„Gij hebt van de volharding van Job gehoord”
„Gij hebt van de volharding van Job gehoord en hebt gezien hoe Jehovah het heeft laten aflopen, dat Jehovah zeer teder in genegenheid en barmhartig is.” — JAKOBUS 5:11.
1, 2. Welke beproevingen onderging een echtpaar in Polen?
HARALD ABT was nog geen jaar een Getuige van Jehovah toen Hitlers leger de stad Danzig (nu Gdańsk) in het noorden van Polen innam. Vanaf die tijd werd het leven daar voor ware christenen moeilijk, ja ronduit gevaarlijk. De Gestapo probeerde Harald ertoe te dwingen een document te ondertekenen waarin hij zijn geloof afzwoer, maar hij weigerde. Na een paar weken in de gevangenis te hebben gezeten, werd Harald naar het concentratiekamp Sachsenhausen gestuurd, waar hij herhaaldelijk werd bedreigd en geslagen. Een officier wees naar de schoorsteen van het crematorium en zei tegen Harald: „Als je aan je geloof vasthoudt, zul je daar binnen veertien dagen naar je Jehovah opstijgen.”
2 Toen Harald gearresteerd werd, gaf zijn vrouw, Elsa, nog borstvoeding aan hun tien maanden oude baby. Maar de Gestapo hield ook Elsa in de gaten. Niet lang daarna werd haar dochtertje van haar afgenomen en werd ze naar het vernietigingskamp Auschwitz gestuurd. Toch wist ze jarenlang te overleven, net als Harald. In De Wachttoren van 15 juli 1980 kun je uitgebreider lezen hoe ze volhard hebben. Harald schreef: „In totaal heb ik veertien jaar van mijn leven wegens mijn geloof in God in concentratiekampen en gevangenissen doorgebracht. Men heeft me wel eens gevraagd: ’Heeft je vrouw je erbij geholpen dit alles te verduren?’ Dat heeft ze inderdaad! Ik wist van het begin af dat ze nooit ten aanzien van haar geloof zou schipperen, en deze kennis heeft me geholpen staande te blijven. Ik wist dat ze me liever dood op een brancard zou zien liggen dan te weten dat ik vrij was omdat ik had geschipperd. . . . Elsa heeft gedurende de jaren die ze in Duitse concentratiekampen heeft doorgebracht, vele ontberingen verduurd.”
3, 4. (a) Wie moedigen door hun voorbeeld christenen aan te volharden? (b) Waarom spoort de bijbel ons ertoe aan ons in Jobs ervaring te verdiepen?
3 Lijden of vervolging ondergaan is allesbehalve makkelijk, zoals veel Getuigen kunnen beamen. Om die reden geeft de bijbel alle christenen de raad: „Neemt als een model van het lijden van kwaad en het oefenen van geduld de profeten, die in de naam van Jehovah hebben gesproken” (Jakobus 5:10). In de loop van de eeuwen zijn veel aanbidders van God zonder reden vervolgd. Het voorbeeld dat die grote „wolk van getuigen” heeft gegeven, kan ons aanmoedigen om onze christelijke wedloop met volharding te lopen. — Hebreeën 11:32-38; 12:1.
4 Job wordt in de bijbel beschreven als een toonbeeld van volharding. „Ziet! Wij prijzen hen die hebben volhard, gelukkig”, schreef Jakobus. „Gij hebt van de volharding van Job gehoord en hebt gezien hoe Jehovah het heeft laten aflopen, dat Jehovah zeer teder in genegenheid en barmhartig is” (Jakobus 5:11). Jobs ervaring geeft ons een voorproefje van de beloning die getrouwen die door Jehovah gezegend worden, te wachten staat. En wat nog belangrijker is, er worden waarheden door onthuld waar we in tijden van tegenspoed ons voordeel mee kunnen doen. Het boek Job helpt ons de volgende vragen te beantwoorden: Waarom moeten we als we een beproeving ondergaan, proberen te begrijpen welke fundamentele strijdpunten erbij betrokken zijn? Welke eigenschappen en instelling zijn nodig om te volharden? Hoe kunnen we medechristenen die het moeilijk hebben een hart onder de riem steken?
