„Hij doet oorlogen ophouden”
„HET was 8 augustus 1942. Japanse strijdkrachten hadden een deel van de Amerikaanse Aleoeten bezet met de bedoeling de westkust van de Verenigde Staten aan te vallen. Ik was ingedeeld bij een groep vliegtuigen van de Amerikaanse marine die erop af moest om een torpedo-aanval op de Japanse schepen uit te voeren.
Tijdens de aanval werden wij door vijandelijk vuur getroffen en onze radar werd buiten werking gesteld. Door een dikke mist koersten wij terug naar onze basis, langs de schijnbaar eindeloze eilandenketen van de Aleoeten — zonder ons fundamentele navigatiemiddel, ons radarsysteem. Wij konden ons niet meer oriënteren. Wij wisten dat wij links van ons de eilanden met hun bergen hadden. Maar hoe ver van ons vandaan? Het zicht was nagenoeg nihil. Plotseling schreeuwde de captain: ’We vliegen te pletter!’
Toen wist ik niets meer totdat ik bijkwam. Ons vliegtuig had een berg geraakt en op de een of andere manier was ik uit het wrak geslingerd. Ik kon zien dat ons vliegtuig nog steeds brandde. Het staartstuk was afgebroken. Als er nog overlevenden waren, moesten die zich daarin bevinden.”
Het bovenstaande werd verteld door Harley Miller, die het overleefde. Een foto van wat er van het vliegtuig overbleef, vindt u op bladzijde 13. Wat is er met de andere acht bemanningsleden gebeurd? Daarover vertelt Harley in het volgende artikel. Wij raden u aan zijn verslag te lezen, niet als oorlogsverhaal, maar als het verhaal van een man die uiteindelijk vrede vond.
Tijdens zijn carrière bij de marine heeft Harley heel wat mensen zien sterven. Zij vertegenwoordigden maar een fractie van de totale tol aan doden van de Tweede Wereldoorlog, maar het waren er genoeg om hem de volkomen zinloosheid van oorlogen te laten inzien en zich af te vragen: Waarom?
Is de mens nu wijzer?
Tijdens de Tweede Wereldoorlog eiste de dood maar liefst zo’n 55 miljoen mensenlevens — militairen en burgers. In wat een verdriet en ellende werd de wereld gedompeld! Miljoenen weduwen en wezen moesten maar zien het hoofd boven water te houden. Toen in 1945 de oorlog eindigde, lag de vraag dan ook voor de hand: Zal er ooit een eind aan oorlog komen?
Het trieste antwoord sinds 1945 luidt dat de mens nog niets wijzer geworden is. Nog steeds bereiden naties zich voor op oorlog en nog steeds voeren ze oorlog. Tijdens een onlangs gehouden conferentie over het lot van de aarde gaf oud-admiraal Gene La Rocque te kennen dat er volgens het Pentagon sedert het einde van de Tweede Wereldoorlog 270 oorlogen hebben gewoed. Hij voegde eraan toe dat alleen al de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie 20.000 kernwapens bezitten en hij waarschuwde: „Als wij op de huidige weg voortgaan, is een kernoorlog onvermijdelijk.”
Toch blijven regeringen, net als wilde beesten, hun geschillen met bloedvergieten beslechten, maar gewoonlijk niet met het bloed van de politieke heersers. En wanneer de naties dan niet met elkaar in oorlog zijn, klampen ze zich vast aan een broze vrede die op wederzijdse afschrikking is gebaseerd — de theorie van Wederzijds Gegarandeerde Vernietiging. Maar waarom? Waarom schijnt oorlog in de menselijke geschiedenis onvermijdelijk te zijn? Is er een oplossing voor?
Waarom zijn er oorlogen?
Psychologen en antropologen dragen allerlei theorieën aan om dit verschijnsel te verklaren. Natuurlijk wortelen hun denkbeelden in de evolutietheorie en de opvatting dat de mens slechts een hoger dier is. Daarom zeggen sommigen dat „agressie onontbeerlijk is voor het overleven van de mensheid”. Zo is dus een bijprodukt van de evolutietheorie de rechtvaardiging van oorlog.
Er zijn echter ook psychologen voor wie oorlog niet slechts het gevolg is van instinctieve agressie. Zij zijn de mening toegedaan dat oorlog een verworven kenmerk is, het gevolg van jeugdfrustraties. Zij zijn dan ook voorstanders van tolerantere kinderjaren en een tolerantere maatschappij. Maar is, nu de westerse wereld haar tolerante maatschappij heeft, de oorlogsdreiging daardoor afgenomen?
