HOOFDSTUK 15

Hoe moet ik met groepsdruk omgaan?

„Op school krijg je met zo veel dingen te maken: roken, drugs, seks. Je weet dat de dingen waar andere jongeren je toe willen overhalen onverstandig zijn. Maar op een bepaald moment heb je gewoon het gevoel dat je er niet onderuit kunt.” — Eve.

HET is heel normaal dat je door anderen geaccepteerd wilt worden. Groepsdruk speelt in op dat verlangen. Wanneer je als christen bent opgevoed, weet je bijvoorbeeld dat seks voor het huwelijk en alcoholmisbruik verkeerd zijn (Galaten 5:19-21). Maar leeftijdgenoten proberen je misschien over te halen om die dingen wel te doen. Hebben zij erover nagedacht en zelf een beslissing genomen? Waarschijnlijk niet. Meestal laten ze zich gewoon meeslepen door anderen. Ze willen geaccepteerd worden, en dus laten ze zich door anderen voorschrijven wat ze moeten denken. Geldt dat ook voor jou? Of heb je de moed om voor je overtuiging op te komen?

Mozes’ broer, Aäron, bezweek op een bepaald moment voor druk. Toen de Israëlieten naar hem toe kwamen en erop aandrongen dat hij een god voor hen maakte, deed hij precies wat ze hem opdroegen (Exodus 32:1-4). Stel je voor! Dit was dezelfde man die naar Farao was toegegaan om hem moedig Gods boodschap te vertellen (Exodus 7:1, 2, 16). Maar toen de andere Israëlieten hem flink onder druk zetten, bezweek Aäron. Blijkbaar vond hij het makkelijker de koning van Egypte de waarheid te zeggen dan nee te zeggen tegen zijn eigen volksgenoten!

Hoe zit het met jou? Vind jij het moeilijk op te komen voor wat juist is? Wil je graag groepsdruk kunnen weerstaan zonder gespannen en bang te lijken? Dat is mogelijk! De belangrijkste factor is erop te anticiperen en van tevoren te bepalen hoe je gaat reageren. De vier stappen hieronder zullen je daarbij helpen.

1. Anticiperen (Spreuken 22:3). Vaak kun je de problemen al zien aankomen. Bijvoorbeeld wanneer je ziet dat er vlakbij een groepje klasgenoten staat te roken. Hoe groot is de kans dan dat ze je een sigaret zullen aanbieden? Door te anticiperen, kun je het probleem vermijden of aanpakken.

2. Nadenken (Hebreeën 5:14). Vraag je af: hoe zal ik me op de lange termijn voelen als ik met de massa meega? Je zult er waarschijnlijk tijdelijk bij horen. Maar hoe zul je je later voelen als je bij je ouders of geloofsgenoten bent? Ben je bereid Gods goedkeuring op te offeren om je klasgenoten te vriend te houden?

3. Beslissen (Deuteronomium 30:19). Vroeg of laat moeten alle aanbidders van God kiezen om getrouw te blijven en de zegeningen daarvan te ervaren of ontrouw te worden en daar de bittere gevolgen van te ondervinden. Mannen als Jozef, Job en Jezus maakten de juiste keus, terwijl Kaïn, Esau en Judas een verkeerde keus maakten. Nu moet jij beslissen. Wat ga je doen?

4. Doen. Misschien denk je dat dat het moeilijkst is. Maar dat is niet zo! Als je al over de gevolgen hebt nagedacht en besloten hebt wat je gaat doen, kan het verrassend makkelijk zijn om te zeggen hoe je erover denkt — en het maakt gelukkig (Spreuken 15:23). Het is echt niet nodig een preek tegen je klasgenoten te houden. Gewoon duidelijk nee zeggen kan al genoeg zijn. Om aan te geven dat je niet van je standpunt af te brengen bent, kun je ook zeggen:

„Op mij hoef je niet te rekenen!”

„Zulke dingen doe ik niet!”

„Je weet toch dat ik daar niet aan meedoe!”

Het is vooral belangrijk meteen en met overtuiging te antwoorden. Je zult misschien verbaasd zijn hoe snel de andere jongeren je met rust laten! Maar als ze je nu belachelijk gaan maken? Als ze zeggen: ’Durf je soms niet?’ Herken zulke opmerkingen voor wat ze zijn: pure groepsdruk. Hoe moet je reageren? Er zijn minstens drie mogelijkheden.

● Je kunt bevestigen wat ze zeggen. (’Je hebt gelijk, ik durf niet!’ Leg dan kort uit waarom.)

● Je kunt het probleem omzeilen door je standpunt in te nemen zonder er verder op in te gaan.

● Je kunt tegendruk geven. Noem de reden waarom je nee zegt en doe een beroep op het verstand van de anderen. (’Ik dacht dat jij te slim was om te roken!’)

Als ze je belachelijk blijven maken, ga dan weg! Hoe langer je blijft, hoe groter de druk wordt. En als je weg moet lopen, bedenk dan: Jij had de situatie in de hand. Je hebt niet toegegeven aan de druk van de andere jongeren!