Het complete beeld krijgen
5. Wat is het belangrijkste punt om in gedachte te houden als we met beproevingen of verleidingen te maken krijgen?
5 Willen we ons geestelijke evenwicht bewaren als we met tegenspoed te kampen hebben, dan moeten we begrijpen wat er allemaal bij betrokken is. Anders kunnen persoonlijke problemen onze geestelijke kijk vertroebelen. Het gaat er in eerste instantie om dat we loyaal blijven aan God. Onze hemelse Vader doet een persoonlijk beroep op ons: „Wees wijs, mijn zoon, en verheug mijn hart, opdat ik een antwoord kan geven aan hem die mij hoont” (Spreuken 27:11). Wat een uniek voorrecht! Ondanks onze zwakheden en tekortkomingen kunnen we onze Schepper blij maken. Hoe? Door uit liefde voor Jehovah beproevingen te verduren en verleidingen te weerstaan. Ware christelijke liefde verduurt alle dingen. Die liefde faalt nimmer. — 1 Korinthiërs 13:7, 8.
6. Hoe hoont Satan Jehovah, en hoe ver gaat hij daarin?
6 Het boek Job laat er geen twijfel over bestaan dat het Satan is die Jehovah hoont. Het onthult ook dat deze onzichtbare vijand boosaardig is en onze band met God wil verwoesten. Zoals geïllustreerd wordt in het geval van Job, beschuldigt Satan in wezen alle aanbidders van Jehovah van zelfzuchtige motieven en probeert hij te bewijzen dat hun liefde voor God kan verkoelen. Hij hoont God al duizenden jaren. Toen Satan uit de hemel werd geworpen, beschreef een stem uit de hemel hem als „de beschuldiger van onze broeders”; de stem zei ook dat hij die beschuldigingen „dag en nacht voor onze God” uitte (Openbaring 12:10). Door onze trouwe volharding kunnen we laten zien dat zijn beschuldigingen ongegrond zijn.
7. Hoe kunnen we het beste op lichamelijke zwakte reageren?
7 We moeten bedenken dat de Duivel elke beproeving die we ondergaan, zal aangrijpen om te proberen een wig te drijven tussen ons en Jehovah. Wanneer probeerde hij Jezus te verleiden? Toen Jezus vele dagen gevast had en dus hongerig was (Lukas 4:1-3). Maar Jezus was geestelijk sterk genoeg om de verzoekingen van de Duivel krachtig van de hand te wijzen. Het is dan ook heel belangrijk om lichamelijke zwakte — misschien als gevolg van ziekte of ouderdom — te compenseren door geestelijke kracht! „Ook al vervalt de mens die wij uiterlijk zijn”, we geven het niet op omdat ’de mens die wij innerlijk zijn, stellig van dag tot dag wordt vernieuwd’. — 2 Korinthiërs 4:16.
8. (a) Hoe kunnen negatieve gedachten een ondermijnende uitwerking hebben? (b) Welke instelling had Jezus?
8 Ook negatieve gedachten hebben vaak een nadelige invloed op iemands geloof. Iemand zou zich kunnen afvragen: waarom laat Jehovah dit toe? En een ander, die onvriendelijk bejegend is, vraagt zich misschien af: hoe kan een broeder me in vredesnaam zo behandelen? Zulke gedachten zouden ertoe kunnen leiden dat we voorbijgaan aan de belangrijkste kwesties en alleen nog maar oog hebben voor onze persoonlijke omstandigheden. De fysieke gevolgen van Jobs ziekte waren catastrofaal, maar de emotionele schade die Job ondervond als gevolg van zijn frustratie over zijn drie misleide vrienden, deed er waarschijnlijk niet voor onder (Job 16:20; 19:2). De apostel Paulus gaf bovendien te kennen dat iemand door lang kwaad te blijven ’de Duivel een plaats kan toestaan’, hem een kans kan geven (Efeziërs 4:26, 27). In plaats van hun frustratie of woede op anderen af te reageren of zich blind te staren op de onrechtvaardigheid van een situatie, doen christenen er goed aan Jezus’ voorbeeld na te volgen door ’zich te blijven toevertrouwen aan degene die rechtvaardig oordeelt’, Jehovah God (1 Petrus 2:21-23). Als we dezelfde „gezindheid” hebben als Jezus kan dat een enorme bescherming zijn tegen Satans aanvallen. — 1 Petrus 4:1.
