AMON
(A̱mon) [meesterwerkman of -bouwer].
1. Een koning van Juda en zoon van de goddeloze koning Manasse. Hij begon op 22-jarige leeftijd (661 v.G.T.) te regeren en bedreef dezelfde afgoderij als zijn vader in vroeger jaren. De slechte toestanden die in Zefanja 1:4 en 3:2-4 worden beschreven, ontwikkelden zich ongetwijfeld in die tijd. Na twee jaar op de troon gezeten te hebben, werd hij door zijn eigen dienaren vermoord (659 v.G.T.). Het „volk van het land [‛am ha-’aʹrets]” bracht de samenzweerders ter dood, plaatste zijn zoon Josia op de troon en begroef Amon in „de tuin van Uzza” (2 Kon. 21:19-26; 2 Kron. 33:20-25). Zijn naam komt in het geslachtsregister van Jezus voor. — Matth. 1:10.
2. Een plaatselijke god van Thebe, ook No-Amon genoemd, die onder de naam Amon-Re tot de positie van „koning der goden” opklom en wiens hogepriester het hoofd van alle Egyptische priesterschappen werd. De Egyptische naam van deze god betekent waarschijnlijk „de verborgene”. Amon wordt gewoonlijk afgebeeld als een mens met een kroon waar twee hoge naast elkaar staande veren uitsteken. Zoals vele andere Egyptische godheden wordt hij vaak met de crux ansata, het „teken des levens”, in zijn hand afgebeeld. Amon, zijn vrouw Moet en hun zoon Chonsoe vormden de Thebaanse triade.
Behalve dat vele geschenken hun weg vonden naar de schatkamer van Amon (Amon-Re), de „koning der goden”, ging daar ook een groot deel van de Egyptische oorlogsbuit naar toe. Daardoor kwam het dat de priesters die aan de dienst van deze godheid waren gewijd, zeer machtig en rijk werden. Aangezien zij van de oorlogvoering van Egypte profiteerden, waren het volgens de archeoloog E. A. Wallis Budge „in werkelijkheid zijn [Amon-Re’s] priesters . . ., die over oorlog en vrede beslisten”. — The Gods of the Egyptians, Deel II, blz. 12.
Mettertijd oefenden de hogepriesters van Amon, wier ambt erfelijk was geworden, zelfs grotere macht uit dan de farao’s. Een van hen, Hrihor, volgde de laatste koning van de Ramsesdynastie op de troon op. James H. Breasted schrijft in Geschiedenis van Egypte (blz. 263) over de mate waarin tijdens de heerschappij van Hrihor de regeringsaangelegenheden door het orakel van Amon werden bepaald: „Al wat de Hoogepriester wenschte te zien uitgevoerd, werd ten allen tijde door een orakel van den god bevestigd en dank zij alle van te voren getroffen maatregelen, antwoordde het beeld, aan welks voeten Hrihor zijn wenschen voordroeg, altijd toestemmend op zijn vragen, hetzij door een heftig knikken met het hoofd dan wel door woorden . . . Zoo kon de Hoogepriester onder den dekmantel der goddelijke goedkeuring het grootste onrecht begaan.”
De stad Thebe en haar god Amon werden echter ook door een aantal tegenslagen getroffen. Twee ervan worden in de Schrift genoemd. In de 7de eeuw v.G.T. maakten de binnenvallende Assyriërs onder Assoerbanipal Thebe met de grond gelijk en ontnamen de stad al haar rijkdommen. De profeet Nahum verwijst naar deze gebeurtenis en gebruikt ze als een illustratie van de komende vernietiging van Nineve (Nah. 3:8). Thebe herstelde zich enigszins van de slag die het door Assyrië was toegebracht en kreeg weer een mate van welvaart, maar zelfs dit zou van korte duur zijn. Jeremia gaf te kennen dat Jehovah’s oordeel tegen Egypte en zijn goden gericht was, met inbegrip van de stad Thebe en haar god Amon. Egypte zou in de hand van Nebukadnezar worden gegeven, waardoor het land en zijn goden, in het bijzonder Amon uit No (Thebe), te schande gemaakt zouden worden. — Jer. 46:25, 26; zie NO, NO-AMON.
[Illustratie op blz. 69]
Amon-Re (Afbeelding op een tempelzuil in Thebe)