Hoofdstuk 5

U kunt het hoofd bieden aan de problemen van het leven

Welke redenen hebben wij om optimistisch te zijn met betrekking tot de problemen van het leven? Welke rol speelt God daarbij? (1-7)

„HET leven is vol problemen”, zegt men. Misschien bent u het daar wel mee eens.

² Velen worden door geldzorgen geplaagd. Hoge rekeningen, inflatie, onzekere werkgelegenheid of het vinden van geschikte woongelegenheid — al deze dingen kosten vele hoofdbrekens. Ernstige huwelijks- en gezinsproblemen zijn aan de orde van de dag. Vele jongeren hebben met problemen op het gebied van seks, alcohol of drugs te kampen. Voor de ouderen brengt een achteruitgaande gezondheid moeilijkheden met zich. Al deze dingen geven aanleiding tot schadelijke emotionele spanningen of stress.

³ Hoe goed slaagt u erin het hoofd te bieden aan de problemen van het leven? Nieuwsberichten over wijdverbreide neerslachtigheid en zelfmoorden geven duidelijk te kennen dat velen eenvoudig niet tegen de situatie opgewassen zijn. Daarentegen zijn er ook miljoenen die hun evenwicht niet verliezen wanneer zij met tegenspoed te kampen krijgen. Hoe komt dit?

⁴ Laatstgenoemden hebben geleerd zich op de raad van de Schepper van de mensheid te verlaten, zoals wij die in de bijbel aantreffen. Geen psycholoog, geen huwelijksadviseur en geen schrijver voor een raadgevingenrubriek in de krant weet meer over het leven dan God. Hij schiep de eerste mensen, dus hij kent onze fysieke, mentale en emotionele gesteldheid door en door (Psalm 100:3; Genesis 1:27). Jehovah weet beter dan enig kort levend mens wat er in ons omgaat en waarom wij op een bepaalde manier handelen. — 1 Samuël 16:7.

⁵ Bovendien is hij beter op de hoogte van de problemen waarmee wij in deze wereld worden geconfronteerd, dan wie van ons maar ook. Jehovah heeft niet slechts gedurende enkele jaren, maar al sedert de tijd van de eerste mens alle problemen van de mensheid gadegeslagen. De bijbel vertelt ons: „Vanuit de hemel heeft Jehovah gekeken, hij heeft alle mensenzonen gezien. . . . hij [heeft] met gespannen aandacht gekeken naar allen die op de aarde wonen. . . . hij beschouwt al hun werken” (Psalm 33:13-15). Dat betekent dat hij weet welke pogingen om het hoofd te bieden aan de problemen van het leven succes hebben en welke niet.

⁶ Op edelmoedige wijze maakt hij het ons mogelijk profijt te trekken van zijn kennis en ervaring. Zijn raad is in de bijbel vervat en wordt daarin op zodanige wijze uiteengezet dat die ongeacht onze levensomstandigheden en waar wij ook wonen, aan onze behoeften beantwoordt. Psalm 19:7-11 zegt in dit verband: „De wet van Jehovah is volmaakt, de ziel wederbrengend. De vermaning van Jehovah is betrouwbaar, de onervarene wijs makend.”

⁷ Laten wij nu in het kort beschouwen hoe deze vermaningen iemand kunnen helpen het hoofd te bieden aan twee ernstige persoonlijke problemen, namelijk, stress en eenzaamheid. Nadat wij hebben beschouwd welke praktische hulp de bijbel dienaangaande biedt, zullen wij nog andere algemeen voorkomende problemen onderzoeken — problemen op het gebied van geld, het huwelijk en drugs.

HOE KUNT U HET HOOFD BIEDEN AAN STRESS?

Hoe ernstig is het probleem inzake stress? (8-11)

⁸ Slechts weinig mensen zullen zeggen dat zij nooit aan zware mentale belasting hebben blootgestaan. Hoe groter onze moeilijkheden worden — in verband met geld, het gezin, seks of de misdaad — hoe ernstiger de stress wordt. Onlangs stond in een krantebericht dat onze tijd niet zozeer wordt gekenmerkt door een bepaalde manier van gedrag of een bepaalde kledingstijl, als wel door „het verschrikkelijke gevoel van spanning”.

⁹ Wist u dat stress zelfs uw leven kan verkorten? Hier volgen enkele commentaren:

„Stress, de ’twintigste-eeuwse moordenaar’ genoemd, wordt voornamelijk veroorzaakt door de psychologische eisen die het hedendaagse leven stelt. De fysieke kwalen die erdoor ontstaan, dragen thans elk jaar tot een groot aantal — ten minste tientallen miljoenen — ziekenhuisopnamen en sterfgevallen bij.” — To the Point, een Afrikaans nieuwstijdschrift.

„Zware of langdurige stress kan het lichaam kwetsbaarder maken voor ziekten die variëren van huiduitslag en de gewone verkoudheid tot hartaanvallen en kanker.” — The Wall Street Journal, VS.

Zelfs ongeboren kinderen worden erdoor aangetast. Zwangere vrouwen die bijvoorbeeld wegens huwelijksproblemen of uit angst voor werkloosheid aan stress lijden, kunnen het kind dat zij bij zich dragen, in fysiek, mentaal en emotioneel opzicht schade berokkenen.

¹⁰ Stress is ook schadelijk doordat er andere problemen door worden veroorzaakt. Voor velen leidt stress tot arbeidsverzuim, waardoor hun geldzorgen toenemen. Stress geeft ook aanleiding tot geweld, zelfs in het huwelijk. Een echtgenoot schreef:

„Elke dag word ik meer gespannen en nerveuzer. Het liefst zou ik erop los slaan en gewoonlijk moet mijn vrouw het ontgelden. Het liefst zou ik mij bedrinken, maar het helpt niet.”

¹¹ Een mate van stress is normaal in het leven en niet noodzakelijkerwijs verkeerd. ’s Morgens uit bed komen, brengt stress met zich, evenals het kijken naar een spannende voetbalwedstrijd. Daarentegen is zware, langdurige stress (ook „distress” genoemd) schadelijk. Natuurlijk schijnen vele spanningen onvermijdelijk, aangezien ze verband houden met andere mensen of omstandigheden in ons eigen leven. Is er niettemin iets wat wij tegen schadelijke stress kunnen doen? Als wij beter het hoofd zouden kunnen bieden aan stress, zouden hierdoor wellicht nog andere problemen, zoals gezondheidsproblemen, verminderd kunnen worden.

Hoe kan de raad van de bijbel ons helpen het hoofd te bieden aan stress? (12-14)

¹² Een sleutel tot het overwinnen van stress werd gegeven door een man die over de gehele wereld als een van de grootste leraren aller tijden wordt beschouwd, Jezus Christus. Toen hem werd gevraagd wat het belangrijkste van al Gods geboden was, antwoordde hij: ’Gij moet Jehovah liefhebben met heel uw hart, ziel en verstand. En gij moet uw naaste liefhebben als uzelf’ (Matthéüs 22:37-39). Pas die raad toe en het zal u gemakkelijker vallen het hoofd te bieden aan stress.

¹³ Wanneer u bijvoorbeeld uw huwelijkspartner of familieleden liefdevol behandelt, zal dit zeer waarschijnlijk de vrede bevorderen. Er zal een hartelijke, gelukkige sfeer ontstaan. Spanningen zullen afnemen. Ja, het opvolgen van deze schriftuurlijke raad draagt veel bij tot het overwinnen van stress.

¹⁴ Dit is niet enkel tot de gezins- of familiekring beperkt. Wanneer u de bijbelse raad om liefde te betonen — met inbegrip van de ’gulden regel’ om anderen zo te behandelen als u door hen behandeld zou willen worden — toepast, zullen de mensen u grager mogen (Lukas 6:31). Dit is op het werk, op school en in de gemeenschap waar gebleken. Natuurlijk kan er wel eens wat wrijving zijn, maar beslist minder dan anders. Als gevolg daarvan zult u ongetwijfeld met minder stress te kampen hebben.

Tot welke conclusie zijn geleerden gekomen met betrekking tot de bijbelse raad om liefde te betonen? (15, 16)

¹⁵ Zelfs in wetenschappelijke kringen beseft men dat het toepassen van de bijbelse raad mensen zal helpen stress te verminderen en er het hoofd aan te bieden. Professor Hans Selye (Universiteit van Montreal), een van de belangrijkste autoriteiten op het gebied van de uitwerking van stress, gaf het volgende advies:

„In plaats van zich op medicijnen of andere technieken te verlaten, geloof ik dat er een andere, betere manier is om stress te bestrijden, namelijk, door een andere houding tegenover de diverse gebeurtenissen in ons leven aan te nemen.”

Hij beklemtoonde de noodzaak van een „gedragsfilosofie volgens welke men zou kunnen leven” en die „veel meer voor de mensheid in het algemeen zou doen dan welke ontdekking maar ook”. Wat bedoelt hij? Na veertig jaar een studie te hebben gemaakt van stressverschijnselen, zei hij dat de oplossing in wezen neerkwam op — liefde.

¹⁶ Hoe komt het dat, zelfs in het dagelijks leven, de bijbelse aanbeveling om liefde te betonen, zo praktisch is? Waarom heeft dit succes? Dr. Selye zei:

„De twee diepste emoties waarop de aan- of afwezigheid van stress berust, zijn liefde en haat. De bijbel legt hier telkens opnieuw de nadruk op. De daarin vervatte boodschap is dat indien wij onze aangeboren zelfzucht niet op de een of andere manier intomen, wij bij andere mensen vrees en vijandschap wekken. . . . Hoe meer wij andere mensen ertoe kunnen brengen ons lief te hebben in plaats van ons te haten, des te veiliger zijn wij en des te minder stress hoeven wij te verduren.”

Hoe kan de raad van de bijbel ons nog meer helpen om stress te overwinnen? (17, 18)

¹⁷ Woede of toorn is nog een oorzaak van stress. Zoals de bijbel erkent, worden wij allen zo nu en dan kwaad. Toch luidt de raad van de bijbel: „Hij die langzaam tot toorn is, is beter dan een sterke man, en hij die zijn geest beheerst dan wie een stad inneemt” (Spreuken 16:32; Efeziërs 4:26). God waarschuwt ons dus om als wij kwaad worden, niet in woede uit te barsten of ’stoom af te blazen’. Dikwijls beginnen degenen die deze raad negeren, een scheldpartij of gaan zij op de vuist. Soms resulteert dit in lichamelijk letsel of gevoelens van wrok, gepaard met aanhoudende stress. Hoe beter u derhalve de wijze en praktische raad van de bijbel in verband met toorn kunt opvolgen, des te gemakkelijker zal het u vallen het hoofd te bieden aan stress.