Sommige jongeren zullen je misschien belachelijk maken en zeggen dat je niet voor jezelf kunt denken. Maar dat doe je wel! Jehovah wil zelfs dat je zelf nagaat of het doen van zijn wil het beste is (Romeinen 12:2). Dus waarom zou je de marionet van je klasgenoten worden? (Romeinen 6:16) Kom op voor wat juist is!

Het is niet realistisch te verwachten dat je groepsdruk kunt ontlopen. Maar je kunt een beslissing nemen, duidelijk maken wat je standpunt is en je daaraan houden. Uiteindelijk is de keus aan jou! — Jozua 24:15.

MEER INFORMATIE VIND JE IN HOOFDSTUK 9 VAN DEEL 1

SLEUTELTEKST

„Hij die met wijzen wandelt, zal wijs worden, maar wie zich met de verstandelozen inlaat, zal het slecht vergaan.” — Spreuken 13:20.

TIP

Om moed te verzamelen kun je ervaringen lezen van Getuigen die het gelukt is hun standpunt in te nemen voor wat juist is.

WEETJE

Een jaar nadat je van school af bent, zul je met de meesten van je klasgenoten geen contact meer hebben. Vaak zullen ze zich amper je naam herinneren. Maar je familie, en vooral Jehovah God, zullen zich altijd voor je blijven interesseren. — Psalm 37:23-25.

ACTIEPUNTEN

Ik kan me op groepsdruk voorbereiden door ․․․․․

Als andere jongeren me onder druk zetten om verkeerde dingen te doen, zal ik ․․․․․

Wat ik mijn ouder(s) over dit onderwerp wil vragen: ․․․․․

WAT DENK JIJ?

● In welke omstandigheden kunnen de vier stappen in dit hoofdstuk je helpen?

● Wat kan er gebeuren als je toegeeft aan groepsdruk?

● Wat zijn een paar manieren om op te kunnen tegen groepsdruk?

[Inzet op blz. 131]

„Veel van de jongens weten dat ik een Getuige ben, en ze hebben respect voor me. Als ze het over iets verkeerds gaan hebben, zeggen ze: ’Mike, als je niet wilt horen waar we het over gaan hebben, moet je nu gaan.’” — Mike

[Tabel op blz. 132, 133]

Werkblad

Voorbereiding op groepsdruk

Voorbeeld

1 anticiperen

Wat is het probleem? Roken.

Waar is de kans op een confrontatie het grootst? Op het schoolplein.

2 nadenken

Wat gebeurt er als ik toegeef?

Jehovah en mijn ouders zullen niet blij met me zijn. Ik zal een slecht geweten hebben. De volgende keer zal het nog moeilijker zijn om nee te zeggen.

Wat gebeurt er als ik nee zeg?

Misschien pesten ze me of schelden ze me uit. Sommige klasgenoten zullen misschien niet met me willen omgaan. Maar ik zal Jehovah blij maken, en ik word er sterker van.

3 beslissen

Als ik toegeef komt dat doordat

ik niet goed genoeg ben voorbereid om tegen groepsdruk op te kunnen. Ik vind de goedkeuring van andere jongeren belangrijker dan die van Jehovah.

Ik zal nee zeggen omdat

ik weet dat Jehovah het afkeurt en roken slecht voor mijn gezondheid is.

4 doen

Ik ga

nee zeggen en weglopen.

Spot en beledigingen

Als iemand zegt: „Neem nou gewoon een sigaret. Of durf je soms niet?”

kan ik op de volgende manieren reageren:

bevestigen

„Je hebt gelijk. Ik durf inderdaad niet, want ik heb geen zin in longkanker.”

omzeilen

„Dat is zonde van je sigaretten.”

tegendruk geven

„Nee dank je. Ik dacht dat jij te slim was om te roken!”

OPMERKING: Loop snel weg als ze druk op je blijven uitoefenen. Hoe langer je blijft, hoe groter de kans dat je hun marionet wordt. Vul nu zelf de volgende pagina in.

Voorbereiding op groepsdruk

Maak een kopie!

1 anticiperen

Wat is het probleem? ․․․․․

Waar is de kans op een confrontatie het grootst? ․․․․․

2 nadenken

Wat gebeurt er als ik toegeef?

․․․․․

Wat gebeurt er als ik nee zeg?

․․․․․

3 beslissen

Als ik toegeef komt dat doordat . . .

․․․․․

Ik zal nee zeggen omdat . . .

․․․․․

4 doen

․․․․․

Ik ga . . .

․․․․․

Spot en beledigingen

Als iemand zegt: ․․․․․

kan ik op de volgende manieren reageren:

bevestigen

․․․․․

omzeilen

․․․․․

tegendruk geven

․․․․․

Oefen je antwoorden met een van je ouders of een volwassen vriend(in).

[Illustratie op blz. 135]

Als je toegeeft aan de druk van andere jongeren, word je hun marionet