Creditcards — Zullen ze u dienen of tot slaaf maken?

„ELKE maand is het moment waarop ik mijn creditcard-overzichten onder ogen krijg, een kleine ramp”, merkt een leraar Engels in de Verenigde Staten op. „Ik staar vol ongeloof naar het schuldsaldo, alsof een andere persoonlijkheid van mij, een financiële Mr. Hyde, als een bezetene aan het kopen is geslagen in speelgoedwinkels, gereedschapswinkels, supermarkten en benzinestations.”

Ook Dolores merkt dat schulden gemakkelijk oplopen. Zij zegt: „Creditcards gebruiken gaat moeiteloos. Ik zou contant geld niet zo uitgeven. Maar winkelen met creditcards is anders. Je ziet het geld niet. Je geeft alleen je kaart af, en je krijgt hem weer terug.”

Het wekt geen verbazing dat de creditcard-schuld in de Verenigde Staten in juni 1995 in totaal $195,2 miljard bedroeg — een gemiddelde van ruim $1000 voor iedere kaarthouder! Toch blijven creditcard-firma’s proberen nieuwe klanten te winnen met lokkertjes als lage rentepercentages ter introductie en door geen jaarlijkse contributie te vragen. Hoeveel creditcard-aanbiedingen hebt u de afgelopen maanden ontvangen? Een doorsneehuishouden in de Verenigde Staten krijgt er ongeveer 24 per jaar! De gemiddelde kaarthouder in de Verenigde Staten gebruikte in 1994 tien creditcards om 25 procent meer op krediet te kopen dan het jaar daarvoor.

In Japan zijn er meer creditcards dan telefoons; iedere Japanner boven de twintig heeft gemiddeld twee creditcards. In de rest van Azië zijn er meer dan 120 miljoen creditcards uitgegeven, ongeveer één voor iedere twaalf bewoners. James Cassin van MasterCard International zegt: „Azië is verreweg het snelst groeiende gebied voor creditcard-transacties.” De president van Visa International, Edmund P. Jensen, voorspelt: „De creditcard zal nog lang een centrale plaats in de maatschappij blijven innemen.”

Creditcards zullen kennelijk een steeds diepgaander invloed op het leven gaan uitoefenen. Wanneer ze op een juiste manier worden gebruikt, kunnen ze een aanwinst zijn. Misbruik kan echter veel narigheid veroorzaken. Wanneer u wat meer weet over creditcards, kan dit u helpen dit betaalmiddel tot uw voordeel te gebruiken.

Soorten creditcards

De meest algemeen geaccepteerde creditcards zijn bankcards zoals Visa en MasterCard. Deze worden door financiële instellingen uitgegeven en er wordt een jaarlijkse contributie voor gevraagd, gewoonlijk zo’n $15 tot $25. Soms wordt deze contributie niet in rekening gebracht, afhankelijk van het kredietverleden van de klant en de manier waarop hij de kaart gebruikt. Men kan elke maand ineens betalen, gewoonlijk zonder rentekosten, of de betaling kan in maandelijkse termijnen geschieden, met hoge rentekosten. Er wordt een bestedingslimiet vastgesteld, gebaseerd op het kredietverleden van de aanvrager. De limiet wordt vaak verhoogd als men zijn betalingsvermogen kan aantonen.

Met een bankcard kan men ook kasvoorschotten opnemen via een geautomatiseerde loketmachine (of via een geldautomaat) of door de bank uitgegeven cheques inwisselen. Op deze manier geld opnemen is echter duur. Men moet over het algemeen $2 tot $5 betalen voor elke geleende $100. En de rente over deze kasvoorschotten wordt berekend vanaf de dag dat men het geld heeft opgenomen.

Behalve banken geven veel winkels en nationale winkelketens creditcards uit die in hun eigen vestigingen worden geaccepteerd. Men hoeft gewoonlijk geen jaarlijkse contributie voor deze kaarten te betalen. Indien het verschuldigde bedrag echter niet ineens wordt betaald, kan de rente hoger zijn dan die van bankcards.

Oliemaatschappijen geven ook creditcards uit, waarvoor men geen jaarlijkse contributie hoeft te betalen. Deze kaarten worden over het algemeen alleen door hun eigen benzinestations geaccepteerd en soms door bepaalde hotels. Evenals de kaarten die door winkels worden uitgegeven, kunnen de afrekeningen ineens worden betaald zonder rente of over een langere periode met rente.