Robert Leckie kwam in zijn boek Warfare (Oorlogvoering) tot de gevolgtrekking: „Oorlog . . . is niet verklaarbaar in biologische termen. Het schijnt veeleer een maatschappelijk, politiek en juridisch probleem te zijn. . . . De samenleving zelf schijnt de grondoorzaak van oorlog te zijn en zolang grote samenlevingen — soevereine staten — grote en ongecontroleerde macht blijven bezitten, zal oorlog onvermijdelijk blijven.” — Wij cursiveren.
Bijna 2000 jaar geleden vroeg Jezus’ halfbroer Jakobus ten aanzien van de vroeg-christelijke gemeente: „Waar komt toch al die strijd en onenigheid [letterlijk, in het Grieks, „oorlogen en gevechten”, Kingdom Interlinear] bij u vandaan? Is het niet van al die hartstochten, die u niet met rust laten? U zet ergens uw zinnen op, maar u krijgt het niet . . . U wilt iets hebben maar kunt het niet bemachtigen.” — Jakobus 4:1, 2, Groot Nieuws Bijbel.
Deze woorden verschaffen de sleutel tot de grondoorzaken van oorlog — afgunst, eerzucht, hebzucht, een situatie die nu al zo’n 6000 jaar bestaat (Genesis 4:2-10). Hoe vaak zijn er geen oorlogen gevoerd om gebied, bezittingen en bodemschatten! Trots, nationalisme, loyaliteit en vreemdelingenhaat worden gemanipuleerd om de oorlogskrachten te mobiliseren. Er bestaat echter een grondoorzaak die nog dieper gaat dan deze oppervlakkige oorzaken.
Een grondoorzaak genegeerd
Natuurlijk is er bij al hun gissingen één factor die bijna alle deskundigen verkiezen te negeren — de onzichtbare macht die de mensheid het liefst verdeeld en in oorlog houdt. Het is een macht die de mensheid opzettelijk op oneindig veel manieren op een dwaalspoor brengt — hetzij via religie, politiek of het najagen van genoegens. Die macht wordt in de bijbel duidelijk geïdentificeerd. Zo lezen wij bijvoorbeeld: „Wij weten dat wij uit God voortspruiten, maar de gehele wereld ligt in de macht van de goddeloze” (1 Johannes 5:19). Wie is die „goddeloze”? Jezus zelf identificeerde hem toen hij de Farizeeën die eropuit waren hem te vermoorden toevoegde: „Gij zijt uit uw vader de Duivel, en gij wenst de begeerten van uw vader te doen. Die was een doodslager toen hij begon, en hij stond niet vast in de waarheid, omdat er geen waarheid in hem is. Wanneer hij de leugen spreekt, spreekt hij overeenkomstig zijn eigen aard, want hij is een leugenaar en de vader van de leugen.” — Johannes 8:44.
Ja, de invloed die ten grondslag ligt aan de zucht tot oorlog bij de mens is de goddeloze geestenheerser, Satan de Duivel. Hij en zijn demonenvolgelingen met hun sadistische inslag houden de mensheid bezig met oorlogen en oorlogsvoorbereidingen. Weliswaar protesteren miljoenen tegen kernwapens en eisen zij een bevriezing, maar zij voelen niets voor de enige ware oplossing — de heerschappij van Gods koninkrijk in handen van Christus. Zo slaagt Satan erin ’de gehele bewoonde aarde te misleiden’ (Openbaring 12:9). Hij houdt de mensheid bezig met zinloze activiteiten; hij laat hen naar vrede streven maar zich tevens vastklampen aan de elementen die juist tot oorlog leiden — bekrompen nationalistische belangen.
Hoe zal er vrede tot stand komen?
