’Gebruik elke vorm van gebed en smeking’
„[Blijft] met elke vorm van gebed en smeking bij elke gelegenheid in geest . . . bidden. En blijft daartoe wakker met alle standvastigheid en met smeking ten behoeve van alle heiligen.” — Ef. 6:18.
1. (a) Wat dienen wij altijd in gedachte te houden wanneer wij in gebed tot Jehovah God komen? (b) Welke vier fundamentele soorten van gebed bestaan er?
DE SCHEPPER, Jehovah God, is niet slechts een onpersoonlijke Eerste Oorzaak, maar een werkelijke persoon met gevoelens. Hij kan zien en horen. Wij moeten dit altijd in gedachte houden als wij in gebed tot hem komen. Gods Woord geeft ons de raad dit „met elke vorm van gebed en smeking” te doen (Ef. 6:18). Wat omvat dit allemaal? Er zijn vier fundamentele vormen van gebed — lof, dankzegging, smeekbede en smeking.
GOD IN GEBED LOVEN
2, 3. Wat is een zeer edele en verheven vorm van gebed, en wat zijn enkele van de vele redenen waarom Jehovah er recht op heeft?
2 Lof is beslist een edele, verheven vorm van gebed. De Schepper heeft er wegens zijn hoedanigheden en verrichtingen recht op. Als de „Soevereine Heer Jehovah” is hij ongeëvenaard in autoriteit (2 Sam. 7:28, herziene Engelse uitgave van 1971). Aangezien Jehovah God zonder begin en zonder eind is, is hij de weergaloze „Koning der eeuwigheid” (1 Tim. 1:17). Hij bezit zo’n heerlijkheid, dat geen mens hem kan zien en desondanks in leven kan blijven (Ex. 33:20). De Allerhoogste is zonder weerga, want hij is oneindig in macht en wijsheid, volledig rechtvaardig en de personificatie van onzelfzuchtige liefde (Deut. 32:4; Job 37:23; Rom. 11:33; 1 Joh. 4:8). Hij heeft alle dingen gemaakt en is derhalve de eigenaar van het gehele universum (Gen. 1:1, 31; Ps. 50:10). Hij is zowel in naam als in faam ongeëvenaard. Alleen hij kan terecht zeggen: „IK ZAL BEWIJZEN TE ZIJN.” Alleen hij draagt de naam Jehovah, welke naam naar men aanneemt „Hij veroorzaakt te worden” betekent (Ex. 3:14; 6:3). Alleen hij kan terecht verklaren: „Met wie wilt gijlieden mij vergelijken of gelijkstellen of mij doen overeenkomen, opdat wij elkaar gelijken?” „Ik [ben] de Goddelijke . . ., en er is geen andere God, noch iemand gelijk mij.” — Jes. 46:5, 9.
3 Zo’n onvergelijkelijke, onovertroffen, weergaloze, ongeëvenaarde God komt meer dan wie maar ook alle lof toe. Het is dan ook passend dat van Exodus 15:11 tot Openbaring 19:6 tientallen malen de aanmoediging wordt gegeven Jehovah te loven. Mogen wij, in overeenstemming hiermee, de Allerhoogste niet alleen in onze gebeden blijven loven, maar mogen wij ook in onze dagelijkse gesprekken de aandacht op hem vestigen in plaats van op onszelf. Wij hebben per slot van rekening niets wat wij niet hebben ontvangen, en afgezien van hem kunnen wij werkelijk niets tot stand brengen. — Ps. 127:1; 1 Kor. 4:7.
JEHOVAH DANKZEGGING BRENGEN
4, 5. Wat hebben verschillende bijbelschrijvers te zeggen over het tot uitdrukking brengen van dank jegens Jehovah, en wat zijn enkele van de vele redenen die wij hiervoor hebben?