¹⁸ De bijbel helpt ons ook nog stress te verminderen door tot een gevarieerd en evenwichtig leven aan te moedigen. Sommige mensen werken altijd als razenden, anderen werken zelden. Sommige mensen zijn altijd serieus, anderen nooit. Al zulke uitersten veroorzaken bijna onveranderlijk problemen en leiden tot stress. Maar leest u eens wat in Prediker 3:1-8 staat, waar God zegt dat er voor elke bezigheid een tijd is. De bijbel biedt dus zowel een realistische als een meer evenwichtige levensbeschouwing. Werken is goed en wordt tegenover luiheid gesteld. Daarentegen spoort de bijbel mensen ook aan om wat ontspanning te hebben en van de vruchten van hun arbeid te genieten (Prediker 3:12, 13; 10:18; Spreuken 6:9-11). Het is nuttig om er van tijd tot tijd ernstig over na te denken wat de zin van het leven is en hoe wij ons leven dienen te leiden. Toch heeft het ook waarde om zich met zijn gezin en vrienden te ontspannen. Al naar gelang wij de raad van de bijbel in verband met evenwichtigheid kunnen toepassen, zullen wij minder problemen met stress hebben.

HET HOOFD BIEDEN AAN DE KWELLING VAN EENZAAMHEID

Hoe ernstig is het probleem van eenzaamheid? (19, 20)

¹⁹ „Eenzaamheid is universeel”, zei Henry Regehr, een maatschappelijk werker uit Toronto. „U kunt een willekeurig persoon op straat aanhouden en hem vragen: ’Vertel me eens iets over uw eenzaamheid’, en u zult het ene verhaal na het andere horen.” In een enquête waaraan door 52.000 personen werd deelgenomen, zei meer dan 40 procent dat zij zich „dikwijls eenzaam” voelden. Het was het gevoel dat bijna onveranderlijk ongemak met zich bracht en ongelukkig maakte. Het kent ook geen aanzien des persoons, maar treft jong en oud, man en vrouw. Hoewel wij misschien zouden denken dat eenzaamheid vooral typerend is voor ongehuwde personen, zoals weduwen, is het toch zo dat men onder gehuwde personen die niet met elkaar kunnen spreken, de eenzaamste mensen aantreft.

²⁰ Velen trachten hun eenzaamheid uit te bannen door onwettige seks, of door zich te bedrinken of te overeten. Maar dat neemt de oorzaken niet weg. Eén factor is de groei van grote steden, waar men door mensen omringd kan zijn en zich toch heel erg alleen kan voelen. Uiteengevallen huwelijken hebben het probleem verergerd. Zelfs televisiekijken schijnt tot eenzaamheid bij te dragen doordat het gesprekken beperkt.

Welke bijbelse raad kan een hulp vormen om eenzaamheid te overwinnen? Hoe? (21-23)

²¹ Hoe kan men eenzaamheid overwinnen? Zonder het probleem al te eenvoudig te doen schijnen, kan er gezegd worden dat de bijbel iemand kan helpen beter het hoofd te bieden aan eenzaamheid. Hoe dat zo? In de eerste plaats leidt eenzaamheid dikwijls tot neerslachtigheid en verlies van zelfrespect. Door een goede verhouding tot de Schepper aan te kweken, kan zo iemand geholpen worden weer moed te scheppen. Hij voelt zich niet meer zo onwaardig en beseft dat God belangstelling voor hem heeft, waardoor hij het leven veel positiever bekijkt (Matthéüs 18:10). Bovendien wordt in de bijbel een levenswijze voor christenen uitgestippeld die ertoe kan bijdragen eenzaamheid te verdrijven.

²² Eenzame personen krijgen dikwijls de raad „druk bezig te blijven”. Daar zit iets in. Maar de raad die de bijbel biedt, is realistischer en praktischer. Daarin worden christenen ertoe aangespoord goed te doen jegens anderen, en dat maakt hen zelf gelukkig (Handelingen 20:35). Wij hebben het voorbeeld van Dorkas, die heel wat van haar tijd gebruikte om dingen te maken voor andere christenen, van wie er velen weduwe waren. Door haar krachtsinspanningen hielp zij hen in materieel opzicht en waarschijnlijk hielp zij hen ook hun eenzaamheid te overwinnen. Terzelfder tijd was Dorkas zelf niet eenzaam, maar geliefd. In Handelingen 9:36-42 kunt u wat meer over haar lezen.

²³ Voor vele christenen is het een zeer lonende bezigheid anderen te helpen God en de bijbel te leren kennen. De apostel Paulus zei in feite dat het voordeel van ongehuwde personen was dat zij de vrijheid bezaten dit in grotere mate te kunnen doen, hetgeen hen natuurlijk ook zou helpen eenzaamheid te overwinnen (1 Korinthiërs 7:32-35). Paulus zelf is in dit opzicht een goed voorbeeld. In Handelingen 17:1-14 kunt u lezen hoe Paulus ondanks ongewone tegenstand druk bezig bleef om velen in de stad Thessaloníka te helpen. Merk vervolgens op wat een nauwe band er hierdoor tussen hen ontstond, waarvan in 1 Thessalonicenzen 2:8 gewag wordt gemaakt. Honderdduizenden getuigen van Jehovah in deze tijd kunnen erover meepraten hoe lonend het is druk bezig te zijn om anderen in de bijbel te onderwijzen.

Welke waarde heeft christelijke omgang? (Prediker 4:9, 10) (24)

²⁴ Ook komen Jehovah’s Getuigen geregeld in groepen bijeen om de Schrift te bestuderen. Terwijl zij leren, genieten zij van warme christelijke omgang. Het is waar dat enkel onder andere mensen te zijn, op zichzelf nog niet het antwoord op eenzaamheid vormt, zoals vele stadsmensen wel weten. Maar degenen die zulke bijeenkomsten bezoeken, bevinden zich onder christenen die ernaar streven vanuit het hart de bijbelse aanmoediging toe te passen om oprechte belangstelling voor anderen te hebben (Filippenzen 2:4). Deze bijeenkomsten zijn stimulerende, vreugdevolle gelegenheden. De aanwezigen verenigen zich in een kort gebed tot God, iets wat velen helpt te beseffen dat zij nooit alleen zijn (Johannes 16:32). Wij moedigen u aan een bijeenkomst van Jehovah’s Getuigen te bezoeken. Daar kunt u zien hoe door het opvolgen van bijbelse raad velen geholpen worden het hoofd te bieden aan eenzaamheid en andere problemen, zoals financiële problemen of gezinsproblemen.

[Kader op blz. 45]

DE BELANGRIJKSTE STRESS-SITUATIES

1 Dood van huwelijkspartner

2 Echtscheiding

3 Uiteengaan van man en vrouw

4 Gevangenisstraf

5 Dood van iemand van de naaste familie

6 Ongeval of ziekte

7 Huwelijk

8 Ontslag

9 Verzoening met de huwelijkspartner

10 Pensionering

11 Verandering in de gezondheidstoestand van een gezinslid

12 Zwangerschap

13 Seksuele moeilijkheden

14 Gezinsuitbreiding

15 Verandering van werk

Gebaseerd op een door Dr. T. Holmes en Dr. R. H. Rahne ingesteld onderzoek — „Modern Maturity”.

[Kader op blz. 50]

„De Getuigen vormen in hun eigen gemeenteleven een oprechte gemeenschap waarin zij elkaar vertrouwen en aanvaarden. . . . De Jehovah’s Getuigen bieden [iemand] een alternatieve levensstrategie die de aanhangers ervan een mogelijkheid geeft om zichzelf te vinden en zelfrespect, aanvaarding en een hoop voor de toekomst te krijgen.” — „Religious Movements in Contemporary America.”

[Illustratie op blz. 41]

INFLATIE

ZIEKTE

ONZEKERE WERKGELEGENHEID

GEZINSPROBLEMEN

WONINGNOOD

[Illustratie op blz. 49]

Goeddoen jegens anderen, zoals Dorkas dit deed, is een bescherming tegen eenzaamheid.

Hoofdstuk 6

Wat vormt een hulp bij financiële problemen?

Waarom is er hulp bij financiële problemen nodig? (1-3)

„ETEN doet men voor zijn plezier en wijn brengt vreugde in het leven: voor geld is alles te krijgen.” — Prediker 10:19, Willibrordvertaling.

² Geldzorgen bestaan in ieder land. Eén reden is de inflatie. Elke dag wordt het leven duurder. Velen kunnen het zich niet eens veroorloven het hoognodige voedsel te kopen. Een toenemend aantal mannen moet er twee banen op na houden, en steeds meer vrouwen gaan erbij werken. Gezinnen hebben eronder te lijden, alsook de gezondheid. De financiële problemen worden gewoonlijk nog erger wanneer men op krediet gaat kopen. Velen die diep in de schulden zitten, verlaten zich op krediet en blijven geld uitgeven aan dingen die zij niet werkelijk nodig hebben. Dit is niet alleen in de zogenaamd ontwikkelde landen het geval, maar ook in gebieden waar de mensen over weinig geldmiddelen beschikken.

³ Welke praktische hulp biedt de bijbel? Kan dit boek u helpen een baan te vinden of te houden? Kan het de geldzorgen van uw gezin verlichten en aldus tot een gelukkiger leven bijdragen?

VORMEN EERLIJKHEID EN HARD WERKEN EEN HULP?

Welke afwijkende en praktische zienswijze met betrekking tot werk biedt de bijbel? (Prediker 8:12, 13) (4-6)

⁴ „Mensen die hard werken, krijgen geen eerlijke kans. Bent u het daarmee eens?” Bij een enquête was 85 procent van de ondervraagden het ermee eens. Het lijkt vaak alsof succes afhangt van bedriegen, stelen, omkoperij en invloedrijke connecties. Toch legt de Schrift de nadruk op de waarde van eerlijkheid en ijver. De bijbel zegt bijvoorbeeld:

„Wie steelt, stele niet meer, maar laat hij liever hard werken, door met zijn handen goed werk te doen.” — Efeziërs 4:28.

„De luiaard is begerig, maar hij krijgt niets; de wensen van de ijverigen worden rijkelijk vervuld. Ziet gij een man die vaardig is in zijn werk? Hij mag in dienst staan van koningen.” — Spreuken 13:4; 22:29, Willibrordvertaling.

„Stel er een eer in, kalm te blijven, uw eigen zaken af te doen en door handenarbeid in uw levensonderhoud te voorzien, zoals we u hebben gezegd. Dan wint u het respekt van de niet-gelovige mensen en hoeft u bij niemand om steun aan te kloppen.” — 1 Thessalonicenzen 4:11, 12, Het Nieuwe Testament in de omgangstaal.

