Is de bijbel geloofwaardig?

GELOOF of twijfel? Betrouwbaar of onbetrouwbaar? Deze alternatieven zijn deel gaan uitmaken van het alledaagse leven van de mens. Veel van wat wij lezen en horen, is onbetrouwbaar. De schrijver Aldous Huxley heeft eens over menselijke wijsheid gezegd: „Ondeugdelijke redenen zoeken voor wat men, om andere ondeugdelijke redenen, gelooft — dat is filosofie.”

Wat de wetenschap betreft: in alle grote nationale bibliotheken staan boekenplanken vol met wetenschappelijke werken die in de loop van de afgelopen vijftig jaar verouderd zijn geraakt. Geen wonder dat mensen datgene wat zij lezen, met een sceptische blik zijn gaan bekijken.

NEGATIEF TWIJFELEN OF POSITIEF ONDERZOEKEN?

In een wereld waarin scepticisme vaak een noodzakelijke bescherming is tegen misleiding en bedrog, kan iemand gemakkelijk in de gewoonte vervallen aan alles en iedereen te twijfelen. Vooral als men persoonlijk al eens het slachtoffer is geweest van bedrog, is dit begrijpelijk. Maar is het werkelijk bevredigend in een wereld van twijfel te leven? Kan iemand een krachtige overtuiging hebben als hij geen betrouwbare inlichtingenbron heeft?

Negatief getwijfel zal u niet ver brengen. Oprechte navorsingen en positief speurwerk kunnen daarentegen nuttig zijn voor de zoeker naar waarheid. Dit is op wetenschappelijk gebied het geval. In zijn meesterwerk Introduction à l’étude de la médecine expérimentale (Inleiding tot de studie van experimentele geneeskunde), verklaarde de Franse natuurgeleerde Claude Bernard: „Het eerste vereiste waaraan een geleerde die natuurverschijnselen onderzoekt, moet voldoen, is, volledig onafhankelijk te zijn in zijn denken. . . . Wie twijfelt is een ware geleerde — iemand die twijfels heeft over zichzelf en zijn eigen interpretatie der dingen, maar geloof stelt in de wetenschap.”

Volgens deze beroemde Franse fysioloog is bij wetenschappelijk speurwerk dus zowel twijfel als geloof betrokken. Een wetenschappelijk onderzoeker twijfelt of men op een bepaald terrein alles reeds weet, maar bij het uitvoeren van zijn experimenten is hij verplicht geloof te stellen in wat op andere terreinen als wetenschappelijke waarheid wordt beschouwd. Met andere woorden, hij trekt de wetenschap in haar geheel niet in twijfel. Zijn twijfels op een bepaald terrein zijn constructief, aangezien hij de belangen van de wetenschap hoopt te bevorderen door een nieuwe ontdekking te doen.

Hetzelfde kan op het terrein van religie het geval zijn. Zonder aan het bestaan van God te twijfelen, kan iemand terecht twijfels hebben over enkele van de leerstellingen die door zogenaamd christelijke kerken worden onderwezen. Een oprecht onderzoek kan de verwerping van religieuze dwaling tot resultaat hebben; het kan ook tot de ontdekking van ware aanbidding leiden. Maar op grond waarvan kan dat onderzoek worden ingesteld?

DE BIJBEL — EEN BASIS VOOR GELOOF

De universeel erkende basis voor het onderzoeken van de christelijke religie is de bijbel. Het is interessant dat de bijbel zelf geen blind geloof van zijn lezers verlangt. Hij waarschuwt tegen lichtgelovigheid met de woorden: „Iedereen die onervaren is, hecht geloof aan elk woord, maar de schrandere geeft acht op zijn schreden” (Spr. 14:15). En wederom: „Vergewist u van alles, houdt vast aan dat wat voortreffelijk is” (1 Thess. 5:21). Dit houdt in dat wij een zorgvuldig onderzoek moeten instellen, dingen moeten uitvorsen, ons „denkvermogen” moeten gebruiken en vervolgens moeten vasthouden aan wat waar blijkt te zijn. — Rom. 12:1, 2.

Door aldus te redeneren en dingen voor zichzelf vast te stellen, wordt iemand in staat gesteld een overtuiging te verkrijgen. En een dergelijke overtuiging leidt tot geloof. Volgens de bijbelse definitie is „geloof . . . de verzekerde verwachting van dingen waarop wordt gehoopt, de duidelijke demonstratie van werkelijkheden die echter niet worden gezien” (Hebr. 11:1). Bijbels geloof vereist een „demonstratie”, bewijzen. Er is kennis voor nodig om de soort van geloof te hebben die in de bijbel wordt aanbevolen. Iemand wordt niet met zo’n geloof geboren. Het is iets dat met kennis en ervaring groeit. De bijbel verklaart verder: „Het geloof [volgt] op hetgeen wordt gehoord. En hetgeen wordt gehoord, is op zijn beurt door middel van het woord omtrent Christus” (Rom. 10:17). En het echte „woord omtrent Christus” staat alleen in de bijbel.

GELOOF — EEN WENSELIJKE HOEDANIGHEID IN DEZE TIJD

Om uw geloof op te bouwen, hebt u kennis nodig en het vermogen deze te gebruiken. De bijbel noemt een dergelijk vermogen „wijsheid”. Dat u er iets aan kunt doen om zo’n wijsheid te verkrijgen, blijkt uit de volgende bijbelse raad: „Schiet iemand van u daarom te kort in wijsheid, dan moet hij God blijven vragen, want hij geeft aan allen edelmoedig en zonder verwijt; en ze zal hem gegeven worden. Maar hij moet in geloof blijven vragen, in het geheel niet twijfelend, want wie twijfelt, is gelijk een golf van de zee, die door de wind gedreven en heen en weer geslingerd wordt. . . . hij is een besluiteloos man, ongestadig in al zijn wegen.” — Jak. 1:5-8.

Is het niet duidelijk dat de mens in een wereld die door twijfels wordt verscheurd en die onzeker is met betrekking tot haar bestemming, een wereld die beproefde morele waarden overboord heeft gegooid, een geestelijk kompas nodig heeft waarop hij kan varen? Een twijfelaar is werkelijk „gelijk een golf van de zee, die door de wind gedreven en heen en weer geslingerd wordt”, ja, die zich door de veranderende filosofieën van besluiteloze mensen laat meeslepen. Zo iemand is nergens zeker van. Hij heeft geen overtuiging. Geen enkel argument, hoe logisch ook, kan hem overtuigen. Hij kan niet geloven omdat hij niet wil geloven.

STEL DE BIJBEL OP DE PROEF

Zulke sceptici twijfelen eraan of het leven werkelijk enige betekenis heeft. Zij zijn er tevreden mee hun levensduur (die korter is dan die van bepaalde dieren) uit te leven en dan te sterven, zonder de hoop eeuwig te leven. Wij hopen dat u, geachte lezer, tot degenen behoort die het onlogisch vinden te denken dat de mens slechts zeventig of tachtig jaar leeft om dan te sterven, waarbij al zijn vergaarde kennis en ervaring voorgoed verdwijnt. Het is te hopen dat u tot de categorie mensen behoort die het leven zoeken, degenen die de waarheid zoeken. De bijbel zegt over zulke mensen die in de eerste eeuw leefden: „Allen die de juiste gezindheid voor het eeuwige leven bezaten, werden gelovigen.” — Hand. 13:48.

Om u erbij te helpen te geloven dat de bijbel levengevende kennis kan verschaffen, nodigen wij u uit de volgende archeologische en wetenschappelijke bewijzen voor de betrouwbaarheid van de bijbel te beschouwen.