4 Nauw verwant aan het loven van Jehovah is het brengen van dank aan hem. Het is alleen maar juist dat wij waardering tot uitdrukking brengen voor alles wat Jehovah voor ons heeft gedaan, doet en nog zal doen. De schrijvers van de psalmen schijnen zich er speciaal bewust van te zijn geweest hoe juist het is dat wij onze dank jegens Jehovah tot uitdrukking brengen. Wij lezen herhaaldelijk uitingen als: „O laat men Jehovah danken voor zijn liefderijke goedheid en voor zijn wonderwerken aan de mensenzonen” (Ps. 107:8, 15, 21, 31). Ook Paulus geeft ons de raad „smeking te zamen met dankzegging” tot God te richten. Ja, wij moeten ’altijd voor alle dingen dank zeggen aan onze God en Vader’. — Fil. 4:6; Ef. 5:20.
5 Wat zijn er niet veel dingen waarvoor wij dagelijks dankbaarheid jegens onze hemelse Vader tot uitdrukking behoren te brengen! Wij zijn hem dank verschuldigd voor alle stoffelijke dingen die wij ontvangen en die het leven niet alleen mogelijk maar ook aangenaam maken (Jak. 1:17). Hebben wij waardering voor alle geestelijke zegeningen die Jehovah zijn dienstknechten in rijke mate schenkt — de voordelen van Christus’ slachtoffer, Gods Woord en zijn geest, de christelijke gemeente en de gave van het gebed? Hebben wij waardering voor de zegen van omgang met medegelovigen, het voorrecht in de behoeften van anderen te voorzien en de schitterende hoop op het Koninkrijk? Indien dit zo is, laten wij dan in onze gebeden dank tot uitdrukking brengen. Het is waar dat wij ons misschien niet altijd alles te binnen brengen wat God voor ons heeft gedaan en er niet voortdurend over spreken. Wij dienen echter wel dezelfde gedachte toegedaan te zijn als de psalmist die zei: „Zegen Jehovah, o mijn ziel, en vergeet niet al zijn weldaden.” — Ps. 103:2.
SMEEKBEDEN TOT JEHOVAH OPZENDEN
6. Met welke drie algemene terreinen of gebieden houden onze smeekbeden verband, en waar leerde Jezus ons allereerst om te bidden?
6 Het is inderdaad een grote troost te weten dat wij met „vrijmoedigheid van spreken” tot Jehovah kunnen komen wanneer wij onze smeekbeden opzenden (Hebr. 4:16; 1 Joh. 3:21). Zoals Jezus in zijn Modelgebed illustreerde, houden onze smeekbeden gewoonlijk verband met drie algemene terreinen — de zegen van rechtvaardigheid, onze geestelijke behoeften en onze stoffelijke behoeften. Het is dan ook passend dat Jezus ons allereerst leerde bidden om de heiliging van Jehovah’s naam, om de komst van zijn koninkrijk en of zijn wil op aarde mag geschieden. Jezus bad zelf: „Vader, verheerlijk uw naam” (Matth. 6:9, 10; Joh. 12:28). In zulke smeekbeden zal ook worden gevraagd of Jehovah het werk van zijn dienstknechten op aarde voorspoed wil geven en degenen wil sterken die ter wille van zijn naam ontberingen en beproevingen ondergaan (Ps. 118:25). Ook dienen wij niet Paulus’ vermaning over het hoofd te zien om voor allen te bidden die een hoge positie bekleden, „opdat wij een kalm en rustig leven mogen blijven leiden met volledige godvruchtige toewijding en ernst”. — 1 Tim. 2:2.
7, 8. Betreffende wat voor soort van persoonlijke zaken dienen wij vervolgens een smeekbede tot Jehovah te richten?
