Conversatievaardigheden vergroten

VIND je het in het algemeen gemakkelijk om met anderen te converseren? Voor velen is alleen al de gedachte een gesprek aan te gaan, vooral met iemand die ze niet kennen, bepaald niet rustgevend. Ze zijn wellicht verlegen. Misschien vragen ze zich af: Waar moet ik het over hebben? Hoe krijg ik het gesprek op gang? Hoe hou ik het gaande? Vlotte types met een flinke portie zelfvertrouwen zullen misschien een gesprek overheersen. Voor hen kan de uitdaging erin bestaan anderen aan het praten te krijgen en te leren luisteren naar wat er gezegd wordt. Allemaal moeten we dus, of we nu vlot zijn of verlegen, aan de kunst van het converseren blijven werken.

Begin thuis

Waarom zou je niet thuis met het verbeteren van je conversatievaardigheden beginnen? Opbouwende conversatie kan veel tot het geluk van een gezin bijdragen.

De belangrijkste sleutel tot zo’n conversatie is echt om elkaar geven (Deut. 6:6, 7; Spr. 4:1-4). Wanneer we dat doen, geven we uiting aan onze gedachten en luisteren we wanneer de ander iets wil zeggen. Een andere belangrijke factor is dat we iets te zeggen hebben wat de moeite waard is. Als we een geregeld programma van persoonlijk lezen en bestuderen van de bijbel hebben, valt er heel wat met elkaar te delen. Een verstandig gebruik van de brochure Dagelijks de Schrift onderzoeken kan een discussie stimuleren. Overdag hebben we misschien een fijne ervaring in de velddienst, of we lezen iets dat informatief of humoristisch is. We zouden het tot een gewoonte moeten maken dat soort dingen tijdens opbouwende gesprekken in het gezin te vertellen. Dat zal ons ook helpen met mensen buiten de gezinskring te converseren.

Gesprekken met een vreemde

Velen aarzelen om een gesprek te beginnen met iemand die ze niet kennen. Maar uit liefde voor God en hun naaste doen Jehovah’s Getuigen er oprecht moeite voor te leren converseren zodat ze bijbelse waarheden met anderen kunnen delen. Wat kan je helpen op dat terrein vorderingen te maken?

Het beginsel in Filippenzen 2:4 is waardevol. We krijgen de aanmoediging niet alleen uit persoonlijke belangstelling het oog te houden op onze eigen zaken, „maar ook uit persoonlijke belangstelling op die van de anderen”. Bekijk het zo: Als je de betreffende persoon niet eerder hebt ontmoet, beziet hij jou als een vreemde. Hoe kun je hem op zijn gemak stellen? Een hartelijke glimlach en een vriendelijke groet zullen daartoe bijdragen. Maar er is meer dat je in aanmerking moet nemen.

Het kan zijn dat je zijn gedachtegang hebt onderbroken. Als je probeert hem te laten meepraten over wat jou bezighoudt zonder je te bekommeren om wat hem bezighoudt, zal hij daar dan gunstig op reageren? Wat deed Jezus toen hij een vrouw trof bij een bron in Samaria? Haar gedachten waren gericht op water halen. Jezus begon zijn gesprek met haar met dat als uitgangspunt en maakte er al gauw een levendige geestelijke bespreking van. — Joh. 4:7-26.

Als je oplettend bent, kun jij ook onderscheiden waar mensen in hun geest mee bezig zouden kunnen zijn. Ziet de persoon er gelukkig uit of bedroefd? Is hij al op leeftijd, misschien niet zo goed ter been? Zie je tekenen dat er kinderen in huis zijn? Lijkt de persoon in goeden doen of zal hij er moeite mee hebben de eindjes aan elkaar te knopen? Zie je aan decoraties in het huis of aan sieraden dat er een bepaalde religie wordt beleden? Als je bij je begroeting dat soort zaken in aanmerking neemt, kan de persoon je bezien als iemand die belangstelling heeft voor wat ook hem ter harte gaat.

Als je de huisbewoner niet ziet en wellicht alleen zijn stem vanachter een gesloten deur hoort, kun je daar dan conclusies uit trekken? Misschien leeft hij in angst. Zou je die informatie kunnen gebruiken om door de deur heen een gesprek te beginnen?

In sommige streken is het mogelijk een gesprek met iemand te krijgen door hem iets over jezelf te vertellen — je achtergrond, waarom je bij hem aan de deur bent gekomen, waarom je in God gelooft, waarom je de bijbel bent gaan bestuderen, en hoe de bijbel je heeft geholpen (Hand. 26:4-23). Natuurlijk dient dit met onderscheid te gebeuren en met een duidelijk doel voor ogen. Het kan de persoon in kwestie ertoe brengen jou op zijn beurt iets over zichzelf en zijn kijk op dingen te vertellen.

In sommige culturen is het de gewoonte vreemden gastvrijheid te betonen. Mensen zullen je vlot uitnodigen binnen te komen en te gaan zitten. Als je, eenmaal gezeten, beleefd informeert naar het welzijn van het gezin en serieus luistert naar het antwoord, zal de huisbewoner misschien net zo belangstellend zijn te vernemen wat jij te zeggen hebt. Andere volken tonen een nog intensere belangstelling voor bezoekers, zodat de inleidende begroetingen behoorlijk wat tijd in beslag kunnen nemen. Daarbij kunnen ze ontdekken dat ze bepaalde dingen met je gemeen hebben. Dat kan tot een nuttige geestelijke bespreking leiden.

