Chithunzi chuwonesha pulatifomu na chinyula chamene cheikiwa palulu pake
1922—Vamene Vichitika Vyaka 100 Vapita
“MULUNGU . . . otiyavya kuti tipambane . . . kupitila mwa . . . Yesu Khilisitu.” (1 Akor. 15:57) Mawu amene aŵa, amene yenze lemba ya chaka cha 1922, esimikijila ophunzila Baibolo kuti Yehova azaŵapase mphaso chifukwa cha kukhulupilika kwawo. Chaka chamene icho, yove eŵadalisa chendi alaliki amene aŵa akhama. Eŵadalisa pechiyamba kudinda ŵeka mabuku ŵawo komasoti pokatishila ntchito wailesi pofalisa uthenga wa Ufumu. Vinthu vamene vichizachitikasoti pavuli pake m’chaka chamene icho cha 1922, viwonesha kuti Yehova enzedalisa ŵanthu ŵake. Ophunzila Baibolo esonkhana pamozi pansonkhano wosaluŵika, wamene wichitikila ku Cedar Point, Ohio, U.S.A. Vamene vichitika pansonkhano wamene uyu, vikhuza ntchito ya gulu ya Yehova kufumila nthawe yamene iyo mpaka pano.
“ENZE MAGANIZO OKONDWELESHA”
Ntchito yolalikila peyenzekula, penzefunikasoti mabuku anyinji. Abale ku Beteli ya ku Brooklyn enzedinda magazini, koma enzedalila makampani ayakine kuti akoŵadindila mabuku a vikuto votang’a. Tetyo, kwa miyezi inyinji kampani yamene yenzeyavya podinda mabuku, yenzekangiwa kudinda mabuku okwanila akuti akokatishiliwa ntchito polalikila. Tetyo, m’bale Rutherford ekonsha m’bale Robert Martin, wamene enze wololela fakitale yasu keno venze vokwanishika kuti akodindasoti ŵeka mabuku.
Fakitale ya ku Concord Street ku Brooklyn, New York
M’bale Martin efotokoza kuti, “amene aŵa enze maganizo okondwelesha, chifukwa venzetanthauza kuti tenzefunika kunkhala na fakitale yasu-yasu yodindila mabuku.” Tetyo, abale egula malo ku 18 Concord Street ku Brooklyn komasoti vipangizo viyakine vonse vofunikila.
Koma olo n’tetyo, ni onselini amene esangalala na vamene ivi vichitika. Pulezidenti wa yala kampani yamene yenzedinda mabuku ŵasu, ewela kuzayendela malo ŵasu. Yove enena kuti: “Muli na vipangizo viweme ngako vodindila mabuku, koma paliye olo mmozi wa mwewo oziŵa mwamungavikatishilile ntchito. Kusila kwa miyezi 6 vonse vamene ivi viwonongekeletu.”
M’bale Martin enena kuti: “Vamene ivi vechinena venzewoneka monga ni vomvwika. Koma sewo tenzeziŵa kuti Yehova niye angatiyavye, ndipo etiyavya chendi.” M’bale Martin enzenena vachendi chifukwa papita kanthawe katontho mashini amene aŵa anyowani enzedinda mabuku 2.000 pa nsiku.
Okata ntchito apanama pafupi na mashini mu fakitale
KULALIKILA ŴANTHU ANYINJI KUPITILA PA WAILESI
Kuyangijila pa kudinda ŵeka mabuku, ŵanthu a Yehova eyamba kukatishila ntchito wailesi—polalikila uthenga uweme. Pasondo nzuŵa, pa 26 February, 1922, m’bale Rutherford elaŵila pa wailesi ulwendo woyamba. Yove elaŵila nkhani ya mutu wakuti, “Ŵanthu mamiliyoni anyinji amene ali na moyo azafwelini,” pa wailesi ya KOG ku Los Angeles, ku California, U.S.A.
