JORDAAN

(Jorda̱a̱n).

De belangrijkste rivier van het Beloofde Land, die een natuurlijke grens tussen het grootste deel van O- en W-Palestina vormt (Joz 22:25). In de oudheid begon de Jordaan zijn loop nadat hij het Hulabekken, een moerasgebied en een (thans drooggelegd) meer had verlaten. Het gebied ten N van het Hulabekken wordt doorsneden door talrijke waterlopen, de bronrivieren van de Jordaan. De drie voornaamste bronrivieren die zich tot de Jordaan verenigen, zijn van O naar W de Nahr Banyas (Nahal Hermon), de Nahr el-Leddan (Nahal Dan) en de Nahr Hasbani (Nahal Senir). De voornaamste zijrivieren uit het O zijn de Yarmuk en de Jabbok. Thans is de Jordaan grotendeels een zeer modderige rivier.

Nadat de Jordaan het Hulabekken heeft verlaten, stroomt hij ongeveer 3 km tamelijk kalm verder, maar stort zich dan onstuimig door basaltrotsen heen op weg naar de Zee van Galilea. Vanaf het Z-einde van de Zee van Galilea kronkelt de Jordaan zich door een ongeveer 320 km lange bedding naar de Dode Zee, hoewel de afstand hemelsbreed slechts zo’n 105 km bedraagt. — AFB.: Deel 1, blz. 334.

Over een afstand van zo’n 16 km tussen het Hulabekken en de Zee van Galilea bedraagt het verval ongeveer 270 m. Tijdens zijn verdere loop vanaf de Zee van Galilea naar de Dode Zee vormt de Jordaan 27 stroomversnellingen en daalt daarbij nog eens ongeveer 180 m.

Ten Z van de Zee van Galilea stroomt de Jordaan door een ongeveer 6-13 km breed dal. Maar bij Jericho heeft dit dal een breedte van ongeveer 22 km. Via de ongeveer 0,5-3 km brede dalbodem (de Zor) slingert en kronkelt de Jordaan zich door een dicht struikgewas van doornen en distels, klimplanten en struiken, oleanders, tamarisken, wilgen en populieren. In de oudheid hielden zich in „het trotse struikgewas langs de Jordaan” leeuwen op (Jer 49:19; 50:44; Za 11:3). Nog steeds worden daar wolven en jakhalzen aangetroffen. De zomers in deze jungle zijn zeer heet en vochtig, met temperaturen die tot ver boven 38 °C oplopen. En in het voorjaar, wanneer op de Hermon de sneeuw smelt, overstroomt de Jordaan de Zor.

Het hogere terras van het dal (de Ghor) ligt ongeveer 46 m boven de Jordaanjungle en is hiervan gescheiden door kale en geërodeerde, grauwe mergelheuvels. Het gedeelte van de Ghor dat zich zo’n 40 km ten Z van de Zee van Galilea uitstrekt, bestaat uit cultuur- en weidegrond. Afgezien hiervan is het grootste deel van de Ghor onbebouwd. In de tijd van Abraham en Lot, vóór de verwoesting van Sodom en Gomorra, was kennelijk een veel groter gedeelte daarvan vruchtbaar, vooral in de omgeving van de Dode Zee. — Ge 13:10, 11.

De Jordaan is door zijn geringe diepte en zijn talrijke stroomversnellingen en draaikolken niet bevaarbaar. Naar verluidt zijn er minstens zestig plaatsen waar men de rivier, als er geen hoogwaterstand is, kan doorwaden. In de oudheid was de beheersing van de doorwaadbare plaatsen in de rivier van strategisch belang, aangezien ze de beste mogelijkheid vormden om de Jordaan over te steken. — Re 3:28; 12:5, 6.

Het gedeelte van de Jordaan ten Z van de Zee van Galilea is doorgaans gemiddeld 1-3 m diep en ongeveer 27-30 m breed. In het voorjaar treedt de Jordaan echter buiten zijn oevers en is dan veel breder en dieper (Joz 3:15). Bij hoogwater zou het voor de mannen, vrouwen en kinderen van de natie Israël niet raadzaam zijn geweest de Jordaan over te steken, vooral niet bij Jericho. De stroom is daar zo sterk dat in recentere tijden baders letterlijk werden meegesleurd. Jehovah damde echter door een wonder de Jordaan af, zodat de Israëlieten over droge grond konden oversteken (Joz 3:14-17). Eeuwen later deed zich een soortgelijk wonder voor, eenmaal voor Elia, toen hij zich in gezelschap van Elisa bevond, en ook nog een keer voor Elisa alleen. — 2Kon 2:7, 8, 13, 14.

De Jordaan speelde ook een rol bij de wonderbare genezing van Naäman. Nadat Naäman, die de rivieren van Damaskus beter vond dan alle wateren van Israël, door zijn dienstknechten was geholpen de kwestie in het juiste licht te zien, baadde hij zich gehoorzaam zevenmaal in de Jordaan. Na de zevende keer was hij volledig van zijn melaatsheid genezen. — 2Kon 5:10-14.

In de 1ste eeuw G.T. dompelde Johannes de Doper vele berouwvolle joden onder in het water van de Jordaan. Hij had ook het voorrecht Jezus, de volmaakte Zoon van God, daar te dopen. — Mt 3:1, 5, 6, 13-17; zie JORDAANDISTRICT.