwijd.”

Amusement — een miljoenenbedrijf

Maar het is niet alleen dat idee over Hollywood dat zich over de hele wereld heeft verbreid; „Hollywood” is een enorm, wereldomspannend exportbedrijf. Ja, volgens het tijdschrift Time is na de produkten van de ruimtevaartindustrie amusement het grootste exportartikel van de Verenigde Staten. Deze bedrijfstak haalt jaarlijks honderden miljarden dollars binnen, en een niet-onaanzienlijk deel daarvan — zo’n 20 procent — komt uit andere landen.

De Verenigde Staten strijken de inkomsten op van 35 procent van de wereldboekenmarkt, 50 procent van de muziekopnamen, 55 procent van zowel de film- als de videomarkt, en zo’n 75 tot 85 procent van de televisieopbrengsten.

In ruil voor dit enorme vermogen biedt Hollywood de wereld amusement. Niet dat de wereld daar altijd gelukkig mee is — menig land heeft zich al morrend uitgelaten over Amerikaans cultureel imperialisme, omdat zijn jeugd de plaatselijke cultuur laat varen voor de opzichtige Amerikaanse import. Dat wil echter niet zeggen dat amusement uitsluitend uit de Verenigde Staten komt. Heel wat landen hebben hun eigen amusementsindustrie — films, tv, platen, boeken, sport, enzovoort.

Amusement — Hoe gemakkelijk tegenwoordig

Ongeacht wie de wereld van amusement voorziet of zou moeten voorzien, opmerkelijk is dat het amusement op zich thans zo gemakkelijk toegankelijk en in zo’n overvloed voorhanden is, dat wij hier met een soort revolutie te doen hebben. Bij wijze van illustratie: Als u een eeuw geleden had geleefd, hoe vaak had u dan een uitvoering meegemaakt van opgeleide, talentvolle artiesten? Al had u in een van de rijkste landen geleefd, u zou op amusementsgebied in de ogen van velen van de hedendaagse generatie waarschijnlijk ’ernstig ondervoed’ zijn geweest. U had u bijvoorbeeld zelf naar de plaats van optreden van een operagezelschap of symfonieorkest moeten begeven. Nu luisteren wij eenvoudig naar een draagbare stereo die ons elke bestaande muziekvorm laat horen, of wij ploffen neer op de huiskamersofa en laten ons met een simpele druk op een knop vermaken door welhaast iedere denkbare uitvoering.

In ieder hooggeïndustrialiseerd land vindt u in veel huizen minstens één televisie, een videorecorder en een CD- of cassettespeler plus nog een aantal andere elektronische apparaatjes. Sommige kinderen groeien op in huizen waar tv’s bijna even gewoon zijn als spiegels. In minder ontwikkelde landen hebben veel dorpen en stadswijken hun plaatselijke tv-centrum waar mensen zich ’s avonds verzamelen voor amusement. De mensheid is geobsedeerd geraakt door televisie. Vrije uren worden gevuld met steeds meer vormen van amusement.

Is daar iets verkeerd aan? Zijn er gevaren verbonden aan het moderne amusement? Of betekent het huidige overvloedige aanbod van amusement simpel een — ietwat verlammende — overvloed aan keuzemogelijkheden? Laten wij ons eens zetten aan een evenwichtige beschouwing van de betoverende amusementswereld.