Beschouw modellen van lankmoedigheid
’God heeft met veel lankmoedigheid de vaten der gramschap verdragen, die voor de vernietiging geschikt zijn gemaakt.’ — ROMEINEN 9:22.
1. (a) Hoe verschaft Gods geïnspireerde Woord ons baat? (b) Waarom wordt in dit verband de eigenschap lankmoedigheid beschouwd?
JEHOVAH GOD, onze Schepper, heeft ons zijn geïnspireerde Woord, de heilige Schrift, gegeven. Dit Woord moet fungeren als ’een lamp voor onze voet en een licht op ons pad’ (Psalm 119:105). Gods Woord helpt ons ook ’volledig toegerust te worden voor ieder goed werk’ (2 Timotheüs 3:16, 17). Eén manier waarop het ons daarvoor toerust, is door ons voortreffelijke modellen van lankmoedigheid te verschaffen. Deze hoedanigheid is een van de vruchten van Gods geest en is onmisbaar om zijn goedkeuring te verwerven en in goede harmonie met onze medemensen om te gaan. — Galaten 5:22, 23.
2. Wat is de betekenis van het Griekse woord dat met „lankmoedigheid” is weergegeven, en wie is het beste voorbeeld in het aan de dag leggen van deze eigenschap?
2 Het Griekse woord dat met „lankmoedigheid” vertaald is, betekent letterlijk „langheid van geest”. Lankmoedigheid is gedefinieerd als „die eigenschap van zelfbeheersing tegenover provocatie die niet haastig tot vergelding overgaat of ogenblikkelijk straft” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, door W. E. Vine, Deel 3, blz. 12). Lankmoedig te zijn betekent zelfbeheersing te oefenen en langzaam tot toorn te zijn. En wie bij uitstek is langzaam tot toorn en legt lankmoedigheid aan de dag? Niemand minder dan Jehovah God. Zo lezen wij in Exodus 34:6 dat Jehovah „een God barmhartig en goedgunstig, langzaam tot toorn en overvloedig in liefderijke goedheid en waarheid” is. Ja, nog op acht andere plaatsen wordt in de Schrift van Jehovah gezegd dat hij „langzaam tot toorn” is. — Numeri 14:18; Nehemia 9:17; Psalm 86:15; 103:8; 145:8; Joël 2:13; Jona 4:2; Nahum 1:3.
3. Welke hoedanigheden verklaren dat Jehovah lankmoedig is?
3 Dat hij lankmoedig is, of langzaam tot toorn, is precies wat wij van Jehovah God zouden verwachten, want hij is oneindig in macht en wijsheid, volmaakt in gerechtigheid, en de belichaming van liefde (Deuteronomium 32:4; Job 12:13; Jesaja 40:26; 1 Johannes 4:8). Hij heeft zijn hoedanigheden onder controle, en houdt ze te allen tijde volmaakt in evenwicht. Wat onthult zijn Woord over de reden waarom en de wijze waarop hij jegens onvolmaakte mensen lankmoedigheid aan de dag heeft gelegd?
Lankmoedigheid ter wille van zijn naam
4. Om welke goede redenen heeft God lankmoedigheid aan de dag gelegd jegens zondaars?
4 Waarom is Jehovah lankmoedig? Waarom straft hij zondaars niet onmiddellijk? Niet vanwege onverschilligheid of gebrek aan ijver voor rechtvaardigheid. Nee, om goede redenen is Jehovah langzaam tot toorn en straft hij mensen niet prompt. Eén reden is opdat zijn naam bekendgemaakt wordt. Een andere reden is dat het tijd vergde om de door de opstand in Eden opgeworpen strijdvragen betreffende Gods soevereiniteit en de rechtschapenheid van de mens te beslechten. Nog een reden voor Gods lankmoedigheid is dat ze dwalenden de gelegenheid biedt hun wegen te corrigeren.
5, 6. Waarom heeft Jehovah lankmoedigheid aan de dag gelegd in verband met de opstand van de mens?
