Amabulyo Erilua Oko Basomi Betu
Busanaki omulume oyo Boazi abirikira ati “Uwe [mundu mulebe, nwt]” mwabugha ati amabitahya Ruta ‘inianganayihererya’ omwandu wiwe? (Ruta 4:1, 6)
Oko mughulu wa kera, omulume uyutahirye inakabya ahola isyawite oko mwana, ebindu kutse ebitaka biwe ibikayirawa biti? Erina liwe irikahwerera aho? Omughambo wa Musa mwasubirya oko mabulyo ng’ayo.
Byabya bikabya biti oko kitaka ky’omulume oyulyahola kutse oyulyaghulaya ekikata kiwe busana n’obwera? Mughala wabo kutse omutunga wa hakuhi inyanganatongolya kutse eritasyaghula buhyaka ekitaka ekyo, kisighale omo kihanda.—Law. 25:23-28; Emig. 27:8-11.
Neryo ibakayira bati eritendiherya erina ly’oyulyahola? Omwihikya omukali w’omuholi, ngoko byanabya oko Ruta. Omulume inyakahikaya omukali w’omughala wabo oyulyahola, ibabuta omwana oyukendibya omo rina ly’oyulyahola oyuwasyasighalya ebindu biwe. Endegheka y’olwanzo eyi yabya yikateya abakwakali.—Ebi. 25:5-7; Mat. 22:23-28.
Tulebaye omwatsi wa Naomi. Abya muka Elimeleki. Elimeleki n’abaghala biwe babiri babere bahola, habya isihakiri omulume oyw’angasulubirira Naomi. (Ruta 1:1-5) Abere asuba eYuda haghuma na Ruta, omwalyana wiwe, Naomi mwabwira Ruta ati abwire Boazi ati atasyaghula buhyaka ekitaka kyabo. Abya mutunga wa hakuhi wa Elimeleki. (Ruta 2:1, 19, 20; 3:1-4) Aliwe Boazi mwaminya ngoko hane oghundi mutunga wa hakuhi kumulenga, oyo eBiblia ikahula mo “Uwe” [mundu mulebe]. Neryo oyo yuwenditsuka eriyisogha nganemwendighula buhyaka ekitaka ekyo kutse iyehe.—Ruta 3:9, 12, 13.
Oko nzuko ye “Uwe [mundu mulebe]” abya anzire eriwatikya. (Ruta 4:1-4) Mwaminya ngoko ekyo kyendimusaba erikolesya esyofranga silebe, aliwe kandi mwaminya ngoko Naomi ni mukekulu, neryo syangasyabuta omwana oyuwangasighalya ekitaka kya Elimeleki. Neryo, ekitaka ekyo kyendibya ky’omulume oyo, oyukahulawamo “Uwe [mundu mulebe]” n’eritomekwa oko mwandu wiwe. Ako kabya kanya ak’eribana obuteke.
Aliwe ye “Uwe [mundu mulebe]” mwayisubako abiminya ngoko ekyo kikendimusaba eritahya Ruta. Mwabugha ati: “Sinangatoka eriyitongoleryalo, ngasyayihererya omwandu wage.” (Ruta 4:5, 6) Busanaki mwayisubako?
Ye “Uwe [mundu mulebe]” kutse oghundi mulume wosi-wosi oyuwenditahya Ruta n’eributa naye omwana; omwana oyo yundisighalya ekitaka kya Elimeleki. Neryo ekyo ‘kyendiherya’ kiti “omwandu” wa “Uwe [mundu mulebe]”? EBiblia siyiribugha, aliwe alinga emyatsi milebe yeno.
Ow’erimbere, endiherya esyofranga esyo endikolesya erighula ekitaka kya Elimeleki, kundi oko nduli ekitaka sikyangabere kiwe. Kyendibya ky’omughala wa Ruta.
Ow’akabiri, angabere n’omubiri w’erilisya n’erisulubirira Naomi na Ruta.
Ow’akasatu, Ruta kw’abuta abandi bana n’omulume oyo, bangaghabire omwandu n’abandi bana bosi abo angabere nabo.
Ow’akani, ye “Uwe [mundu mulebe]” endibya butsira mwana wiwe-wiwe, omwana wa Ruta endibya n’ehamuli y’erisighalya ekitaka kya Elimeleki n’ekiwe. Neryo oko luholo lwiwe, ekitaka kiwe kyendibya ky’omwana oyuli omo rina lya Elimeleki, butsira liwe. Ye “Uwe [mundu mulebe]” oyo syabya anzire eriherya omwandu wiwe busana n’eriwatikya Naomi. Mwaligha ati omubiri oyo akolawe n’oghundi mundu w’omo kihanda kyabo oyo wangatongolya, ye Boazi. Boazi mwakola ekyo kundi abya anzire “erihangania erina lyʼoyo wahola omo mwandu wuwe.”—Ruta 4:10.
Alinga ye “Uwe [mundu mulebe]” abya anzire kutsibu erihangania erina liwe n’omwandu wiwe. Abya ayitsomene iye musa. Aliwe omo mwanya w’erihangania erina liwe, erina rya “Uwe [mundu mulebe]” oyo siryasibwe erihika lino. Kandi mwaherya olusunzo lubuya olo Boazi abana. Boazi mwabya mughuma w’ok’obotatakulu ba Masiya, Yesu Kristo. Ye “Uwe [mundu mulebe]” mwalwaho busa kundi mwayitsomana iyuwene n’erighana eriwatikya oyuli omo bwagha.—Mat. 1:5; Luka 3:23, 32.