PRETORIAANSE LIJFWACHT.

Een speciale groep Romeinse soldaten, die oorspronkelijk door Augustus werd georganiseerd als lijfwacht van de keizer. Ze bestond uit negen (later uit tien) cohorten van elk 1000 man. Het waren allemaal Italiaanse vrijwilligers; hun soldij was twee- of driemaal zo hoog als die van een legioensoldaat. Tiberius concentreerde dit elitecorps in Rome en liet voor dit doel ten N. van de stadsmuren versterkte kazernes bouwen. Hoewel er cohorten naar andere landen werden gezonden, waren er altijd drie in Rome gestationeerd, waarvan één in de kazerne die aan het keizerlijk paleis grensde. Aangezien de pretoriaanse lijfwacht eigenlijk het enige permanente leger in Italië was, vormde ze na verloop van tijd een geduchte politieke macht als het erom ging een keizer te steunen of ten val te brengen. Uiteindelijk veranderde de grootte en de samenstelling van de pretoriaanse lijfwacht en werden ook mannen uit de provincies toegelaten. In 312 G.T. werd deze lijfwacht ten slotte door keizer Constantijn ontbonden.

In de Evangeliën en in Handelingen wordt het Griekse woord prai·toʹri·on, dat eigenlijk een Latijns leenwoord is, op een paleis of residentie toegepast. De tent van een legeraanvoerder stond oudtijds als praetorium bekend, vandaar dat men deze uitdrukking na verloop van tijd op de residentie van een provinciestadhouder ging toepassen. Pilatus ondervroeg Jezus derhalve in het praetorium of „het paleis van de stadhouder” (Joh. 18:28, 33; 19:9). Toen Paulus de eerste maal in Rome gevangenzat, werd het hem „toegestaan op zichzelf te wonen met de soldaat die hem bewaakte” (Hand. 28:16). Op die manier — en vooral als hij elke dag een andere bewaker had — werd onder de soldaten van de pretoriaanse lijfwacht algemeen bekend dat zijn gevangenisboeien in verband met Christus waren. Bijgevolg zijn veel vertalers van mening dat de uitdrukking prai·toʹri·on in Filippenzen 1:13 betrekking heeft op de pretoriaanse lijfwacht, en niet op een gebouw of een rechterlijk lichaam.