Er zijn ook reis- en amusementscards, zoals Diners Club en American Express. Voor dit soort kaart moet men een jaarlijkse contributie betalen, maar er zijn geen rentekosten aan verbonden, aangezien men verplicht is de maandelijkse rekening ineens te voldoen. De verschillen tussen deze kaarten en bankcards zijn echter vervaagd. American Express biedt bijvoorbeeld ook de Optima card aan, waaraan rentekosten verbonden zijn en die gelijkstaat met een bankcard.

Een ander soort kaart die in de Verenigde Staten op de markt komt, is de ’smart card’ (slimme kaart) of chipcard, zo genoemd omdat er een geheugenchip in opgesloten zit. Hij kan als betaalkaart worden gebruikt, aangezien de gebruiker er een bepaald geldbedrag op kan ’laden’. De prijs van een aankoop kan daarvan afgetrokken worden door een deelnemende winkelier. Het afgelopen jaar werden er in Frankrijk al 23 miljoen chipcards gebruikt en in Japan 11 miljoen. Men heeft voorspeld dat het aantal chipcards wereldwijd snel zal stijgen tot meer dan een miljard in het jaar 2000.

Voordat men een creditcard aanschaft, zou het verstandig zijn aandacht te schenken aan de kredietvoorwaarden. „Belangrijke kredietvoorwaarden die men moet beschouwen” zijn volgens een brochure uitgegeven door de Federal Reserve System, het centrale bankwezen van de Verenigde Staten, „de effectieve rente per jaar, de jaarlijkse contributie en de respijtperiode”. Andere factoren die moeten worden bekeken, zijn onder meer de kosten van kasvoorschotten en kredietoverschrijding, alsook boetes voor te late betaling.

Financieringskosten — Hoe hoog?

De financieringskosten die mensen moeten betalen wanneer zij hun maandelijkse afrekening niet ineens voldoen, kunnen veel hoger zijn dan de meesten zich realiseren. Neem bijvoorbeeld eens de effectieve rente per jaar. Hoe deze in verhouding staat tot het nominale rentepercentage kan op de volgende manier worden geïllustreerd. Laten we zeggen dat u een vriend $100 leent en dat hij u aan het eind van het jaar $108 terugbetaalt. In dat geval betaalt uw vriend u nominaal acht procent rente op jaarbasis. Maar stel dat hij u die lening van $100 in twaalf maandelijkse termijnen van $9 terugbetaalt. Het totaal is aan het eind van het jaar nog steeds $108, maar u, de uitlener, kon over het geld beschikken dat elke maand werd terugbetaald. De effectieve rente van zo’n lening blijkt 14,5 procent te zijn!

Volgens een onderzoek dat vorig jaar door de Federal Reserve System van de Verenigde Staten werd gedaan, varieert het effectieve rentepercentage op bankcards van 9,94 procent tot wel 19,8 procent, met een gemiddelde tussen de 17 en 19 procent. Hoewel sommige instellingen ter introductie lagere rentepercentages aanbieden, meestal 5,9 procent, zouden ze die kunnen verhogen zodra de introductieperiode voorbij is. De rentepercentages worden ook verhoogd wanneer de instelling die de kaart uitgeeft, een verhoging van het risico bespeurt. Sommige instellingen beboeten te late betalers door hun rentepercentage te verhogen. Er wordt ook een boete berekend voor het overschrijden van de bestedingslimiet.

In Aziatische landen kan het jaarlijkse rentepercentage op creditcards heel hoog zijn. Op sommige bankcards bijvoorbeeld wordt op de Filippijnen 45 procent gevraagd, in Hong Kong 24 procent, in India 30 procent, in Indonesië 36 procent, in Singapore 24 procent en op Taiwan 20 procent.

