Amabulyo erilwa oko basomi betu
Omo Abalawi 19:16 muli omughambo owabughire ati “syusyehangana okwitisya omusasi” wa mulikyenyu. Omughambo oyo akasonda eribugha atiki, kandi angatwighisya esomo yahi?
Yehova mwabwira abaisraeli ati basyabya babuyirire. Eriwatikyabo batoke eribya babuyiyire, mwabwirabo ati: “Syusyegenda eyi neyi omo kati kati k’abandu bawe ng’omutsongeri; kutse syusyehangana okwitisya omusasi wa mulikyenyu. Ingye indi Yehova.”—Law. 19:2, 16.
Ebinywa “erihangana busana,” abya musyo mughuma w’eKiebrania. Aliwe omusyo oyo inyakasonda eribugha atiki? Ekitabu kighuma ky’Abayahudi ekikakanaya oko kitabu ky’Abalawi kikabugha kiti: “Si kyolo eriminya ekitsweka eki ky’omulondo . . . nga kikasonda eribugha kitiki kundi kikalire eriminya omusyo w’Ekiebrania owakabanika hano kwenene-kwenene ng’akasonda eribugha atiki; kundi eribindulagho ngoko ane ni, ‘isiwayihira endata, aho lutambi, hakuhi.’”
Abakakwesa-kwesa emyatsi balebe bakabugha bati ebinywa ebyo bikaghenda kughuma n’omulondo owatangirirebyo owakabugha ati: “Syusyekola ebitatunganene omwitswera. Syusyesombola omundu mwera kutse erisikya omundu w’amaka; nikwa wasyatswera mulikyenyu omo litunganene.” (Law. 19:15) Omughambo owakabanika omo mulondo we 16 owakabugha ati ‘syusyehangana’ busana n’omundu mulebe anganasonda eribugha ati Abaisraeli sibabya batolere erikola kindu kyosi-kyosi ekitatunganene omwisoha esyombanza, omo myatsi y’obuhingania n’omo bihanda, kandi Omuisraeli syabya atolere erikola ekyosi-kyosi ekite ky’ekwenene busana n’eribana endundi iyuwene-wene. Ni kwenene, silitolere tukakola emyatsi eyo, aliwe hane eyindi nzira eyowikire ey’eritsopolerya mw’ebinywa ebikabanika omo mulondo we 16.
Tulebaye ebinywa by’ekwanza-kwanza eby’omulondo we 16 oyo. OMungu akasaba abandu biwe ati isibaghenda eyi n’eyi bakatsongera. Ni kwenene omughulu omundu akabugha muhanda oko bandi kyanganaletera esyombanza, aliwe kandi omughulu omundu akatsongera oghundi n’akyo ni kitsibu. (Emi. 10:19; Omug. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Yak. 3:6) Kangyi-kangyi omutsongeri akayiririra eribugha muhanda oko ghundi busana n’erimutsandirya erina. Omutsongeri anganateka obwimiri bw’amabehi oko ghundi, nibya nomo ekyo kyanganitisya omundu oyo. Wibuke ngoko abatsongeri mubabugha amabehi oko Naboti, nekyo mukyaleka initibwa omo mabwe n’erikwa busa. (1 Abam. 21:8-13) Ngoko kihandikirwe omo Abalawi 19:16, omutsongeri anganahangana busana n’eritisya oghundi.
Kandi, omundu anganatsongera oghundi busana n’erimupona. Omo 1 Yoane 3:15, tukasoma tutya: “Obuli mundu oyukakwa mulikyabo y’obusu ni mwiti, kandi munasi ko hate mwiti oyuwite engebe y’erikota omwisi wuwe.” OMungu abere abibugha ati syusyehangana okwitisya omusasi wa mulikyenyu mwasyatomekako ati “susyekwa mugala wenyu y’obusu omo mutima wawe.”—Law. 19:17.
Neryo, omughambo owakabanika omo Abalawi 19:16, owatasosire eyindi mighambo oyu, akateka erihano ery’omughaso munene oko Bakristo. Litolere itwayikakirya oko malengekania awatuwene n’okwitsongera oghundi mundu. “Twamabihangana busana n’omundu mulebe” kundi isitumwanzire, kutse kundi tukamutsura, ekyo kikakanganaya ngoko tumuponire. Abakristo batolere ibayikakirya kotse-kotse oko mwatsi oyo.—Mat. 12:36, 37.