Ik wilde heel graag dove mensen helpen

Ik ben geboren in 1941 in Virrat (Finland). Allebei mijn ouders, veel van onze familieleden en mijn jongere broer en zus waren doof. We communiceerden in gebarentaal.

Ik leer prachtige dingen uit de Bijbel

Op de kostschool waar ik naartoe ging, zo’n 240 kilometer van waar ik woonde, was het streng verboden om gebarentaal te gebruiken. In die tijd werd op Finse dovenscholen de orale onderwijsmethode gebruikt. We werden dus gedwongen om de gesproken taal te leren en om te leren liplezen. Als onze leraren ons zagen gebaren, sloegen ze ons zo hard met een liniaal of stok dat onze vingers nog dagenlang opgezwollen waren.

Na de middelbare school ging ik naar een landbouwschool. Mijn ouders hadden een boerderij, en ik moest de kneepjes van het vak leren. Toen ik op een keer thuiskwam, zag ik op tafel De Wachttoren en Ontwaakt! liggen. Mijn vader zei dat daarin prachtige dingen uit de Bijbel werden uitgelegd en dat hij en mijn moeder Bijbelstudie kregen van een horend echtpaar. Dat echtpaar communiceerde met mijn ouders met pen en papier.

Mijn vader vertelde me dat de aarde onder Gods Koninkrijk een prachtig paradijs zal worden en dat de doden tot leven zullen worden gewekt. Maar ik had geleerd dat mensen na hun dood naar de hemel gaan. Ik dacht dat hij het waarschijnlijk verkeerd begrepen had, omdat de Getuigen geen gebarentaal gebruikten om met hem te communiceren.

De volgende keer dat het echtpaar kwam, stelde ik ze vragen over de dingen die mijn vader me verteld had. ‘Je vader heeft gelijk’, zeiden ze. Vervolgens lieten ze me zien wat Jezus over de opstanding zei in Johannes 5:28, 29. Ze vertelden dat God alle slechtheid van de aarde zal wegdoen en dat mensen voor eeuwig in vrede zullen leven en volmaakt gezond zullen zijn (Psalm 37:10, 11; Daniël 2:44; Openbaring 21:1-4).

Ik wilde daar meer over weten en begon de Bijbel te bestuderen met Antero, een Getuige die horend was. Omdat hij geen gebarentaal kende, beantwoordde ik de studievragen door mijn antwoorden op papier te zetten. Antero las dan mijn antwoord en schreef er extra vragen of opmerkingen bij. Op die manier gaf hij me geduldig elke week twee uur lang studie.

In 1960 bezocht ik een congres van Jehovah’s Getuigen waar het programma in gebarentaal werd vertaald. Op vrijdagmiddag werd meegedeeld dat er de volgende dag een doop zou plaatsvinden. Dus nam ik op zaterdagochtend mijn zwembroek en een handdoek mee, en ik liet me dopen!a Niet lang daarna werden ook mijn ouders en mijn jongere broer en zus gedoopt.

De Bijbelse waarheid met anderen delen

Ik wilde wat ik had geleerd graag met andere doven delen, en de beste manier om hen te bereiken was via gebarentaal. In het begin predikte ik ijverig tot de doven in mijn geboorteplaats.

Niet lang daarna verhuisde ik naar Tampere, een grote industriestad. Ik zocht daar naar doven door van huis tot huis te gaan en de huisbewoners te vragen of ze mensen kenden die doof waren. Op die manier begon ik verschillende Bijbelstudies, en na een paar jaar waren er in Tampere al meer dan tien dove verkondigers.

In 1965 ontmoette ik een lieve zuster, Maire. Een jaar later trouwden we. Maire leerde al snel gebarentaal, en in de vijftig jaar dat we Jehovah samen hebben gediend, is ze altijd een trouwe en hardwerkende partner geweest.

Twee jaar na ons trouwen kregen we een zoon, Marko, die horend was. Thuis leerde hij Fins, zijn moedertaal, en Finse Gebarentaal. Marko liet zich dopen toen hij 13 was.

Na verloop van tijd kreeg onze gebarentaalgroep in Tampere er veel nieuwe mensen bij. Daarom verhuisden we in 1974 naar een andere stad, Turku. Daar waren nog geen dove Getuigen. Opnieuw zochten we naar doven door van huis tot huis te gaan. In de periode dat we in Turku dienden, zijn 12 van mijn Bijbelstudenten gedoopt.

Prediken in de Baltische staten

In 1987 werd Marko uitgenodigd om op Bethel te dienen. Onze gebarentaalgroep in Turku was ondertussen een sterke groep geworden, dus begonnen we opnieuw plannen te maken om te verhuizen.