5 Jehovah was lankmoedig in zijn handelen jegens het eerste mensenpaar in de hof van Eden. Toen zij zijn verbod op het eten van de vrucht van de boom der kennis van goed en kwaad overtraden, had hij hen en de gevallen engel die Eva had bedrogen, onmiddellijk kunnen terechtstellen. Het is buiten kijf dat Jehovah’s gevoel voor rechtvaardigheid en gerechtigheid geweld was aangedaan, dat hij vertoornd was op de drie opstandelingen. Hij zou volledig in zijn recht zijn geweest als hij hen meteen had terechtgesteld. God had de eerste mens, Adam, gewaarschuwd: „Wat de boom der kennis van goed en kwaad betreft, gij moogt daarvan niet eten, want op de dag dat gij daarvan eet, zult gij beslist sterven” (Genesis 2:17). Prompt op de dag dat Adam zondigde, riep God de overtreders ter verantwoording en sprak het doodvonnis uit. Juridisch stierven Adam en Eva op die dag. Toch liet onze lankmoedige Schepper Adam 930 jaar leven. — Genesis 5:5.
6 God had goede redenen om lankmoedig, of langzaam tot toorn, te zijn in dit geval. Als hij die opstandelingen direct had terechtgesteld, zou dat geen antwoord hebben verschaft op de — onuitgesproken — schimpscheut van de Duivel dat het Jehovah God niet toekomt aanbeden te worden en dat hij geen menselijke dienstknechten kan hebben die ongeacht de omstandigheden hun rechtschapenheid jegens hem bewaren. Er zouden bovendien nog meer vragen onbeantwoord zijn gebleven, zoals: Wiens fout was het dat Adam en Eva zondigden? Had Jehovah hen eerst geschapen met zo weinig morele kracht dat zij geen weerstand konden bieden aan verleiding om hen dan vervolgens te straffen omdat zij te kort waren geschoten? Het antwoord op dit alles blijkt duidelijk uit het verslag dat wij aantreffen in het boek Job, de hoofdstukken 1 en 2. Door toe te staan dat het mensenras toenam, bood Jehovah mensen de gelegenheid te bewijzen dat Satans beschuldigingen onwaar waren.
7. Waarom heeft Jehovah Farao niet prompt terechtgesteld?
7 Toen Jehovah op het punt stond zijn volk, de Israëlieten, uit Egyptische knechtschap te bevrijden, bewees hij opnieuw lankmoedig te zijn. Jehovah had Farao en zijn strijdkrachten terstond kunnen vernietigen. In plaats daarvan verdroeg God hen een zekere tijd. Welke goede redenen had dat? Welnu, naarmate de tijd voortschreed, werd Farao koppiger in zijn weigering de Israëlieten als Jehovah’s vrije volk uit Egypte te laten weggaan. Hij liet aldus zien dat hij behoorde tot de „vaten der gramschap” die vernietiging verdienen voor het tarten van Jehovah (Romeinen 9:14-24). Toch was er nog een belangrijker reden waarom Jehovah in dit geval lankmoedig was. Bij monde van Mozes vertelde hij Farao: „Reeds nu had ik mijn hand kunnen uitsteken om u en uw volk met pestilentie te slaan en opdat gij van de aarde verdelgd zoudt worden. Maar hiertoe juist heb ik u laten bestaan, om u mijn kracht te tonen en ten einde mijn naam over de gehele aarde te laten bekendmaken.” — Exodus 9:15, 16.
8. Om welke reden heeft God opstandige Israëlieten niet in de wildernis terechtgesteld?
8 Jehovah’s lankmoedigheid werd ook met goede redenen aan de dag gelegd toen de Israëlieten in de wildernis waren. Hoe stelden zij Jehovah’s geduld op de proef door het gouden kalf te aanbidden en door geen geloof te oefenen toen tien verspieders met een slecht bericht terugkeerden! God heeft hen niet als zijn volk uitgeroeid omdat zijn naam en reputatie erbij betrokken waren. Ja, Jehovah legde ter wille van zijn naam lankmoedigheid aan de dag. — Exodus 32:10-14; Numeri 14:11-20.