9. Welke verzekering geeft God ons in verband met lasten die we te dragen hebben of verzoekingen waar we voor komen te staan?
9 We moeten onze problemen vooral nooit zien als een bewijs dat we niet meer Gods gunst genieten. Die misvatting berokkende Job veel pijn toen hij door zijn zogenaamde vertroosters op hardvochtige wijze onder vuur werd genomen (Job 19:21, 22). De bijbel geeft ons de geruststellende verzekering: „Met kwade dingen kan God niet worden beproefd, noch beproeft hij zelf iemand” (Jakobus 1:13). Jehovah belooft daarentegen dat hij ons zal helpen elke last die op ons rust te dragen en dat hij in een uitweg zal voorzien voor elke verzoeking waarmee we worden geconfronteerd (Psalm 55:22; 1 Korinthiërs 10:13). Door in moeilijke tijden dicht tot God te naderen, kunnen we een juiste kijk op de dingen behouden en erin slagen de Duivel te weerstaan. — Jakobus 4:7, 8.
Wat ons kan helpen te volharden
10, 11. (a) Wat hielp Job te volharden? (b) Hoe was het hebben van een goed geweten een hulp voor Job?
10 Ondanks Jobs trieste situatie, die nog werd verergerd door zijn eigen verwarring over de ware oorzaak van zijn ellende en de verbale mishandeling door zijn ’vertroosters’, bewaarde Job zijn rechtschapenheid. Wat kunnen we van zijn volharding leren? De belangrijkste reden waarom hij kon volharden, was ongetwijfeld zijn trouw aan Jehovah. Hij ’vreesde God en week van het kwaad’ (Job 1:1). Dat was zijn manier van leven. Job weigerde Jehovah de rug toe te keren, ook al begreep hij niet waarom alles plotseling fout ging. Hij was van mening dat hij God zowel in goede als in slechte tijden moest dienen. — Job 1:21; 2:10.
11 Dat Job een goed geweten had, was kennelijk ook een troost. Toen het ernaar uitzag dat hij zou sterven, was het vertroostend te weten dat hij zijn best had gedaan om anderen bij te staan, dat hij zich aan Jehovah’s rechtvaardige maatstaven had gehouden en dat hij geen enkele vorm van valse aanbidding had beoefend. — Job 31:4-11.
12. Hoe reageerde Job op de hulp die Elihu hem gaf?
12 Dat neemt natuurlijk niet weg dat Jobs kijk in sommige opzichten gecorrigeerd moest worden. Hij aanvaardde die correctie nederig, en ook dat hielp hem te volharden. Job luisterde respectvol naar Elihu’s wijze raad en reageerde positief op Jehovah’s correctie. „Ik [heb] gesproken, maar zonder begrip te hebben”, gaf hij toe. „Daarom herroep ik, en ik heb werkelijk berouw in stof en as” (Job 42:3, 6). Hoewel Job nog steeds ernstig ziek was, verheugde hij zich erover dat die verandering in zijn denken hem dichter tot God had gebracht. „Ik ben te weten gekomen dat gij alles vermoogt”, zei hij over Jehovah (Job 42:2). Dankzij Jehovah’s beschrijving van Zijn grootsheid ging Job veel duidelijker beseffen hoe nietig hij was in verhouding tot de Schepper.