De al eerder geciteerde Robert Leckie verklaart: „Beoefenaars van de sociale wetenschappen zeggen dat de functie van oorlog achterhaald is . . . en dat het strijdlustig instinct dat haar voedingsbodem vormt in bedwang gehouden kan worden door onderwijs, wetten en ethiek.” (Wij cursiveren.) Deze zienswijze van geleerden stemt onbedoeld overeen met de bijbelse oplossing voor oorlog, die ook gebaseerd is op „onderwijs, wetten en ethiek”. De profeet Jesaja gaf zo’n 2700 jaar geleden die weg naar de vrede aan met de woorden: „En vele volken zullen stellig heengaan en zeggen: ’Komt, en laten wij opgaan naar de berg van Jehovah, naar het huis van de God van Jakob; en hij zal ons onderrichten omtrent zijn wegen, en wij zullen stellig zijn paden bewandelen.’ Want uit Sion zal de wet uitgaan, en het woord van Jehovah uit Jeruzalem. En hij zal stellig richten onder de natiën en de zaken rechtzetten met betrekking tot vele volken. En zij zullen hun zwaarden tot ploegscharen moeten slaan en hun speren tot snoeimessen. Natie zal tegen natie geen zwaard opheffen, en zij zullen de oorlog niet meer leren.” — Jesaja 2:3, 4.
Wat geeft deze profetie te kennen? Dat mensen uit vele naties Jehovah’s wet, heerschappij en soevereiniteit zullen moeten erkennen. Zij zullen zich een nieuwe opleiding voor vrede moeten laten geven. Nederig zullen zij moeten zeggen: „Hij zal ons onderrichten omtrent zijn wegen, en wij zullen stellig zijn paden bewandelen.” Ja, zij zullen de wegen, of de „ethiek”, van de ware christelijke vrede leren en Jehovah’s paden bewandelen zoals die duidelijk door het volmaakte voorbeeld van zijn Zoon, Christus Jezus, aangegeven zijn. Het feit wil, dat Jehovah’s Getuigen als wereldomvattende beweging deze profetie al tientallen jaren vervullen — in weerwil van twee wereldoorlogen en alle andere conflicten waardoor de mensheid is geteisterd.
Wij moeten echter het feit onder de ogen zien dat blijvende vrede voor de gehele mensheid nooit door menselijke krachtsinspanningen alleen tot stand zal komen. Daar is iets veel groters voor nodig — niet slechts een internationale regering, waarvan velen zich voorstanders betonen — maar een supranationale regering, die ver boven alle kleinzielige politiek en nationalisme verheven is. En dat is Gods hemelse regering in handen van Christus. Ze vormt het enige deugdelijke middel om vrede te bewerkstelligen. — Matthéüs 6:9, 10.
Hoe zal die vrede tot stand komen? Daar de naties niet vrijwillig afstand zullen doen van hun nationale soevereiniteit, zullen ze er spoedig toe verplicht worden. Zoals de profeet Daniël voorzei: „En in de dagen van die koningen zal de God des hemels een koninkrijk oprichten dat nooit te gronde zal worden gericht. En het koninkrijk zelf zal aan geen ander volk worden overgedragen. Het zal al deze koninkrijken verbrijzelen en er een eind aan maken, en zelf zal het tot onbepaalde tijden blijven bestaan” (Daniël 2:44). Verder zal, zoals in Openbaring 20:1-3 staat vermeld, de voornaamste ophitser tot oorlog, Satan de Duivel, ’in de afgrond worden geslingerd’ en „voor duizend jaren” worden uitgeschakeld, „opdat hij de natiën niet meer zou misleiden”.
Het einde van de zelfzuchtige politieke koninkrijken of regeringen van de mensheid zal de weg vrijmaken voor de algehele vervulling van de hoop inboezemende woorden in Psalm 46:8-10, namelijk: „Komt, aanschouwt de activiteiten van Jehovah, hoe hij verbazingwekkende gebeurtenissen op de aarde heeft gesteld. Hij doet oorlogen ophouden tot het uiteinde der aarde. De boog verbreekt hij en hij slaat de speer werkelijk aan stukken; de wagens verbrandt hij in het vuur. ’Geeft u gewonnen en weet dat ik God ben. Ik zal stellig verhoogd worden onder de natiën, ik zal stellig verhoogd worden op de aarde.’” Ja, Jehovah’s soevereiniteit zal overal op aarde verhoogd worden. Die dag is nabij. — Matthéüs 24; Markus 13; Lukas 21.
Zou u ook graag het einde van alle oorlog zien? Wees er dan zeker van dat wij aan de vooravond staan van de geweldige tijd waarover David in Psalm 37:10, 11 sprak: „Nog maar een korte tijd en de goddeloze zal er niet meer zijn; . . . De zachtmoedigen daarentegen zullen de aarde bezitten, en zij zullen inderdaad hun heerlijke verrukking vinden in de overvloed van vrede.”