⁵ In de loop van de tijd hebben de feiten overduidelijk bewezen dat deze raad praktisch is. O ja, het is waar dat het sommige luie mensen voor de wind schijnt te gaan. Maar over het algemeen en op de lange duur zal het u, indien u de raad van de bijbel toepast, beter gaan dan degenen die deze raad negeren.

⁶ Werkgevers klagen dikwijls dat werknemers te laat komen, veel tijd verbeuzelen, vies en onbetrouwbaar zijn. Daarom zal iemand die zich aan bijbelse beginselen houdt en punctueel, gewetensvol, rein, betrouwbaar en ijverig is, gewoonlijk wel werk vinden. Bovendien zal hij waarschijnlijk meer verdienen, want werkgevers zijn dikwijls bereid om loon naar werk te geven. Uit vele berichten blijkt dat het Jehovah’s Getuigen zo vergaat.

Welke waarde heeft eerlijkheid? (Romeinen 2:14, 15) (7, 8)

⁷ Maar zijn liegen en bedriegen tegenwoordig niet bijna een noodzaak? Christenen die volgens bijbelse beginselen leven en op grond daarvan geweigerd hebben te stelen, te liegen of te bedriegen, hebben ervaren dat het opvolgen van schriftuurlijke raad succes heeft.

Een firma in Johannesburg (Zuid-Afrika) die elektrische apparaten verkocht, stond er niet zo best voor. Eén reden was dat veel werknemers stalen. Op een dag riep de directeur het Afrikaanse personeel bij elkaar en ontsloeg hen allemaal. Toch zat de volgende morgen een werknemer zoals gewoonlijk in de trein naar zijn werk en kwam daar een collega tegen. ’Hoe komt het dat jij naar je werk gaat?’ vroeg hij. De andere werknemer zei dat de directeur hem onder vier ogen had verteld dat zijn geval een uitzondering vormde, omdat hij eerlijk was. De eerste man zei dat het met hem precies zo was gegaan. Toen zij op het werk aankwamen, ontmoetten zij een derde werknemer, aan wie men eveneens in vertrouwen had gezegd dat hij gewoon op zijn werk moest komen. Alle drie waren zij ware christenen.

Robert werkte voor een Britse wegenbouwfirma. Op een dag zei een directeur dat wanneer er iemand belde, Robert moest zeggen dat hij er niet was. Maar toen Robert de telefoon aannam, zei hij dat de directeur druk bezet was. Deze hoorde dat en bekritiseerde hem. Maar toen Robert uitlegde dat hij als een van Jehovah’s Getuigen niet kon liegen, liet de directeur het daarbij (Efeziërs 4:25). Toen Robert later kans maakte op promotie, probeerde een eerzuchtige collega twijfel ten aanzien van zijn eerlijkheid te wekken. Nu nam de directeur het voor Roberts eerlijkheid op. Hij kreeg de promotie.

⁸ Is het mogelijk om eerlijk te zijn indien u zelf een zaak hebt? In sommige gevallen kan het onpraktisch schijnen om eerlijk te zijn. Maar toch is het de beste handelwijze. Eerlijkheid helpt u een rein geweten tegenover God en vrede des geestes te bewaren. Bovendien doen veel mensen liever zaken met iemand van wie zij weten dat hij hen niet zal bedriegen. Het is precies zoals de bijbel zegt — „dan wint u het respekt van de niet-gelovige mensen”.

HULP BIJ WONINGPROBLEMEN

Hoe kan het toepassen van de bijbel bij woningproblemen helpen? (9-11)

⁹ Het vinden van geschikte woongelegenheid is nog een groot probleem. In sommige landen zijn hele gezinnen gedwongen in één kamer op elkaar gepakt te wonen. Of de moeilijkheid kan zijn een nette woongelegenheid te vinden die men zich kan veroorloven. Kan de bijbel bij deze problemen helpen?

¹⁰ Wanneer u een huis huurt, gaat u het eigendom van iemand anders gebruiken. Het is opmerkenswaardig dat God er bij de Israëlieten op aandrong andermans eigendom te respecteren en er goed voor te zorgen (Deuteronomium 22:1-4). Hij moedigde ook tot fysieke reinheid aan (Deuteronomium 23:12-14; Exodus 30:18-21). Bijgevolg proberen gewetensvolle christenen het te vermijden andermans eigendom te beschadigen en houden zij het huis dat zij hebben gehuurd, schoon. Om deze reden, en omdat zij een „kalm” en rustig leven leiden, worden zij dikwijls als huurders gewaardeerd en komen zij gemakkelijker aan een woning.

Een christelijk gezin huurde een huis van de vroegere burgemeester van een Afrikaanse hoofdstad. Zij hielden het schoon en betaalden op tijd de huur (Romeinen 13:8). Toen zij zouden gaan verhuizen, stelden zij een ander gezin uit de gemeente als mogelijke nieuwe huurders aan de eigenaar voor. De eigenaar vertelde dat de huur normaliter „verhoogd zou worden”, in dit geval verdubbeld. Maar omdat hij wist dat deze christenen betrouwbare, nette mensen waren, liet hij de huur onveranderd, ongeveer de helft van wat in die omgeving voor soortgelijke huizen werd gevraagd.

¹¹ Zelfs wanneer iemand door omstandigheden die hij niet in zijn macht heeft, geen betere woongelegenheid kan vinden, trekt hij toch voordeel van het toepassen van bijbelse raad. Hij zal zijn huis schoon en netjes houden. En dat leidt tot een gezonder, gelukkiger leven.

UW GELD VERSTANDIG GEBRUIKEN

Welke praktische raad geeft de bijbel in verband met geld? (12-16)

¹² De rijke koning Salomo schreef: „Wijsheid is tot bescherming evenals geld tot bescherming is; maar het voordeel van kennis is, dat de wíjsheid haar bezitters in het leven houdt.” — Prediker 7:12.

¹³ Salomo erkende dat geld een bescherming biedt tegen de moeilijkheden die armoede met zich kan brengen. Ook wij moeten dit erkennen. Daarom moet geld niet worden verkwist; men dient er verstandig mee om te gaan. Welke praktische raad geeft de bijbel ons met betrekking tot het beheren van ons geld?

¹⁴ Jezus vroeg: „Wie van u . . . die een toren wil bouwen, gaat er niet eerst voor zitten om de kosten te berekenen, om te zien of hij genoeg heeft om hem te voltooien? Anders zou het kunnen gebeuren dat hij het fundament ervan legt, maar niet in staat is het werk te voleindigen, en dan zouden alle toeschouwers hem wellicht gaan bespotten.” — Lukas 14:28-30.

¹⁵ Dat kan op gezinsfinanciën van toepassing worden gebracht. Vele echtparen hebben bemerkt dat het goed is er eens rustig voor te gaan zitten en een begroting te maken zodat zij kunnen zien of het wel mogelijk en verstandig is een grote aankoop te doen. Verder zijn zij geholpen door de bijbelse vermaning dat er zich onverwachte omstandigheden kunnen voordoen (Prediker 9:11). Zij worden er dan niet toe verleid impulsief te kopen en zich voor een lange tijd in de schuld te steken.

¹⁶ Let ook eens op de volgende wijze stelregel: „Wie leent, wordt de slaaf van wie uitleent” (Spreuken 22:7, Petrus-Canisiusvertaling). Hoewel de bijbel lenen of uitlenen niet verbiedt, worden wij erop attent gemaakt dat onnodig lenen iemand in feite tot een slaaf van een bank of een uitlener kan maken. Men doet er verstandig aan in gedachte te houden dat velen in deze tijd ertoe worden verleid op krediet te kopen, waardoor zij alleen nog maar dieper in de schuld raken, aangezien zij hoge rente moeten betalen.

Hoe hebben personen de bijbelse raad met succes toegepast? (17-19)

¹⁷ De bijbel heeft vele gezinnen geholpen hun financiële problemen te verlichten door verkwisting tegen te gaan. Jezus gaf in dit opzicht een voortreffelijk voorbeeld. Nadat hij een grote menigte te eten had gegeven, liet hij de restanten ophalen (Johannes 6:10-13). Door dit voorbeeld te volgen, kunnen christenen, zowel jong als oud, er meer om denken niet verkwistend te zijn.

¹⁸ Wellicht moet men zijn zienswijze drastisch veranderen om de bijbelse raad met betrekking tot geld te leren toepassen, maar het zal nuttige resultaten afwerpen, zoals door het volgende wordt geïllustreerd:

Een jong echtpaar in Zimbabwe begon al kort nadat zij getrouwd waren, financiële problemen te krijgen. Hij verdiende weinig; zij wilde veel nieuwe dingen aanschaffen en apart voedsel hebben. Zij begon eveneens te werken, maar dat scheen niet veel te helpen. De spanning in hun huwelijk werd zo groot dat het twijfelachtig scheen of zij wel bij elkaar zouden blijven. Enkele christelijke ouderlingen boden aan hen te helpen. Aan de hand van de bijbel bespraken zij hoe belangrijk het is een begroting op te stellen (Lukas 14:28-30). Het echtpaar zag in hoe nuttig het is een boodschappenlijst te maken en daarop bij benadering de prijzen aan te geven, en ook levensmiddelen voor de hele week tegelijk te kopen om daardoor de gunstigste prijzen te kunnen bedingen (Spreuken 31:14). De ouderlingen gaven schriftuurlijke raad over tevredenheid en de noodzaak het verlangen naar luxe dingen, die zij zich momenteel niet konden veroorloven, te vermijden (Lukas 12:22-31). Wat heeft deze schriftuurlijke raad hen goed geholpen! Nu zij hun financiële aangelegenheden beter hadden geregeld, was het echtpaar gelukkiger. Zelfs de buren spraken erover dat zij een verbetering in hun huwelijk hadden waargenomen.

¹⁹ Personen met een vast inkomen hebben eveneens voordeel getrokken van praktische bijbelse raad. Dit was het geval met een gepensioneerd echtpaar in Spanje:

Het beperkte inkomen van Francisco en Maria is gewoon ontoereikend. Toch zeggen zij dat zij zich heel goed kunnen redden door toe te passen wat zij uit de Schrift leren. Spreuken 6:6-8 zegt bijvoorbeeld: ’Ga tot de mier. Zie haar wegen en word wijs. Ze bereidt haar voedsel in de zomer; ze heeft in de oogst haar voedselvoorraden verzameld.’ Maria zegt dat zij heeft geleerd deze raad op te volgen door dingen te kopen wanneer ze gemakkelijk te verkrijgen en daardoor goedkoper zijn, zoals fruit wanneer het daar het juiste seizoen voor is. Ook wacht zij opruimingsuitverkopen af om kleding voor het volgende jaar te kopen. Zij ’bereiden hun voedsel in de zomer’ door op een klein lapje grond dat drie kwartier lopen van hun huis vandaan ligt, een tuintje te bebouwen. De woorden in 1 Johannes 2:16 zijn eveneens een hulp. Zij hebben geleerd zelfs met ouderwetse meubelen tevreden te zijn. En in plaats van dure ontspanning, putten zij er vreugde uit anderen te helpen God te leren kennen.