Lankmoedigheid ter wille van mensen
9. Waarom heeft Jehovah lankmoedigheid getoond in de dagen van Noach?
9 Jehovah is lankmoedig geweest ter wille van de mensheid, vanaf het moment dat Adam zijn hele potentiële nageslacht te kort deed, ja, door te zondigen groot onrecht aandeed. Gods lankmoedigheid maakte het mogelijk dat onrecht te herstellen omdat hij berouwvolle mensen tijd liet om met hem verzoend te worden (Romeinen 5:8-10). Jehovah God toonde ook lankmoedigheid jegens mensen in de dagen van Noach. In die tijd „zag Jehovah dat de slechtheid van de mens overvloedig was op de aarde en dat elke neiging van de gedachten van zijn hart te allen tijde alleen maar slecht was” (Genesis 6:5). Hoewel God het mensenras had kunnen uitroeien zodra hij deze toestand zag, verordende hij dat hij na 120 jaar een eind zou maken aan deze situatie (Genesis 6:3). Door deze uiting van lankmoedigheid was er tijd voor Noach om drie zonen te krijgen, konden zij opgroeien en trouwen, en kon die familie de ark bouwen tot redding van hun zielen en het behoud van de dierlijke schepping. Op deze manier was het mogelijk dat Gods oorspronkelijke voornemen voor de aarde verwezenlijkt zou worden.
10, 11. Waarom was Jehovah zo lankmoedig met de natie Israël?
10 Een andere definitie van lankmoedigheid is speciaal van toepassing op Gods bemoeienissen met zijn volk. Het is ’het geduldig verdragen van verkeerd handelen of provocatie en daarbij de hoop niet op te geven dat de verstoorde verhouding zal verbeteren’ (Hulp tot begrip van de bijbel, blz. 927, uitgegeven door de Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.). Dit wijst op nog een reden waarom God lankmoedig was jegens de Israëlieten. Zij wendden zich herhaaldelijk van Jehovah af en kwamen in knechtschap aan heidense natiën. Toch legde hij lankmoedigheid aan de dag door de Israëlieten te bevrijden en hun de gelegenheid te bieden tot berouw. — Rechters 2:16-20.
11 De meerderheid van Israëls koningen ging hun onderdanen voor in valse aanbidding. Verwierp God de natie meteen? Nee, hij gaf niet snel de hoop op dat de verstoorde relatie nog kon verbeteren. In plaats daarvan was Jehovah langzaam tot toorn. Lankmoedigheid aan de dag leggend, bood God hun herhaaldelijk de gelegenheid om tot berouw te komen. Wij lezen in 2 Kronieken 36:15, 16: „Jehovah, de God van hun voorvaders, bleef door bemiddeling van zijn boden herhaaldelijk waarschuwingen tot hen zenden, omdat hij mededogen had met zijn volk en zijn woning. Maar zij staken voortdurend de draak met de boden van de ware God en verachtten zijn woorden en dreven de spot met zijn profeten, totdat de woede van Jehovah zich tegen zijn volk verhief, totdat er geen genezing meer was.”
12. Welk getuigenis geven de christelijke Griekse Geschriften aangaande de reden voor Jehovah’s lankmoedigheid?
12 De christelijke Griekse Geschriften verschaffen ook bewijzen dat Jehovah lankmoedigheid aan de dag legt om zijn dwalende volk te helpen. De apostel Paulus vraagt bijvoorbeeld aan christenen die overtredingen begaan: „Veracht gij de rijkdom van zijn goedheid en verdraagzaamheid en lankmoedigheid, omdat gij niet weet dat de goedgunstige hoedanigheid van God u tot berouw tracht te brengen?” (Romeinen 2:4) Dezelfde strekking hebben Petrus’ woorden: „Jehovah is niet traag ten aanzien van zijn belofte, zoals sommigen traagheid beschouwen, maar hij is geduldig met u, omdat hij niet wenst dat er iemand vernietigd wordt, maar wenst dat allen tot berouw geraken” (2 Petrus 3:9). Heel terecht wordt ons gezegd ’het geduld van onze Heer als redding te beschouwen’ (2 Petrus 3:15). Zo zien wij dat Jehovah lankmoedig is, niet uit sentimentaliteit of laksheid, maar omdat zijn naam en voornemens erbij betrokken zijn en hij barmhartig en liefdevol is.