7 Onze gebeden dienen ook een ernstige zorg voor onze geestelijke toestand te weerspiegelen. Dit houdt in dat wij onze hemelse Vader dringend vragen onze zonden te willen vergeven. „Mocht iemand . . . een zonde begaan, dan hebben wij een helper bij de Vader, Jezus Christus, een rechtvaardige” (1 Joh. 1:8–2:1). Wij moeten ook om meer van Gods geest bidden en of wij die niet mogen bedroeven (Luk. 11:13; Ef. 4:30). Wanneer wij in moeilijke situaties geraken, worden wij er in de Schrift toe aangemoedigd om wijsheid te bidden (Jak. 1:5-8). Bovendien kunnen en moeten wij om Jehovah’s zegen bidden op onze heilige dienst, met inbegrip van onze prediking en ons onderwijs in het veld. Zulke gebeden geven te kennen dat wij het beginsel erkennen dat wij weliswaar planten en water geven, maar dat God degene is die ervoor zorgt dat alles groeit en voorspoed geniet. — 1 Kor. 3:7.
8 Laten wij, bij het opzenden van smeekbeden tot God, verder niet verzuimen aandacht te schenken aan eventuele geschilpunten die wij misschien met een christelijke broeder, met onze huwelijkspartner of met een ander lid van ons gezin hebben. In zulke gevallen kan de neiging bestaan niet meer met elkaar te spreken — een gemakkelijke maar toch onverstandige en zelfzuchtige handelwijze. In plaats daarvan dienen wij om leiding en kracht te bidden opdat het probleem dat wij met iemand anders hebben, opgelost kan worden. Laten wij ook om hulp bidden om grieven te vergeven en te vergeten, zodat wij niet bitter worden en een wrok gaan koesteren. — Matth. 6:12.
9, 10. Welke schriftuurlijke basis hebben wij om betreffende stoffelijke of lichamelijke kwesties een smeekbede tot Jehovah op te zenden?
9 Jezus toonde aan dat het juist is wanneer wij behalve om geestelijke zaken, ook een smeekbede tot Jehovah God richten om ons dagelijkse brood, onze stoffelijke behoeften (Matth. 6:11). Ja, wij mogen Jehovah God vragen ons in verband met werkelijk al onze behoeften te helpen, en dat elke dag opnieuw. Dit is in overeenstemming met wat Jezus verder in zijn Bergrede zei: „Maak u dus geen zorgen over de dag van morgen. Morgen ziet u wel weer; u hebt al genoeg aan de zorgen van vandaag.” — Matth. 6:34, Het Nieuwe Testament in de omgangstaal.
10 Zijn wij zonder betrekking, werkloos? Dan kunnen wij een smeekbede tot Jehovah God richten en hem vragen onze pogingen om werk te vinden, te zegenen en te leiden. Zijn wij ziek? Dan kunnen wij om wijsheid, kracht en volharding bidden opdat wij zo goed mogelijk aan deze bezoeking het hoofd kunnen bieden. Het is werkelijk een troost te weten dat wij al onze zorgen voor Jehovah mogen uitstorten, zoals wij lezen: „Weest over niets bezorgd, maar laat in alles door gebed en smeking te zamen met dankzegging uw smeekbeden bij God bekend worden” (Fil. 4:6). Met betrekking tot al zulke kwesties bidden wij natuurlijk onder voorbehoud — ’Indien het Gods wil is’, evenals Jezus dit in de hof van Gethsémane bad. — Matth. 26:39; 1 Kor. 4:19; Jak. 4:15.
MET SMEKING
11-13. (a) Wat wil het zeggen een smeking tot Jehovah te richten, en met betrekking tot welke aangelegenheden is dit uiterst passend? (b) Hoe wordt dit door de ervaring van een jongen geïllustreerd?