Rond die tijd werd ons werk in Oost-Europa weer toegestaan. Daarom ging ik in januari 1992 samen met een andere dove broeder naar Tallinn (Estland).

We kwamen in contact met een zuster van wie de broer doof was. Hoewel hij geen interesse had in de Koninkrijksboodschap, was hij zo vriendelijk ons in contact te brengen met veel doven in Estland. Op de laatste avond van ons bezoek nam hij ons mee naar een vergadering van de Estische dovenvereniging in Tallinn. We zorgden dat we er al vroeg waren, zodat we op een van de tafels tijdschriften en boeken in het Estisch en het Russisch konden neerleggen. Er werden zo’n 100 boeken en 200 tijdschriften meegenomen, en zo’n 70 personen gaven ons hun contactgegevens. Die avond werd de basis gelegd voor de prediking in gebarentaal in Estland!

Vanaf toen maakten Maire en ik geregeld uitstapjes naar Estland om er te prediken. We gingen minder werken zodat we in de gewone pioniersdienst konden. In 1995 gingen we dichter bij Helsinki wonen, waardoor we makkelijker de ferry naar Tallinn konden nemen. Onze prediking in Estland had meer succes dan we ooit hadden verwacht!

We leidden veel Bijbelstudies, zo veel als we maar aankonden, en 16 van onze Bijbelstudenten maakten vorderingen tot de doop. Twee van hen waren vleselijke zussen die zowel blind als doof waren. Tijdens het studeren gebruikten we tactiele gebarentaal, waarbij de gebaren worden gevoeld met de handen.

Het was een uitdaging om de Bijbel te bestuderen met doven. Er waren toen in ons gebied nog geen gebarentaalpublicaties. Daarom maakte ik uitvoerig gebruik van mooie afbeeldingen in onze publicaties, die ik uitknipte en in een schrift plakte.

Het bijkantoor in Finland vroeg me om naar Letland en Litouwen te gaan om te kijken hoe we in die landen meer konden doen voor mensen die afhankelijk waren van gebarentaal. We bezochten die landen meerdere keren en hielpen de plaatselijke Getuigen om doven te vinden. Bijna elk land heeft zijn eigen gebarentaal. Daarom leerde ik de Estische, Letse en Litouwse Gebarentaal, en ook de Russische Gebarentaal, die gebruikt wordt door dove Russen in de Baltische staten.

Nadat we acht jaar lang Estland en andere Baltische staten hadden bezocht, werd helaas bij Maire de ziekte van Parkinson geconstateerd, waardoor we moesten stoppen.

Extra hulp voor de doven

In 1997 werd er op het Finse bijkantoor een vertaalteam voor gebarentaal gevormd. Omdat Maire en ik in de buurt woonden, konden we helpen bij het maken van gebarentaalpublicaties, wat ik nog steeds af en toe mag doen. We werkten samen met onze zoon, Marko. Later mocht hij met zijn vrouw, Kirsi, helpen bij het opleiden van gebarentaalteams in andere landen.

Daarnaast organiseerde het bijkantoor cursussen om horende verkondigers gebarentaal te leren. Dankzij die cursussen hebben velen zich aangesloten bij een gebarentaalgroep of -gemeente. Ze ondersteunen de prediking en de vergaderingen en hebben verantwoordelijkheden in de gemeente.

Ik heb nog steeds het verlangen om anderen te helpen

In 2004 mochten Maire en ik helpen bij het vormen van de eerste Finse Gebarentaalgemeente in Helsinki. Binnen drie jaar was het een sterke, ijverige gemeente met veel pioniers.

Opnieuw begonnen we plannen te maken om te verhuizen naar een gebied waar meer behoefte was. In 2008 gingen we in de buurt van Tampere wonen om de gebarentaalgroep te ondersteunen die we 34 jaar daarvoor hadden verlaten. Een jaar later werd die gebarentaalgroep de tweede gebarentaalgemeente in Finland.

Helaas ging Maires gezondheid steeds verder achteruit. Ik heb met veel liefde voor haar gezorgd tot aan haar dood in 2016. Hoewel ik Maire heel erg mis, kijk ik ernaar uit haar weer te zien in de nieuwe wereld, waar geen ziekte meer zal zijn (Jesaja 33:24; Openbaring 21:4).

Ondertussen is mijn verlangen om het goede nieuws met andere doven te delen — iets waar ik me de afgelopen 60 jaar volledig voor heb ingezet — nog steeds even sterk!