ZOUT.

De witte kristallijne verbinding natriumchloride (NaCl), die bekendstaat als keukenzout. In de aarde bevinden zich enorme ondergrondse steenzoutafzettingen, waarvan sommige meer dan 1000 m dik zijn. De oceanen der aarde bevatten ongeveer 2,7 procent opgeloste natriumchloride. Dit lijkt wellicht niet zo veel, maar toch bevat een kubieke kilometer zeewater bijna 27 miljoen ton zout. Het zoutgehalte van de Dode Zee (Zoutzee) in Palestina is wel zesmaal zo hoog (Gen. 14:3). Zout was voor de Israëlieten gemakkelijk verkrijgbaar. Door indamping van het water van de Dode Zee verkreeg men voldoende zout, dat echter van slechte kwaliteit was. Bij de zuidelijke punt van de Dode Zee, niet ver van de plaats waar Lots vrouw een zoutpilaar werd, bevonden zich zouthoudende heuvels (Gen. 19:26; Zef. 2:9). Waarschijnlijk waren de zoutvoorraden in Noord-Palestina, althans voor een deel, afkomstig van de Feniciërs, die het zout naar verluidt door indamping van water uit de Middellandse Zee verkregen.

Ondanks die praktisch onuitputtelijke voorraden is zout niet altijd zo gemakkelijk verkrijgbaar geweest voor de mens. Er zijn oorlogen en revoluties om gestreden. In het oude China was alleen goud waardevoller. Vrouwen en kinderen zijn voor keukenzout in slavernij verkocht. Caesars soldaten ontvingen een deel van hun soldij in de vorm van een zoutrantsoen, salarium genaamd. Van dit Latijnse woord is ons woord „salaris” afgeleid. — Vergelijk Ezra 4:14.

De bijbel zegt dat zout, als middel om voedsel te kruiden, een essentieel bestanddeel van ’s mensen voeding is (Job 6:6). Onder de Mozaïsche wet moest alles wat op het altaar aan Jehovah werd geofferd, gezouten zijn, niet om de smaak, maar ongetwijfeld omdat zout een afbeelding was van iets wat vrij was van bederf of verval (Lev. 2:11, 13; Ezech. 43:24). Blijkbaar werden er voor dit doel grote hoeveelheden zout op het tempelterrein opgeslagen. Ezra zorgde ervoor dat er voldoende voorhanden was voor de slachtoffers (Ezra 6:9; 7:21, 22). Naar verluidt schonk Antiochus III (ca. 198 v.G.T.) 375 medimni (ongeveer 20.000 l) zout voor de tempeldienst.

Aan zout werd een bepaalde genezende, medicinale en antiseptische werking toegeschreven. Pasgeboren baby’s werden na de geboorte soms met zout afgewreven (Ezech. 16:4). In beperkte hoeveelheden is zout op bepaalde zure bodems, of met mest vermengd, nuttig, maar raakt de grond met zout doortrokken, dan doodt het de vegetatie en wordt het land onvruchtbaar en geeft het geen opbrengst meer, zoals dit met de eens vruchtbare vallei van de Eufraat het geval was. Een stad die tot volledige vernietiging was veroordeeld, werd soms opzettelijk met zout bezaaid, waardoor de wens tot uitdrukking werd gebracht dat die plaats voor altijd dor en onvruchtbaar zou zijn. — Deut. 29:22, 23; Recht. 9:45; Job 39:5, 6; Jer. 17:6.

FIGUURLIJK GEBRUIK

Zout wordt in de bijbel vaak figuurlijk gebruikt. Jezus zei tot zijn discipelen: „Gij zijt het zout der aarde”; zij hadden namelijk een levenreddende invloed op anderen, waardoor geestelijk en moreel bederf werd tegengegaan. Het goede nieuws dat zij brachten, zou het leven in stand houden. Hij zei echter verder tot hen: „Maar indien het zout zijn kracht verliest, hoe zal het dan zijn zoutheid terugkrijgen? Het is nergens meer bruikbaar voor dan om naar buiten geworpen te worden ten einde door de mensen te worden vertrapt” (Matth. 5:13; Mark. 9:50; Luk. 14:34, 35). Een bijbelcommentator zei hierover: „Het zout dat in dit land [de Verenigde Staten] wordt gebruikt, is een chemische verbinding — natriumchloride — en als het zijn zoutheid zou verliezen of zijn smaak zou kwijtraken, zou er niets overblijven. Ze maakt deel uit van de aard van de stof zelf. In oosterse landen evenwel was het zout dat men gebruikte onzuiver, vermengd met aarde en plantaardige substanties; het kon derhalve zijn zoutheid totaal verliezen, terwijl er een aanzienlijke hoeveelheid bodemsubstanties overbleef. Deze resterende materie deugde nergens meer voor dan, zoals gezegd, op paden of wegen gestrooid te worden, zoals wij grind gebruiken. Dit soort zout gebruikt men in dat land nog algemeen. Het wordt in aders of lagen in de aardkorst aangetroffen, en wanneer het aan zon of regen wordt blootgesteld, verliest het zijn zoutheid volkomen.” — Barnes’ Notes (1865) bij Mattheüs 5:13.

Omdat zout iets was wat bederf tegenging, werd het een symbool van bestendigheid en duurzaamheid. Wanneer er verbonden werden gesloten, gebruikten beide partijen vaak gezamenlijk een maaltijd, waarbij zij zout aten — een teken van eeuwige loyaliteit en trouw jegens elkaar in de verbondsverhouding. Een „zoutverbond” werd daarom als zeer bindend beschouwd (Num. 18:19). In overeenstemming daarmee betekenden de woorden van de Judese koning Abia over een door Jehovah met David en zijn zonen gesloten „zoutverbond”, dat het verbond met Davids geslachtslijn voor het koningschap voor altijd zou blijven bestaan. Jezus Christus, de „zoon van David” en de „wortel van David”, blijkt degene te zijn die voor eeuwig het Koninkrijk bezit en de aangelegenheden ervan bestuurt. — 2 Kron. 13:4, 5; Ps. 18:50; Matth. 1:1; Openb. 5:5; Jes. 9:6, 7.

De apostel Paulus zei tot christenen: „Uw spreken zij altijd minzaam, gekruid met zout, opdat gij weet hoe gij een ieder een antwoord behoort te geven” (Kol. 4:6). Iemands spraak dient altijd van goede smaak te getuigen en aantrekkelijk te zijn, aangenaam voor de toehoorders, en dient ertoe bij te dragen dat het leven van degenen die er acht op slaan, behouden wordt.