Waarom wilt u een bijbelse toespraak houden?
JEZUS CHRISTUS sprak dikwijls grote menigten toe, en hij was beslist een doeltreffend spreker. Ja, toen Jezus zijn beroemde bergrede had uitgesproken, „was de uitwerking dat de scharen versteld stonden over zijn manier van onderwijzen” (Matthéüs 7:28). Het is boven elke twijfel verheven dat de Zoon van God de edelste beweegredenen had en dat zijn openbare redevoeringen zijn hemelse Vader verheerlijkten. — Vergelijk Johannes 12:46-50.
Spreken in het openbaar was ook een van de methoden die in de eerste eeuw van onze Gewone Tijdrekening door Jezus’ volgelingen werd gebruikt om het goede nieuws te verbreiden. Toen de apostel Paulus bijvoorbeeld in Korinthe was, „hield hij [elke sabbat] in de synagoge een lezing en overreedde joden en Grieken” (Handelingen 18:1, 4). Bovendien moedigde Paulus zijn medewerker Timótheüs aan met de woorden: „Ga er, totdat ik kom, mee voort u toe te leggen op het voorlezen, het vermanen, het onderwijzen” (1 Timótheüs 4:13). Lezen en spreken in het openbaar uit edele motieven speelde dus beslist een rol bij Jehovah’s loyale dienstknechten in de eerste eeuw.
Toch is voorzichtigheid geboden. Toen Herodes, in een koninklijk gewaad gestoken, een openbare toespraak begon te houden, schreeuwde het bijeengekomen volk: „De stem van een god en niet van een mens!” Op hetzelfde ogenblik werd Herodes door Jehovah’s engel geslagen. Waarom? „Omdat hij de heerlijkheid niet aan God gaf.” — Handelingen 12:21-23.
De noodzaak van een juiste geestesgesteldheid
In deze tijd is het uitspreken van een openbare bijbellezing beslist een zeer begerenswaardig voorrecht, dat aan rijpe christelijke mannen wordt verleend. Iedere bedienaar zal er echter goed aan doen te onderzoeken welke beweegredenen er in zijn hart leven (Genesis 8:21; Jeremia 17:9). Wordt hij gedreven door het verlangen God te eren en medegelovigen en anderen van nut te zijn? Of is hij eropuit zulke bijbelse toespraken te houden vanwege het aanzien dat aan spreken in het openbaar verbonden is en omdat hijzelf graag wil schitteren?
Het juiste motief zal op verschillende manieren aan de dag treden. Om te beginnen zal het ons doen beseffen dat wij alleen met de hulp van Jehovah’s geest voldoende bekwaam kunnen zijn voor het voorrecht vanaf het podium in het openbaar over Gods waarheid te spreken. Wij zullen derhalve dezelfde houding hebben als de apostel Petrus, die zei: „Indien iemand spreekt, hij spreke als het ware de heilige uitspraken Gods; indien iemand dient, hij diene als afhankelijk van de door God verschafte sterkte; zodat God in alle dingen verheerlijkt worde door bemiddeling van Jezus Christus.” — 1 Petrus 4:11.
Liefde dient de fundamentele reden te zijn waarom men een bijbelse toespraak wil houden. Allereerst moeten wij liefde hebben voor Jehovah God, het verlangen koesteren hem te eren en een aandeel te hebben aan de rechtvaardiging van zijn heilige naam. Ten tweede moet een van onze drijfveren liefde voor onze toehoorders zijn, een oprecht verlangen hen te onderwijzen en hen aan te sporen tot „heilige gedragingen en daden van godvruchtige toewijding”. — 2 Petrus 3:11.
Een oprecht verlangen om onze medegelovigen en anderen op te bouwen, dient eveneens een reden te zijn waarom wij een openbare toespraak willen houden. Dit zal ons ervan weerhouden te proberen onze toehoorders ’de oren te kittelen’ door hun alleen maar te vertellen wat zij willen horen (2 Timótheüs 4:3). Als wij het verlangen hebben anderen geestelijk op te bouwen, zullen wij ook nalaten grappen te maken of dingen te zeggen die alleen bedoeld zijn om ons gehoor te vermaken of aan het lachen te krijgen. Ook zullen wij ons niet van bloemrijke taal bedienen of pronken met wereldse wijsheid in een poging indruk op onze toehoorders te maken. Als wij bij het spreken in het openbaar de juiste beweegreden hebben, zullen wij veeleer het voorbeeld van de apostel Paulus navolgen, die sprak ’met een tentoonspreiding van geest en kracht, opdat het geloof van zijn toehoorders niet zou zijn in wijsheid van mensen, maar in Gods kracht’. — 1 Korinthiërs 2:3-5.
