Danieli
11 “Nikwa ingye, omo mwaka w’erimbere w’obutabali bwa Dario Omumedi, munahangana nitoke erimuhiramo akaghala n’erimusikya mutima.* 2 Ebyo ngakubwira lino ni kwenene:
“Omo kihugho kye Persia mukendisyahuluka abandi bami basatu, n’ow’akani akendisyayikuma-kumira obuteke bunene kulenga abandi bosi. Akendisyabya abibya n’akaghala busana n’obuteke bwiwe, akendisyaleka ebindu byosi ibyalwa n’obwami bw’Obugiriki.
3 “Hakendindisyahuluka omwami oyuli n’akaghala, akendisyabya n’obutoki bunene, kandi akendisyakola ekyo anzire. 4 Aliwe akendisyabya abihuluka, obwami bwiwe bukendisyatsutsangwa n’erighabirwa oko mahunga ani w’elubula, aliwe sibwendisyaghabirwa oko bana* biwe kandi sibwendisyabya n’obutoki bungaha n’obo abya nabo; kundi obwami bwiwe bukendisyakulangwa n’erihabwa abandi bandu.
5 “N’omwami w’oko luhande lw’eyikwa, ni bugha ambu, omughuma w’oko bakulu b’omo butabali bwiwe, akendisyabya n’akaghala; aliwe hakendisyabya omundu mulebe oyukendisyamusinga, n’omundu oyo akendisyabya n’obutoki bunene, obunene kulenga obo omwami w’oko luhande lw’eyikwa ali nabo.
6 “Emyaka milebe yikendisyabya yabilaba, bakendisyakola endaghane, na mwali w’omwami w’oko luhande lw’eyikwa akendisyaya ew’omwami w’oko luhande lw’endata batoke erikola endaghane eyirimo obulingirirania.* Aliwe ebyala bya mwali w’omwami bikendisyahwamo akaghala; n’omwami akendisyatera, n’ebyala biwe sibyendisyabyamo akaghala; kandi omwali w’omwami akendisyahirwa omo byala by’abandi, iye haghuma n’abamutwalayo, n’oyo wamubuta, n’oyo waleka iniabya n’akaghala oko mighulu eyo. 7 N’erisasa ry’oko milihi ya mwali w’omwami rikendisyahuluka, iryabya omo mwanya w’omwami, kandi omwami akendisyasa eyiri abasuda kandi akendisyasyalwa n’obwikalo obo mundu ate angahikamo bweghu-bweghu bw’omwami w’oko luhande lw’endata; akendisyalwa nabo n’eribasinga. 8 Akendisyatwala e Misri y’emiungu yabo, esyosanamu syabo sy’emetale eyo balyayeyukaya, ebindu byabo by’obughuli eby’efeza* n’eby’ehoro, n’abanyewa. Akendisyabugha emyaka milebe isyalisyahika hakuhi n’omwami w’oko luhande lw’endata. 9 Omwami w’oko luhande lw’endata akendisyalwa n’omwami w’oko luhande lw’eyikwa, aliwe akendisyasuba omo kihugho kiwe.
10 “N’abaghala b’omwami bakendisyayiteghekania busana n’amalwa kandi bakendisyahindania abasuda banene, abanene kutsibu. Oko kwenene-kwenene, omwami akendisyalola embere n’erilaba omo kihugho ng’eribwagha ry’amaghetse. Aliwe akendisyasubula, kandi akendisyaghenda akalwa eriyahika omo bwikalo bwiwe obo mundu ate angahikamo bweghu-bweghu.
11 “N’omwami w’oko luhande lw’eyikwa akendisyahitana, neryo akendisyayalwa naye, ni bugha ambu, omwami w’oko luhande lw’endata; n’omwami oyu akendisyahindania abandu banene, aliwe abandu banene abo bakendisyahirwa omo byala by’oghundi olya. 12 Abandu banene abo bakendisyahekwa. Omutima wiwe akendisyayihalamba, kandi akendisyaleka amakumi w’amaelfu iniawa ahisi; aliwe akaghala kiwe sikendisyamuletera endundi yosi-yosi.
13 “Kandi omwami w’oko luhande lw’endata akendisyasyasa n’erihindania abandu banene kulenga abo atsuka erihindania; kandi oko mwiso w’emighulu, habilaba emyaka milebe, akendisyasa n’abasuda banene n’ebindu binene. 14 Oko mighulu eyo, abandu banene bakendisyalwa n’omwami w’oko luhande lw’eyikwa.