13. Welk voordeel wierp het voor Job af barmhartig te zijn?
13 Tot slot is Job een geweldig voorbeeld in barmhartigheid. Zijn valse vertroosters hadden hem diep gekwetst, maar toen Jehovah aan Job vroeg om voor hen te bidden, gaf hij aan dat verzoek gehoor. Daarna herstelde Jehovah Jobs gezondheid (Job 42:8, 10). Het is duidelijk dat verbittering, in tegenstelling tot liefde en barmhartigheid, ons niet zal helpen te volharden. We varen er geestelijk wel bij als we geen wrok blijven koesteren, en Jehovah zal ons daarvoor zegenen. — Markus 11:25.
Wijze raadgevers helpen ons te volharden
14, 15. (a) Welke eigenschappen stellen een raadgever in staat opbouwende hulp te bieden? (b) Leg uit waarom Elihu Job zo goed kon helpen.
14 Nog een les die we kunnen leren uit het verslag over Job heeft te maken met de waarde van een wijze raadgever. Zo iemand is „een broeder die geboren wordt voor de tijd dat er benauwdheid is” (Spreuken 17:17). Zoals uit Jobs ervaring blijkt, doen sommige raadgevers meer kwaad dan goed. Een goede raadgever moet net als Elihu vriendelijkheid, empathie en respect tonen. Ouderlingen en andere rijpe christenen moeten soms de denkwijze corrigeren van een broeder of zuster die onder problemen gebukt gaat, en dan kunnen ze veel leren uit het boek Job. — Galaten 6:1; Hebreeën 12:12, 13.
15 Er vallen heel wat schitterende lessen te leren uit de manier waarop Elihu de kwestie aanpakte. Hij luisterde geduldig voordat hij op de onjuiste opmerkingen van Jobs drie metgezellen inging (Job 32:11; Spreuken 18:13). Elihu gebruikte Jobs naam en deed een beroep op hem als vriend (Job 33:1). In tegenstelling tot de drie valse vertroosters dacht Elihu niet van zichzelf dat hij beter was dan Job. „Ook ik werd uit leem gevormd”, zei hij. Hij wilde Jobs lijden niet door onnadenkende woorden erger maken dan het al was (Job 33:6, 7; Spreuken 12:18). In plaats van kritiek te hebben op Jobs vroegere gedrag prees Elihu hem voor zijn rechtvaardigheid (Job 33:32). En wat het belangrijkste is: Elihu bezag de dingen vanuit Jehovah’s standpunt, en hij hielp Job zich te concentreren op het feit dat Jehovah nooit onrechtvaardig zou handelen (Job 34:10-12). Hij moedigde Job aan op Jehovah te wachten in plaats van te proberen zijn eigen rechtvaardigheid aan te tonen (Job 35:2; 37:14, 23). Ouderlingen en anderen kunnen beslist hun voordeel doen met zulke lessen.
16. Hoe werden Jobs drie valse vertroosters werktuigen van Satan?
16 Elihu’s wijze raad is wel heel anders dan de kwetsende woorden van Elifaz, Bildad en Zofar. Tegen hen zei Jehovah: „Gij hebt niet naar waarheid over mij gesproken” (Job 42:7). Ook al zouden ze zich erop beroepen dat ze goede bedoelingen hadden gehad, ze gedroegen zich eerder als werktuigen van Satan dan als trouwe vrienden. Alle drie gingen ze er vanaf het allereerste moment van uit dat Job zijn ellende aan zichzelf te wijten had (Job 4:7, 8; 8:6; 20:22, 29). Volgens Elifaz stelt God geen vertrouwen in zijn aanbidders en maakt het hem niet uit of we rechtvaardig zijn of niet (Job 15:15; 22:2, 3). Elifaz beschuldigde Job zelfs van zonden die hij nooit had begaan (Job 22:5, 9). Elihu daarentegen bouwde Job geestelijk op, wat altijd het doel moet zijn van een liefdevolle raadgever.