En als er nu daar waar je woont veel mensen zijn die een andere taal spreken? Hoe kun je ze dan bereiken? Al zou je maar een eenvoudige begroeting in enkele van die talen leren, dan zullen de mensen beseffen dat je in hen geïnteresseerd bent. Dat zou de weg kunnen banen voor verdere communicatie.

Hoe een gesprek voort te zetten

Om een gesprek gaande te houden moet je geïnteresseerd zijn in de gedachten van de ander. Moedig hem aan zich te uiten als hij dat wil. Welgekozen vragen kunnen daartoe bijdragen. Standpuntvragen zijn het beste omdat ze gewoonlijk meer uitlokken dan alleen een ja of nee. Na een probleem te hebben aangeroerd dat plaatselijk speelt, zou je bijvoorbeeld kunnen vragen: „Hoe denkt u dat deze situatie is ontstaan?” of „Wat denkt u dat de oplossing is?”

Luister na het stellen van een vraag met aandacht naar het antwoord. Geef je oprechte belangstelling te kennen door een woord, een knikje, een gebaar. Val hem niet in de rede. Beschouw met een onbevooroordeelde geest wat er wordt gezegd. ’Wees vlug om te horen, langzaam om te spreken’ (Jak. 1:19). Laat in je antwoord merken dat je echt hebt geluisterd.

Besef evenwel dat niet iedereen je vragen zal beantwoorden. Bij sommigen vormen opgetrokken wenkbrauwen of een glimlach de enige reactie. Anderen zeggen alleen maar ja of nee. Raak niet gefrustreerd. Wees geduldig. Probeer niet de conversatie te forceren. Is de persoon bereid om te luisteren, benut de gelegenheid dan om opbouwende schriftuurlijke gedachten met hem te delen. Mettertijd gaat hij je misschien als een vriend zien. Dan zal hij misschien bereid zijn om zijn gedachten vrijer met je te delen.

Probeer als je met mensen spreekt een basis te leggen voor een volgend bezoek. Worden er verscheidene vragen opgeworpen, dan is het goed sommige ervan te beantwoorden, maar er een of twee over te laten voor wanneer jullie weer met elkaar praten. Bied aan wat nazoekwerk te doen en hem de resultaten te komen vertellen. Als hij geen vragen stelt, zou je het gesprek kunnen eindigen met een vraag waarvan je denkt dat die hem zal interesseren. Bied aan dat punt bij een volgend bezoek te bespreken. Je vindt ideeën te over in het boek Redeneren aan de hand van de Schrift, de brochure Wat verlangt God van ons? en recente uitgaven van De Wachttoren en Ontwaakt!

Met medegelovigen

Neem je bij een eerste ontmoeting met iemand die ook een Getuige van Jehovah is, het initiatief voor een kennismaking? Of sta je er slechts wat stilletjes bij? Liefde voor onze broeders moet ons ertoe bewegen hen te willen leren kennen (Joh. 13:35). Hoe kun je beginnen? Je zou gewoon je naam kunnen noemen en naar die van de ander kunnen informeren. De vraag hoe hij de waarheid heeft leren kennen, leidt gewoonlijk tot een interessant gesprek en zal jullie helpen elkaar te leren kennen. Ook al lijkt wat je zegt er niet zo vloeiend uit te komen, de moeite die je doet is voor de ander een teken dat je je om hem bekommert, en dat is waar het om gaat.

Wat kan bijdragen tot een zinvol gesprek met iemand uit je gemeente? Toon oprechte belangstelling voor de persoon en zijn gezin. Is de vergadering net afgelopen? Zeg wat over gedachten die je nuttig hebt gevonden. Dat kan jullie beiden tot voordeel strekken. Je zou iets interessants uit een recente uitgave van De Wachttoren of Ontwaakt! kunnen noemen. Dat mag geen pronken met kennis zijn, of het testen van kennis bij de ander. Doe het om iets met elkaar te delen wat je mooi hebt gevonden. Je zou kunnen praten over een toewijzing van een van jullie voor de theocratische bedieningsschool en ideeën kunnen uitwisselen over de manier waarop die behartigd kan worden. Je zou elkaar ook ervaringen uit de velddienst kunnen vertellen.

Natuurlijk leidt onze belangstelling voor mensen vaak tot praten over mensen — wat ze zeggen en doen. Humor kan ook een bestanddeel van onze spraak zijn. Is hetgeen we zeggen opbouwend? Als we de raad uit Gods Woord ter harte nemen en ons laten leiden door godvruchtige liefde, zal onze spraak beslist opbouwend zijn. — Spr. 16:27, 28; Ef. 4:25, 29; 5:3, 4; Jak. 1:26.

Voordat we in de velddienst gaan, bereiden we ons daarop voor. Waarom dan niet iets interessants voorbereid om het in gesprekken met vrienden te delen? Neem bij het lezen en horen van interessante dingen nota van punten die je met anderen wilt delen. Mettertijd is er heel wat om een keus uit te kunnen maken. Deze aanpak zal je in staat stellen meer bij te dragen dan wat opmerkingen over de routine van alledag. Mag bovenal uit je spraak blijken hoe kostbaar Gods Woord voor je is! — Ps. 139:17.