VERMIJD HET EEN AANSLAG TE PLEGEN OP UW BEURS

Waarom vormt de bijbelse raad inzake het gebruik van sterke drank een hulp? (20-22)

²⁰ Wanneer u zich aan praktijken zoals drug- of alcoholmisbruik, roken en gokken overgeeft, kan dit al uw geld opslokken. Ook op deze terreinen verschaft de bijbel hulp.a

²¹ Neem de sterke drank eens. De bijbel verbiedt niet het bescheiden gebruik van alcoholische dranken, maar geeft wel de raad:

„Liefhebbers van genot blijven arm, hij die van wijn en een goed leven houdt, zal niet rijk worden.”

„Behoor niet tot degenen die zich aan wijn bedrinken . . . want die drinkers en die eters worden arm en de slaap hult hen in lompen.” — Spreuken 21:17, Jerusalem Bible; 23:20, 21, Willibrordvertaling.

²² Door zwaar te drinken, pleegt u op verschillende manieren een aanslag op uw beurs. Alcoholische dranken zijn op zichzelf al duur, en sommigen geven wel de helft van hun weekloon aan drank uit. Alleen al in de Canadese provincie Quebec wordt jaarlijks meer dan een miljoen dollar aan drank besteed. Nog eens een miljard kosten de daaruit voortvloeiende gevolgen — verzuim op het werk en aan alcohol toe te schrijven ongevallen.

In het zuiden van Chili raakte een schoenverkoper wegens dronkenschap zijn baan kwijt. Vervolgens probeerde hij de kost te verdienen door in een schuurtje naast het bouwvallige huis dat het gezin had gehuurd, schoenen te repareren. Nog steeds ging het grootste deel van zijn geld aan sterke drank op, en zijn vrouw moest hem dikwijls uit de gevangenis halen. Zij moest ook tot laat in de avond pruiken maken om aan geld voor voedsel te komen. Maar zij begon met Jehovah’s Getuigen de bijbel te bestuderen, en dit bewoog haar ertoe als echtgenote meer begrip voor haar man te tonen en hem meer te ondersteunen. Het gevolg was dat haar man met de studie mee ging doen. Hij leerde dat men geen dronkaard en tevens een christen kan zijn, dus hield hij op met drinken. Toen had het gezin meer te eten. Mettertijd kochten zij zelfs een klein huis en een winkel, waar hij een goed lopend schoenreparatiebedrijf uitoefent.

Tot welke problemen leidt gokken? (23-25)

²³ Wat valt er te zeggen over gokken, of het nu gaat om het wedden bij paardenrennen, het spelen in een casino of het constant meedoen aan loterijen? Velen hebben financiële problemen als gevolg van dwangmatig gokken. Zij blijven hopen „een grote slag te slaan”, maar in werkelijkheid vergooien zij hun geld, terwijl hun gezin daar dikwijls heel erg onder lijdt.

²⁴ Een Australiër zegt dat gokken voor hem jarenlang „een volslagen obsessie was. Ik gokte zeven dagen per week, en als er meer dagen waren geweest, had ik het nog vaker gedaan”. Hij leende van vrienden totdat zij hem gingen mijden. „Soms, wanneer ik verloren had, sloeg ik met mijn hoofd tegen de muur en smeekte mijn vrouw: ’Geef me alleen maar 50 cent. Ik weet dat ik zal winnen.’”

²⁵ Toen hij de bijbel begon te bestuderen, raakte hij onder de indruk van Jezus’ raad: „Let op en wacht u voor elke soort van hebzucht” (Lukas 12:15; 1 Korinthiërs 6:9, 10). Deze man kwam tot de slotsom dat zijn gokgewoonte een weerspiegeling van buitensporige hebzucht was, en hij dwong zich ermee te stoppen. Daar hij toen in staat was zijn loon voor zijn gezin te gebruiken, kon hij de volgende spreuk nog beter begrijpen: „Een haastig verkregen vermogen [„rijkdom door gokken”, Living Bible] krimpt in, maar wie van lieverlede verzamelt krijgt steeds meer.” — Spreuken 13:11, Leidse Vertaling.

DE SLEUTEL: TEVREDENHEID

Van welk nut is de bijbelse raad inzake tevredenheid? (26, 27)

²⁶ Een gebied waarop de bijbel met betrekking tot geld de grootste hulp kan bieden, is iemands persoonlijke instelling ten aanzien van geld. In 1 Timótheüs 6:7-10 lezen wij:

„Want wij hebben in deze wereld niets meegebracht, en we kunnen er ook niets uit meenemen. Het moet ons voldoende zijn als we ons kunnen voeden en kleden. Want wie rijk willen worden, komen in verleiding en raken verstrikt in veel dwaze en schadelijke verlangens, . . . Sommigen die achter geld aanjagen, zijn van het geloof afgedwaald en hebben op veel manieren hun geweten geweld aangedaan.” — Het Nieuwe Testament in de omgangstaal.

²⁷ Degenen die het geld liefhebben, of zij nu arm zijn of rijk, zijn nooit tevreden. Een eerzuchtig zakenman in Californië die zich uitsloofde voor zijn firma, zei tegen zijn vrouw: „Ik wil rijk worden . . . en als ik moet kiezen tussen jou en [de firma], verlies jij het.” Hij werd directeur van een grote corporatie en werd rijk — een miljonair. Hij woont in een huis van $700.000. Toch zegt hij: „Wat ik ook heb, het is niet genoeg.” Het punt is dat geld geen geluk verzekert. De oliemiljonair J. P. Getty zei twee jaar voor zijn dood: „Geld brengt niet noodzakelijkerwijs geluk. Misschien wel ongeluk.”

Welke gezonde raad gaf Jezus in verband met rijkdom? (28-30)

²⁸ Hoewel de bijbel het hebben van geld of bezittingen niet veroordeelt, wordt daarin wel krachtig gewaarschuwd geen liefde voor deze dingen te ontwikkelen. De bijbel herinnert ons eraan dat het leven niet voortspruit uit wat wij bezitten. — Lukas 12:16-20.

²⁹ Wees dus tevreden met wat u hebt of wat u redelijkerwijs kunt verwerven, in plaats van uw leven met bezorgdheid te vervullen door naar rijkdom te streven. Jezus’ woorden in Lukas 12:22-31 kunnen ons helpen die zienswijze te bezitten:

„Weest niet langer bezorgd voor uw ziel, met betrekking tot wat gij zult eten, of voor uw lichaam, met betrekking tot wat gij zult aantrekken. Want de ziel is meer waard dan voedsel en het lichaam dan kleding. Let eens goed op de raven: ze zaaien niet en ze oogsten niet, en ze hebben geen schuur of voorraadkamer, en toch voedt God ze. Hoeveel meer zijt gij waard dan vogels? . . . Houdt er daarom mee op te zoeken wat gij zult eten en wat gij zult drinken, en verkeert niet langer in angstige spanning; want al deze dingen streven de natiën der wereld vurig na, maar uw Vader weet dat gij deze dingen nodig hebt.”

³⁰ Een dure garderobe, kostbare spijzen en een luxueus huis schenken misschien wel wat genoegen, maar ze zullen geen jaar aan uw leven toevoegen — misschien kòsten ze u wel jaren van uw leven. Toch kunt u ook zonder rijkdom zeer gelukkig zijn.

Hoe kan de raad van de bijbel u helpen een voller leven te leiden? (31-33)

³¹ Ook hebt u geen rijkdom nodig om vrienden te hebben. Een ieder die zich op zijn geld verlaat om vrienden aan te trekken, begaat een vergissing. Zulke „vrienden” eten uw voedsel op en delen in uw bezittingen, maar wanneer het geld op raakt, verdwijnen zij eveneens. — Prediker 5:11; Spreuken 19:6.

³² Wanneer u zich echter de evenwichtige zienswijze van de bijbel eigen maakt, doordat u ijverig werkt, vreugde in het leven schept en anderen goeddoet, zult u een „gave Gods” hebben. In Prediker 3:12, 13 staat: „Er [is] voor hen niets beters . . . dan zich te verheugen en goed te doen tijdens zijn leven; en ook dat ieder mens eet en inderdaad drinkt en het goede ziet voor al zijn harde werk. Het is de gave Gods.”

³³ God verschaft in deze kwesties zulk een gezonde raad dat men zich terecht zou kunnen afvragen: Zal God het op zekere dag mogelijk maken dat er een volledig einde aan armoede, ondervoeding en slechte behuizing komt, dingen die zo vaak met financiële problemen gepaard gaan? Dat zal hij inderdaad! En in een later hoofdstuk zullen wij de bewijzen beschouwen die de basis voor een dergelijke overtuiging verschaffen. Maar laten wij ons eerst eens bezighouden met nog enkele andere problemen die het leven van de mensen thans ernstig beïnvloeden.

[Voetnoten]

[Kader op blz. 53]

EEN ZUIDAMERIKAANSE MARKTVROUW

In Georgetown (Guyana) had de 48-jarige Norma een stalletje op een van de grootste markten. Zij bedroog haar klanten bij het afwegen van de waren. Wanneer iemand 125 gram zoute vis vroeg, zette zij haar weegschaal op 100 gram, enzovoort. Ook waren de gewichten voor de weegschaal te licht. Daarom kregen haar klanten nooit het volle gewicht.

Op een zondag gaf een familielid haar een exemplaar van „De Wachttoren” waarin bijbelse beginselen in verband met zakendoen werden besproken. Wat daarin over oneerlijke praktijken werd gezegd, scheen rechtstreeks tot haar gericht te zijn (Spreuken 20:23; Leviticus 19:35, 36). ’s Maandags gooide Norma haar valse gewichten weg en schafte zich nauwkeurige gewichten aan. Zij begon vergaderingen in de Koninkrijkszaal van Jehovah’s Getuigen te bezoeken en kreeg bijbelstudie. Ondanks spot van de zijde van de familie, raakte zij er meer en meer van overtuigd dat zij het juiste deed.