“N’abatsururu b’omo bandu baghu bakendisyahekwa. Abandu bakendisyabatsotsya bati basonde eriberererya enzoli; aliwe bakendisyataluka.*
15 “N’omwami w’oko luhande lw’endata akendisyasa n’eritimbya oluba oko muyi ogho mundu ate angahikamo bweghu-bweghu atoke erilwa nagho, neryo akendisyahambagho. N’abasuda b’oko* luhande lw’eyikwa sibendisyasinga, nibya n’abasuda babo abasi erilwa sibendisyasinga; kandi sibendisyabya n’akaghala k’erisinga. 16 Oyukendisyasa n’erilwa naye akendisyakola ekyo anzire, kandi sihali oyukendisyayihanda okw’iye. Akendisyimana omo kihugho ky’Obubuya,* kandi akendisyabya n’obutoki bw’eritoghotya. 17 Akendisyayisogha kundu* eryasa n’akaghala kosi k’omo bwami bwiwe, kandi akendisyakola endaghane eyirimo obulingirirania, kandi akendisyatoka ebyo akendisyakola. Akendisyahabwa oruhusa lw’eritoghotya mwali w’abakali. Omwali w’abakali oyo syendisyasinga, kandi syendisyasyabya wiwe. 18 Akendisyabindukirya obusu bwiwe eyiri ebihugho by’oko musike w’engetse, n’erihamba ebihugho bingyi. Aliwe omukomanda akendisyabughaho erihemuka eryo omwami w’oko luhande lw’endata amuletera, neryo erihemuka riwe rikendisyahwaho. Akendisyasubuliryaryo oghundi olya. 19 Neryo akendisyabindukirya obusu bwiwe eyiri emyanya eyo mundu ate angahikamo bweghu-bweghu y’omo kihugho kiwe. Akendisyatwikala n’eriwa ahisi, syendisyasyasungwa.
20 “N’omo mwanya wiwe hakendisyahuluka omundu oyukendisyalabya omo bwami obuwene nga mo mundu oyukalihisaya;* aliwe akendisyabunangwa omo biro bike. Nomo bine bitya, syendisyabunangwa omo kinigha kutse omo malwa.
21 “N’omo mwanya wiwe hakendisyahuluka omundu oyupokibwe,* sibendisyamuha olukengerwa lw’obwami; akendisyasa omo mughulu w’obuholo* n’erihamba obwami omo mayele.* 22 Akendisyabirya abasuda* abali ng’eribwagha ry’amaghetse, kandi bakendisyabunangwa, ngoko Omusondoli w’endaghane naye akendisyabunangwa. 23 Kandi busana n’endaghane eyo bakola haghuma naye, akendisyakolesya amabehi, akendisyahuluka n’eribya n’obutoki akawatikibwa n’ekihanda kike. 24 Omo mughulu w’obuholo,* akendisyaya omo biharo by’engabiro* ebirimo obuteke bunene kutsibu,* kandi akendisyakola ebyo abobaba wiwe n’abosokulu* wiwe batakola. Akendisyaghabirabo ebindu ebiryanyeghawa, ebindu ebiryapurawa, n’ebindi bindu; kandi akendisyasohera emyanya eyo mundu ate angahikamo bweghu-bweghu, aliwe omo mughulu muke musa.
25 “Kandi akendisyakuma-kuma akaghala kiwe n’obutubaha* bwiwe atoke erilwa n’omwami w’oko luhande lw’eyikwa, iniane n’abasuda banene; n’omwami w’oko luhande lw’eyikwa akendisyayiteghekania oko malwa iniane n’abasuda banene kandi ab’amaka. Kandi syendisyasinga, kundi bakendisyamusohera. 26 N’ababya bakalya ebisi-bisi biwe bakendisyaleka iniatera.
“N’abasuda biwe bakendisyabiribwa,* n’abandu bangyi bakendisyitibwa.
27 “Aliwe abami babiri abo bakendisyabya n’omutima owanzire erikola ebibi; kandi bakendisyikala oko mesa nguma ibanemubwirana amabehi. Aliwe sihali ekyo bakendisyatoka, kundi enduli ikendisyasa oko mughulu owabirihirwaho.
28 “Kandi akendisyasuba omo kihugho kiwe n’ebindu binene kutsibu, n’omutima wiwe akendisyalwa n’endaghane nyibuyirire. Akendisyatoka ebyo akendisyakola n’erisuba omo kihugho kiwe.
29 “Akendisyasyasa n’erilwa n’oluhande lw’eyikwa oko mughulu owabirihirwaho. Aliwe lero emyatsi siyendisyabya ngoko yanabya embere, 30 kundi amato we Kitimu akendisyasyalwa naye, neryo akendisyahemulwa.
