Die afschuwelijke vliegen — Nuttiger dan u denkt?

DE MEESTEN van ons bezien vliegen als òf vervelende lastposten òf een uitgesproken gevaar voor de samenleving. Maar biologen ontdekken nu dat vliegen, hoe hinderlijk ze ook mogen zijn, nuttiger zijn dan wij misschien denken.

Veel soorten besteden een groot deel van de dag aan het bezoeken van bloemen, snackbars die hun insektenklanten zowel nectar als stuifmeel bieden. Sommige vliegen die de voedingsstoffen uit stuifmeel kunnen halen — een prestatie op zich — zijn van dit energierijke voedsel afhankelijk voor de vorming van hun eitjes.

Bij het bezoeken van de ene bloem na de andere nemen de vliegen onvermijdelijk kleverige stuifmeelkorrels mee, die zich aan hun lichaam hechten. Eén vlieg die zorgvuldig door biologen onderzocht werd, had 1200 stuifmeelkorrels op zijn lichaam! Nu er meer onderzoek is gedaan naar de bestuivingsrol van vliegen, hebben wetenschappers ontdekt dat sommige bloemen voor hun overleving van vliegen afhankelijk zijn.

Het blad Natural History beschrijft een reeks experimenten die werden uitgevoerd in Colorado (Noord-Amerika). Gewone vliegen van de familie Muscidae, waartoe ook de huisvlieg behoort, werden bestoven met felle kleuren zodat ze gemakkelijk te traceren waren. Na hun dagelijkse activiteit nauwlettend gevolgd te hebben, waren de onderzoekers verrast te ontdekken dat voor sommige wilde bloemen de vliegen belangrijker bestuivers waren dan de bijen en dat ze een stuk verder vlogen dan bijen.

Hoe belangrijk is het werk van de vliegen? Over sommige bloemen werden netten gespannen zodat ze niet bezocht konden worden. Deze bloemen droegen helemaal geen zaad — in scherpe tegenstelling tot de vruchtbare bloemen vlakbij die door vliegen waren bestoven. Hoewel er bloemen waren die voornamelijk door bijen bestoven werden, deden in het geval van soorten zoals het wilde vlas of de wilde ooievaarsbek, de vliegen op sommige hoogten ruim negentig procent van dit werk.

Tot welke gevolgtrekking kwamen Carol Kearns en David Inouye, twee van de onderzoekers? „Voor veel wilde bloemen in de Colorado Rockies stellen de vliegen dus de bijen, vlinders en kolibries in de schaduw . . . Zonder deze insekten, die door de meeste mensen enigszins weerzinwekkend worden gevonden, zouden veel van de wilde bloemen die een bezoek aan een alpenweide zo schitterend maken, geen zaad zetten.” Er is geen twijfel mogelijk, vliegen hebben hun nut!