Hoe ging het met de zaken? Op sommige waren kon zij niets verdienen zonder te bedriegen, dus moest zij ermee ophouden die te verhandelen. Maar in verband met de overige waren merkten de klanten een verandering op en zij zeiden: ’Sinds je een christen bent geworden, geef je ons meer voor ons geld.’ Als gevolg daarvan ging het in werkelijkheid beter met de zaken. Norma maakte eerlijke winst en was in staat de hypotheek op haar huis af te betalen, wat geld op de bank te zetten en bijdragen voor een liefdadig doel te geven. Bovendien is haar gezondheid verbeterd, want zij heeft geen last meer van de zenuwhoofdpijnen die zij had toen zij constant in angst leefde betrapt te worden.

[Kader op blz. 59]

„Zevenentachtig procent van de Australiërs heeft in de afgelopen drie maanden aan de een of andere vorm van gokken deelgenomen.” — „The Sunday Mail” (Brisbane).

„We gokken liever dan dat we eten! Queenslanders geven wekelijks naar schatting zo’n 12 miljoen dollar aan gokken uit — bijna evenveel als aan levensmiddelen.” — „The Sunday Mail” (Brisbane).

[Illustratie op blz. 57]

De raad van de bijbel is een hulp om met het huishoudgeld uit te komen

[Illustratie op blz. 60]

Hoe praktisch zijn de bijbelse beginselen met betrekking tot dronkenschap, roken en gokken?

Hoofdstuk 7

Seks — Welke raad helpt werkelijk?

Waarom is het passend de bijbelse raad in verband met seks te beschouwen? (Spreuken 2:6-12) (1-4)

ALS u een enquête zou moeten houden over het onderwerp: „Wat draagt tot geluk bij?” zou seks vaak in de antwoorden worden genoemd. Dat is te verwachten, want elke normale, gezonde persoon heeft seksuele gevoelens en verlangens, die door God in de mens zijn gelegd.

² Er wordt thans openlijker over seks gesproken dan in voorgaande generaties. Ook het seksuele gedrag is veranderd. Steeds meer jongeren beginnen reeds op jeugdige leeftijd, zelfs al in hun vroege tienerjaren, met het bedrijven van seks. Miljoenen mannen en vrouwen, met inbegrip van vele gepensioneerden, wonen samen en hebben seksuele betrekkingen zonder getrouwd te zijn. Onder getrouwde mensen experimenteren velen met groepsseks, partnerruil of het „open huwelijk”, waarbij beide partners overeenkomen ook buiten het huwelijk seksuele betrekkingen te hebben.

³ Raad in verband met dit onderwerp komt uit diverse bronnen. De huidige populaire zienswijze wordt door vele artsen, huwelijksadviseurs en geestelijken aangemoedigd of op z’n minst goedgekeurd. Sommige mensen halen hun ideeën uit voorlichtingsboeken of tijdschriften. De denkwijze van anderen wordt door de seksuele voorlichting op school gevormd. Weer anderen doen hun ideeën eenvoudig op uit erotische romans, films en televisieshows.

⁴ Zoals de meeste mensen wel weten, spreekt ook de bijbel over dit onderwerp. Velen zijn thans wat huiverig voor de bijbelse maatstaven, omdat zij menen dat deze overdreven beperkend zijn. Maar is dit zo? Of zou het kunnen zijn dat men zich door het toepassen van de bijbelse raad in werkelijkheid veel hartzeer bespaart en een gelukkiger leven kan leiden?

SEKS VÓÓR HET HUWELIJK?

Waarom is voorechtelijke seks toegenomen? (5-7)

⁵ De seksuele verlangens en de geslachtsrijpheid ontwaken en groeien gewoonlijk tijdens de tienerjaren. Daarom hebben jonge mensen door de gehele geschiedenis heen vóór het huwelijk seksuele betrekkingen gehad (Genesis 34:1-4). Maar de laatste jaren is voorechtelijke seks een steeds normaler verschijnsel geworden. Op sommige plaatsen is het bijna de regel. Hoe komt dat?

⁶ Eén reden voor de toename van voorechtelijke seks houdt verband met het feit dat er in films en populaire romans zo de nadruk wordt gelegd op seks. Veel jonge mensen zijn nieuwsgierig en willen weten ’hoe het is’. Andere jongeren voelen zich hierdoor onder druk gezet omdat zij erover mee willen kunnen praten en worden aldus beïnvloed zich er ook aan over te geven. Aangezien seks vóór het huwelijk en seks zonder huwelijk overal de gewoonste zaak is geworden, zeggen veel geestelijken thans dat het geoorloofd is zolang beide partijen maar ’van elkaar houden’. Steeds meer ongetrouwde personen zien zich daarom voor de vraag geplaatst: ’Waarom zouden we geen geslachtsgemeenschap hebben; we gebruiken toch een voorbehoedmiddel?’

⁷ Medisch rubriekschrijver Dr. Saul Kapel somde nog meer redenen op waarom mensen zich aan voorechtelijke seks overgeven en maakte opmerkingen over de gevolgen:

’Seks wordt misbruikt om opstand tegen de ouders tot uitdrukking te brengen. Het wordt misbruikt om aandacht te trekken, als een soort van „noodkreet”. Het wordt misbruikt als een manier om mannelijkheid of vrouwelijkheid te „bewijzen”. Het wordt misbruikt als een maatschappelijke kruk in een vergeefse poging om geaccepteerd te worden.

Wanneer seks op deze wijze wordt misbruikt, zal het nooit de problemen oplossen die erdoor opgelost hadden moeten worden. Ze worden gewoonlijk alleen maar verdoezeld.’

Wat is Gods zienswijze ten aanzien van voorechtelijke seks? (8)

⁸ Ongeacht wat de reden voor voorechtelijke seks is, hoe algemeen het ook voorkomt en hoeveel adviseurs en geestelijken het ook goedkeuren, de bijbel geeft de raad:

„Dít wil God, . . . dat gij u onthoudt van hoererij; . . . dat niemand zo ver gaat dat hij schade aanricht en inbreuk maakt op de rechten van” een ander. — 1 Thessalonicenzen 4:3-6.

Sommigen zijn wellicht van mening dat God hier onnodig beperkingen oplegt. Maar vergeet niet dat seks op zich een gave van Jehovah God is; hij is Degene die de mens het voortplantingsvermogen heeft gegeven (Genesis 1:28). Is het niet logisch dat Degene die de mens met het seksuele vermogen heeft begiftigd, de beste raad daarover kan geven, raad die ons veel verdriet kan besparen?

DE GEVOLGEN — AANGENAAM OF PIJNLIJK?

Welke gevolgen heeft voorechtelijke seks? (9-12)

⁹ Seksuele aantrekkingskracht en seksuele verlangens kunnen, binnen de juiste omlijsting, positieve gevolgen hebben. Eén daarvan is natuurlijk dat er kinderen worden geboren. Het eerste opgetekende bericht over seksuele betrekkingen luidt: „Adam nu had gemeenschap met Eva, zijn vrouw, en zij werd zwanger” (Genesis 4:1). In een gezin kan de geboorte van een kind een bron van werkelijk geluk zijn. Maar hoe staat het ermee wanneer ongehuwde personen seksuele betrekkingen hebben? Het gevolg is vaak hetzelfde — zwangerschap en kinderen.

¹⁰ Velen die voorechtelijke seksuele betrekkingen hebben, zijn van mening dat zij zich daar niet al te veel zorgen over moeten maken. Er zijn toch voorbehoedmiddelen, zo redeneren zij. Op sommige plaatsen kunnen tieners zelfs zonder dat hun ouders hier iets van weten, voorbehoedmiddelen verkrijgen. Niettemin komen er zelfs onder wereldwijze jongeren die zeggen: „Zo iets zou mij niet overkomen”, veelvuldig tienerzwangerschappen voor. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de volgende kranteberichten:

„Ruim één op de vijf baby’s die het afgelopen jaar in Nieuw-Zeeland werden geboren, werd door een ongehuwde moeder ter wereld gebracht.”

„Van elke drie Britse vrouwen onder de 20 die hun jawoord geven, is er één al in verwachting.”

„Eén op de vijf tienermeisjes [in de VS] zal zwanger worden voordat zij de middelbare school verlaat.”

¹¹ Dit pijnlijke gevolg van seks vóór het huwelijk vormt voor vele jonge mannen en vrouwen een zware belasting. Sommigen nemen hun toevlucht tot abortus. Gevoelige personen zijn echter ernstig verontrust bij de gedachte een kind dat in de moederschoot groeit, te verdelgen (Exodus 20:13). Het geweten en de vrouwelijke emoties spelen eveneens een rol. Deze zijn zo sterk dat velen die in een abortus hebben toegestemd, dit later diep hebben betreurd. — Romeinen 2:14, 15.

¹² Tienerzwangerschappen brengen voor moeder en kind grotere risico’s met zich dan zwangerschappen bij volwassen vrouwen. Er bestaat een groter gevaar voor anemie (bloedarmoede), bloedvergiftiging en abnormale bloedingen. De weeën kunnen langer duren, en vaak moet de bevalling kunstmatig opgewekt worden. Ook loopt een zeer jonge moeder een groter risico tijdens de bevalling te sterven. Een baby van een moeder onder de zestien jaar heeft tweemaal zoveel kans in zijn eerste levensjaar te sterven. Een onwettige geboorte brengt voor de ouders ook vele persoonlijke, maatschappelijke en economische problemen met zich. Bovendien zijn de geborgenheid en de ontwikkeling van een kind grotendeels afhankelijk van een stabiele huiselijke omgeving. Onwettige kinderen, die hiervan verstoken zijn, kunnen daar hun leven lang ernstig onder lijden. Zou u dus zeggen dat de gevolgen van voorechtelijke seks over het algemeen aangenaam of pijnlijk zijn? En is de bijbelse raad: ’Onthoudt u van hoererij’, niet verstandig en vormt ze geen bescherming?

Welke andere redenen zou u kunnen aanvoeren om de bijbelse raad in verband met seks te waarderen? (13, 14)

¹³ Door de bijbelse raad te negeren, hebben velen zich ook aan een ander pijnlijk gevolg blootgesteld — ziekten. Bij vrouwen die reeds in hun tienerjaren met verschillende partners geslachtsgemeenschap hebben gehad, komt baarmoederhalskanker veelvuldiger voor. Ook bestaat het zeer realistische gevaar een geslachtsziekte op te lopen. Sommigen misleiden zichzelf door te denken dat gonorrhoea en syfilis gemakkelijk ontdekt en genezen kunnen worden. Maar experts van de Wereldgezondheidsorganisatie van de VN berichten dat sommige bacteriën die geslachtsziekten verwekken, nu resistent zijn tegen antibiotica. Artsen zijn ook bezorgd over de enorme toename van genitale herpes. Kinderen die aan geïnfecteerde vrouwen worden geboren, worden dikwijls door deze ziekte aangetast. Ja, veel jonge mensen ervaren tot hun verdriet hoe waar de bijbelse waarschuwing is:

„Elke andere zonde die een mens kan begaan, is buiten zijn lichaam, maar hij die hoererij beoefent, zondigt tegen zijn eigen lichaam.” — 1 Korinthiërs 6:18.