Ŵanthu pafupi-fupi 25.000 eimvwishila nkhani yamene iyi. Ŵanthu ayakine elemba makalata potembeja pulogilamu yamene iyi. Imozi mwa makalata amene awo ifumila kwa Willard Ashford, waku ku Santa Ana, ku California. Yove etembeja m’bale Rutherford chifukwa cha nkhani “yolimbikisa komasoti yokondwelesha.” Yove eyangijila kuti: “M’banja mwasu mwenze ŵanthu atatu amene enzelwala. Tetyo, sembe viliyekwanishike kumvwishila nkhani yanu yamene iyi kuti iliyenaunsiwe pa wailesi, olo kuti sembe vinkhala monga muilaŵilila kufupi na kuno kwasu.”
Masondo okonkhapo mapulogilamu anyinji eyamba kunaunsiwa pa wailesi yamene iyi. Chaka chamene ichi pechenzesila, lipoti ya mu Nsanja ya Mulonda iwonesha kuti “ŵanthu pafupi-fupi 300.000 [enze] echimvwa uthenga uweme kupitila pa wailesi.”
Ophunzila Baibolo elimbikisiwa ngako na vamene ivi, tetyo eganiza zonkhala na wailesi yawo-yawo ku Staten Island, kufupi na ku Beteli ya ku Brooklyn. M’vyaka vokonkhapo, ove eyamba kukatishila ntchito wailesi ya, WBBR, kuti akwanishe kufalisa uthenga uweme kuli ŵanthu anyinji komasoti ku madela anyinji.
“ADV”
Nsanja ya Olonda ya 15 June, 1922, ilengeza kuti pazankhale nsonkhano ukulu wamene ukuti uzachitikile ku Cedar Point, Ohio, kuyambila pa 5 mpaka 13 September, 1922. Ophunzila Baibolo esangalala ngako pechifwika ku Cedar Point.
Mu nkhani yake yosegulila nsonkhano wamene uyu, m’bale Rutherford euja ŵanthu onse amene ewela kuti: “Nukaikilalini kuti Ambuya . . . adalise nsonkhano wamene uyu ndipo uchitishe kuti uthenga uweme ulalikiliwe pano pachalo kupambana kale yonse.” Onse amene elaŵila nkhani pansonkhano wamene uyu enzelimbikisa abale na alongo kuti akokata ntchito yolalikila.
Gulu ya ŵanthu ili pansonkhano wamene wichitika mu 1922 ku Cedar Point, Ohio
Koma Pachisanu, pa 8 September, ŵanthu pafupi-fupi 8.000 amene ezula m’ng’anda yamene mwenzechitikila nsonkhano wamene uyu enzeyembekezela mwachidwi kumvwishila nkhani ya m’bale Rutherford. Ove enzeyembekezela kuti yove afotokoze tanthauzo ya mawu akuti “ADV,” amene enze patumapepala toŵaitila ku nsonkhano wamene uyo. Ŵanthu amene awo pechinkhala pansi, anyinji mwa ove ewona kuti kusogolo palulu pa pulatifomu penzezeŵeje chinyula. Arthur Claus, wamene ewela ku nsonkhano wamene uyu kufumila kwawo ku Tulsa, ku Oklahoma, U.S.A., efwana malo aweme na cholinga chakuti akomvwishila bwino-bwino, chifukwa chakuti pa nthawe yamene iyo kwenzeve vokujila mawu.
“Tenzemvwishila mwatchelu mawu aliwonse”
Pofuna kuti osati pankhale vosokoneza, cheyamani elengeza kuti paliye akuti azangene m’ng’anda mwewenzechitikila nsonkhano wamene uyo pa nthawe ya nkhani ya m’bale Rutherford. Pa nthawe ya 9:30 mmawa, m’bale Rutherford eyamba kulaŵila nkhani yake potomola mawu a Yesu apa Mateyu 4:17 akuti: “Ufumu wakululu wavwendela.” Pofotokoza vikuti vizachitike kuti ŵanthu amvwe za Ufumu wamene uyu, yove enena kuti: “Yesu munecho enena kuti pa nthawe ya kunkhalapo kwake azakate ntchito yoweja kuti aunganishe ŵanthu ŵake okhulupilika.”
Pokumbukila vichitika pa nthawe yamene iyo, m’bale Claus wamene enze m’ng’anda yamene iyo ya misonkhano, enena kuti: “Tenzemvwishila mwatchelu mawu aliwonse.” Koma mwazizizi, m’bale Claus elwala ndipo enzefunika kufuma m’ng’anda yamene iyo mwewenzechitikila nsonkhano. Yove efuma mwamene umo olo kuti enzefunalini chifukwa enzeziŵa kuti alolewelinisoti kungenamo.