Drie fundamentele elementen
Een openbare lezing houden, is een kwestie van verstand en hart. Christelijke sprekers moeten derhalve niet alleen de juiste geesteshouding bezitten, maar moeten ook iets te zeggen hebben wat de moeite waard is. Dit vereist dat men aandacht schenkt aan drie fundamentele elementen. Dat zijn de Schrift, feiten en logica.
In de eerste plaats dient men in gedachte te houden dat het zwaartepunt van een openbare bijbellezing vanzelfsprekend moet liggen bij de schriftplaatsen die de spreker gebruikt. Indien u het voorrecht krijgt zo’n lezing te houden, dient u uw onderwerp grondig te kennen en in staat te zijn schriftplaatsen aan te halen, ze goed voor te lezen en ze op een juiste wijze toe te passen. Op de pinksterdag van 33 G.T. verwees de apostel Petrus ter ondersteuning van zijn uitspraken herhaaldelijk naar de Schrift (Handelingen 2:14-41). De Bereeërs raakten ervan overtuigd dat Paulus zijn uitspraken terdege op de Schrift had gebaseerd (Handelingen 17:10, 11). En Apóllos „toonde aan de hand van de Schriften aan dat Jezus de Christus was”, de langverwachte Messías. — Handelingen 18:28.
Natuurlijk verschaft het schema dat het Wachttorengenootschap verstrekt de schriftuurlijke basis voor een openbare lezing. Toch kan de spreker daarnaast andere of overeenkomstige schriftplaatsen gebruiken, vooropgesteld dat deze evenzeer van toepassing zijn en het niet al te veelvuldig gebeurt. De christelijke bedienaar moet er in dit verband nauwlettend op toezien dat hij op de hoogte blijft met het toenemende geestelijke licht. Een spreker zou bijvoorbeeld 1 Korinthiërs 2:9 ten onrechte van toepassing kunnen brengen op het toekomstige aardse Paradijs, terwijl uit de context (2 vers 7 en 10) blijkt dat deze schriftplaats betrekking heeft op de diepere dingen van Gods wijsheid.
Ten tweede is er de kwestie van feiten die worden gebruikt ter ondersteuning van uitspraken die door een openbare spreker worden gedaan. Hierbij dient grote voorzichtigheid te worden betracht, zodat de naar voren gebrachte punten niet terecht in twijfel getrokken of aangevochten kunnen worden. Vooral indien een punt sensationeel lijkt, is de uiterste voorzichtigheid geboden. Het is verstandig — en van essentieel belang — zich ervan te vergewissen dat wat wordt gezegd inderdaad met de feiten strookt. Het is daarom altijd het beste als men naar betrouwbare informatiebronnen kan verwijzen ingeval er vragen ten aanzien van bepaalde uitspraken rijzen. Op de dag van Pinksteren wees Petrus op algemeen bekende feiten. Dat deed ook de apostel Paulus op de Areópagus of Marsheuvel in Athene. — Handelingen 2:22; 17:22, 23, 28.
Ten derde is logica beslist noodzakelijk. De christelijke openbare spreker moet met zijn toehoorders redeneren. Zo lezen wij dat Paulus „in de synagoge [ging] redeneren met de joden en de andere mensen die God aanbaden, en elke dag op de marktplaats met hen die daar toevallig waren” (Handelingen 17:17). De redenering in een openbare lezing moet logisch, eenvoudig, duidelijk en gemakkelijk te volgen zijn. In dit opzicht is het heel nuttig gebruik te maken van verbindingswoorden, die het verband leggen tussen wat reeds gezegd is en wat erop gaat volgen.
Indien u dus het voorrecht geniet een openbare spreker te zijn, zorg er dan beslist voor dat u de juiste geestesgesteldheid bezit voor het houden van een bijbellezing. Koester in uw hart liefde voor uw Schepper en voor uw medemensen. Verzamel de schriftplaatsen en de feiten en presenteer ze op een logische wijze. Dan zal op u de volgende spreuk van toepassing zijn: „De tong van de wijzen is genezing” (Spreuken 12:18). Bovendien is het houden van voortreffelijke bijbelse toespraken die God eren een van de manieren om „zowel uzelf [te] redden als hen die naar u luisteren”. — 1 Timótheüs 4:16.