De zienswijze van de bijbel
Wat is Gods heilige geest?
„TOEN NU AL HET VOLK WERD GEDOOPT, WERD OOK JEZUS GEDOOPT, EN TERWIJL HIJ BAD, WERD DE HEMEL GEOPEND EN DAALDE DE HEILIGE GEEST IN LICHAMELIJKE GEDAANTE GELIJK EEN DUIF OP HEM NEER, EN ER KWAM EEN STEM UIT DE HEMEL: ’GIJ ZIJT MIJN ZOON, DE GELIEFDE; IK HEB U GOEDGEKEURD.’” — Lukas 3:21, 22.
IN EEN toespraak tot een groep filosofen in het oude Griekenland noemde de apostel Paulus God de ’Heer van hemel en aarde’. Het is deze God, zei Paulus, die „de wereld heeft gemaakt en alles wat daarin is” en die „aan allen leven en adem en alle dingen geeft” (Handelingen 17:24-28). Hoe brengt God dit alles tot stand? Dit doet hij door middel van zijn heilige geest, of werkzame kracht.
De bijbel legt ook uit dat God een ’overvloed van dynamische energie heeft en sterk is in kracht’ (Jesaja 40:26). Ja, God schiep het hele universum en dat maakt ons zijn dynamische energie en kracht kenbaar.
Kracht in actie
Het zou niet helemaal nauwkeurig zijn te zeggen dat de heilige geest Gods kracht is. Dit is zo omdat kracht latent in iemand of iets aanwezig kan zijn, of kan sluimeren, zoals energie die opgeslagen is in een opgeladen maar ongebruikte batterij. De Schrift heeft het echter over Gods geest in de context van in beweging zijn, ongeveer zoals de elektrische stroom afkomstig van een batterij die in gebruik is (Genesis 1:2). Gods heilige geest is daarom zijn geprojecteerde energie, zijn werkzame kracht.
In de bijbel wordt soms over de heilige geest gezegd dat hij een bepaalde taak verricht of zich op een andere plaats bevindt dan God (Mattheüs 28:19, 20; Lukas 3:21, 22; Handelingen 8:39; 13:4; 15:28, 29). Sommigen die zulke passages hebben gelezen, nemen aan dat de heilige geest zijn eigen identiteit heeft, onderscheiden van God. Waarom worden deze bewoordingen in de Schrift gebruikt? Is de heilige geest een van God onderscheiden entiteit?
Het niveau van bestaan van de Almachtige God staat volledig los en boven dat van zijn stoffelijke schepping. Hij is een geest, onzichtbaar voor onze beperkte zintuigen (Johannes 4:24). De bijbel zegt dat Jehovah God in de hemelen woont en dat hij van daar uit de mensheid gadeslaat (Psalm 33:13, 14). Dit is begrijpelijk. De Schepper moet groter zijn dan de elementen waarmee hij werkt. Hij beheerst ze, hanteert ze, vormt ze en bestuurt ze. — Genesis 1:1.
Vanuit zijn onzichtbare woonplaats kan God waar dan ook en wanneer dan ook dingen laten gebeuren. Vandaar dat hij zich niet op de plaats hoeft te bevinden waar zijn werkzame kracht actief is. Hij kan zijn geest zenden om een taak te verrichten (Psalm 104:30). Dit kan gemakkelijk worden begrepen door mensen in deze tijd die de werking van huishoudelijke apparaten regelen met draadloze afstandsbediening. Tegenwoordig kennen wij het vermogen van onzichtbare krachten zoals elektriciteit of infraroodstralen. Evenzo kan God, met zijn onzichtbare heilige kracht of geest, verwezenlijken wat hij zich ook maar voorneemt te doen, zonder dat hij zich van de ene plaats naar de andere begeeft. — Jesaja 55:11.
In bijbelse tijden is dit denkbeeld misschien moeilijk te vatten geweest. Door over de heilige geest te spreken als een onderscheiden kracht, werden lezers ongetwijfeld geholpen te begrijpen hoe God zijn kracht uitoefent ook al begeeft hij zich niet persoonlijk naar de plaats waar de geest werkt. Wanneer de bijbel van de heilige geest zegt dat hij dit of dat gedaan heeft, wordt er in feite gezegd dat God zelf zijn kracht op personen of dingen heeft geprojecteerd en uitgeoefend om zijn wil te volbrengen.
De verschillende werkingen van de heilige geest
Jehovah maakte gebruik van de heilige geest bij de schepping van alle bezielde en onbezielde dingen (Psalm 33:6). God gebruikte hem ook om een gewelddadig en onberouwvol mensengeslacht te vernietigen door middel van een vloed (Genesis 6:1-22). En deze zelfde werkzame kracht werd door God gebruikt om het kostbare leven van zijn Zoon over te brengen naar de schoot van de joodse maagd Maria. — Lukas 1:35.
Soms verleende de geest mensen de kracht om onbevreesd en moedig de waarheid te spreken ten overstaan van vijanden, vaak met gevaar voor hun leven (Micha 3:8). En er staan veel gebeurtenissen in de bijbel, vooral in samenhang met profetieën, waarbij mannen en vrouwen door middel van deze kracht speciaal inzicht of begrip ontvingen. Aangezien geen mens nauwkeurig kan voorzeggen wat de toekomst in petto heeft, is dit een bijzondere werking van de geest. — 2 Petrus 1:20, 21.
De geest kan ook aan afzonderlijke personen wonderbare krachten verlenen. Jezus kon bijvoorbeeld door middel van deze kracht de natuurkrachten beheersen, ziekten genezen en zelfs de doden opwekken (Lukas 4:18-21; 8:22-26, 49-56; 9:11). De geest speelde een belangrijke rol bij het organiseren en activeren van de vroege christenen om als Gods getuigen over de hele aarde te dienen. — Handelingen 1:8; 2:1-47; Romeinen 15:18, 19; 1 Korinthiërs 12:4-11.
Gods kracht ten behoeve van ons aangewend
Is het voor Gods menselijke dienstknechten in deze tijd mogelijk deze onbegrensde bron van energie aan te boren? Ja! God schenkt een mate van heilige geest aan zijn volk om hen te helpen zijn wil te begrijpen en te volbrengen. Hij schenkt zijn geest aan degenen die daartoe een oprecht, gebedsvol verzoek doen, die de juiste motivatie van het hart hebben en die zich schikken naar zijn vereisten (1 Korinthiërs 2:10-16). Deze geest kan onvolmaakte mensen toerusten met „kracht die datgene wat normaal is te boven gaat”, en hen daardoor in staat stellen God ondanks belemmeringen getrouw te dienen. Het is dan ook zeker de wens van alle godvrezende mensen om Gods geest te ontvangen en te behouden. — 2 Korinthiërs 4:7; Lukas 11:13; Handelingen 15:8; Efeziërs 4:30.
Binnenkort zal God deze dynamische kracht gebruiken om een eind te maken aan de onrechtvaardigheid en het lijden in deze goddeloze wereld en daardoor zijn grote en heilige naam heiligen. De heilige geest zal de hele wereld ten goede beïnvloeden en zijn vruchten zullen voor iedereen zichtbaar zijn en heerlijkheid schenken aan Degene bij wie hij zijn oorsprong vindt. — Galaten 5:22, 23; Openbaring 21:3, 4.