3:3

opnieuw geboren: Jezus onthult aan Nikodemus dat een mens opnieuw geboren moet worden om Gods Koninkrijk te kunnen zien. Uit Nikodemus’ reactie in vers 4 blijkt dat hij bij Jezus’ woorden dacht aan een letterlijke tweede geboorte als mens. Maar Jezus zegt dat iemand bij deze tweede geboorte ‘uit (...) geest wordt geboren’ (Jo 3:5). Degenen die ‘Gods kinderen worden’, ‘zijn niet geboren uit bloed, uit vleselijke wil of uit de wil van een man, maar uit God’ (Jo 1:12, 13). In 1Pe 1:3, 23 gebruikt Petrus een synonieme Bijbelse uitdrukking en zegt hij dat gezalfde christenen ‘een nieuwe geboorte’ krijgen. Hoewel de meeste Bijbelvertalingen de uitdrukking ‘opnieuw geboren’ gebruiken, zijn er Bijbels die het weergeven met ‘van bovenaf geboren’. Dat is ook een mogelijke weergave, want het Griekse woord anothen betekent gewoonlijk ‘van boven(af)’ (Jo 3:31; 19:11; Jak 1:17; 3:15, 17). Beide weergaven zijn in overeenstemming met de gedachte dat personen die het Koninkrijk binnengaan een nieuwe geboorte ervaren die ‘uit God’ en dus van boven komt (1Jo 3:9). Maar gezien de reactie van Nikodemus wordt de Griekse term in deze context ook opgevat in de betekenis ‘opnieuw’, ‘weer’.

het Koninkrijk van God: Deze uitdrukking komt in Johannes’ evangelie maar twee keer voor (Jo 3:5; zie aantekeningen bij Mt 3:2 en Mr 1:15).