¹⁴ Sommigen denken dat men door voorechtelijke seks ervaring kan opdoen, waardoor men zich in het huwelijk gemakkelijker seksueel kan aanpassen. In sommige landen is het een gewone zaak dat rijke vaders hun zonen voor „onderricht” naar prostituées brengen. Zij denken wellicht dat dit nuttig is. Volgens onze Schepper, die alle menselijke ervaringen kent, is dit echter niet het geval. Wie vóór het huwelijk zijn reinheid bewaart, legt een veel beter fundament voor een gelukkig huwelijk. Onderzoekingen in Canada hebben uitgewezen dat tieners die al vroeg met voorechtelijke seks zijn begonnen, eerder geneigd zijn hun partner te bedriegen wanneer zij eenmaal getrouwd zijn. Maar personen die vóór het huwelijk hun reinheid bewaren, zullen ook wanneer zij getrouwd zijn eerder een rein leven leiden; de achting voor het huwelijk die zij vóór de trouwdag hadden, blijft ook daarna behouden.

HOE STAAT HET MET OVERSPEL?

Wat tonen de feiten met betrekking tot de bijbelse raad inzake overspel? (15-18)

¹⁵ De hedendaagse liberale opvattingen omtrent seks hebben ook tot een toename van overspel geleid. Berichten uit Europa en Noord-Amerika tonen aan dat ongeveer de helft van de getrouwde mannen hun vrouw bedriegt. Ook wordt overspel thans door meer vrouwen goedgekeurd en bedreven, dikwijls in de hoop dat hierdoor hun leven romantischer zal worden.

¹⁶ De bijbel geeft hier zeer duidelijke raad over: „Laat de man zijn vrouw geven wat haar [op seksueel gebied] toekomt, maar laat ook de vrouw hetzelfde doen ten opzichte van haar man” (1 Korinthiërs 7:3). U kunt ook Spreuken 5:15-20 lezen, waar in figuurlijke taal staat dat getrouwde personen binnen hun huwelijk seksueel genot dienen te zoeken, en niet bij iemand erbuiten. De ervaringen die door de eeuwen heen zijn opgedaan, hebben bewezen dat deze raad een bescherming vormt. Ze beschermt tegen ziekten en onwettige geboorten. Ook vormt ze een bescherming tegen het hartzeer dat overspel dikwijls met zich brengt.

¹⁷ Wanneer een man en een vrouw trouwen, vertrouwen zij zich aan elkaar toe. Wat gebeurt er wanneer een van hen dit vertrouwen schendt door de ander te bedriegen? Een onderzoek inzake buitenechtelijke verhoudingen geeft het volgende te kennen:

„Wie zich niet aan zijn woord houdt, laadt een enorme schuld op zich. Overspel is een persoonlijke misdaad, omdat men precies weet wie men bedriegt of kwetst.”

Dit is duidelijker geworden toen veel paren de raad inzake een „open huwelijk” opvolgden, dat wil zeggen, dat men de huwelijkspartner toestemming gaf om ook met andere partners seksuele betrekkingen te hebben. Mettertijd moesten de grootste voorstanders van het „open huwelijk” hun mening herzien. De droevige gevolgen dwongen hen tot de conclusie dat de „verzekering van echtelijke trouw voor de meeste huwelijken nog steeds een belangrijk en noodzakelijk kenmerk is”.

¹⁸ Overspel leidt gemakkelijk tot jaloezie en een gevoel van onzekerheid. God heeft wijselijk gewaarschuwd voor de schade die hierdoor wordt aangericht (Spreuken 14:30; 27:4). Hoewel sommigen dus denken dat zij het beter weten en dat overspel te rechtvaardigen is, bewijzen de feiten het tegendeel. Dr. Milton Matz, klinisch psycholoog, gaf openlijk toe:

„De meesten van ons moeten boeten voor buitenechtelijke seks, wanneer dit in ons leven plaatsvindt, of wij nu de schuldige of de bedrogene zijn. . . .

Mijn ervaring is dat buitenechtelijke verhoudingen voor alle betrokkenen ongelofelijk pijnlijk zijn. Als recept voor geluk deugen ze niet.”

SEKSUELE BETREKKINGEN BINNEN HET HUWELIJK

Wat heeft de bijbel over seks binnen het huwelijk te zeggen? (19-22)

¹⁹ De bijbel geeft ons niet alleen raad over wat wij op seksueel gebied moeten vermijden, maar geeft ons ook advies over wat wij in positieve zin kunnen doen om gelukkig te zijn.

²⁰ In de Schrift wordt seks niet als een louter biologische functie voorgesteld, maar er wordt terecht getoond dat het voor de man en de vrouw een bron van wederzijds genot kan zijn. De bijbel spreekt erover dat men binnen het huwelijk bij het liefdesspel „vreugdedronken” kan zijn en „in extase” kan geraken (Spreuken 5:19). Zulk een openheid helpt ons om preutsheid of schaamte ten aanzien van normale, liefdevolle betrekkingen tussen man en vrouw te overwinnen.

²¹ De Schepper geeft echtgenoten de raad: „Blijft uw vrouw liefhebben en weest niet bitter toornig op haar” (Kolossenzen 3:19). Willen seksuele betrekkingen werkelijk geluk schenken, dan dient er tussen de huwelijkspartners geen barrière van bitterheid of wrok te bestaan. Pas dan kunnen zij vreugde putten uit hun seksuele betrekkingen en daarin werkelijk de door God bedoelde diepe liefde, overgave en tederheid tot uitdrukking brengen.

²² Bovendien spoort God echtgenoten ertoe aan „overeenkomstig kennis” bij hun vrouw te wonen (1 Petrus 3:7). De man dient derhalve rekening te houden met de emoties en de maandelijkse cyclus van zijn vrouw. Indien hij, in plaats van ongevoelig en veeleisend te zijn, op attente wijze haar gevoelens en behoeften in aanmerking neemt, zal zij waarschijnlijk meer rekening houden met de zijne. Dit zal tot wederzijdse bevrediging bijdragen.

Hoe strekt het toepassen van deze raad iemand tot voordeel? (23-26)

²³ Een veel voorkomende klacht is dat sommige vrouwen koel zijn of zich niet helemaal geven. Een van de oorzaken hiervan kan zijn dat de man gewoonlijk ongenaakbaar, zwijgzaam of nors is, behalve wanneer hij gemeenschap wil hebben. Maar bent u het er niet mee eens dat een vrouw veel eerder tot seksuele betrekkingen bereid is wanneer haar man ook in de dagelijkse omgang hartelijk en teder voor haar is? Het is voor een vrouw heel natuurlijk zich te geven aan een man die de raad ter harte neemt zich te bekleden met „de tedere genegenheden van mededogen, goedheid, ootmoedigheid van geest, zachtaardigheid en lankmoedigheid”. — Kolossenzen 3:12, 13.

²⁴ De bijbel zegt: „Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen” (Hand. 20:35). Dat geldt op vele terreinen, en in principe vormt het ook een werkelijke hulp om meer vreugde uit seksuele betrekkingen te putten. Hoe dat zo? Of een vrouw vreugde vindt in seksuele betrekkingen, hangt voor een groot deel af van wat er zich in haar hart en geest afspeelt. De laatste tijd wordt er veel de nadruk op gelegd dat de vrouw zich op haar eigen lichamelijke gevoelens en genot moet concentreren, maar toch schijnen velen zich nog onbevredigd te voelen. Dr. Marie Robinson, die dit probleem onderzocht, zette echter uiteen dat wanneer een vrouw respect voor haar man aankweekt en seksuele gemeenschap beziet als een manier om te ’geven’ in plaats van te ontvangen, zij waarschijnlijk zelf meer bevrediging zal vinden. Deze vrouwelijke arts gaf het volgende commentaar:

„Geleidelijk bemerkt [de vrouw] dat zij haar hernieuwde tederheid en belangstelling voor haar man tot uiting laat komen in de seksuele gemeenschap. Zij ziet en voelt dat haar seksuele overgave hem genot schenkt, en dit heeft dan ook weer een goede uitwerking op haar, want zijn verhoogde genot schenkt haar weer meer genot.”

De bijbelse raad om te geven en belangstelling voor anderen te hebben, draagt dus zelfs in dit intieme aspect van het leven tot geluk bij. — Filippenzen 2:4.

²⁵ Wanneer wij deze raad ter harte nemen, strekt dit ons ook nog op een andere manier tot voordeel. Ons standpunt met betrekking tot seks, waartoe ook het vermogen behoort om leven door te geven, is van invloed op onze verhouding tot God, de Levengever. Daarom is het niet alleen verstandig om hoererij en overspel te vermijden omdat dit tot ons fysieke, mentale en emotionele welzijn bijdraagt, maar ook omdat wij anders ’tegen God zouden zondigen’ (Genesis 39:9). En Hebreeën 13:4 zegt over trouw aan de huwelijkspartner:

„Het huwelijk zij eerbaar onder allen en het huwelijksbed zonder verontreiniging, want God zal hoereerders en overspelers oordelen.”

²⁶ Wanneer wij beschouwen op welke wijze seks verband houdt met iemands geluk, dienen wij verder te kijken dan vandaag. Met het oog op ons blijvende welzijn helpt de bijbel ons te beschouwen hoe datgene wat wij nu doen, morgen van invloed zal zijn op onszelf en anderen, en niet alleen morgen, maar ook volgend jaar en ons hele leven lang.

[Kader op blz. 70]

„Misschien is de nieuwe ’seksuele vrijheid’ inderdaad ’bevrijdend’, . . . Maar wat ik steeds weer overal hoor, is iets heel anders. Wat ik steeds weer hoor, is dat vrije seks de meeste mensen inderdaad iets doet. Vrije seks schaadt hen.” — Kolomschrijver G. A. Geyer, „The Oregonian”.

[Kader op blz. 71]

„Huwelijksontrouw leidt gemakkelijk tot schuldgevoelens, pijn en wantrouwen, terwijl trouw daarentegen geborgenheid en diepe vreugde bevordert.” — Dr. C. B. Broderick, directeur van een centrum voor huwelijks- en gezinsaangelegenheden.