11 Ons wordt gezegd met „elke vorm van gebed en smeking” te bidden (Ef. 6:18). Waarom wordt smeking hier aan onze smeekbeden toegevoegd? Omdat smeking een stap verder gaat dan smeekbeden. Ze duidt op een bijzonder vurig, ernstig gebed, een uit het diepst van het hart komend dringend verzoek. Smeking wordt gedefinieerd als „een nederig en vurig dringend verzoek”. In de christelijke Griekse Geschriften wordt het woord in de oorspronkelijke taal altijd gebruikt met betrekking tot God. Het beklemtoont derhalve het feit dat men niet alleen in gebed moet volharden, maar het ook werkelijk ernstig moet menen. Het is begrijpelijk dat niet al onze smeekbeden smekingen zijn. In onze gebeden dienen wij echter wel smekingen op te nemen. Wij lezen zelfs dat Jezus Christus „met sterk geroep en tranen, smekingen . . . [heeft] opgedragen . . . en hij werd gunstig verhoord wegens zijn godvruchtige vrees” (Hebr. 5:7). Wanneer wij bijvoorbeeld horen dat onze broeders wreed worden vervolgd, zou het passend zijn niet alleen een smeekbede ten behoeve van hen aan God op te zenden, maar Jehovah te smeken hun de kracht te geven die zij nodig hebben om te volharden en ervoor te zorgen dat het doel van de vervolging wordt verijdeld. — Vergelijk 2 Korinthiërs 1:8-11.
12 Wanneer wij ons tot Jehovah wenden om hulp in onze strijd om hard te zijn voor ons lichaam, naderen wij zijn troon terecht als smekelingen (Rom. 7:15-24; 1 Kor. 9:27). Hebben wij er moeite mee onze gedachten of ons humeur in bedwang te houden? Dan moeten wij behalve dat wij eventuele schade vergoeden die wij misschien hebben aangericht, ons nederig tot Jehovah God wenden en hem dringend om hulp verzoeken of smeken. Wat te doen als het probleem om eten of drinken gaat? Het zou wederom juist zijn Jehovah om hulp te smeken en ook de hulp van familieleden en/of ouderlingen van de gemeente in te roepen.
13 Wanneer kinderen op juiste wijze worden onderwezen, kunnen zelfs zij Jehovah om hulp smeken en verhoord worden. Een tienjarige jongen schreef bijvoorbeeld aan het Wachttorengenootschap: „Op 20 november kwamen om 3 uur ’s middags twee jongens op het schoolplein naar mij toe en een van hen zette een mes op mijn keel en dreigde me te doden. Ik bad tot Jehovah, en op dat moment reed er een politiewagen voorbij en holden de jongens weg.”
WIJ MOETEN DIENOVEREENKOMSTIG HANDELEN
14, 15. Wat moeten degenen die bidden, in overeenstemming met hun gebeden doen, en wat zijn enkele schriftuurlijke voorbeelden waardoor dit beginsel wordt geïllustreerd?
14 Wanneer wij tot Jehovah God bidden, moeten wij natuurlijk ook bereid zijn ons deel te doen. Koning David smeekte God in tijden van grote benauwdheid niet alleen om hulp, maar deed ook zelf praktische stappen (2 Sam. 15:31–17:14). Andere getrouwe dienstknechten van Jehovah, zoals Jakob, deden dit eveneens (Gen. 32:9-21). Ja, onze daden dienen met onze verzoeken in overeenstemming te zijn.
15 Bidden wij om ons dagelijks brood? Dan moeten wij bereid zijn ervoor te werken, want „als iemand niet wil werken, laat hij dan ook niet eten” (Matth. 6:11; 2 Thess. 3:10). Bidden wij of wij niet in verzoeking gebracht mogen worden? Dan moeten wij het vermijden opzettelijk in compromitterende omstandigheden te geraken (Matth. 6:13). Bidden wij of er vrede onder ons mag heersen? Dan moeten wij vredestichters zijn (Ps. 122:6-9; 1 Petr. 3:11). Dit betekent dat wij er zorgvuldig op moeten toezien anderen niet onnodig te krenken, terwijl wij ergens ook niet onnodig een strijdpunt van zullen maken. Wij dienen het te vermijden overgevoelig te zijn. Bidden wij of Gods werk mag toenemen? Dan moeten wij ’volop te doen hebben in het werk van de Heer’ (1 Kor. 15:58). Bidden wij om wijsheid? Dan moeten wij ook alle middelen benutten die God heeft verschaft om wijsheid te verkrijgen. — Jak. 1:5-8; Ps. 119:105; 2 Tim. 3:16; Hebr. 10:23-25.