Jezus’ voorbeeld van lankmoedigheid
13. Welk schriftuurlijk bewijs is er dat Jezus Christus lankmoedig was?
13 Direct op de tweede plaats na Gods voorbeeld van lankmoedigheid komt dat van zijn Zoon, de Messias, Jezus Christus. Hij is een schitterend voorbeeld van zelfbeheersing, van afwezigheid van haastige vergelding in weerwil van provocatie.a Dat de Messias lankmoedig zou zijn, was door de profeet Jesaja voorzegd met de woorden: „Hij kreeg het zwaar te verduren, en hij liet zich kwellen; toch placht hij zijn mond niet open te doen. Hij werd net als een schaap ter slachting geleid; en als een ooi die voor haar scheerders stom is geworden, placht ook hij zijn mond niet open te doen” (Jesaja 53:7). Van dezelfde waarheid legt Petrus’ verklaring getuigenis af: „Wanneer hij werd beschimpt, ging hij niet terugschimpen. Wanneer hij leed, ging hij niet dreigen, maar hij bleef zich toevertrouwen aan degene die rechtvaardig oordeelt” (1 Petrus 2:23). Hoe moeten Jezus’ discipelen hem hebben beproefd met hun herhaalde ruzies over wie de grootste was! Maar hoe lankmoedig en geduldig was hij met hen! — Markus 9:34; Lukas 9:46; 22:24.
14. Waartoe moet Jezus’ voorbeeld van lankmoedigheid ons aanzetten?
14 Wij dienen het voorbeeld van lankmoedigheid te volgen dat Jezus gaf. Paulus schreef: ’Laten wij met volharding de wedloop lopen die voor ons ligt, terwijl wij oplettend het oog gericht houden op de Voornaamste Bewerker en Volmaker van ons geloof, Jezus. Wegens de hem in het vooruitzicht gestelde vreugde heeft hij een martelpaal verduurd, schande verachtend, en is hij aan de rechterhand van de troon van God gaan zitten. Ja, let nauwkeurig op degene die van zondaars zo’n tegenspraak tegen hun eigen belangen in heeft verduurd, opdat gij niet moe wordt en bezwijkt in uw ziel.’ — Hebreeën 12:1-3.
15. Hoe weten wij dat Jezus lankmoedig was en gewillig beproevingen verduurde?
15 Dat Jezus lankmoedig was en gewillig beproevingen verduurde, valt op te maken uit de houding die hij bij zijn arrestatie aan de dag legde. Na Petrus berispt te hebben omdat deze het zwaard had opgenomen om zijn Meester te beschermen, zei Jezus: „Denkt gij dat ik geen beroep op mijn Vader kan doen om mij op dit ogenblik meer dan twaalf legioenen engelen ter beschikking te stellen? Hoe zouden in dat geval de Schriften worden vervuld, dat het aldus moet geschieden?” — Mattheüs 26:51-54; Johannes 18:10, 11.
Andere voorbeelden van lankmoedigheid
16. Hoe laat de Schrift zien dat Jakobs zoon Jozef lankmoedig was?
16 Zelfs onvolmaakte, zondige mensen kunnen lankmoedigheid aan de dag leggen. De Hebreeuwse Geschriften bevatten voorbeelden van het geduldig verduren van onrecht door onvolmaakte mensen. Zo is er bijvoorbeeld Jozef, de zoon van de joodse patriarch Jakob. Hoe geduldig heeft hij onrechtvaardigheden verduurd die hem door zijn halfbroers en door Potifars vrouw werden aangedaan! (Genesis 37:18-28; 39:1-20) Jozef liet niet toe dat hij door deze beproevingen verbitterd raakte. Dit bleek duidelijk toen hij tot zijn halfbroers zei: „Voelt u . . . niet diepbedroefd en weest niet toornig op uzelf dat gij mij hierheen hebt verkocht; want tot levensbehoud heeft God mij voor u uit gezonden” (Genesis 45:4, 5). Wat een voortreffelijk voorbeeld van lankmoedigheid gaf Jozef!
17, 18. Welk bewijs van lankmoedigheid hebben wij in het geval van David?
17 David was nog een voorbeeld van een getrouwe dienstknecht van Jehovah die geduldig onrecht verdroeg en lankmoedigheid aan de dag legde. Als een hond opgejaagd door de jaloerse koning Saul had David bij twee gelegenheden wraak kunnen nemen door hem te doden (1 Samuël 24:1-22; 26:1-25). Maar David wachtte op God, zoals blijkt uit zijn woorden tot Abisaï: „Jehovah zelf zal [Saul] een slag toebrengen; of zijn dag zal komen en hij zal moeten sterven, of hij zal ten strijde trekken en stellig worden weggevaagd. Het is, van Jehovah’s standpunt uit bezien, voor mij ondenkbaar dat ik mijn hand zou uitsteken tegen de gezalfde van Jehovah!” (1 Samuël 26:10, 11) Ja, het lag in Davids vermogen er een eind aan te maken dat hij door Saul werd opgejaagd. In plaats daarvan verkoos David lankmoedig te zijn.