“Akendisyasubula n’eritsurumira oko ndaghane nyibuyirire n’eritoka ebyo akendisyakola; kandi akendisyasa n’erihira amalengekania wiwe oko bandu abakaleka endaghane nyibuyirire. 31 Abasuda* abo akendisyatuma bakendisyahuluka, bakendisyatsandya ahabuyirire, omwanya ogho mundu ate angahikamo bweghu-bweghu, n’erilusyaho obuhere obukahererawa mughulu wosi.
“Kandi bakendisyahiraho ekindu ekikita esyonye ekikatsandaya.
32 “N’abakahalaya oko ndaghane, akendisyabugha ebinywa ebisihire ebikendisyaleka ibaghana erikwama obusondoli bw’oMungu. Aliwe abandu abasi oMungu wabo bakendisyasinga n’eritoka ebyo bakendisyakola. 33 N’abandu b’amenge b’omo bandu bakendisyawatikya abandu bangyi eryowa emyatsi yo ndeke. Bakendisyatwikala busana n’omuyali, ekirimi, eritwalwa omo bunyewa, n’eripurwako ebindu, omo biro bilebe. 34 Aliwe bakendisyabya babitwikalibwa, bakendisyawatikibwa hake; n’abandu bangyi bakendisyayighunga kubo omo bulimba-limba.* 35 N’abandu balebe b’oko bandu b’amenge bakendisyatwikala, abandu batoke eryeribwa, erilusibwako omutsafu, n’eriyirwa mo b’omusohe,* busana nabo, erihika oko mughulu w’enduli; kundi bikendisyabya oko mughulu owabirihirwaho.
36 “Omwami akendisyakola ebyo anzire, kandi akendisyayihalamba n’eriyiyira mo mukulu kulenga obuli mungu wosi; akendisyabugha emyatsi eyikaswekaya oko Mungu w’emiungu. Akendisyatoka ebyo akendisyakola erihika omughulu ogho erihitana rinene rikendisyahwera; kundi litolere ebyabiripangwa ibyabererera. 37 Syendisyatsomana oMungu w’abobaba wiwe; syendisyatsomana n’engumbu y’abakali kutse eritsomana omungu wosi-wosi, aliwe akendisyayiyira mo mukulu oko bosi. 38 Aliwe,* akendisyaha olukengerwa lw’omungu w’emyanya eyo mundu ate angahikamo bweghu-bweghu, akendisyaha olukengerwa lw’omungu oyo abobaba wiwe bataminya omw’imuha ehoro, efeza,* amabwe w’obughuli, n’ebindu by’obughuli. 39 Akendisyatoka erilwa n’emyanya eyo mundu ate angahikamo bweghu-bweghu, akawatikibwa* n’omungu w’ehandi. Akendisyaha olukengerwa lunene lw’abakamuligha;* kandi akendisyabayira mo batabali b’abandu bangyi. Akendisyaghabira ekitaka ky’omundu wosi-wosi oyukamuha esyofranga.
40 “Oko mughulu w’enduli, omwami w’oko luhande lw’eyikwa akendisyalwa naye omw’imukuna,* n’omwami w’oko luhande lw’endata akendisyalw’iniasyalwa naye iniane n’emitoka n’abakaghenda oko syosabayiri* n’amato mangyi; kandi akendisyingira omo bihugho n’eribiryabyo ng’amaghetse awabiribwagha. 41 Akendisyingira n’omo kihugho ky’Obubuya,* n’ebihugho bingyi bikendisyatwikala. Aliwe bino byo bihugho ebyo atendisyahamba: Edomu, Moabu, n’ekiharo kinene ky’Abaamoni. 42 Kandi akendisyaendelea erilwa n’ebihugho, n’ekihugho kye Misri sikyendisyabala. 43 Akendisyatabala ebindu by’obughuli ebibisire eby’ehoro n’eby’efeza,* n’ebindu byosi by’obughuli bye Misri. Abalibia n’Abaetiopia bakendisyakwama ebika biwe.*
44 “Aliwe esyongulu esikalua oko luhande lw’eyo ryuba rikasira n’oko luhande lw’endata sikendisyaleka iniahangya-hangya, neryo akendisyaghenda iniabirihitana kutsibu akayabughaho n’eritoghotya abandu bangyi. 45 Kandi akendisyahanda esyohema siwe sy’obwami omo mwanya owali omo kati-kati k’engetse nene n’ekitwa kibuyirire ky’Obubuya.* Neryo omwiso wiwe akendisyahika, sihendisyabya oyukendisyamuwatikya.