KUNNEN WIJ DE KWALITEIT VAN ONZE GEBEDEN VERBETEREN?
16, 17. Hoe kunnen wij de kwaliteit van onze gebeden verbeteren door ze op warme wijze te uiten en ze betekenisvol te doen zijn?
16 Onze gebeden onthullen hoe geestelijk gezind wij in werkelijkheid zijn. Kunnen wij de kwaliteit van onze gebeden verbeteren, en zo ja, hoe dan wel? In de eerste plaats dienen wij onze gebeden ernstig op te vatten en die vanuit ons hart te laten komen. Door over Gods goedheid en liefderijke goedheid na te denken en over hem te denken als over een liefdevolle Vader die ook krachtig de hand houdt aan wat juist is, kunnen wij meer warmte en gevoel in onze gebeden leggen. Wij dienen beslist nederig vanuit ons hart tot God te spreken. Daarom moeten wij ervoor oppassen dat wij onze gebeden niet afraffelen. Hoewel andere dingen veronachtzaamd kunnen worden, dient dit nooit met onze gebeden te gebeuren.
17 Wij kunnen de kwaliteit van onze gebeden ook verbeteren door er moeite voor te doen niet steeds weer opnieuw dezelfde woorden en uitdrukkingen te gebruiken (Matth. 6:7). Zulk een herhaling kan tot gevolg hebben dat gebeden zonder werkelijk gevoel en zonder werkelijke inhoud zijn. Uit het hoofd geleerde woorden zullen naar alle waarschijnlijkheid eerder uit het hoofd dan uit het hart komen. Vooral christenen die dagelijks de leiding nemen in het gezinsgebed, dienen in dit opzicht goed op te letten. Wanneer elke dag opnieuw dezelfde woorden worden gebruikt; kan dit de geest van degenen die luisteren, doen afdwalen. Door dagelijks over schriftuurlijke gedachten na te denken en een grotere waardering voor Jehovah’s onverdiende goedheid jegens ons aan te kweken, zullen wij geholpen worden warme en betekenisvolle gebeden uit te spreken.
DIRECTE EN INDIRECTE BELONINGEN
18. Waarom zouden sommigen die niet aan Gods vereisten voor aanvaardbare gebeden voldoen, de conclusie kunnen trekken dat hun smeekbeden zijn verhoord?
18 Het gebed is een vorm van aanbidding die over de gehele wereld wordt beoefend. Veel mensen denken dat God hun gebeden onder alle omstandigheden verhoort, ook al voldoen hun smeekbeden niet aan de goddelijke beginselen voor het gebed. Hoe kan deze schijnbare tegenstrijdigheid worden uitgelegd? In de eerste plaats kan dit eenvoudig een kwestie van toeval zijn. Zo wordt er wel gezegd dat alle soldaten in eenmansgaten bidden. Aangezien de meesten van hen gewoonlijk in leven blijven, zouden dezen kunnen concluderen dat God hun gebeden heeft verhoord. Ook kan er een samenloop van omstandigheden in het geding zijn. Verder zou ook het psychosomatische beginsel, de uitwerking van de geest op het lichaam, in aanmerking genomen moeten worden.
19. Welk bewijs is er dat Jehovah God de gebeden verhoort van degenen die werkelijk tot zijn volk behoren en die aan zijn vereisten voor gebed voldoen?
19 Degenen die aan de goddelijke vereisten voor het gebed voldoen, hebben echter onloochenbare bewijzen dat Jehovah God hun gebeden inderdaad verhoort. Zij hebben Jehovah’s zegen op hun verenigde en individuele krachtsinspanningen gezien. Als gevolg hiervan ’is de kleine tot duizend geworden en de geringe tot een machtige natie’ (Jes. 60:22). Als antwoord op hun gebeden heeft Jehovah de omstandigheden zo gemanoeuvreerd dat ’geen enkel wapen dat tegen hen gesmeed was, succes heeft gehad’. — Jes. 54:17.
