Kansi Mwewo Muziŵa?

Kansi Aroma enzelola kuti munthu wamene wapaiwa mwa kupachikiwa pa chimuti, monga mwevenzele na Yesu, aikiwe m’manda monga ni ŵanthu ayakine onse?

ŴANTHU anyinji oiziŵa nkhani yonena kuti Yesu epachikiwa pa chimuti pamozi na vigaŵenga viŵili. (Mt. 27:35-38) Koma olo n’tetyo, ŵanthu ayakine okaikila vayunena Baibolo vakuti pavuli pake muŵili wa Yesu wichizakonzewa noikiwa m’manda.—Mk. 15:42-46.

Ŵanthu ayakine amene oshusha mabuku a Uthenga Uweme okaikila keno munthu wamene epaiwa mwa kupachikiwa pachimuti sembe eikiwa m’manda molemekezeka, monga kuikiwa ku chinkhwema. Mmalomwake, ŵanthu amene awo oshusha onena kuti ŵanthu oteti sembe aliyeikiwe m’manda molemekezeka. Ntolankhani wa magazini iyakine yuitiwa kuti Smithsonian zina yake Ariel Sabar, efotokoza chifukwa chake ŵanthu amene aŵa oshusha oganiza teti. Yove enena kuti: “Kupachikiwa pa chimuti chenze chilango chamene chenzepelekewa kuli munthu wamene enzewonewa kuti ni muipa ngako, tetyo akaswili ayakine owona kuti Aroma sembe aliyevomeleje kuti munthu wamene wafwa imfwa yoteti aikiwe m’manda molemekezeka.” Aroma enzefuna kuti vigaŵenga vamene vagamuliwa kuti vipaiwe vichitishiwe nsoni ngako, tetyo kanyinji-kanyinji mitembo yawo yenzechosewalini pa chimuti na cholinga chakuti ilyewe na vinyama. Vingachitike kuti pavuli pake vifupa vamene vasala enzekungovifwichila pansi.

Koma olo n’tetyo, ofukula vinthu va m’matongwe efwana vinthu viyakine, makamaka vokhuza Ayuda ayakine amene echitapaiwa. Mu 1968 pepezeka vifupa va munthu wamene epaiwa mwa kupachikiwa pa chimuti mu nthawe ya Yesu. Vifupa vamene ivi vipezeka mu chinkhwema chamene chenze m’manda a banja iyakine ya Chiyuda pafupi na ku Yerusalemu ndipo venze m’bokosi yosungilamo vifupa. Pa vifupa vamene ivo penzesoti chifupa cha katende chamene echikhomelela ku pulanga na nsumali utali wa masentimita 11.5. Sabar enena kuti: “Chifupa chamene icho chamene chenze cha munthu muyakine zina yake Yehochanan, chiyavya kusilija kusamvwana pa nkhani yokhuza kuikiwa m’manda kwa Yesu kufotokozewa m’mabuku a Uthenga Uweme.” N’vowonekelatu kuti “Yehochanan ni chisanzo chuwonesha kuti mu nthawe ya Yesu, Aroma enzelola kuti munthu wamene wapachikiwa aikiwe m’manda mokatijana na mwambo wa Chiyuda.”

Vingachitike kuti pangankhale kusiyana maganizo pa nkhani ya mwechipachikiliwa Yesu potolela vechifwana pa chifupa cha Yehochanan. Koma mfundo yosashushika niya kuti vigaŵenga viyakine vamene vipaiwa mwa kupachikiwa pa chimuti, veikiwa m’manda molemekezeka osati tyala kungokumba nofwikila vifupa vawo. Apa n’vowonekelatu kuti vayunena Baibolo vakuti muŵili wa Yesu weikiwa m’manda molemekezeka, n’vachendi. Umboni wamene wapezeka usimikijila vamene ivi.

Chofunika ngako n’chakuti Yehova enze enenelatu kuti Yesu azaikiwe m’manda a munthu wolemela ndipo paliye wamene angachitishe kuti mawu a Mulungu osati akwanilishiwe.—Yes. 53:9; 55:11.