HAZAËL
(Ha̱zaël) [God ziet].
Een belangrijke koning van Syrië, die naar alle waarschijnlijkheid tijdens de regering van koning Joram van Israël (ca. 917–905 v.G.T.) begon te regeren (2 Kon. 8:7-16). Hij stierf tijdens de regering van koning Joas van Israël (ca. 859–844 v.G.T.) (2 Kon. 13:24, 25). Hazaël was niet van koninklijke afkomst, maar had slechts als hoge officier in dienst van zijn voorganger, koning Ben-Hadad van Syrië, gestaan. — 2 Kon. 8:7-9.
Jaren voordat Hazaël aan de macht was gekomen, had Jehovah Elia opgedragen om ’Hazaël tot koning over Syrië te zalven’. De reden voor deze aanstelling lag in het feit dat Israël tegen God had gezondigd en Hazaël het strafvonnis aan de natie moest voltrekken. — 1 Kon. 19:15-18.
Hazaël werd weliswaar nooit letterlijk met olie gezalfd, maar niettemin werd de opdracht die Elia had ontvangen, ten uitvoer gebracht, en wel door zijn opvolger, de profeet Elisa. Dit gebeurde toen de ziek geworden koning Ben-Hadad van Syrië Hazaël met een geschenk naar Elisa zond (die destijds in Damaskus verbleef, de belangrijkste stad van Syrië) om hem te vragen of hij al dan niet van zijn ziekte zou herstellen. Elisa zei tot Hazaël: „Ga, zeg tot hem [Ben-Hadad]: ’Gij zult beslist herstellen’”, maar toen vervolgde de profeet: „En Jehovah heeft mij getoond dat hij beslist zal sterven.” Vervolgens zei hij tot Hazaël: „Jehovah heeft mij u getoond als koning over Syrië.” Toen Hazaël was teruggekeerd en de koning hem vroeg wat Elisa had geantwoord, zei Hazaël: „Hij heeft mij gezegd: ’Gij zult beslist herstellen.’” De volgende dag verstikte Hazaël de koning echter met een nat dekkleed en begon in zijn plaats te regeren. — 2 Kon. 8:7-15.
Het antwoord dat Elisa aan Hazaël gaf, heeft reeds heel wat hoofdbrekens gekost. Volgens de kanttekening bij de masoretische tekst, alsook volgens de Septuaginta, de Vulgaat, de Pesjitta en 18 Hebreeuwse handschriften, luidt de tekst in vers 10: „Zeg tot hem: ’Gij zult beslist herstellen’”, terwijl de eigenlijke masoretische tekst luidt: „Zeg: ’Gij zult niet herstellen.’” Wanneer men uitgaat van de eerste lezing: „’Gij zult beslist herstellen’”, zou Elisa’s antwoord als een raadsel opgevat kunnen worden, waarmee hij zeggen wilde dat Ben-Hadad weliswaar niet aan zijn ziekte zou sterven, maar dat hij toch de dood zou vinden (hij werd immers door Hazaël vermoord). In ieder geval bracht Hazaël het eerste deel van Elisa’s antwoord — „Gij zult beslist herstellen” — mondeling over, maar de verdere woorden van de profeet werden door Hazaël met geweld uitgevoerd.
HAZAËL ONDERDRUKT ISRAËL
Kort nadat Hazaël koning was geworden, voerde hij bij Ramoth-Gilead (Rama) oorlog tegen de koningen van Israël en Juda, waarbij koning Joram van Israël gewond raakte. Over de afloop van de strijd wordt in het verslag echter niets vermeld (2 Kon. 8:25-29; 2 Kron. 22:1-6). In de dagen van koning Jehu van Israël, de opvolger van Joram, begon Hazaël stukje bij beetje Israëls gebied weg te nemen, doordat hij Gilead en Basan ten O. van de Jordaan veroverde (2 Kon. 10:32, 33). Blijkbaar werd hierdoor de weg gebaand voor zijn latere invasie in het koninkrijk Juda. Hazaël nam de stad Gath in Filistea in en maakte vervolgens aanstalten om tegen Jeruzalem op te trekken. Koning Joas van Juda wist Hazaël echter met kostbare voorwerpen uit de tempel en het paleis om te kopen, zodat Hazaël wegtrok en Jeruzalem gespaard bleef. — 2 Kon. 12:17, 18.
Vooral gedurende de tijd dat Jehu’s zoon Joahaz over Israël regeerde, werd deze natie door Hazaël zwaar onderdrukt. Hierdoor ging in vervulling wat de profeet Elisa had voorzien, namelijk dat Hazaël de versterkte plaatsen van de Israëlieten aan het vuur zou prijsgeven, hun uitgelezen mannen met het zwaard zou doden, hun kinderen zou verpletteren en hun zwangere vrouwen zou openrijten (2 Kon. 13:3, 22; 8:12). Toch liet God niet toe dat Syrië Israël volledig vernietigde (2 Kon. 13:4, 5). Na Hazaëls dood wist koning Joas van Israël Ben-Hadad, de zoon van Hazaël, driemaal te verslaan en de steden te heroveren die Hazaël van zijn vader, koning Joahaz, had weggenomen (2 Kon. 13:23-25). Later bracht koning Jerobeam II van Israël „Damaskus en Hamath aan Juda in Israël” terug. — 2 Kon. 14:28.
IN OUDE INSCRIPTIES
Hazaël wordt genoemd in een historische inscriptie die men in het huidige Afis, ongeveer 40 km ten Z.W. van Aleppo, heeft ontdekt. In deze inscriptie wordt Hazaël als „koning van Aram” aangeduid. Ze komt in zoverre met de bijbel overeen dat Hazaëls zoon Ben-Hadad, hier „Bar-Hadad” genoemd, hem als koning van Syrië opvolgde.
In de annalen van Salmaneser III waarin hij zijn veldtochten tegen Syrië beschrijft, verhaalt hij zijn overwinningen op Hazaël. Hazaël wordt in deze annalen „zoon van niemand” genoemd. De reden hiervoor is ongetwijfeld dat hij niet van koninklijke afkomst was, maar door de moord op koning Ben-Hadad de troon van Damaskus had weten te bemachtigen.
Salmaneser slaagde er echter kennelijk niet in om ook Damaskus in te nemen. Dit was schijnbaar weggelegd voor Tiglath-Pileser III, en wel in de dagen van de Syrische koning Rezin. Daardoor ging in vervulling wat Jehovah bij monde van Amos had laten profeteren: „Ik wil een vuur zenden tegen het huis van Hazaël, en het moet de woontorens van Ben-Hadad verslinden. En ik wil de grendel van Damaskus verbreken.” — Amos 1:4, 5; 2 Kon. 16:9.