[Illustratie op blz. 69]

De raad van de bijbel helpt de droevige gevolgen van immoraliteit te vermijden: ongewenste zwangerschappen en geslachtsziekten

Hoofdstuk 8

Hoe men het gezinsleven tot een succes kan maken

Wat kunnen wij doen om ons gezinsleven tot een succes te maken? (1-3)

VERREWEG de meeste mensen zijn het erover eens dat het gezinsleven en geluk verband houden met elkaar. Bij een enquête gaf 85 procent van de mannen de mening weer „dat het ’gezinsleven’ uitermate belangrijk is voor een gelukkig en voldoeningschenkend leven”. Toch kent u misschien veel mannen die voor een echtscheiding hebben gekozen. Ook zijn er steeds meer vrouwen die voor echtscheiding kiezen om een eind te maken aan een huwelijk dat gekenmerkt wordt door verveling, conflicten of onderdrukking.

² Wij kunnen niets veranderen aan wat anderen doen. Maar wij dienen erin geïnteresseerd te zijn ons eigen gezinsleven te verbeteren, vooral de verhouding tussen man en vrouw. Wij zouden er allen goed aan doen onszelf af te vragen: ’Hoe is de sfeer bij ons thuis?’

³ De Schepper is de Insteller van de gezinsregeling (Efeziërs 3:14, 15). Hij geeft praktische raad die reeds vele echtparen geholpen heeft hun gezinsleven tot een succes te maken. Die raad kan ook u tot voordeel strekken.

PRAKTISCHE LESSEN UIT HET EERSTE HUWELIJK

Hoe belangrijk was het voor het eerste huwelijk dat er een verbintenis bestond tussen de man en de vrouw, en waarom is dit zo belangrijk? (4-6)

⁴ In het begin van de bijbel vinden wij opgetekend hoe God het eerste menselijke gezin tot stand bracht. Enige tijd nadat Jehovah God de eerste man, Adam, had geschapen, zei Hij:

„’Het is niet goed dat de mens alleen blijft. Ik zal een hulp voor hem maken, als zijn tegenhanger.’ Daarna bouwde Jehovah God de rib die hij uit de mens had genomen tot een vrouw en bracht haar tot de mens. Toen zei de mens: ’Dit is eindelijk been van mijn gebeente en vlees van mijn vlees. . . .’ Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en hij moet zich hechten aan zijn vrouw en zij moeten één vlees worden.” — Genesis 2:18, 22-24.

⁵ Merk op dat het eerste gezin niet ontstond doordat twee personen eenvoudig besloten te gaan samenwonen. God bekrachtigde het huwelijk en zij werden in een blijvende verbintenis verenigd. Voor de hoogste Autoriteit in het universum aanvaardde Adam Eva als zijn vrouw.

⁶ Wanneer een man en een vrouw de vereiste stappen doen om een geldig en erkend huwelijk te sluiten, gaan zij openlijk een verbintenis aan (Genesis 24:4, 34-67; Matthéüs 25:1-10). Zo’n verbintenis wordt niet aangegaan wanneer een stel eenvoudig samenwoont zonder getrouwd te zijn. In plaats daarvan noemt de bijbel zo’n verhouding „hoererij” of „overspel” (Hebreeën 13:4). Ook al beweren zij van elkaar te houden, dan zal hun verhouding na verloop van tijd waarschijnlijk toch schade lijden omdat de krachtige binding van een huwelijk, welke volgens de bijbel zo onontbeerlijk is, ontbreekt. Hier volgen enkele voorbeelden:

Een 34-jarige vrouw verklaart: „Misschien ben ik ouderwets, maar de binding van een huwelijk geeft mij een gevoel van grotere zekerheid. . . . Ik ben blij het bewustzijn te hebben dat wij voor elkaar en voor de wereld officieel hebben verklaard dat wij van plan zijn bij elkaar te blijven.”

Een 28-jarige onderwijzer zei over zijn ervaring: „Na enkele jaren begon ik een leegte te voelen. Samenwonen [zonder getrouwd te zijn] verschafte geen oriëntatie voor de toekomst.”

Sociologe Nancy M. Clatworthy maakte een studie van deze aangelegenheid en kwam tot de bevinding dat paren die een verbintenis aangingen door te trouwen, maar die vóór hun huwelijk niet hadden samengewoond, „een groter gevoel van geluk en tevredenheid” bleken te bezitten.

Wat kunnen wij uit het eerste huwelijk leren in verband met ouders en schoonouders? (7-9)

⁷ Het bijbelse verslag omtrent het eerste huwelijk kan ons ook helpen problemen in verband met ouders en schoonouders te vermijden. Volgens een huwelijksadviseur komen zulke problemen zeer algemeen voor. Maar reeds voordat er problemen in verband met ouders en schoonouders konden rijzen, zei de bijbel over het eerste huwelijk: „Een man [zal] zijn vader en zijn moeder verlaten en hij moet zich hechten aan zijn vrouw.” — Genesis 2:24.

⁸ In de meeste gevallen houden wij natuurlijk van onze ouders. De bijbel moedigt ons er zelfs toe aan om hen, wanneer zij op leeftijd zijn gekomen, zo nodig materieel te ondersteunen (1 Timótheüs 5:8; Deuteronomium 27:16; Spreuken 20:20). Maar de Schrift beklemtoont ook dat wanneer u eenmaal getrouwd bent, uw huwelijkspartner uw nauwste bloedverwant wordt, zodat u die in de eerste plaats moet liefhebben, verzorgen en raadplegen.

⁹ Deze zienswijze zal een gehuwd persoon ervan weerhouden naar het ouderlijke huis te vluchten als er problemen rijzen. En ouders worden erdoor geholpen te beseffen dat wanneer hun kinderen eenmaal getrouwd zijn, zij hun ouders „verlaten” en een zelfstandig gezin vormen, ook al blijven zij misschien uit traditioneel of financieel oogpunt een tijdlang bij of in de buurt van hun ouders wonen. Het is passend dat kinderen waardering voor de wijsheid en ervaring van hun ouders hebben en er zo mogelijk profijt van trekken (Job 12:12; 32:6, 7). Niettemin houdt Genesis 2:24 de waarschuwing in dat ouders niet moeten trachten het leven van hun gehuwde kinderen te besturen of te controleren. Ja, het toepassen van deze bijbelse raad kan tot een succesvol huwelijk bijdragen.

HOEVEEL HUWELIJKSPARTNERS?

Welke praktische les kunnen wij uit Genesis leren in verband met het aantal huwelijkspartners? (10, 11)

¹⁰ Uit het Genesisverslag blijkt ook duidelijk dat God Adam slechts één huwelijkspartner gaf. In sommige beschavingen mag een man er meer vrouwen op na houden. Maar leidt polygamie tot gezinsgeluk? Integendeel, de ervaring toont aan dat hierdoor dikwijls intense jaloezie of wedijver ontstaat, terwijl in vele gevallen de oudere vrouwen slecht worden behandeld (Spreuken 27:4; Genesis 30:1). Onder de Hebreeën in de oudheid was niet alleen polygamie gebruikelijk, maar konden mannen zich ook door echtscheiding van hun vrouwen ontdoen. Hoewel God dit toeliet, gaf hij de Israëlieten wetten om te verhinderen dat hier op grove wijze misbruik van werd gemaakt. Toen Jezus de kwestie echter besprak, liet hij uitkomen wat Gods wil was, zoals die in Genesis te kennen werd gegeven. Als antwoord op de vraag of men op allerlei gronden mocht scheiden, zei Jezus:

„Hebt gij niet gelezen dat hij die hen van het begin af heeft geschapen, hen als man en als vrouw heeft gemaakt en gezegd heeft: ’Daarom zal een man zijn vader en zijn moeder verlaten en zich hechten aan zijn vrouw . . .’? . . . Wat God derhalve onder één juk heeft samengebracht, brenge geen mens vaneen. . . . Mozes heeft u [de Hebreeën] met het oog op de hardheid van uw hart [in Gods wet] de concessie gedaan uw vrouw door echtscheiding te ontslaan, maar dit is van het begin af niet zo geweest. Ik zeg u dat al wie zich van zijn vrouw laat scheiden, behalve op grond van hoererij, en een ander trouwt, overspel pleegt.” — Matthéüs 19:3-9.

¹¹ Jezus maakte duidelijk wat onder zijn volgelingen de maatstaf moest zijn: niet polygamie, maar slechts één huwelijkspartner, zoals God dit in het begin had geregeld (1 Timótheüs 3:2). Gods wijsheid en autoriteit in dit opzicht te erkennen, is een stap op de weg tot geluk.

Tot welke zienswijze omtrent echtscheiding moedigt de bijbel aan? (12, 13)

¹² Hetzelfde geldt voor wat Jezus over echtscheiding zei. Wanneer de mogelijkheid bestaat om gemakkelijk van elkaar te scheiden, nemen echtscheidingen toe. Dat zien wij tegenwoordig. Maar God beschouwt het huwelijk als een blijvende verbintenis. Jezus zei weliswaar dat als een van de huwelijkspartners zich schuldig maakt aan „hoererij” (Grieks: porneia, wat op grove seksuele immoraliteit duidt) en aldus „één vlees” met een andere persoon wordt, de onschuldige partij mag scheiden en hertrouwen. Maar anderszins beschouwt de Schepper een echtpaar als permanent verenigd. Degenen die Gods autoriteit in deze aangelegenheid erkennen, hebben dus reden te meer er moeite voor te doen hun huwelijk te verstevigen en eventuele problemen te overwinnen (Prediker 4:11, 12; Romeinen 7:2, 3). In plaats dat deze zienswijze dus ongelukkig maakt, draagt ze veeleer tot een succesvol huwelijk bij. De ervaring toont dit aan.

¹³ ’Maar’, zullen sommigen zeggen, ’toch heersen er in enkele huwelijken ernstige problemen, of kunnen de beide partners eenvoudig niet goed met elkaar opschieten.’ Wat dan? De bijbel heeft ons nog meer praktische raad te bieden.

EEN ECHTGENOOT DIE ZIJN VROUW WERKELIJK LIEFHEEFT

Hoe kunnen echtgenoten de voor hen bestemde raad van de bijbel toepassen? (14-16)

¹⁴ Heel belangrijk voor een succesvol gezinsleven is hoe een echtgenoot zijn vrouw beziet en behandelt. Maar wie kan zeggen wat de beste manier is? Wederom komt de bijbel ons te hulp. In het verslag over het eerste huwelijk wordt verklaard dat God uit iets van Adams eigen lichaam een metgezellin voor hem maakte. Later weidde de bijbel als volgt hierover uit:

„Mannen [behoren] HUN VROUW LIEF TE HEBBEN ALS HUN EIGEN LICHAAM. Wie zijn vrouw liefheeft, heeft zichzelf lief, want niemand heeft ooit zijn eigen vlees gehaat, maar hij voedt en koestert het, zoals ook de Christus met de gemeente doet.”

