GEVANGENBEWAARDER.

Iemand die personen in verzekerde bewaring houdt die van een wetsovertreding beschuldigd zijn; een cipier. In de bijbel worden twee Griekse woorden met gevangenbewaarder vertaald: ba·sa·nisʹtes, dat „folteraar” of „pijniger” betekent, en des·moʹfu·lax, een samenstelling van desʹmos (band, boei) en fuʹlax (wachter of bewaker).

Gevangenbewaarders folterden gevangenen vaak op wrede wijze en werden daarom ba·sa·nisʹtes genoemd. Soms werden bijvoorbeeld schuldenaren in de gevangenis geworpen omdat zij hun schulden niet betaalden. Daar werden zij wellicht door de gevangenbewaarder gegeseld en gefolterd, en zij werden niet vrijgelaten voordat zij, zoals Jezus zei, „het laatste geldstuk van zeer weinig waarde [hadden] betaald” (Matth. 5:25, 26). Deze gedachte bracht Jezus ook naar voren in zijn illustratie omtrent de onbarmhartige slaaf. Toen de meester vernam wat zijn ondankbare slaaf had gedaan, leverde hij hem over „aan de gevangenbewaarders [ba·sa·nisʹtais], totdat hij alles terugbetaald zou hebben wat hij schuldig was”. — Matth. 18:34, 35.

De gevangenbewaarders waren er, volgens Romeins gebruik, verantwoordelijk voor dat de gevangenen hun straf uitzaten. Wanneer een gevangene ontsnapte, werden zij ter verantwoording geroepen. Wij lezen dan ook dat toen Petrus door een engel uit de gevangenis was bevrijd, Herodes „de wachtposten in verhoor [nam] en gebood dat zij weggeleid zouden worden om te worden gestraft”. — Hand. 12:19.

In Filippi werden Paulus en Silas voor de burgerlijke magistraten gesleept, die het bevel gaven hun stokslagen te geven, en „na hun vele slagen te hebben toegediend, wierpen zij hen in de gevangenis en gaven de gevangenbewaarder [des·mo·fuʹla·ki] bevel hen zorgvuldig te bewaken. Omdat hij zulk een bevel had gekregen, wierp hij hen in de binnenste gevangenis en sloot hun voeten in het blok” (Hand. 16:22-24). Vervolgens werden midden in de nacht door een grote aardbeving alle deuren van de gevangenis geopend. Daardoor verkeerde de gevangenbewaarder in de mening dat de gevangenen ontsnapt waren, en omdat hij wist hoe streng hij daarvoor gestraft zou worden, stond hij op het punt zich van het leven te beroven. Maar toen deelde Paulus hem mee dat zij er allemaal nog waren. Deze gebeurtenissen, plus het onderricht van Paulus, maakten zo’n indruk op de gevangenbewaarder dat hij een gelovige werd, en hij en zijn gezin werden gedoopt. — Hand. 16:25-36.