20. Op welke verschillende manieren verhoort Jehovah oprechte smeekbeden die tot hem worden gericht?
20 Jehovah gebruikt zowel zijn hemelse als zijn aardse dienstknechten om oprechte smeekbeden die tot hem worden gericht, te verhoren. Soms leidt een engel de aangelegenheden, zodat iemand die God gebedsvol zoekt, thuis door een van Jehovah’s dienstknechten wordt opgezocht. (Vergelijk Handelingen 10:30-33; 17:26, 27.) Verder verhoort Jehovah vele gebeden via zijn aardse werktuigen. Hij kan het in het hart van een van zijn dienstknechten leggen om liefde te betonen of een daad van vriendelijkheid te verrichten jegens iemand die dit verdient of die werkelijk in nood verkeert. Het antwoord op iemands gebed kan ook komen door het bestuderen van Gods Woord, door een op de bijbel gebaseerde publikatie door te lezen of door datgene wat ouderlingen in de gemeente onder zijn aandacht brengen. Dit komt doordat Jehovah’s dienstknechten vaak bidden om geestelijke verlichting of om wijsheid ten einde in een speciale situatie verstandig te handelen.
21. Wat zijn enkele van de indirecte voordelen van gebed?
21 Wij kunnen bovendien ook indirecte voordelen putten uit het gebed. Alleen al het feit dat wij ons tegenover Jehovah, onze hemelse Vader, hebben uitgesproken, geeft ons het gevoel dichter tot hem gekomen te zijn. Door in de vorm van lof en dankzegging waardering jegens hem tot uitdrukking te brengen, worden wij geholpen tevredener te zijn met ons lot. Door Jehovah oprecht om hulp te smeken, worden wij geholpen nederig te zijn en ons op hem te verlaten in plaats van op ons eigen verstand en onze eigen kracht (Spr. 3:5, 6; Fil. 4:13). En als wij bidden, zijn onze gedachten vanzelfsprekend op opbouwende dingen gericht (Fil. 4:4-8). Wanneer wij ’s nachts bijvoorbeeld niet kunnen slapen, zou het veel beter zijn met betrekking tot Koninkrijksbelangen en geestelijke aangelegenheden te bidden dan ons zorgen te maken of te tobben, opnieuw over grieven na te denken, luchtkastelen te bouwen of onze geest naar vleselijke dingen te laten neigen. Ja, wij moeten ’al onze bezorgdheid op Jehovah werpen, want hij zorgt voor ons’. Als wij niets voor onze hemelse Vader verbergen, zal dit ons helpen onszelf te onderzoeken en zal het ertoe bijdragen dat wij steeds nauwer en intiemer met hem verbonden zijn. — 1 Petr. 5:7; 2 Kor. 13:5.
22. Wat wil het zeggen onze gebeden ernstig op te vatten, en welk vertrouwen kunnen wij als gevolg hiervan hebben?
22 Het gebed, met inbegrip van lof, dankzegging en smeking, is beslist een kostbaar voorrecht, en wij zullen er veel profijt van hebben wanneer wij onze gebeden ernstig opvatten. Door te bidden, geven wij er blijk van dat wij werkelijk geloof bezitten. Wij dienen beslist in harmonie met onze gebeden te handelen, ze nooit af te raffelen, altijd te proberen de kwaliteit ervan te verbeteren en nooit toe te laten dat ze in een louter sleurmatige herhaling van woorden ontaarden. Wanneer wij dit doen, zullen wij er indirect voordeel uit putten, terwijl wij het vertrouwen kunnen hebben dat Jehovah God ons zal belonen door gebeden te verhoren die in harmonie zijn met zijn wil.
[Illustraties op blz. 23]
Wij zijn God dank verschuldigd voor zijn Woord, de noodzakelijke levensbehoeften, de christelijke gemeente en de voorrechten van gebed en dienst