17. Wat moeten we in gedachte houden als we beproevingen meemaken?
17 Er valt nog een les over volharding te leren uit het boek Job. Onze liefdevolle God ziet onze situatie, en hij kan en wil ons op verschillende manieren helpen. We hebben het al over de ervaring van Elsa Abt gehad. Het is interessant te zien tot welke conclusie zij kwam: „Voordat ik werd gearresteerd, had ik in een brief van een zuster gelezen dat Jehovah’s geest in tijden van zware beproeving een kalmte over je kan brengen. Ik dacht toen dat ze een beetje overdreef. Maar toen ikzelf beproevingen onderging, wist ik dat wat ze destijds zei, waar was. Het gebeurt werkelijk zo. Het is bijna niet voor te stellen als je dat niet zelf hebt meegemaakt. Toch heb ik dit werkelijk ondervonden. Jehovah helpt.” Elsa sprak niet over dingen die Jehovah duizenden jaren geleden, in de dagen van Job, kon doen of gedaan had. Ze had het over onze tijd. Ja, „Jehovah helpt”!
Gelukkig is hij die volhardt
18. Welke voordelen wierp het voor Job af dat hij volhardde?
18 Weinigen van ons zullen ooit zo zwaar beproefd worden als Job. Maar wat voor beproevingen we in dit samenstel ook te verduren krijgen, we hebben goede reden om net als Job onze rechtschapenheid te bewaren. Jobs volharding verrijkte in werkelijkheid zijn leven. Het maakte een beter mens van hem, maakte hem „volkomen” (Jakobus 1:2-4). Zijn band met God werd erdoor versterkt. „Van horen zeggen heb ik omtrent u vernomen, maar nu heeft mijn eigen oog u gezien”, verklaarde hij (Job 42:5). Satan bleek een leugenaar te zijn, want hij slaagde er niet in Jobs integriteit te verbreken. Honderden jaren later sprak Jehovah nog steeds over zijn dienstknecht Job als een voorbeeld van rechtvaardigheid (Ezechiël 14:14). Zijn bericht van onkreukbaarheid en volharding motiveert Gods volk zelfs in deze tijd nog.
19. Waarom denk je dat volharding de moeite waard is?
19 Toen Jakobus aan eerste-eeuwse christenen over volharding schreef, sprak hij over de voldoening die het schenkt te volharden. En hij gebruikte het voorbeeld van Job om hen eraan te herinneren dat Jehovah zijn trouwe aanbidders rijk beloont (Jakobus 5:11). We lezen in Job 42:12: „Wat Jehovah betreft, hij zegende het einde van Job daarna meer dan zijn begin.” Job kreeg van God het dubbele van wat hij verloren had, en er was hem nog een lang en gelukkig leven beschoren (Job 42:16, 17). Zo zal ook alles wat we nu, gedurende het einde van dit samenstel, misschien aan pijn, lijden en hartzeer moeten verduren, in Gods nieuwe wereld verdwenen en vergeten zijn (Jesaja 65:17; Openbaring 21:4). We hebben over de volharding van Job gehoord, en we zijn vastbesloten om met Jehovah’s hulp Jobs voorbeeld te volgen. De bijbel belooft: „Gelukkig is de man die beproeving blijft verduren, want nadat hij is goedgekeurd, zal hij de kroon des levens ontvangen, die Jehovah beloofd heeft aan hen die hem blijven liefhebben.” — Jakobus 1:12.
Overzichtsvragen
• Hoe kunnen we Jehovah’s hart verheugen?
• Waarom moeten we onze problemen niet zien als een bewijs dat we Gods gunst niet meer genieten?
• Wat hielp Job te volharden?
• Hoe kunnen we Elihu’s voorbeeld volgen als we geloofsgenoten proberen te sterken?
[Illustratie op blz. 28]
Een goede raadgever toont vriendelijkheid, empathie en respect
[Illustraties op blz. 29]
Elsa en Harald Abt