Het is duidelijk dat creditcards een gemakkelijk maar bijzonder duur krediet bieden. Een winkel binnengaan en creditcard-schulden maken die u alleen in termijnen kunt terugbetalen, is hetzelfde als een bank binnenlopen en tegen een buitensporig hoge rente geld lenen. Toch is dat nu precies wat bijna drie van de vier kaarthouders in de Verenigde Staten doen! Zij hebben een schuldsaldo waarover zij hoge rente betalen. In de Verenigde Staten bedroeg het gemiddelde maandelijkse schuldsaldo bij zowel Visa als MasterCard $1825, en veel mensen hebben zo’n schuldbedrag op een aantal creditcards.

Een valstrik die u tot slaaf kan maken

Ruth Susswein, directrice van de Bank Cardholders of America, zegt dat kaartgebruikers zich niet realiseren in welke financiële moeilijkheden zij kunnen raken. Zij wijst erop dat een kaartgebruiker die het minimum van $36 per maand betaalt bij een schuldsaldo van $1825 op zijn creditcard, er meer dan 22 jaar over zou doen om de schuld af te betalen.a Door de extra rentebetalingen zou de consument in die tijd ongeveer $10.000 betalen voor de schuld van $1825! En dat alleen als hij nooit iets anders zou betalen met deze creditcard! Dus als u de neiging hebt om te veel uit te geven, kunnen creditcards in uw portemonnee een valstrik worden.

Hoe raken mensen verstrikt? Robert, die in het eerste artikel werd genoemd, zegt: „Wij kochten dingen die wij niet nodig hadden. Wij werden lid van een fitnesscentrum waar wij nooit gebruik van hebben gemaakt. Wij kochten een caravan en besteedden er duizenden dollars aan om hem in orde te maken, zonder te kijken of hij het wel waard was. Wij hebben nooit echt nagedacht over de consequenties van onze schulden.”

Reena, die ook in het vorige artikel genoemd wordt, legt uit wat er met haar en haar man, Michael, gebeurde: „Wij hebben gewoon schulden gemaakt. Na ons trouwen kochten wij alles wat wij nodig hadden met creditcards. Voor de premies van de ziektekostenverzekering en voor aankopen waarvoor wij de creditcards niet konden gebruiken, namen wij kasvoorschotten op met onze creditcards. Binnen een jaar bedroeg onze schuld $14.000. Onze ogen gingen open toen wij ons realiseerden dat wij met onze maandelijkse aflossingen bijna alleen maar rente aan het betalen waren.”

Moet u wel creditcards hebben?

Na gezien te hebben hoe miljoenen mensen door creditcards in een financieel moeras zijn weggezonken, antwoorden sommigen wellicht nee. Daphne, die 32 jaar is, zegt: „Mijn ouders hebben nooit een creditcard gehad, en zij willen er ook geen.” In werkelijkheid gebruikt een op de vier kaarthouders in de Verenigde Staten zijn creditcards verstandig. Hij geniet de voordelen zonder last te hebben van de huizehoge rentekosten. Maria is zo iemand. „Ik houd van het gemak”, zegt zij. „Ik hoef niet veel geld bij me te hebben. Als ik iets in de aanbieding zie wat ik nodig heb, kan ik het kopen.”

Maria vervolgt: „Ik ga altijd na of mijn saldo voldoende is om de aankoop te betalen. Ik heb nooit kasvoorschotten opgenomen. En ik heb nog nooit financieringskosten betaald.” Het is gemakkelijk een creditcard te gebruiken wanneer u een hotelreservering boekt, en in de Verenigde Staten heeft men een creditcard nodig om een auto te huren.

Sommige mensen zijn echter impulsiever wanneer zij aan het winkelen zijn. Wellicht kunnen zij hun aankopen wat bewuster doen door voornamelijk contant geld uit te geven. Michael en Reena wilden er geen levenswijze van maken schulden te hebben. Daarom besloten zij vijf jaar lang geen creditcards te gebruiken — behalve in geval van nood.

Of u al dan niet creditcards verkiest te gebruiken, is een persoonlijke zaak. Maar als u dat doet, gebruik ze dan zorgvuldig. Gebruik ze als een gemakkelijk betaalmiddel. En vermijd in elk geval oplopende schulden. Creditcard-uitgaven onder controle houden is een belangrijke stap in het succesvol beheren van uw financiën. Beschouw eens wat u nog meer kunt doen.

[Voetnoten]

[Illustratie op blz. 7]

Creditcards gebruiken gaat moeiteloos — totdat de rekeningen komen