4:6

Jakobsput: Traditioneel wordt de put in verband gebracht met Bir Jaʽqub (Beʼer Jaʽaqov), zo’n 2,5 km ten ZO van het huidige Nabloes, niet ver van Tell Balata, de plaats waar Sichem lag. Dit is een diepe put, waarin het waterpeil nooit tot de rand stijgt. Bij metingen die in de 19de eeuw zijn gedaan, was de put zo’n 23 m diep. Op de bodem ligt puin, dus misschien is de put in het verleden nog dieper geweest (Jo 4:11). Omdat de put normaal van omstreeks eind mei tot de herfstregens droogstaat, denken sommigen dat hij door regenwater en grondwater gevoed wordt. Anderen denken dat de put ook gevoed wordt door een bron. (Zie aantekening bij put in dit vers.) De Bijbel zegt niet rechtstreeks dat Jakob de put gegraven heeft, maar geeft wel aan dat Jakob in deze omgeving een stuk grond had (Ge 33:18-20; Joz 24:32). Waarschijnlijk heeft Jakob deze put gegraven of laten graven, misschien om zijn grote huishouden en kudden van water te voorzien. Op die manier kon hij problemen met de buren voorkomen, die ongetwijfeld eigenaar waren van de andere waterbronnen in de omgeving. Het kan ook zijn dat hij een extra watertoevoer nodig had voor het geval andere putten in de omgeving opdroogden.

Vermoeid: Dit is de enige plek in de Bijbel waar wordt gezegd dat Jezus ‘vermoeid’ was. Het was rond 12.00 uur, en die ochtend had Jezus waarschijnlijk de reis gemaakt van het Jordaandal in Judea naar Sichar in Samaria, een steile klim van bijna 900 m (Jo 4:3-5; zie App. A7).

put: Of ‘bron’. In deze context wordt er met twee verschillende Griekse woorden verwezen naar de Jakobsput in Sichar. Het Griekse woord pege, dat in dit vers twee keer met ‘put’ wordt vertaald, duidt vaak op een bron waar water uit de grond opwelt, zoals bij de Jakobsput het geval geweest kan zijn. In Jak 3:11 wordt dit woord gebruikt voor een letterlijke ‘bron’ en in Jo 4:14, waar het ook is weergegeven met ‘bron’, wordt het figuurlijk gebruikt. In Jo 4:12 wordt er naar de Jakobsput verwezen met het Griekse woord frear. Dit woord kan duiden op een put, een waterreservoir of een verticale schacht (1Sa 19:22, Septuaginta; Lu 14:5; Opb 9:1). Waterputten werden vaak gevoed door een natuurlijke bron en soms werden ze verder uitgegraven. Dat kan verklaren waarom ‘bron’ en ‘put’ hier door elkaar worden gebruikt voor dezelfde watertoevoer. (Zie aantekening bij Jakobsput in dit vers.)

rond het zesde uur: Dat wil zeggen rond 12.00 uur. (Zie aantekening bij Mt 20:3.)