18 Beschouw ook wat er gebeurde toen koning David vluchtte voor zijn verraderlijke zoon Absalom. Simeï, een Benjaminiet van het huis van Saul, gooide stenen naar David en smeekte kwaad over hem af, waarbij hij riep: „Ga weg, ga weg, gij met bloedschuld beladen man en nietswaardige man!” Abisaï wilde Simeï laten doden, maar David weigerde tot vergelding over te gaan. In plaats daarvan legde hij weer de hoedanigheid lankmoedigheid aan de dag. — 2 Samuël 16:5-13.
Beschouw Paulus’ voorbeeld
19, 20. Hoe betoonde de apostel Paulus zich lankmoedig?
19 In de christelijke Griekse Geschriften hebben wij nog een voortreffelijk voorbeeld van lankmoedigheid van een onvolmaakt man — de apostel Paulus. Hij liet zien dat hij geduldig kon verduren, lankmoedig kon zijn, zowel ten aanzien van zijn religieuze vijanden alsook jegens personen die beleden christenen te zijn. Ja, Paulus legde lankmoedigheid aan de dag hoewel sommigen in de gemeente in Korinthe zeiden: „Zijn brieven zijn gewichtig en krachtig, maar zijn tegenwoordigheid in persoon is zwak en zijn spreken verachtelijk.” — 2 Korinthiërs 10:10; 11:5, 6, 22-33.
20 Terecht zei Paulus daarom tegen de Korinthiërs: „In elk opzicht bevelen wij ons als Gods dienaren aan: door veel te verduren, door verdrukkingen, door noden, door moeilijkheden, door slagen, door gevangenissen, door ongeregeldheden, door moeizame arbeid, door slapeloze nachten, door tijden zonder voedsel, door zuiverheid, door kennis, door lankmoedigheid, door goedheid, door heilige geest, door liefde vrij van huichelarij” (2 Korinthiërs 6:4-6). In dezelfde trant kon de apostel zijn medewerker Timotheüs schrijven: „Gij hebt mij nauwgezet gevolgd in mijn leer, mijn levenswandel, mijn voornemen, mijn geloof, mijn lankmoedigheid, mijn liefde, mijn volharding, mijn vervolgingen, mijn lijden, . . . en toch heeft de Heer mij uit alle bevrijd” (2 Timotheüs 3:10, 11). Wat een voortreffelijk voorbeeld gaf de apostel Paulus ons in het betonen van lankmoedigheid!
21. Hoe zal het volgende artikel ons kunnen helpen?
21 Het is duidelijk dat de Schrift vol staat met voortreffelijke voorbeelden van lankmoedigheid. Jehovah en zijn geliefde Zoon zijn de belangrijkste voorbeelden. Maar hoe aanmoedigend is het op te merken dat deze eigenschap aan de dag is gelegd door onvolmaakte mensen, zoals Jozef, David en de apostel Paulus! Het volgende artikel is bedoeld als een hulp om zulke voortreffelijke voorbeelden na te volgen.
[Voetnoten]
a Lankmoedig zijn betekent niet eenvoudig iets lang te verduren. Als iemand die lange tijd onder iets leed, gefrustreerd of verbitterd was omdat hij niet de mogelijkheid van vergelding bezat, zou hij niet lankmoedig zijn.
Wat zou u antwoorden?
◻ Wat betekent het lankmoedig te zijn?
◻ Om welke redenen is Jehovah vooral lankmoedig geweest?
◻ Hoe heeft Jezus getoond lankmoedig te zijn?
◻ Welk schriftuurlijk bewijs is er dat onvolmaakte mensen lankmoedigheid aan de dag kunnen leggen?
[Illustraties op blz. 10]
Jozef, Jezus, David, Paulus en Job waren modellen van lankmoedigheid
[Illustratie op blz. 13]
Jezus legde lankmoedigheid jegens zijn discipelen aan de dag