Na Genesis 2:24 te hebben aangehaald, zei Paulus vervolgens: „Laat . . . een ieder van u afzonderlijk zijn vrouw zo liefhebben als zichzelf.” — Efeziërs 5:28-33.

¹⁵ Sommige mannen denken misschien dat zij hun vrouw hardvochtig dienen te bejegenen of gereserveerd tegen haar moeten zijn. Maar de Insteller van het huwelijk zegt dat een echtgenoot zijn vrouw innig moet liefhebben en die liefde moet tonen. Om echt gelukkig te kunnen zijn, moet een vrouw het gevoel hebben dat haar man werkelijk van haar houdt.

¹⁶ Een echtgenoot die ’zijn vrouw voedt en koestert als zijn eigen lichaam’, zal ernaar streven een goede verzorger te zijn. Aan de andere kant dient hij zich ook weer niet zo druk met het verdienen van de kost bezig te houden dat hij in gebreke blijft tijd met zijn vrouw door te brengen en warme belangstelling voor haar als persoon te tonen. Ook zal geen enkele man die goed bij zijn verstand is, zelfs al is hij geïrriteerd, zijn eigen lichaam haten of mishandelen. Volgens de bijbel is het dus uitgesloten dat een man zo boos is op zijn vrouw dat hij haar mishandelt. — Psalm 11:5; 37:8.

Wat dient het voor een echtgenoot te betekenen dat de vrouw zijn „tegenhanger” is? (17-19)

¹⁷ De eerste vrouw werd als een aanvulling van haar man of „als zijn tegenhanger” gemaakt (Genesis 2:18). God erkende dat de man en de vrouw verschillend van maaksel waren. Dit is nog steeds zo. Vrouwen verschillen gewoonlijk van mannen in hun hoedanigheden en manieren. Hij is misschien resoluut, en zij geduldiger. Zij houdt misschien van gezelschap, hij van alleenzijn. Hij hecht misschien veel waarde aan punctualiteit, terwijl zij het misschien niet zo nauw neemt met de tijd. Dat de bijbel zegt dat God Eva als „tegenhanger” schiep, dient echtgenoten te helpen zulke verschillen te begrijpen.

¹⁸ De apostel Petrus spoort echtgenoten ertoe aan ’bij hun vrouw te wonen overeenkomstig kennis, haar eer toekennend als aan een zwakker vat’ (1 Petrus 3:7). Dit toekennen van „eer” betekent ook haar verschillende smaak te respecteren. De man houdt misschien van sport, maar zijn vrouw vindt het misschien fijn om etalages te bekijken of naar een schouwburg te gaan. Haar smaak geldt evenzeer als de zijne. Wie zijn vrouw eert, staat haar dat toe.

¹⁹ Het humeur van een vrouw, dat door haar maandelijkse cyclus wordt beïnvloed, kan haar man, en misschien ook wel haarzelf, soms verbijsteren. Hij kan echter tot hun gezamenlijke geluk bijdragen door begrip te tonen en ’bij haar te wonen overeenkomstig kennis’. Wat zij dikwijls het meeste nodig heeft, is dat haar man haar teder in de armen neemt, terwijl hij liefdevol met haar spreekt.

EEN VROUW DIE HAAR ECHTGENOOT RESPECTEERT

Hoe dient de vrouw volgens de bijbelse aansporing haar man te bezien? (20-22)

²⁰ Aangezien de vrouw ook haar deel tot een gelukkig gezin moet bijdragen, heeft de Schepper eveneens raad voor vrouwen verschaft.

²¹ Vlak nadat tot echtgenoten is gezegd dat zij hun vrouw moeten liefhebben, voegt de bijbel eraan toe: „De vrouw daarentegen moet diepe achting voor haar man hebben” (Efeziërs 5:33). In het geval van het eerste huwelijk waren er factoren die Eva als vanzelfsprekend naar haar man hadden moeten doen opzien. Adam werd het eerst geschapen. Hij had meer kennis en levenservaring, ja, hij had zelfs richtlijnen van God ontvangen.

²² Maar hoe staat het met huwelijken in deze tijd? Wanneer een echtgenoot er oprecht moeite voor doet de eerder besproken bijbelse raad toe te passen, zal hij hoogstwaarschijnlijk het respect van zijn vrouw winnen. Zelfs wanneer een vrouw haar man in bepaalde opzichten wellicht overtreft, of wanneer haar man misschien te kort schiet, is er reden om respect te ontwikkelen — uit achting voor Jehovah’s regeling, waar het gezin deel van uitmaakt. De apostel Paulus schreef:

„Laten vrouwen onderworpen zijn aan hun man als aan de Heer, want de man is het hoofd van zijn vrouw, evenals ook de Christus het hoofd van de gemeente is.” — Efeziërs 5:22, 23.

Waarom kunnen vrouwen erop vertrouwen dat deze raad zal helpen? (23, 24)

²³ Dit wil niet zeggen dat de echtgenoot de alwetende gezinstiran moet zijn. Dit zou in strijd zijn met het door Christus gestelde voorbeeld van liefde, consideratie en begrip. God spoort vrouwen ertoe aan voor leiding naar hun man op te zien. Wanneer het om belangrijke gezinsaangelegenheden gaat, kunnen man en vrouw elkaar raadplegen en zo samenwerken als de verschillende delen van een lichaam. Niettemin stelt God de man hoofdzakelijk verantwoordelijk voor het gezin. — Kolossenzen 3:18, 19.

²⁴ De ervaring toont aan dat wat de bijbel over dit onderwerp zegt, deugdelijk is. Wanneer de vrouw er moeite voor doet de liefde en zorg van haar man te verdienen, en zij voor leiding in gezinsaangelegenheden naar hem opziet, zal zij dikwijls bemerken dat hij bereidwilliger zijn verantwoordelijkheid op zich neemt en zich er op liefdevolle wijze van kwijt. — Spreuken 31:26-28; Titus 2:4, 5.

GEZAMENLIJK AAN EEN SUCCESVOL GEZINSLEVEN WERKEN

Hoe draagt communicatie tot een succesvol gezinsleven bij? (25-28)

²⁵ Communicatie is een uitermate belangrijk element dat helaas in te veel gezinnen ontbreekt. Een socioloog merkte op: „De meeste echtparen luisteren niet naar elkaar en velen krijgen daardoor ruzie.” Irritaties, frustraties en teleurstellingen zijn in het leven onvermijdelijk. Hoe kunnen wij voorkomen dat ons huwelijk erdoor wordt geschaad? Goede communicatie helpt. Pas ervoor op dat u dit niet als iets vanzelfsprekends aanneemt, anders zou u wel eens tot de ontdekking kunnen komen dat u geleidelijk aan steeds minder met elkaar spreekt.

²⁶ Doe er moeite voor om met elkaar te praten. Maakt u er werkelijk een gewoonte van om over datgene wat u hebt gedaan en over uw gevoelens te spreken? Dikwijls zijn wij er te zeer op bedacht om zelf te spreken en horen wij niet eens wat de ander te zeggen heeft (Spreuken 10:19, 20; Jakobus 1:19, 26). Wacht niet eenvoudig af tot u de kans krijgt om te spreken, maar luister veeleer, tracht de ander te begrijpen en reageer door misschien te vragen: ’Bedoel je . . .?’ of: ’Wil je daarmee zeggen . . .?’ (Spreuken 15:30, 31; 20:5; 21:28) Wanneer de man of de vrouw oprecht luistert naar de gedachten en gevoelens die de ander tot uitdrukking brengt, bestaat er veel minder kans dat hij of zij op een zelfzuchtige of onbuigzame wijze zal handelen.

²⁷ Communicatie speelt een nog grotere rol wanneer een echtpaar gemeenschappelijke problemen in het licht van de bijbelse raad bespreekt. Een uitstekende basis voor het bespreken van het gezinsinkomen en plannen in verband met grote uitgaven vindt men bijvoorbeeld in 1 Timótheüs 6:6-10, 17-19 en Matthéüs 6:24-34. Ook in het boek Een gelukkig gezinsleven opbouwena treft men veel schriftuurlijke raad over de belangrijkste terreinen van het gezinsleven aan.

²⁸ Aangezien de raad van de bijbel afkomstig is van Jehovah God, de beste autoriteit op het gebied van het huwelijk en het gezinsleven, kunnen wij terecht succes verwachten indien wij deze raad geduldig en consequent toepassen. Duizenden christelijke echtparen over de gehele aarde hebben dit gedaan en geluk in hun huwelijk geoogst.

[Voetnoten]

[Kader op blz. 80]

„Tijdens mijn huwelijk”, zo verklaart een man uit het westen van de Verenigde Staten, „had ik alles verworven wat ik in materieel opzicht begeerde — een prachtig huis, auto’s, boten en paarden. Toch schonk dit alles mij geen geluk. Mijn vrouw was niet in dezelfde dingen geïnteresseerd als ik. Wij maakten altijd ruzie. Ik rookte marihuana om vrede des geestes te vinden.

De meeste weekeinden bracht ik buitenshuis door met jagen. Ook was ik door mijn werk nog wel eens weg van huis. Dit leidde tot een leven van overspel. Ik dacht dat mijn vrouw niet van mij hield, dus ging ik het huis uit en hield het met de ene vrouw na de andere totdat mijn leven op een dood spoor scheen te zijn geraakt.

Gedurende deze tijd las ik af en toe in de bijbel. Efeziërs hoofdstuk 5 overtuigde mij ervan dat ik moest proberen het weer goed te maken met mijn vrouw. Ik besefte dat zij niet onderdanig was geweest, maar dat ik ook niet de juiste leiding had genomen. Toen ik de daaropvolgende week op een zakenreis was, pleegde ik echter weer overspel.”

Een vriend suggereerde dat als hij werkelijk belangstelling had voor God, Jehovah’s Getuigen hem konden helpen. Hij vervolgt: „De Getuigen hielpen mij inderdaad. Een van de opzieners in de gemeente nam er de tijd voor om de bijbel met mij te bestuderen. Toen mijn vrouw de grote verandering in mijn levenswijze zag, deed zij mee met de studie. Nu hebben wij voor het eerst een gelukkig gezinsleven, en zelfs onze twee dochtertjes kunnen het verschil zien. Het is niet onder woorden te brengen hoe gelukkig mijn vrouw en ik zijn geworden doordat wij de bijbel in ons leven zijn gaan toepassen.”

[Illustratie op blz. 85]

Communicatie — onontbeerlijk voor een gelukkig huwelijk