Papita tyala maminesi atontho, eyamba kumvwako bwino. Yove efotokoza kuti penzeyenda kujokela ku ng’anda yamene iyo ya misonkhano, echimvwa ŵanthu oniyata ngako mmanja. Vamene ivi vimukondwelesha mwakuti eganiza kuti amvwishile mbali yosala ya nkhani yamene iyi alikwele pantenje. M’bale Claus, wamene enze na vyaka 23 pa nthawe yamene iyo, efwana njila yokwelela pantenje. Pantenje pa ng’anda yamene iyo, penze mawindo amene enze osegula ndipo ewona kuti “nkhani yonse yenzemvwika bwino-bwino pamene apo.”
Koma m’bale Claus enzelini yeka pamene apo palulu. Epezaposoti ŵanthu ayakine. Mmozi wa ove zina yake Frank Johnson, ekonsha m’bale Claus kuti, “Kansi uliko na chipula cholumata?”
M’bale Claus eyankha kuti: “Eye nili nacho”.
Frank enena kuti: “Niwe yankho ya pemphelo yasu. Uchiwona chala chinyula chikulu chilizeŵeje? Chamangililiwa ku misumali iyi ili apa. Ukomumvwishila mwatchelu uyu woweluza.a Akangonena kuti, ‘tetyo, lengezani, lengezani,’ utende nthambo izi zokwana 4.”
Tetyo, m’bale Claus, enzeyembekezela kuti nthawe yamene iyi ifwike na chipula kumanja. Papita kanthawe katontho nkhani ya m’bale Rutherford yefwika pachimake. Mwansangala komasoti mwamphamvu, m’bale Rutherford elaŵila moŵilikija kuti: “Munkhale mboni za Ambuya zokhulupilika komasoti zachendi. Pitilijani kuniyata nkhondo mpaka mbali iliyonse ya Babulo kuwonongewa. Lengezani uthenga wamene uyu kulikonse. Chalo chonse chiziŵe kuti Yehova niye Mulungu ndipo Yesu Khilisitu niye Mfumu ya mafumu na Ambuya wa ambuya. Lelo ni nsiku ikulu kupambana masiku onse. Onani, Mfumu yayamba kale kulamulila! Ndipo mwewo nimwe atumiki ŵake olengeza za Ufumu wamene uyu. Tetyo, lengezani, lengezani, lengezani, za Mfumu na Ufumu wake!”
M’bale Claus efotokoza kuti yove pamozi na ŵala abale ayakine ezitenda zala nthambo ndipo chinyula chamene icho chitambululuka patontho-patontho. Mokatijana na ŵala mabii akuti “ADV,” pa chinyula chamene icho penze mawu akuti: “Lengezani za Mfumu na Ufumu wake.”
NTCHITO YOFUNIKA NGAKO
Nsonkhano waku Cedar Point wiyavya abale kuti akowona ntchito yolalikila uthenga wa Ufumu kunkhala yofunika, ndipo ŵanthu ofunishisha enzesangalala kukata nawo ntchito yamene iyi. Kopotala muyakine (wamene palipano tunena kuti mpainiya) waku Oklahoma, U.S.A., elemba kuti, “Tenzelalikila mu dela ya migodi ya malasha, kwamene ŵanthu enze osauka ngako.” Yove efotokoza kuti kanyinji-kanyinji ŵanthu akamvwa uthenga upezeka m’magazini ya Golden Age, yamene palipano tunena kuti Ukani! “enzeponesha misozi.” Yove enena kuti, “Tenzesangalala chifukwa tenzekwanisha kuŵatonthoja.”
Ophunzila Baibolo enzeziŵa kufunika kwa mawu a Yesu apa Luka 10:2 akuti: “Voweja n’vinyinji chendi, koma antchito ni atontho.” Chaka chamene ichi pechenzesila, ove enze esimikija mofumila pansi pa ntima kupambana kale yonse kuti alengeze uthenga wa Ufumu kulikonse.
a Nthawe ziyakine m’bale Rutherford enzeziŵika kuti “woweluza” chifukwa ekatako ntchito yamene iyi ku Missouri, U.S.A.